Diepte en kosten van grondboringen voor geothermische warmtepompen: wat je moet weten

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Geothermische warmtepompen worden steeds vaker gekozen als duurzame verwarmingsoplossing voor huishoudens en nieuwbouwprojecten. Deze systemen gebruiken de constante temperatuur van de aarde of grondwater om warmte op te wekken. Om dit te realiseren, is vaak een grondboring nodig. Deze boringen zijn een essentieel onderdeel van het systeem, maar tegelijkertijd ook een van de grootste kostenposten. In dit artikel bespreken we de diepte van grondboringen, de factoren die de benodigde diepte bepalen, de kosten van deze boringen, en de voordelen van een geothermische warmtepomp. We houden ons strikt aan de gegevens uit betrouwbare bronnen om een objectieve en gedetailleerde uitleg te geven.

Wat is een grondboring en waarvoor is deze nodig?

Een grondboring voor een warmtepomp is een technische ingreep waarbij verticale buizen in de grond worden geboord om warmte uit de aarde of het grondwater te halen. Deze methode wordt gebruikt bij een verticaal buizensysteem, waarmee een geothermische warmtepomp aangesloten wordt. In tegenstelling tot horizontale systemen, die buizen op ongeveer 1,5 meter diepte leggen, vereisen verticale systemen dieper boringen – meestal tussen de 40 en 160 meter, en in sommige gevallen zelfs tot wel 500 meter of meer.

Het doel van een grondboring is om een geothermische warmtepomp aan te sluiten op een constante warmtebron, zoals grondwater of de aarde zelf. Deze warmtebron levert de energie die de warmtepomp gebruikt om het water in het verwarmingssysteem te verwarmen. Omdat de temperatuur diep in de grond het hele jaar door vrij constant is (meestal tussen de 10 en 12 graden Celsius), werkt de warmtepomp efficiënter dan een warmtepomp die warmte uit de lucht haalt.

Hoe diep moet een grondboring voor een warmtepomp zijn?

De diepte van een grondboring hangt af van verschillende factoren, waaronder:

De soort warmtepomp: Horizontale systemen werken op ongeveer 1,5 meter diepte, terwijl verticale systemen vaak tussen de 40 en 160 meter diep geboord moeten worden.
De benodigde warmtecapaciteit: Hoe groter het te verwarmen oppervlak, hoe dieper en hoeveel boringen er nodig zijn.
De grondsoort en grondwaterspiegel: In grond met weinig vocht of in droge regio’s moet dieper worden geboord om een voldoende warmtecapaciteit te bereiken.
De beschikbare ruimte: In stedelijke of bebouwde gebieden is vaak minder horizontale ruimte beschikbaar, waardoor verticale boringen de voorkeur krijgen.

Volgens de meeste betrouwbare bronnen is de typische diepte van een grondboring voor een geothermische warmtepomp tussen de 40 en 160 meter. In bepaalde gevallen, zoals bij industriële toepassingen, kunnen de boringen zelfs tot wel 500 meter of dieper gaan, maar dit is zeer kostbaar en meestal niet praktisch voor particuliere huishoudens.

Factoren die de diepte bepalen

De benodigde diepte van een grondboring wordt bepaald door een aantal technische en geografische factoren:

1. Grondsoort en wateraanwezigheid

De samenstelling van de grond beïnvloedt hoe diep moet worden geboord. Bijvoorbeeld, in zandige of leemige grond kan warmte gemakkelijker worden afgevoerd, waardoor de boring minder diep hoeft te zijn. In kleigrond daarentegen is de warmteafvoer minder efficiënt, waardoor dieper of meer boringen nodig kunnen zijn. Bovendien speelt de grondwaterspiegel een rol. Wanneer er grondwater beschikbaar is, kan dit gebruikt worden als warmtebron, waardoor de benodigde diepte vaak lager is.

2. Warmtecapaciteit

De warmtecapaciteit is het vermogen van een systeem om warmte op te wekken en te leveren aan een woning. Hoe groter het te verwarmen oppervlak of het aantal personen in de woning, hoe hoger de warmtecapaciteit en dus de benodigde diepte of het aantal boringen. Een grotere warmtecapaciteit vereist meestal diepere of meerdere boringen om voldoende warmte te kunnen afvoeren.

3. Weersinvloeden

Verticale systemen zijn minder gevoelig voor weersomstandigheden dan horizontale systemen. In horizontale systemen kan de temperatuur van de grond in de winter aanzienlijk dalen, wat het rendement van de warmtepomp beïnvloedt. Door dieper te boren, wordt de warmtebron stabiel gehouden, wat een hoger rendement garandeert.

4. Ruimtelijke beperkingen

In stedelijke gebieden of op kleine stukken grond is het vaak niet mogelijk om een horizontaal systeem te installeren. In dergelijke gevallen is een verticaal systeem met diepe boringen de enige haalbare oplossing. Deze systemen zijn dus ideaal voor situaties waar horizontale ruimte beperkt is.

Kosten van grondboringen voor geothermische warmtepompen

De kosten van grondboringen zijn een van de grootste kostenposten bij de installatie van een geothermische warmtepomp. Deze kosten hangen af van de diepte van de boring, het aantal boringen, de grondsoort, en de benodigde apparatuur en arbeidsuren.

1. Kosten per meter boring

Volgens meerdere betrouwbare bronnen liggen de kosten van een grondboring tussen de € 4.000 en € 6.500 per boring, afhankelijk van de diepte. Hoe dieper er geboord moet worden, hoe hoger de kosten. Dit komt doordat diepere boringen meer materiaal, arbeidsuren en apparatuur vereisen. Voor een verticale boring van 100 meter bijvoorbeeld is de kostprijs meestal hoger dan voor een horizontaal systeem op 1,5 meter diepte.

2. Kosten per kW vermogen

Een andere manier om de kosten te bepalen is door te kijken naar het benodigde vermogen van de warmtepomp, uitgedrukt in kilowatt (kW). De meeste bronnen geven aan dat de kosten van grondboringen gemiddeld liggen tussen € 700 en € 1.000 per kW vermogen. Dit betekent dat voor een warmtepomp met een vermogen van 10 kW, de boringen ongeveer € 7.000 tot € 10.000 kosten.

3. Totale kosten van een geothermische warmtepomp

De totale kosten van een geothermische warmtepomp, inclusief de boringen en installatie, liggen gemiddeld tussen € 23.000 en € 27.000. Deze prijs omvat niet alleen de boringen, maar ook de warmtepomp, de buizen, de warmtewisselaar, en alle benodigde installatiewerkzaamheden. Omdat de boringen een van de grootste kostenposten vormen, kan het totaalbedrag sterk variëren afhankelijk van de diepte en het aantal boringen.

Subsidies en financiële ondersteuning

Een belangrijk aspect bij de aankoop en installatie van een geothermische warmtepomp is de mogelijkheid om subsidies te krijgen. Helaas is er één belangrijk voorbehoud: de boringen zelf komen niet in aanmerking voor subsidie, terwijl de warmtepomp zelf wel gedeeltelijk gesubsidieerd kan worden. Dit betekent dat de investering in de boringen volledig uit eigen middelen moet komen.

Een warmtepomp is in aanmerking voor subsidie zolang deze in de meldcodelijst van de ISDE staat en minimaal energielabel A++ heeft. Dit geldt ook voor geothermische warmtepompen, mits aan deze voorwaarden is voldaan. De subsidies kunnen variëren in grootte, maar bieden toch een belangrijke ondersteuning bij de aanschaf van de warmtepomp zelf.

Werking van een geothermische warmtepomp met grondboringen

De werking van een geothermische warmtepomp met grondboringen is vergelijkbaar met die van een lucht-water warmtepomp, maar met belangrijke verschillen. In een geothermische warmtepomp wordt warmte opgehaald uit de aarde of het grondwater, in plaats van uit de lucht. De warmte wordt via een netwerk van buizen en een warmtewisselaar overgebracht naar de warmtepomp, die vervolgens het water in het verwarmingssysteem verwarmt.

1. Warmte-ophaalproces

De warmte wordt opgehaald via een netwerk van buizen dat in de grond is geboord. Deze buizen zijn gevuld met een vloeistof (meestal een mengsel van water en glycerol) die warmte transporteert. In een verticaal systeem gaan deze buizen tot wel 160 meter diep, waar de temperatuur vrij constant is. In een open systeem wordt grondwater gebruikt, wat opgepompt wordt, gebruikt wordt voor warmteoverdracht, en daarna weer wordt teruggebracht naar de grond.

2. Warmteoverdracht en verwarming

De warmtepomp gebruikt een warmtewisselaar om de warmte van de grond of het grondwater over te brengen naar een vloeistof in het verwarmingssysteem. Deze vloeistof wordt vervolgens verder verhit in de warmtepomp, onder hoge druk, en gebruikt om de woning te verwarmen. Omdat de warmtebron diep in de grond constant is, hoeft de warmtepomp niet zo hard te werken als bij lucht-water systemen, wat leidt tot een hoger rendement.

Voordelen van geothermische warmtepompen met grondboringen

De installatie van een geothermische warmtepomp met grondboringen biedt verschillende voordelen, die de investering in de boringen en de warmtepomp kunnen rechtvaardigen:

1. Hoge efficiëntie

Omdat de warmtebron diep in de grond constant is, werkt een geothermische warmtepomp efficiënter dan een lucht-water warmtepomp. Dit betekent dat de warmtepomp minder energie nodig heeft om warmte op te wekken, wat leidt tot lagere energiekosten.

2. Duurzame energieopwekking

Geothermische warmtepompen gebruiken geen fossiele brandstoffen en produceren geen CO2-uitstoot tijdens de werking. Dit maakt ze een duurzame en milieuvriendelijke verwarmingsoplossing.

3. Minder onderhoud

Verticale systemen vereisen relatief weinig onderhoud, omdat de buizen en boringen niet zichtbaar zijn en niet direct blootstaan aan weersinvloeden. Dit maakt ze ideaal voor huishoudens die weinig tijd of geld willen besteden aan het onderhoud van hun verwarmingssysteem.

4. Geen buitenunit

In tegenstelling tot lucht-water warmtepompen, die een buitenunit nodig hebben, zijn geothermische warmtepompen geheel ondergronds geïnstalleerd. Dit betekent dat er geen visuele impact op het huis is, wat een voordeel kan zijn in stedelijke of bebouwde gebieden.

Nadelen en beperkingen

Hoewel geothermische warmtepompen met grondboringen veel voordelen bieden, zijn er ook enkele nadelen en beperkingen:

1. Hoog investeringsbedrag

De installatie van een geothermische warmtepomp is aanzienlijk duurder dan de aanschaf van een lucht-water warmtepomp. De kosten voor de boringen en de warmtepomp liggen gemiddeld tussen de € 23.000 en € 27.000, wat een aanzienlijke investering is. Deze kosten zijn vooral gunstig bij nieuwbouwprojecten of totaalrenovaties, waar de warmtepomp als hoofdverwarmingssysteem kan worden ingezet.

2. Technische expertise vereist

De installatie van grondboringen en het aansluiten van een geothermische warmtepomp vereist technische expertise. Het is belangrijk om ervaren specialisten in te schakelen om ervoor te zorgen dat de boringen correct worden uitgevoerd en dat de warmtepomp efficiënt werkt.

3. Beperkte toepassing in bestaande woningen

Omdat de installatie van grondboringen een grote inbreng in de grond inhoudt, is deze methode meestal alleen geschikt voor nieuwbouwprojecten of totaalrenovaties. In bestaande woningen met beperkte toegang tot de grond is het vaak niet mogelijk om een verticaal systeem te installeren.

Samenvatting van de stappen bij de installatie

De installatie van een geothermische warmtepomp met grondboringen bestaat uit een aantal stappen:

Evaluatie van de grond: Voordat er wordt geboord, wordt de grond geëvalueerd om te bepalen of een verticaal of horizontaal systeem geschikt is. Dit omvat onderzoek naar de grondsoort, de grondwaterspiegel, en de beschikbare ruimte.
Berekening van de benodigde warmtecapaciteit: Op basis van het te verwarmen oppervlak en het aantal personen wordt berekend hoeveel warmte nodig is. Dit bepaalt het aantal en de diepte van de boringen.
Aansluiting op de warmtepomp: Nadat de boringen zijn gemaakt, worden de buizen aangesloten op de warmtepomp. Dit gebeurt via een warmtewisselaar, die de warmte van de grond overbrengt naar het verwarmingssysteem.
Testen en afstelling: Na de installatie wordt het systeem getest om te controleren of het correct werkt en of de warmtecapaciteit voldoet aan de eisen.
Subsidieaanvragen: Indien van toepassing, kan een subsidie worden aangevraagd voor de warmtepomp. De boringen zelf komen helaas niet in aanmerking voor subsidie.

Conclusie

Geothermische warmtepompen met grondboringen zijn een duurzame en efficiënte verwarmingsoplossing, vooral geschikt voor nieuwbouwprojecten of totaalrenovaties. De benodigde diepte van de boringen varieert tussen de 40 en 160 meter, afhankelijk van de grondsoort, de benodigde warmtecapaciteit, en de beschikbare ruimte. De kosten van de boringen liggen tussen € 4.000 en € 6.500 per boring, en de totale investering voor de warmtepomp en de boringen ligt gemiddeld tussen € 23.000 en € 27.000.

Hoewel de investeringen hoog zijn, bieden geothermische warmtepompen een aantal belangrijke voordelen, zoals hoge efficiëntie, duurzame energieopwekking, en weinig onderhoud. De boringen zelf komen niet in aanmerking voor subsidie, maar de warmtepomp zelf wel, mits aan bepaalde voorwaarden is voldaan. Het is daarom belangrijk om zorgvuldig te overwegen of deze oplossing geschikt is voor jouw project, en eventueel advies in te winnen van ervaren specialisten.

Bronnen

diep
grond