Geothermische warmtepomp kopen: kosten, voordelen, nadelen en werking

De overstap naar een duurzame verwarmingsoplossing zoals een geothermische warmtepomp is een serieuze investering, maar brengt ook tal van voordelen met zich mee. Deze warmtepompen halen warmte uit de grond en gebruiken die om een woning te verwarmen, zowel in de winter als in de zomer. In dit artikel geven we een overzicht van de voordelen en nadelen, installatie- en onderhoudskosten, werking, soorten buizennetwerken en mogelijke subsidies.

Daarnaast bespreken we de rendementen van geothermische warmtepompen en geven we advies over het kiezen van een erkende installateur.

Wat is een geothermische warmtepomp?

Een geothermische warmtepomp (ook wel grond-water of bodem-water warmtepomp genoemd) is een verwarmingssysteem dat warmte uit de grond gebruikt om een woning te verwarmen. Het systeem bestaat uit drie hoofdcomponenten:

1. Een buisnetwerk dat in de grond is aangelegd (horizontaal of verticaal).
2. Een warmtepompapparaat, dat de warmte uit de grond opneemt en verdicht.
3. Een verdamping- en condensatiecyclus, die de warmte doorgeeft aan het verwarmingssysteem van de woning (bijvoorbeeld een vloerverwarming of radiatoren).

De warmtepomp gebruikt elektriciteit om het proces van warmteopname en verdichting mogelijk te maken. Doordat de grond de hele jaar door een stabiele temperatuur heeft, is een geothermische warmtepomp zeer efficiënt.

Voordelen van een geothermische warmtepomp

Geothermische warmtepompen hebben verschillende voordelen die het aantrekkelijk maken voor wie wil overstappen op een duurzame verwarmingsoplossing:

1. Duurzaam en milieuvriendelijk

Geothermische warmtepompen halen warmte uit de aarde en gebruiken elektriciteit om deze warmte te verwerken. Omdat de grond continu warmte opslaat, is dit een duurzame energiebron. Daardoor is er veel minder uitstoot van broeikasgassen dan bij traditionele verwarmingssystemen op basis van aardgas of vloeibare brandstof.

2. Lage energiekosten

Omdat de warmte uit de aarde komt, is het verbruik van een geothermische warmtepomp aanzienlijk lager dan bij klassieke verwarmingssystemen. Het is zelfs mogelijk om tot 75% besparing te realiseren op je energiefactuur. Dit is een van de belangrijkste aantrekkers voor een geothermische warmtepomp.

3. Hoog rendement

De efficiëntie van een warmtepomp wordt uitgedrukt in het SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). Een SCOP-waarde van 5,5 betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit die wordt verbruikt, er 5,5 kWh warmte wordt opgewekt. Geothermische warmtepompen behoren tot de meest efficiënte verwarmingsoplossingen, omdat de grond de hele jaar door een stabiele temperatuur heeft.

4. Lange levensduur

De verwachte levensduur van een geothermische warmtepomp ligt tussen de 15 en 20 jaar, wat langer is dan bij veel andere verwarmingssystemen. Dit maakt het een langdurige investering.

Nadelen van een geothermische warmtepomp

Hoewel een geothermische warmtepomp tal van voordelen biedt, zijn er ook beperkingen en uitdagingen bij de installatie:

1. Hoge aankoop- en installatiekosten

De aankoop- en installatiekosten van een geothermische warmtepomp zijn aanzienlijk hoger dan bij traditionele verwarmingssystemen. De totale kostprijs varieert tussen €15.000 en €27.000, afhankelijk van het type buizennetwerk (horizontaal of verticaal), de grootte van het huis en de specifieke warmtepomp die wordt gekozen.

De kosten kunnen als volgt worden verdeeld:

De hoogste kosten zijn meestal gerelateerd aan de grondboringen (verticale oplossing) of het aanleggen van een groot horizontaal buizennetwerk. Beide oplossingen vereisen vrij veel werk en materiaal.

2. Grote grondoppervlakte of diepe boringen

Er zijn twee manieren om een geothermische warmtepomp in te zetten:

• Horizontale buisinstallatie: De buizen worden over een groot oppervlak in de grond aangelegd. Dit vereist een vrij groot grondoppervlak dat niet beplant kan worden.

• Verticale buisinstallatie: Hierbij worden diepe boringen gemaakt, wat aanzienlijk duurder is. De exacte diepte kan vaak pas na de boring bepaald worden, wat het budget moeilijk voor te bereiden maakt.

3. Verticale boringen zijn duur

De kosten voor diepteboringen kunnen al snel €4.000 tot €6.500 per put oplopen. Hoewel verticale boringen efficiënter zijn (omdat de grond hier dieper en warmer is), zijn de kosten daarom aanzienlijk hoger dan bij horizontale installatie.

4. Geen directe warmteproductie

Geothermische warmtepompen werken via een verdichtingsproces en kunnen geen directe warmteproductie bieden zoals bijvoorbeeld bij een traditionele ketel. Dit betekent dat er een bepaalde reactietijd kan zijn, afhankelijk van het verwarmingssysteem (zoals vloerverwarming of radiatoren).

Werking van een geothermische warmtepomp

De werking van een geothermische warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. Het proces kan worden samengevat in de volgende stappen:

1. Warmteopname uit de grond: Een koude vloeistof wordt via een buizensysteem in de grond gepompt. De warmte van de aarde verhit deze vloeistof.
2. Verdichting: De verhitte vloeistof wordt door de warmtepomp verwerkt. De warmtepomp verdicht de warmte, waardoor de temperatuur verder stijgt.
3. Warmteoverdracht: De opgewarmde vloeistof geeft zijn warmte af aan het verwarmingssysteum van de woning (bijvoorbeeld via een vloerverwarming of radiatoren).
4. Koelen en recyclen: De vloeistof wordt gekoeld en opnieuw in het systeem gebracht, waar het proces zich herhaalt.

Het gehele systeem draait op elektriciteit, wat betekent dat het veel efficiënter is dan een klassieke ketel, maar ook afhankelijk is van de kwaliteit van de elektriciteitsbron.

Soorten geothermische warmtepompen

Er zijn verschillende modellen en uitvoeringen van geothermische warmtepompen beschikbaar, die zich onderscheiden op basis van vermogen, energieklasse en installatieflexibiliteit. Een aantal voorbeelden:

1. CTC GSI 600

• Vermogen: 8-16 kW
• Energieklasse: A+++
• Jaarrendement: 5,5 SCOP
• Extra functie: ingebouwde warm tapwatervoorziening
• Maximaal warm water: meer dan 300 liter per keer

2. CTC EcoPart i600

• Vermogen: 8-16 kW
• Energieklasse: A+++
• Controle: touchscreen Smart-Control unit
• Toerentalgestuurd systeem voor optimale efficiëntie

3. CTC EcoPart 600M

• Vermogen: 12-16 kW
• Energieklasse: A+++
• Vertrektemperatuur: 65°C
• Compacte uitvoering met externe warmwatervoorziening

4. CTC EcoPart 400

• Vermogen: 6-17 kW
• Energieklasse: A+++
• Laag geluidsniveau (geschikt voor lage ruimtes)
• Aansluiting op bestaande installaties

5. CTC EcoHeat 400

• Vermogen: 6-12 kW
• Energieklasse: A+++
• EnergieFlex-functie voor externe warmtebronnen
• On-demand warmwaterproductie

Alle bovenstaande modellen zijn toegankelijk via leveranciers en installateurs die geothermische warmtepompen aanbieden.

Subsidies en financiële hulp

De hoge investering in een geothermische warmtepomp kan gedeeltelijk worden gecompenseerd door beschikbare subsidies.

1. Investeringssubsidie Duurzame Energie en Energiebesparing (ISDE)

De ISDE is de bekendste subsidie voor duurzame verwarmingsoplossingen. De hoogte van de subsidie hangt af van het type warmtepomp en de mate van energiebesparing die wordt behaald. De installatie moet binnen 24 maanden zijn uitgevoerd en uitgevoerd worden door een erkende installateur.

2. Regionale subsidies

Naast de ISDE zijn er ook regionale subsidies beschikbaar in bepaalde gemeenten. Deze subsidies zijn vaak gericht op het verduurzamen van woningen en kunnen extra financiering bieden.

3. Bonus voor extra isolatie

Als de geothermische warmtepomp wordt geïnstalleerd in combinatie met extra isolatiemaatregelen, kan het subsidiebedrag voor de isolatie verdubbelen. De warmtepompsubsidie blijft echter hetzelfde.

Hoe kies je de juiste geothermische warmtepomp?

Het kiezen van de juiste geothermische warmtepomp hangt af van verschillende factoren:

• Grootte van het huis en het verwarmingseffect dat nodig is
• Beschikbare grondoppervlakte (voor horizontale installatie)
• Mogelijkheid tot diepteboringen (voor verticale installatie)
• Budget voor aankoop, installatie en eventuele subsidies
• Energiebesparingdoelstellingen
• Wens om warm water te produceren (integrale warmtepomp)

Het is raadzaam om vrijblijvende offertes aan te vragen bij verschillende leveranciers en installateurs. Dit geeft je een duidelijk beeld van de prijs, het rendement en de aanbiedingen.

Kies een erkende installateur

De installatie van een geothermische warmtepomp is een serieuze bouwkundige en technische ingreep. Daarom is het belangrijk om een erkende installateur te kiezen. Dit zorgt voor:

• Kwaliteitsinstallatie
• Ondersteuning bij subsidies
• Garantie en onderhoud
• Compliance met normen en regelgeving

De meeste leveranciers bieden ook aanvraagformulieren waarmee je gratis en vrijblijvend meerdere offertes kunt ontvangen.

Onderhoud van een geothermische warmtepomp

Hoewel geothermische warmtepompen weinig onderhoud nodig hebben, is het belangrijk om het systeem regelmatig te controleren. Dit omvat:

• Controle op lekken in het buizennetwerk
• Controle op de conditie van de warmtepomp
• Reiniging van de filters en koelvloeistof
• Controle op de verwarmingsuitstroomtemperatuur

Het jaarlijkse onderhoud kost ongeveer €150, naast de kosten voor elektriciteit, die ongeveer €1.000 per jaar bedragen.

Toekomst en groene overgang

Geothermische warmtepompen zijn een belangrijk onderdeel van de groene overgang in de woningbouw. Aangezien ze duurzaam, efficiënt en langdurig zijn, zijn ze een logische keuze voor wie wil meebewegen in de richting van een CO2-neutrale woningbouwsector.

De combinatie van technische vooruitgang, beschikbare subsidies en lage bedrijfskosten maakt geothermische warmtepompen steeds aantrekkelijker voor woningeigenaren.

Conclusie

Een geothermische warmtepomp is een duurzame en efficiënte verwarmingssysteem dat warmte uit de aarde haalt en gebruikt om een woning te verwarmen. Het heeft veel voordelen, zoals een hoge energiebesparing, een langere levensduur en een hoge efficiëntie. Toch zijn er ook niet-neglige kosten verbonden aan de installatie, vooral wanneer het gaat om verticale boringen of het aanleggen van een groot horizontaal buizennetwerk.

De totale investering ligt meestal tussen €15.000 en €27.000, afhankelijk van het type systeem en de maatregelen die worden genomen. Hierbij is het belangrijk om vrijblijvende offertes te vragen en subsidies te benutten.

Voor wie wil meebewegen in de richting van duurzame energie en wil profiteren van een langdurige, efficiënte verwarming, is een geothermische warmtepomp een serieuze overweging.

Bronnen

1. Geothermische warmtepomp prijs en rendement
2. Geothermische warmtepomp zonder buitenunit
3. Soorten geothermische warmtepompen
4. Alle geothermische warmtepompmodellen
5. Soorten warmtepompen en subsidies