Drukvat voor warmtepompinstallaties: toepassing, voordelen en selectiecriteria

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

Een drukvat voor warmtepompinstallaties speelt een essentiële rol in het optimaliseren van het systeem. Het zorgt voor drukstabiliteit, vermindert slijtage en zorgt ervoor dat de warmtepomp efficiënt en betrouwbaar werkt. In dit artikel geven we een overzicht van de toepassing van drukvaten in warmtepompinstallaties, de voordelen en nadelen, selectiecriteria en praktische aandachtspunten bij installatie.

Wat is een drukvat voor warmtepompinstallaties?

Een drukvat voor warmtepompinstallaties is een technisch onderdeel dat dient als buffer voor volumeveranderingen in het systeem. Dit kan veroorzaakt worden door temperatuurschommelingen, vochtgebruik of hydraulische variaties. Het drukvat zorgt voor een constante druk in de installatie, wat leidt tot een langere levensduur van de onderdelen en een efficiëntere werking van de warmtepomp.

Toepassing in verschillende sectoren

Drukvaten worden gebruikt in een breed spectrum van toepassingen:

Woningbouw en appartementencomplexen

In woningbouwprojecten en appartementencomplexen zorgen drukvaten voor drukbehoud in collectieve warmwatervoorzieningen. Dit zorgt voor een comfortabel tapwatergebruik en voorkomt warmteschokken bij meerdere gebruikers. De druk blijft gelijk, wat voorkomt dat pompen en leidingen overbelast raken.

Industrie

In industriële omgevingen, waar temperatuur- en drukregeling van essentieel belang is, zorgen drukvaten voor een verlengde levensduur van installaties en een verbeterde energie-efficiëntie. Hier is het belang van nauwkeurige regeling extra groot, omdat kleine variaties in druk of temperatuur grote impact kunnen hebben op de productieketen.

Utiliteit en zorginstellingen

In utiliteitsgebouwen en zorginstellingen zijn drukvaten essentieel voor circulatiesystemen van sanitaire installaties. Ze voorkomen drukstoten en beschermen kwetsbare onderdelen in grote gebouwen. In deze toepassingen is de betrouwbaarheid en de hygiëneaspecten van het systeem extra belangrijk.

Warmtepomp- en zonneboilersystemen

In moderne duurzame energieinstallaties zijn drukvaten onmisbaar voor het veilig afvangen van volumeveranderingen. Zij zorgen voor drukstabiliteit en voorkomen schade aan de onderdelen van het systeem. Dit is van groot belang bij warmtepompinstallaties, waarin de hydrauliek en temperatuurregeling nauwkeurig moeten worden beheerd.

Technische kenmerken van een warmwater membraantank

Een warmwater membraantank is een type drukvat dat specifiek ontworpen is voor gebruik in verwarmingsinstallaties en drinkwatersystemen. Het bevat een hittebestendig membraan, vaak gemaakt van EPDM, dat ervoor zorgt dat het systeem de druk en de volumeveranderingen kan absorberen.

Toepassing per product

De Reflex expansievat C-serie, bijvoorbeeld, is geschikt voor gebruik in gesloten verwarmings- en koelsystemen. Het heeft draadaansluitingen en is voorzien van een vol membraan volgens EN 13831. De maximaal toegestane bedrijfstemperatuur is 70°C, terwijl de systeemtemperatuur maximaal 120°C kan zijn. De maximale bedrijfsdruk is 3 bar. Deze modellen zijn CE-gecertificeerd conform de richtlijn voor drukapparatuur (2014/68/EU).

Beschikbare volumes

De C-serie van Reflex is verkrijgbaar in verschillende volumes, van 8 liter tot 80 liter. Dit maakt het mogelijk om een drukvat te kiezen dat past bij de omvang van de installatie en de verwachtingen van het systeem. Voorbeeldmodellen:

8 liter: Geschikt voor kleine installaties en individuele woningen.
18 liter: Vaak gebruikt in appartementencomplexen en kleine industriële toepassingen.
50 liter en 80 liter: Geschikt voor grotere installaties met hoge energieverbruik.

Prijsindicaties

De prijzen van deze modellen variëren afhankelijk van het volume. Voorbeeldprijzen zijn: - 8 liter: € 216,58 - 18 liter: € 255,71 - 50 liter: € 475,02 - 80 liter: € 649,74

Hydraulische ontkoppeling en buffers

Een drukvat fungeert vaak ook als een hydraulisch buffermedium in het systeem. Dit betekent dat het de circulatie van vloeistof in het systeem kan ontkoppelen, zodat de warmtepomp en andere onderdelen onafhankelijk van elkaar kunnen werken. Deze ontkoppeling helpt om de stroom van vloeistof te reguleren en voorkomt hydraulische spanningen.

In een voorbeeldinstallatie wordt duidelijk dat het afgiftesysteem gedeeltelijk dicht gelopen was, waardoor de pomp teruggelegd was naar 0,51 m³ per uur. Het gehele systeem was verbonden met een buffer, zodat de vloeistof zowel van onder naar boven als van boven naar onder kon stromen, afhankelijk van de pompwerking. Dit zorgt voor een hydraulische balans in het systeem.

Praktische aandachtspunten bij installatie

Bij de installatie van een drukvat zijn er een aantal belangrijke aandachtspunten:

Onderhoud

Het membraan van een warmwater membraantank is een slijtdeel en moet periodiek gecontroleerd of vervangen worden. Het is belangrijk om te weten dat onderhoud nodig is om de levensduur en efficiëntie van het systeem te garanderen. Tijdig onderhoud voorkomt onnodige kosten en schade aan andere componenten.

Toepassingsspecifieke aandacht

Drukvaten zijn niet geschikt voor koudwatersystemen. Voor deze toepassing is een aparte tank nodig. Het is belangrijk om dit te onthouden bij de keuze van het juiste onderdeel, omdat het gebruik van het verkeerde type kan leiden tot prestatieverlies en schade aan het systeem.

Ruimtebehoefte

Bij de installatie moet rekening worden gehouden met de grootte en de opstelling van het drukvat. Het kan verticaal of horizontaal worden geplaatst, afhankelijk van de beschikbare ruimte. Het is raadzaam om voldoende ruimte te reserveren voor toekomstig onderhoud en eventuele uitbreidingen.

Wet- en regelgeving

Er zijn wetten en regelgevingen van toepassing op het gebruik van drukapparatuur in warmtepompinstallaties. Deze regelgeving is bedoeld om de veiligheid en betrouwbaarheid van de installatie te waarborgen.

Arbeidsomstandighedenbesluit

Een warmtepompinstallatie of koelinstallatie in een werkomgeving wordt beschouwd als een arbeidsmiddel. Arbeidsmiddelen moeten periodiek worden gekeurd door een deskundige, zoals vastgelegd in artikel 7.4 van het Arbeidsomstandighedenbesluit. Deze keuring is nodig om het risico op schade en ongevallen te beperken.

Warenwetbesluit drukapparatuur (WBDA) 2016

In het Warenwetbesluit drukapparatuur zijn de eisen voor nieuwe drukapparaten en de regels voor hun gebruik vastgelegd. Artikel 21 beschrijft de eisen voor de keuring bij ingebruikname, terwijl artikel 22 de eisen voor herkeuring bevat. Het is belangrijk om te weten dat deze regelgeving van toepassing is op alle drukapparatuur, inclusief drukvaten voor warmtepompinstallaties.

Warenwetregeling drukapparatuur (WRDA) 2016

De WRDA 2016 beschrijft welke categorieën installaties periodieke herkeuringen nodig hebben en of er een Keuring voor ingebruikname (KVI) moet worden uitgevoerd. Deze regelgeving helpt bij het bepalen van de vereisten voor veilig gebruik en onderhoud van het systeem.

Voordelen van een drukvat in een warmtepompinstallatie

De toepassing van een drukvat in een warmtepompinstallatie heeft meerdere voordelen:

Constante druk: Het drukvat voorkomt drukpieken of terugval in warmwatersystemen. Dit zorgt voor een gelijkmatige werking van de installatie en een beter comfort voor de gebruiker.
Bescherming: Het gebruik van een drukvat vermindert slijtage aan pompen, leidingen en andere onderdelen. Dit verlengt de levensduur van de installatie en verlaagt de onderhoudskosten.
Efficiëntie: Door het voorkomen van drukstoten en hydraulische spanningen, verhoogt het drukvat de bedrijfszekerheid van het systeem. Dit leidt tot minder schakelmomenten en een efficiëntere werking van de warmtepomp.
Temperatuurbestendigheid: Drukvaten zijn geschikt voor gebruik tot circa 100°C. Dit maakt ze geschikt voor gebruik in verwarmingsinstallaties en drinkwatersystemen.
Ruime keuze: Drukvaten zijn verkrijgbaar in verschillende volumes en uitvoeringen, waardoor het mogelijk is om het juiste onderdeel te kiezen voor elke installatie.

Nadelen van een drukvat

Hoewel een drukvat veel voordelen biedt, zijn er ook een aantal nadelen waaraan aandacht moet worden besteed:

Onderhoud: Het membraan is een slijtdeel en moet periodiek gecontroleerd of vervangen worden. Dit betekent dat er kosten en tijd zijn verbonden aan het onderhoud van het onderdeel.
Toepassingsspecifieke beperkingen: Drukvaten zijn niet geschikt voor koudwatersystemen. Voor deze toepassing is een aparte tank nodig, wat extra kosten en complexiteit kan opleveren.
Ruimtebehoefte: Het formaat van een drukvat en de opstelling (staand of liggend) moeten goed worden gepland bij de installatie. Het is belangrijk om voldoende ruimte te reserveren voor onderhoud en eventuele uitbreidingen.

Aanbevelingen voor het kiezen van een drukvat

Bij de keuze van een drukvat voor een warmtepompinstallatie zijn er een aantal aandachtspunten:

Toepassing: Kies een drukvat dat geschikt is voor de specifieke toepassing van de installatie. Overweeg of het drukvat voor warmwater of koudwater wordt gebruikt.
Volume: Kies een volume dat aansluit op de omvang van de installatie en de verwachtingen van het systeem. Kleine installaties voldoen vaak met een klein volume, terwijl grotere installaties grotere tanks nodig hebben.
Materiaal: Zorg dat het drukvat gemaakt is van hittebestendig materiaal, zoals EPDM. Dit zorgt voor een langere levensduur en betere prestaties van het systeem.
Kenmerken: Kijk naar de technische kenmerken van het drukvat, zoals de maximale bedrijfstemperatuur, de maximale bedrijfsdruk en de CE-certificering. Deze kenmerken bepalen de geschiktheid en veiligheid van het onderdeel.
Prijs: Overweeg de prijs van het drukvat en de kosten van eventueel onderhoud. Kies een onderdeel dat aansluit op de budgettaire eisen van de installatie.

Conclusie

Een drukvat is een essentieel onderdeel van een warmtepompinstallatie. Het zorgt voor drukstabiliteit, vermindert slijtage en zorgt ervoor dat het systeem efficiënt en betrouwbaar werkt. De toepassing van een drukvat heeft veel voordelen, maar vereist ook aandacht voor onderhoud en technische kenmerken. Bij de keuze van een drukvat is het belangrijk om te weten welk type en volume het beste aansluit op de specifieke toepassing van de installatie.

Een goed gekozen en goed onderhouden drukvat draagt bij aan de levensduur en efficiëntie van de warmtepompinstallatie. Het is daarom verstandig om tijd en moeite te besteden aan de juiste keuze van het onderdeel, zodat het systeem optimaal werkt en de gebruiker er lang plezier van kan hebben.