Warmtepompen in Nieuwbouw en Renovatieprojecten: Een Expert Onderzoek

Inleiding

Warmtepompen zijn in de afgelopen jaren steeds vaker aan de orde geraakt in zowel nieuwbouwprojecten als renovatieopdrachten. Deze technologie wordt gezien als een duurzame oplossing voor het opwekken van warmte, met minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. In dit artikel wordt ingegaan op de toepassing van warmtepompen in diverse projecten die door ITBB en andere aannemers zijn uitgevoerd. De focus ligt op de technische toepassing, de samenwerking met opdrachtgevers en bouwkundige aannemers, en de resultaten van de implementatie.

Aan de hand van concrete voorbeelden uit verschillende regio's in Nederland, zoals Leeuwarden, Groningen, Assen en Medemblik, wordt een overzicht gegeven van hoe warmtepompen worden ingezet binnen het huidige bouw- en renovatiebeleid. Bovendien worden mogelijke uitdagingen en kansen van deze duurzame technologie besproken.

Warmtepompen in Nieuwbouwprojecten

Appartementencomplex 't Forum te Assen

In Assen is het appartementencomplex 't Forum geïntegreerd met zonnepanelen en een warmtepomp. Het project is gerealiseerd door Geveke, en het is opgeleverd. De combinatie van zonnestroom en warmtepomp zorgt voor een lage CO₂-uitstoot en draagt bij aan een energieneutrale woningbouwstrategie. De opdrachtgever, Solide Vastgoed Beheer, heeft verduurzaming als doel, wat duidelijk is gebleken uit de keuze voor duurzame technologieën.

De warmtepomp in dit project werkt op lucht-water basis, wat betekent dat de warmte uit de buitenlucht wordt opgepompt en gebruikt om het water in het verwarmingsstelsel op te warmen. Deze technologie is geschikt voor appartementencomplexen, omdat het mogelijk is om een centrale installatie te gebruiken die meerdere woningen voorziet van warmte.

Appartementencomplex Narcisstraat Assen

Opnieuw in Assen is het appartementencomplex Narcisstraat een voorbeeld van verduurzaming via warmtepompen. Dit project is ook onder de verantwoordelijkheid van Solide Vastgoed Beheer. De renovatie is nog in uitvoering, wat aantoont dat warmtepompen ook een rol spelen in de verduurzaming van bestaande woningbouw.

Het gebruik van warmtepompen in renovatieprojecten heeft tot doel de energieprestatie van bestaande woningen te verbeteren. Hierbij zijn verschillende factoren van invloed, zoals de isolatie van het gebouw, de aanwezigheid van andere duurzame systemen (zoals zonnepanelen), en de toegankelijkheid van het terrein voor installatie van de warmtepomp.

Woningen te Uithuizen

In Uithuizen zijn woningen voorzien van een warmtepomp met warmteterugwinning. Het project is uitgevoerd door BGDD en is nog in uitvoering. De warmteterugwinning betekent dat de warmte die bijvoorbeeld uit de afvoerlucht komt, wordt opgevangen en opnieuw gebruikt voor verwarming. Dit is een efficiënte manier om de energiebehoefte te verminderen.

De combinatie van warmtepomp en warmteterugwinning is vooral geschikt in gebouwen met een geïntegreerde luchtbehandelingsinstallatie. Dit type systemen is vaak aanwezig in woningbouwprojecten waarbij duurzaamheid centraal staat. De opdrachtgever speelt hierbij een belangrijke rol in de keuze van duurzame oplossingen.

Warmtepompen in Zorg- en Onderwijsgebouwen

IRIS Kindcentrum Marnix Kampen

Het IRIS Kindcentrum Marnix in Kampen is een voorbeeld van een energieneutrale bouw. Het gebouw is circulair gebouwd en klimaatadaptief. De verwarming en ventilatie zijn gerealiseerd met warmtepompen. De bouwkundige aannemer, Wensink en Prins, heeft dit project uitgevoerd.

Een van de uitdagingen bij het gebruik van warmtepompen in zorg- en onderwijsgebouwen is het hoge comfortniveau dat nodig is. In dit project is daarom gekozen voor een warmtepomp die niet alleen verwarmt, maar ook kan afkoelen. Dit zorgt voor een comfortabele leefomgeving, ongeacht de buitentemperatuur.

Apotheek de Sprong UMCG te Groningen

In het kader van het UMCG in Groningen is een ventilatie- en luchtbehandelingsinstallatie geïnstalleerd met warmtepompen. Het project is uitgevoerd door Friso Bouwgroep. De warmtepomp speelt hier een rol bij het opwekken van warmte voor de luchtbehandelingsinstallatie. Deze installatie is essentieel voor het behoud van de hygiëne en het comfort in medische omgevingen.

Het gebruik van warmtepompen in medische gebouwen vereist een hoge mate van betrouwbaarheid en efficiëntie. In dit project is daarom gekozen voor een warmtepomp met hoge opwekrendement, zodat er voldoende warme lucht is voor het behoud van een hygiënische en comfortabele omgeving.

Warmtepompen in Huisvestingsprojecten

Spoedeisende Hulp MCL Leeuwarden

Een van de grootste projecten waarin warmtepompen centraal staan, is de renovatie van de spoedeisende hulp van het Medisch Centrum Leeuwarden. ITBB heeft hierbij alle gebouwgebonden installaties gerealiseerd. De nieuwe locatie van de spoedeisende hulp is modern, licht en gericht op het comfort van patiënten.

De warmtepomp speelt een rol in de verwarmingsinstallatie van het gebouw. Het is een lucht-water warmtepomp die het verwarmingswater opwekt. De keuze voor een warmtepomp in dit project is gedaan om de CO₂-uitstoot te verminderen en het energieverbruik te optimaliseren.

De opdrachtgever, MCL, heeft in dit project ook een sterke nadruk op duurzaamheid en efficiëntie. De samenwerking met bouwkundige aannemers en engineeringbedrijven is essentieel geweest voor het succesvol realiseren van het project.

Warmtepompen en Zonnepanelen

De Eendracht te Appingedam

In Appingedam is het woningproject De Eendracht uitgevoerd met zonnepanelen en een lucht-water warmtepomp. De bouwkundige aannemer, Geveke, heeft dit project gerealiseerd. De combinatie van zonnestroom en warmtepomp zorgt voor een zeer efficiënte opwekking van warmte en elektriciteit.

De zonnepanelen leveren elektriciteit die wordt gebruikt voor het aandrijven van de warmtepomp. Dit creëert een cirkel waarbij de energiebron (zon) direct wordt gebruikt voor warmteopwekking. De efficiëntie van dit systeem is afhankelijk van de isolatie van het gebouw en het ontwerp van de installatie.

Zonnepanelen IKC Marum

In Marum is een zonnepaneelinstallatie geïnstalleerd met 414 PV-panelen. Het project is gerealiseerd door BGDD en is opgeleverd. De zonnepanelen leveren een vermogen van 168 kWp. Hoewel het hier geen directe verwarming gaat, draagt de zonnepaneelinstallatie bij aan een lagere CO₂-uitstoot en een vermindering van energiekosten.

De opwekking van elektriciteit via zonnepanelen kan worden gebruikt om warmtepompen aan te drijven. Dit maakt het mogelijk om een volledig duurzame oplossing te realiseren waarbij zowel de elektriciteit als de warmte op een duurzame manier worden opgewekt.

Uitdagingen en Kansen

De toepassing van warmtepompen in nieuwbouw en renovatieprojecten biedt verschillende voordelen, zoals een lagere CO₂-uitstoot, een vermindering van energiekosten, en een verbetering van het comfort in woningen en gebouwen. Echter, er zijn ook uitdagingen die niet onder het oog mogen worden verwaarloosd.

Een van de belangrijkste uitdagingen is de initiële investering. De aanschaf en installatie van een warmtepomp kunnen relatief kostbaar zijn. In sommige gevallen is het ook noodzakelijk om het gebouw te renoveren of aan te passen, wat extra kosten met zich meebrengt.

Daarnaast is de prestatie van een warmtepomp afhankelijk van de omstandigheden op locatie. In regio's met een koele winters is het efficiëntiepeil van een warmtepomp lager dan in regio's met een milde klimaat. Dit betekent dat de warmtepomp in koudere regio's meer elektriciteit nodig heeft om voldoende warmte op te wekken.

Toch bieden warmtepompen ook kansen. Het feit dat ze op groene elektriciteit kunnen draaien maakt het mogelijk om een volledig duurzame oplossing te realiseren. Bovendien is de efficiëntie van warmtepompen in de afgelopen jaren toegenomen, waardoor de kosten per opgewekte warmte-eenheid zijn gedaald.

Verantwoording van Energiebronnen

Verduurzaming in bestaande woningen

In de verduurzaming van bestaande woningen spelen warmtepompen een steeds grotere rol. In het appartementencomplex Narcisstraat in Assen is een warmtepompeninstallatie geïnstalleerd. Dit project is een voorbeeld van hoe bestaande woningen kunnen worden geïntegreerd in een duurzame energiestrategie.

De keuze voor warmtepompen in bestaande woningen is vaak bepaald door de mogelijkheid tot integratie in het huidige verwarmingssysteem. In sommige gevallen is het nodig om het systeem volledig te vervangen, terwijl in andere gevallen het systeem kan worden aangepast. De keuze hangt af van de staat van het huidige systeem en de mogelijkheden voor het aansluiten van een warmtepomp.

Energieopslag en -verdeling

In het MFC De Bloesemgaerde in Medemblik is een warmtepomp geïntegreerd met warmte- en koudeopslag. Dit project is uitgevoerd door BGDD en is opgeleverd. De warmte- en koudeopslag zorgt voor een betere regeling van de energiebehoefte van het gebouw.

De opslag van warmte en koude maakt het mogelijk om energie op te slaan wanneer deze niet direct nodig is en op te gebruiken wanneer de behoefte er is. Dit is vooral interessant in gebouwen met variabele energiebehoefte, zoals sporthallen, ziekenhuizen of scholen. De combinatie van warmtepomp en opslagtechnologie biedt dus een betere flexibiliteit in de energiebeheersing.

De Rol van Bouwkundige Aannemers

Bouwkundige aannemers spelen een centrale rol in de realisatie van projecten met warmtepompen. In de meeste projecten is sprake van samenwerking met bouwkundige aannemers die ervaring hebben met duurzame technologieën.

Bijvoorbeeld in het project van de Spoedeisende Hulp MCL Leeuwarden is ITBB verantwoordelijk voor de realisatie van de gebouwgebonden installaties. De samenwerking met bouwkundige aannemers zoals Friso Bouwgroep was essentieel voor het succesvol realiseren van het project.

In andere projecten, zoals in Uithuizen, is BGDD de bouwkundige aannemer. Deze aannemer is verantwoordelijk voor de realisatie van de warmtepompinstallatie in de woningen. De ervaring van BGDD met duurzame technologieën was hier cruciaal voor de uitvoering van het project.

Conclusie

Warmtepompen spelen een steeds belangrijkere rol in zowel nieuwbouwprojecten als renovatieopdrachten. In het huidige bouwbeleid is het doel om de CO₂-uitstoot te verminderen en de energieprestatie van gebouwen te verbeteren. Warmtepompen bieden een efficiënte oplossing om deze doelen te bereiken.

In de voorgaande paragrafen is aandacht besteed aan diverse projecten waarin warmtepompen zijn ingezet. Deze projecten tonen aan dat warmtepompen geschikt zijn voor verschillende toepassingen, van appartementencomplexen tot medische centra. De keuze voor een warmtepomp hangt af van factoren zoals de locatie, de isolatie van het gebouw, en de energiebehoefte.

Hoewel warmtepompen voordelen bieden, zijn er ook uitdagingen. De initiële investering en de afhankelijkheid van omstandigheden zoals klimaat zijn aspecten die goed in overweging moeten worden genomen. Toch is de toekomst van warmtepompen veelbelovend, vooral in combinatie met groene elektriciteit en energieopslag.

Bij de realisatie van projecten met warmtepompen is de samenwerking met bouwkundige aannemers en opdrachtgevers van groot belang. De ervaring en kennis van deze partijen bepalen vaak het succes van het project.

In de komende jaren is te verwachten dat de toepassing van warmtepompen nog verder zal toenemen. Dit is een positieve ontwikkeling in de strijd tegen klimaatverandering en voor duurzame woningbouw.

Bronnen

1. ITBB Projecten
2. Groothuisbouw Emmeloord