Hoe diep boren voor een warmtepomp: uitleg over systemen, dieptes, kosten en alternatieven

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

De installatie van een warmtepomp is een duurzame en efficiënte manier om een woning te verwarmen, maar vereist vaak een grondboring om de warmtebron te bereiken. De diepte van deze boring hangt af van het type warmtepomp, de bodemgesteldheid en de energiebehoeften van het huis. In dit artikel wordt ingegaan op de verschillende soorten warmtepompsystemen, de benodigde dieptes, de kosten, eventuele subsidieopties en alternatieven in gevallen waar boren niet mogelijk is.

Wat is een warmtepomp en waarom is boren nodig?

Een warmtepomp gebruikt natuurlijke warmtebronnen zoals grond, grondwater of lucht om een woning te verwarmen. In het geval van een geothermische warmtepomp of bodemwarmtepomp, wordt warmte onttrokken aan de bodem. Om dit te doen, is vaak een grondboring nodig om buizen of leidingen te plaatsen die de warmte uit de grond kunnen halen.

Er zijn twee hoofdtypen systemen: horizontale en verticale buizensystemen. Een horizontaal systeem ligt ongeveer 80 tot 100 centimeter onder de oppervlakte en vereist weinig of geen boren. Een verticaal systeem daarentegen, dat veel efficiënter is, vereist een diepteboring van meerdere tientallen meters.

Hoe diep moet er worden geboord?

De diepte van de boring hangt af van het type systeem en de benodigde warmtecapaciteit. Voor een verticaal buizensysteem wordt meestal geboord op een diepte van tussen 40 en 160 meter. In sommige gevallen, bijvoorbeeld voor industriële toepassingen, kunnen de boringen zelfs tot 500 meter of dieper gaan, waarbij de aardwarmte direct wordt benut. Dit is echter een zeer duur en complexe oplossing.

Voor een geothermische warmtepomp, die werkt met echte aardwarmte, is een bron diep geboord op 500 tot 4.000 meter nodig. Dit type is meestal niet geschikt voor particuliere huishoudens vanwege de hoge kosten.

Invloed van de bodemgesteldheid

De diepte van de boring is niet alleen afhankelijk van het type warmtepomp, maar ook van de bodemgesteldheid. In zachte gronden, zoals klei of zand, kan geboord worden tot de benodigde diepte. In steenachtige of harde grondlagen kan boren echter technisch lastiger en duurder zijn. Daarom moet de diepte altijd nauwkeurig berekend worden op basis van een grondonderzoek.

Horizontaal versus verticaal: wat is het verschil?

Horizontaal systeem:
Ligt op een diepte van 1 tot 10 meter en vereist weinig boren. Het systeem bestaat uit horizontale leidingen die over een groot oppervlak zijn uitgelegd. Het rendement is iets lager dan bij verticale systemen, maar het is goedkoper en eenvoudiger in te richten.
Verticaal systeem:
Vereist een diepteboring van 40 tot 160 meter, afhankelijk van de benodigde warmtecapaciteit. Het is efficiënter, vooral in de wintermaanden, omdat de bodem op grotere diepte een stabielere temperatuur heeft. Het is echter kostbaarder en vereist meer ruimte voor de boring.

Wat zijn de kosten van een grondboring?

De kostprijs van een grondboring is sterk afhankelijk van de diepte en de aard van de grond. Voor een verticaal systeem is de prijs gemiddeld tussen € 4.000 en € 6.500 per boring. Hoe dieper de boring, hoe hoger de kosten, vanwege het extra benodigde materiaal en de arbeidsuren.

Als je kiest voor een geothermische warmtepomp, zijn de totale kosten (inclusief boring en installatie) gemiddeld tussen € 23.000 en € 27.000. Dit maakt het tot een van de duurste warmtepompopties, maar ook tot een van de meest efficiënte en duurzame systemen.

Subsidieopties voor bodemwarmtepompen

Hoewel een bodemwarmtepomp in aanmerking kan komen voor subsidie, geldt dit niet voor de boringen zelf. Subsidies zijn meestal alleen beschikbaar voor de warmtepompapparatuur als deze aan bepaalde criteria voldoet, zoals het energielabel A++ en het staan op de meldcodelijst van de ISDE. De investering in de boringen moet je daarom zelf bekostigen.

Werking en efficiëntie van bodemwarmtepompen

Een bodemwarmtepomp werkt met een gesloten of open buizensysteem. Bij een gesloten systeem circuleert een koudemiddel door de buizen, dat warmte opneemt uit de grond. Bij een open systeem wordt grondwater opgepompt, gebruikt voor warmteoverdracht en daarna weer teruggebracht naar de bron.

De efficiëntie van het systeem is sterk afhankelijk van de diepte van de boring. Op grotere diepte is de bodemtemperatuur stabiel, wat betekent dat de warmtepomp minder energie hoeft te verbruiken om de gewenste temperatuur te bereiken. Dit zorgt voor een hoger COP (Coefficient of Performance) en lagere energiekosten in de langere termijn.

Koelen met een bodemwarmtepomp

Naast verwarmen is het ook mogelijk om in de zomer te koelen met een bodemwarmtepomp. Omdat de bodemtemperatuur op grotere diepte constant is, kan de warmtepomp de warmte uit de woning halen en deze afvoeren naar de grond. Dit proces is passief en draagt bij aan een comfortabel binnenuit en een duurzame energieoplossing.

Alternatieve oplossingen bij boorrestricties

In sommige gebieden is het niet toegestaan om diep te boren. Dit kan het gevolg zijn van wettelijke beperkingen, zoals in waterwingebieden, of van technische beperkingen, zoals harde grondlagen. In dergelijke gevallen kan een horizontale bron een goede alternatieve oplossing zijn.

Een horizontale bron bestaat uit leidingen die op een diepte van 1 tot 10 meter in de grond zijn gelegd. Deze leidingen vormen een soort vloerverwarming in de tuin. Het rendement is iets lager dan bij een verticaal systeem, maar het is een goedkoper en eenvoudigere oplossing. Het nadeil is dat je meer oppervlakte nodig hebt, aangezien de leidingen over een groot gebied moeten zijn uitgelegd.

Grondwaterwarmtepomp als alternatief

Een andere optie is een grondwaterwarmtepomp, waarbij water wordt opgepompt en gebruikt voor warmteoverdracht. Dit systeem vereist een open buizensysteem en kan in sommige gevallen een betere oplossing zijn, afhankelijk van de toegankelijkheid van grondwater.

De diepte van de buizen hangt in dit geval af van waar het grondwater zich bevindt. Het kan variëren van 40 meter tot wel 4.000 meter, afhankelijk van de benodigde warmtecapaciteit. Dit type is in de praktijk vooral geschikt voor grotere woningen of commerciële gebouwen.

Installatie van een warmtepomp

De installatie van een warmtepomp vereist meerdere stappen. Eerst worden de boringen gemaakt en de buizen geplaatst. Vervolgens wordt de warmtepomp verbonden met de cv-installatie en het afgiftesysteem, zoals vloerverwarming. Het systeem moet vervolgens worden aangesloten op een aparte elektrische groep en correct worden afgepast voor optimale werking.

De installatieduur varieert per systeem. Een hybride warmtepomp kan vaak binnen één tot twee dagen worden geïnstalleerd, terwijl een volledige bodemwarmtepompinstallatie enkele dagen tot een week kan in beslag nemen. Factoren zoals de aanleg van leidingen, boringen en elektrische aansluitingen bepalen de totale duur.

Onderhoud van een warmtepomp

Nadat de warmtepomp is geïnstalleerd, is regelmatig onderhoud nodig om de efficiëntie en levensduur van het systeem te waarborgen. De frequentie van onderhoud hangt af van het type warmtepomp en de omstandigheden waarin het systeem werkt. Over het algemeen is het aan te raden om jaarlijks of om de twee jaar een inspectie te laten uitvoeren door een erkende installateur.

Conclusie

Een warmtepomp is een duurzame en efficiënte oplossing voor het verwarmen en koelen van een woning. De keuze voor een bodemwarmtepomp vereist vaak een grondboring, waarbij de diepte afhankelijk is van het systeemtype en de bodemgesteldheid. Verticale systemen zijn meestal efficiënter, maar kostbaarder, terwijl horizontale systemen goedkoper zijn, maar meer oppervlakte vereisen. De investering in een grondboring is aanzienlijk, maar kan worden gecompenseerd door de lage energiekosten en het milieuvriendelijke karakter van warmtepompsystemen.

Als boren niet mogelijk is, zijn er alternatieve oplossingen zoals een horizontale bron of een grondwaterwarmtepomp. Het is belangrijk om de juiste keuze te maken op basis van een grondonderzoek en energieberkening. Door de juiste warmtepomp te kiezen en correct te installeren, kun je jarenlang profiteren van een warme en comfortabele woning met een lage CO₂-voetafdruk.

Bronnen

diep
bora