Elektrische cv-ketel in combinatie met warmtepomp: voordelen, nadelen en toepassing

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

De transitie naar duurzame energie is volop in gang. Voor de verwarming van woningen zijn traditionele gasketels steeds minder interessant, terwijl alternatieve systemen zoals elektrische cv-ketels en warmtepompen steeds populairder worden. Een van de meest aantrekkelijke combinaties is die van een elektrische cv-ketel in combinatie met een warmtepomp. Deze oplossing biedt een compromis tussen investering, rendement, en duurzaamheid. In dit artikel geven we een gedetailleerde uitleg over de werking, voordelen en nadelen van deze combinatie, alsook de technische en praktische aspecten.

Inleiding

Verwarmen met elektriciteit is een logische keuze in de huidige energietransitie. Tijdens de wintermaanden wordt het steeds duidelijker dat fossiele brandstoffen minder geschikt zijn voor het klimaat en de toekomst. Elektrische verwarmingssystemen, zoals elektrische cv-ketels en warmtepompen, zijn een interessante alternatieve keuze. De elektrische cv-ketel is een eenvoudige oplossing die snel geïnstalleerd kan worden en weinig onderhoud vereist. Toch is deze ketel minder efficiënt dan een warmtepomp, die warmte uit de omgeving haalt en zo minder elektriciteit nodig heeft.

De combinatie van een elektrische cv-ketel met een warmtepomp biedt een interessante oplossing. Deze hybride installatie maakt het mogelijk om zowel van het hoge rendement van de warmtepomp te profiteren als van de betrouwbaarheid en eenvoud van een elektrische ketel. Deze combinatie is vooral geschikt voor woningen die nog niet volledig voorbereid zijn op de volledige overstap naar elektrische verwarming, of voor huishoudens die voorlopig nog steeds gas gebruiken voor warm water of piekbelasting.

Wat is een elektrische cv-ketel?

Een elektrische cv-ketel is een verwarmingsinstallatie die uitsluitend elektriciteit gebruikt om water op te warmen en dit vervolgens via radiatoren in de woning verspreidt. Het principe is vergelijkbaar met dat van een gascondensatieketel, maar in plaats van een brandstofverbranding wordt een elektrisch verwarmingselement gebruikt. Voor elke kWh aan warmte die gegenereerd wordt, verbruikt de ketel ongeveer 1 kWh aan elektriciteit.

Voordelen van een elektrische cv-ketel

Snel en eenvoudig installeren: Een elektrische cv-ketel kan snel geïnstalleerd worden, zowel op de vloer als aan de muur. Er is geen aansluiting op een gasleiding of schoorsteen nodig, wat de installatie aanzienlijk vereenvoudigt.
Lage aankoopkosten: Tegenover warmtepompen, die vaak duizenden euro's kosten, is een elektrische cv-ketel relatief goedkoop. Dit maakt het een aantrekkelijke oplossing voor huishoudens die snel willen omgaan naar elektrische verwarming.
Hoge efficiëntie: Een elektrische cv-ketel heeft een rendement van bijna 100%. Er is geen energieverlies zoals bij een gasketel door verbranding of warmteverlies via schoorsteen.
Minimaal onderhoud: In tegenstelling tot gasketels, die jaarlijks onderhoud vereisen, heeft een elektrische cv-ketel geen wettelijk verplicht onderhoud. Dit maakt het onderhoudsarm en geschikt voor huishoudens met beperkte tijd of kennis.
Veilig en milieuvriendelijk: Er is geen risico op gasexplosies of CO-vergiftiging, en in combinatie met zonnepanelen kan de ketel volledig duurzaam worden gebruikt.
Compacte opslag: Elektrische cv-ketels nemen weinig ruimte in en vereisen geen opslagruimte voor brandstoffen zoals mazout of pellets.

Nadelen van een elektrische cv-ketel

Hoge stroomkosten: De grootste nadeel van een elektrische cv-ketel is het hoge elektriciteitsverbruik. Zonder zonnepanelen lopen de kosten aan stroom op, wat het systeem langere termijn minder rendabel maakt.
Geen subsidies beschikbaar: In tegenstelling tot warmtepompen of isolatieprojecten, zijn er geen subsidies beschikbaar voor elektrische cv-ketels. Dit betekent dat de volledige investering uit de eigen zak komt.
Geen warm waterproductie: Een elektrische cv-ketel produceert geen warm water. Er is een aparte oplossing nodig, zoals een boiler of zonneboiler, wat extra kosten en ruimte vereist.
Minder efficiënt dan warmtepompen: Hoewel het rendement van de elektrische cv-ketel hoog is, is het rendement van een warmtepomp aanzienlijk hoger. Een warmtepomp kan tot 4 kWh aan warmte genereren per 1 kWh elektriciteit, wat het veel efficiënter maakt.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een verwarmingssysteem dat warmte uit de omgeving haalt en deze gebruikt om een woning te verwarmen. Deze warmte kan afkomstig zijn uit de lucht, de bodem of het grondwater. Door middel van een compressor wordt de warmte opgewarmd tot een temperatuur die geschikt is voor verwarming.

Voordelen van een warmtepomp

Zeer hoge efficiëntie: Een warmtepomp kan tot 4 kWh aan warmte genereren per 1 kWh elektriciteit. Dit betekent dat het systeem energiezuiniger is dan een elektrische cv-ketel of een gasketel.
Duurzaam: Als de elektriciteit afkomstig is van duurzame bronnen zoals zonnepanelen of windenergie, is een warmtepomp een volledig duurzame oplossing.
Lage stroomkosten: Dankzij het hoge rendement zijn de stroomkosten aanzienlijk lager dan bij een elektrische cv-ketel.
Mogelijkheid tot verkoeling: Veel warmtepompen kunnen ook gebruikt worden voor verkoeling in de zomermaanden, wat het een multifunctionele oplossing maakt.
Lage uitstoot van CO₂: Warmtepompen zijn zeer milieuvriendelijk en produceren weinig of geen CO₂.

Nadelen van een warmtepomp

Hoge investeringskosten: Een warmtepomp is een aanzienlijke investering. De aankoop- en installatiekosten zijn vaak hoger dan die van een elektrische cv-ketel.
Technische eisen: Een warmtepomp werkt het beste bij lage temperatuurinstallaties, zoals vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren. In woningen met hoge temperatuur radiatoren is een warmtepomp minder efficiënt.
Isolatie vereist: Om de efficiëntie van een warmtepomp te behouden, moet de woning goed geïsoleerd zijn. In minder geïsoleerde woningen kan het systeem minder rendabel zijn.
Verbruik tijdens piekbelasting: In de koudste maanden kan de warmtepomp moeite hebben met het leveren van voldoende warmte. Dit vereist vaak een back-up verwarmingssysteem zoals een elektrische cv-ketel.

Elektrische cv-ketel in combinatie met warmtepomp: wat is het?

De combinatie van een elektrische cv-ketel en een warmtepomp vormt een hybride verwarmingssysteem. In dit systeem werkt de warmtepomp als de primaire verwarmingssysteem en de elektrische cv-ketel zorgt voor ondersteuning bij piekbelasting of in de koudste maanden. Deze oplossing is een logische stap voor huishoudens die voorlopig nog niet volledig willen overgaan op elektrische verwarming, maar toch willen profiteren van de voordelen van een warmtepomp.

Hoe werkt een hybride systeem?

In een hybride verwarmingssysteem is de warmtepomp verantwoordelijk voor de meeste verwarmingslast. De elektrische cv-ketel springt pas in wanneer de warmtepomp niet in staat is om de benodigde warmte te leveren. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn op zeer koude dagen of wanneer er plots een toename in warmtebehoefte is, zoals bij het gebruik van warm water.

De werking van het systeem wordt beheerd door een bivalente regeling, die automatisch schakelt tussen de warmtepomp en de elektrische cv-ketel. Dit zorgt ervoor dat de woning altijd voldoende warmte heeft, zonder dat de warmtepomp continu op vol vermogen moet draaien.

Voordelen van een hybride verwarmingssysteem

Lager CO₂-gehalte: Een hybride systeem produceert ongeveer een derde minder CO₂ dan een volledig elektrische cv-ketel. Dit maakt het systeem milieuvriendelijker dan een enkel elektrische oplossing.
Lagere investerings- en verbruikskosten: Een hybride systeem is meestal aanzienlijk goedkoper dan een volledige warmtepompinstallatie. De elektrische cv-ketel kan gebruikt worden als back-up, waardoor het vermogen van de warmtepomp kleiner kan zijn.
Efficiënter gebruik van energie: De warmtepomp produceert warmte met een hoge efficiëntie, terwijl de elektrische cv-ketel gebruikt wordt alleen wanneer nodig. Dit zorgt voor een optimale balans tussen energieverbruik en comfort.
Mogelijkheid tot geleidelijke overstap: Een hybride systeem is een goede tussenstap voor huishoudens die langzaam willen overstappen van gas naar elektriciteit. Tijdens de overgang kan de elektrische cv-ketel geleidelijk minder gebruikt worden, terwijl de warmtepomp de hoofdverantwoordelijkheid neemt.
Flexibiliteit in de keuze van warm wateroplossing: In tegenstelling tot een volledige warmtepompinstallatie, kan een hybride systeem gemakkelijk gecombineerd worden met een boiler of zonneboiler voor warm water. Dit zorgt voor extra flexibiliteit in de keuze van warm wateroplossing.

Nadelen van een hybride verwarmingssysteem

Meer complexe installatie: Een hybride systeem vereist een bivalente regeling en extra installatie werk. Dit maakt de installatie complexer dan een enkel elektrische of enkel warmtepompinstallatie.
Beperkte efficiëntie: Hoewel de warmtepomp in een hybride systeem het meeste warmte levert, kan het rendement van het systeem toch lager zijn dan bij een volledige warmtepompinstallatie. Dit is vooral het geval in woningen met hoge temperatuurinstallaties.
Beperkte subsidies: Hoewel warmtepompen subsidies kunnen ontvangen, zijn er geen subsidies beschikbaar voor elektrische cv-ketels. Dit betekent dat het totale budget voor een hybride systeem hoger is dan voor een volledige warmtepompinstallatie.

Technische aspecten van een hybride systeem

Temperatuurinstallaties

Een warmtepomp werkt het beste bij lage temperatuurinstallaties. In woningen met vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren is een warmtepomp zeer efficiënt. In woningen met hoge temperatuurinstallaties (radiatoren die boven de 70 graden werken) kan een warmtepomp minder efficiënt zijn. In dit geval is het verstandig om een hoge temperatuur-warmtepomp te gebruiken of om de verwarmingssystemen aan te passen.

Bivale regeling

Een bivale regeling is essentieel in een hybride systeem. Deze regeling zorgt ervoor dat de warmtepomp en de elektrische cv-ketel automatisch worden aangestuurd, afhankelijk van de temperatuurbuiten en de warmtebehoefte in de woning. De regeling kan handmatig worden afgesteld, maar de meeste moderne systemen gebruiken een automatische bivale regeling die op basis van algoritmen schakelt tussen de warmtepomp en de elektrische cv-ketel.

Warm waterproductie

In een hybride systeem is het belangrijk om te weten hoe het warm water wordt geproduceerd. Een elektrische cv-ketel kan in principe geen warm water leveren, tenzij het speciaal voorzien is van een extra module. In de meeste gevallen is een aparte boiler of zonneboiler nodig voor warm water. In een hybride systeem kan de elektrische cv-ketel ook worden gebruikt als back-up verwarmingssysteem voor warm water, terwijl de warmtepomp de primaire bron is.

Zonnepanelen

Zonnepanelen kunnen een belangrijk aanvullend element zijn in een hybride systeem. De elektriciteit die opgewekt wordt door zonnepanelen kan direct worden gebruikt voor de warmtepomp en de elektrische cv-ketel. Dit vermindert het verbruik aan elektriciteit van het grid en maakt het systeem duurzamer. In combinatie met een zonnepaneelinstallatie kan een hybride systeem totaal duurzaam worden.

Wanneer is een hybride systeem geschikt?

Goed geïsoleerde woningen

Een hybride systeem is het meest geschikt voor goed geïsoleerde woningen. In deze woningen is de warmtebehoefte lager, wat betekent dat de warmtepomp efficiënter werkt. Bovendien is het energieverbruik van het hybride systeem lager in goed geïsoleerde woningen, wat het systeem aantrekkelijker maakt.

Gebouwen met hoge temperatuurinstallaties

In woningen met hoge temperatuurinstallaties (radiatoren die boven de 70 graden werken) kan een hybride systeem een goede oplossing zijn. In dit geval kan de warmtepomp de primaire bron zijn, terwijl de elektrische cv-ketel gebruikt wordt om de temperatuur op te voeren tot het benodigde niveau. Deze oplossing is vooral geschikt voor oude woningen die nog niet volledig aangepast zijn aan lage temperatuurinstallaties.

Huishoudens die voorlopig nog gas gebruiken

Een hybride systeem is een goede oplossing voor huishoudens die voorlopig nog gas gebruiken voor warm water of piekbelasting. In dit geval kan de warmtepomp gebruikt worden voor de centrale verwarming, terwijl de elektrische cv-ketel gebruikt wordt voor warm water of piekbelasting. Dit zorgt voor een geleidelijke overstap naar volledig elektrische verwarming.

Huishoudens met hoge elektriciteitskosten

In huishoudens met hoge elektriciteitskosten kan een hybride systeem een goede oplossing zijn. De warmtepomp produceert warmte met een hoge efficiëntie, wat het verbruik aan elektriciteit vermindert. De elektrische cv-ketel wordt alleen gebruikt wanneer nodig, wat het verbruik aan elektriciteit verder vermindert.

Kostenaanblik en terugverdientijd

Investering

Een hybride systeem vereist een aanzienlijke investering. De warmtepomp is de duurste component van het systeem, terwijl de elektrische cv-ketel relatief goedkoop is. De totale investering ligt meestal tussen €10.000 en €20.000, afhankelijk van de grootte van de woning en de kwaliteit van de systemen.

Verbruik

De verbruikskosten van een hybride systeem zijn aanzienlijk lager dan die van een elektrische cv-ketel. Dankzij het hoge rendement van de warmtepomp is het verbruik aan elektriciteit lager. De elektrische cv-ketel wordt alleen gebruikt wanneer nodig, wat het verbruik verder vermindert.

Terugverdientijd

De terugverdientijd van een hybride systeem hangt af van de energieprijs en het verbruik. In huishoudens met hoge elektriciteitskosten kan de terugverdientijd ongeveer 10 tot 15 jaar zijn. In huishoudens met lage elektriciteitskosten kan de terugverdientijd langer zijn.

Conclusie

Een elektrische cv-ketel in combinatie met een warmtepomp is een interessante oplossing voor huishoudens die willen profiteren van de voordelen van elektrische verwarming, zonder direct volledig over te stappen op een warmtepomp. Deze hybride systeem biedt een goede balans tussen investering, rendement, en duurzaamheid. Het is vooral geschikt voor goed geïsoleerde woningen, huishoudens die voorlopig nog gas gebruiken, en huishoudens met hoge elektriciteitskosten.

De elektrische cv-ketel is eenvoudig te installeren en vereist weinig onderhoud, terwijl de warmtepomp een hoge efficiëntie biedt. Samen vormen ze een betrouwbaar en efficiënt verwarmingssysteem. Een hybride systeem is een goede tussenstap voor huishoudens die langzaam willen overstappen van gas naar elektriciteit. Tijdens de overgang kan de elektrische cv-ketel geleidelijk minder gebruikt worden, terwijl de warmtepomp de hoofdverantwoordelijkheid neemt.

Een hybride systeem is niet ideaal voor elke woning, maar voor huishoudens die voorlopig nog gas gebruiken of die niet direct over willen stappen naar volledige elektrische verwarming, is het een aantrekkelijke oplossing. Het systeem biedt een goede balans tussen investering, rendement, en duurzaamheid, en is een logische stap in de energietransitie.