Hoe klinkt een warmtepomp en hoe voorkom je geluidsoverlast in huis en tuin

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

De overgang naar duurzame energie en het gebruik van warmtepompen is in volle gang. In steeds meer woningen wordt een warmtepomp geïnstalleerd als alternatief voor een cv-ketel. Hoewel deze systemen duurzaam en energie-efficiënt zijn, brengen ze ook een bepaalde mate van geluid met zich mee. Voor veel mensen is het geluid van een warmtepomp een onbekend fenomeen dat voor vragen en zorgen zorgt. In dit artikel leggen we uit hoe klinkt een warmtepomp, waar het geluid vandaan komt, hoe hard het is, en welke maatregelen je kunt nemen om geluidsoverlast te voorkomen.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt het?

Een warmtepomp is een technische installatie die warmte uit de buitenlucht (of uit de grond of het water) haalt en deze gebruikt om een woning te verwarmen. De technologie is vergelijkbaar met die van een koelkast of een airco, waarbij warmte wordt opgenomen en elders afgestaan. In de praktijk bestaat een warmtepomp uit twee componenten: een buitenunit en een binnenunit. De buitenunit bevat een ventilator die lucht aanzuigt en afblaast, terwijl de binnenunit de verwarming verwerkt en warme lucht in het huis leidt.

Geluid warmtepomp: waar komt het vandaan?

De buitenunit van een warmtepomp is verantwoordelijk voor het meeste geluid. Deze unit bevat een ventilator die draait om lucht aan te zuigen en af te blazen, en daardoor een zoemend of sissend geluid produceert. Deze geluiden zijn vooral hoorbaar wanneer de warmtepomp actief is en op vol vermogen draait. De intensiteit van het geluid varieert afhankelijk van factoren zoals buitentemperatuur, thermostaatinstellingen en de afstand tot de warmtepomp.

Wanneer maakt een warmtepomp het meeste geluid?

Een warmtepomp draait niet altijd met hetzelfde geluidsvermogen. Het geluid is het sterkst in de volgende situaties:

Lage buitentemperaturen: Wanneer het buiten koud is, draait de warmtepomp op vol vermogen om voldoende warmte te genereren. Bij hybride warmtepompen (die werken samen met een cv-ketel) springt de cv-ketel bij onder temperaturen van ongeveer 7°C. Bij all-electric warmtepompen kan het vol vermogen al bij lagere temperaturen ingeschakeld worden.
Hogere thermostaatinstellingen: Als je de thermostaat hoger zet om de woning warmer te maken, werkt de warmtepomp harder en produceert hij meer geluid.

Hoewel de warmtepomp het hardst geluid maakt bij vol vermogen, is het belangrijk om te weten dat het meestal niet constant zo hard draait. In de meeste gevallen varieert het geluidsvermogen afhankelijk van de omstandigheden.

Hoe hard is het geluid van een warmtepomp?

De geluidsproductie van een warmtepomp wordt uitgedrukt in decibel (dB), een maat voor geluidsniveau. De meeste moderne warmtepompen maken ongeveer 55 decibel geluid wanneer ze op volle toeren draaien. Dit is vergelijkbaar met het geluid van een koffiemachine die koffiebonen molen. Voor context: een normaal gesprek is ongeveer 60 decibel, en een snijmachine is rond de 90 decibel.

Er zijn ook Europese regels voor het maximaal toegestane geluidsvermogen van warmtepompen:

Warmtepompen met een vermogen tot 6 kilowatt (kW) mogen maximaal 65 decibel produceren.
Warmtepompen met een vermogen tussen 6 kW en 12 kW mogen maximaal 70 decibel produceren.

In de praktijk zijn de meeste warmtepompen echter stiller dan deze limieten suggereert. Dit komt door technologische vooruitgang en de wens van consumenten naar een zachter, minder storend apparaat.

Geluidsoverlast: hoe voorkom je dat?

Hoewel warmtepompen relatief stiller zijn dan oudere verwarmingsmethoden, kan het geluid toch lastig zijn, vooral in dichtbebouwde woonomgevingen of bij zachte buitentemperaturen. Het is daarom belangrijk om de warmtepomp op de juiste manier te plaatsen en te installeren. Hieronder vind je enkele praktische tips om geluidsoverlast te beperken.

Plaatsing van de buitenunit

De locatie waar je de buitenunit plaatst, heeft een grote invloed op hoe sterk het geluid is. Hier zijn enkele richtlijnen:

Vermijd muren van verblijfsruimten: Plaats de buitenunit niet dicht bij muren van buren of van je eigen woning, omdat het geluid daar harder kan klinken.
Vermijd nissen en hoeken: Plaats de buitenunit niet in een nis of hoek, want dit zorgt ervoor dat het geluid wordt weerkaatst en harder klinkt.
Richting openbare weg of blinde muren: Plaats de buitenunit liever in de richting van een openbare weg of tegen blinde muren, zodat het geluid verder wegzakt.
Afstand tot buren en ramen: Houd een voldoende afstand tot de woningen van buren, open ramen, ventilatieroosters en terrassen. Dit vermijdt directe geluidsuitstraling in verblijfsruimten.
Dak- of muurinstallatie: Als je de buitenunit op een dak of tegen een muur plaatst, zorg dan dat deze op steen of beton staat. Houten daken kunnen trillingen veroorzaken die geluid versterken.

Installatie van de buitenunit

Niet alleen de locatie, maar ook de installatiemethode beïnvloedt het geluidsniveau. Hier zijn enkele aanbevolen maatregelen:

Flexibele leidingen en trillingsdempers: Gebruik flexibele leidingen en rubberen trillingsdempers om trillingen en geluidsschokken te beperken.
Stabiele ondergrond: Als je de buitenunit op de grond plaatst, zorg dan voor een stabiele ondergrond om trillingen en geluidsoverlast te verminderen.
Geluidsdempende omkasting: Als je merkt dat de warmtepomp toch te veel geluid produceert, kun je een geluidsdempende of geluidsisolerende omkasting laten plaatsen. Dit is echter een extra investering, die ongeveer €2000 kan kosten. Laat dit werk uitvoeren door een ervaren installateur.

Geluid binnenunit

Naast de buitenunit produceert ook de binnenunit van een warmtepomp geluid. Dit geluid is echter veel zachter dan dat van de buitenunit en vergelijkbaar met dat van een cv-ketel. Het geluid van de binnenunit is meestal niet hinderlijk, maar het kan wel het geluidsniveau in de woning verhogen als je gevoelig bent voor geluid.

Hoe meet je het geluidsniveau van een warmtepomp?

Het geluidsniveau van een warmtepomp staat vermeld op het energietekort- of energielabel van het apparaat. Dit label geeft aan hoeveel geluid de buiten- en binnenunit maximaal kunnen produceren. Het daadwerkelijke geluidsniveau in de praktijk kan echter variëren, afhankelijk van factoren zoals de afstand tot de warmtepomp, de omgeving (bijvoorbeeld open veld of bebouwd gebied) en reflecties van geluid tegen muren of andere obstakels.

Er zijn ook tools beschikbaar om geluidsvermogen te berekenen. De overheid heeft bijvoorbeeld een tool gemaakt in de vorm van een Excel-sheet, die door installateurs kan worden gebruikt om geluidsniveaus voor specifieke locaties te berekenen. Een andere tool, ontwikkeld door een externe partij (zoals LPB Sight), is sneller en makkelijker in te vullen. Deze laat je ook toe om percelen van onregelmatige vorm te analyseren, terwijl de Excel-sheet van de overheid altijd uitgaat van rechthoekige gebieden.

Wettelijke regels voor geluidsniveaus

Sinds 1 april 2021 gelden wettelijke eisen voor de geluidsproductie van warmtepompen. Deze regels zijn bedoeld om geluidsoverlast aan buren te voorkomen. De eisen zijn als volgt:

Tussen 19:00 en 7:00 mag een warmtepomp op de erfgrens van een woning maximaal 40 decibel geluid produceren.
Tussen 7:00 en 19:00 mag dit geluidsniveau maximaal 45 decibel zijn.
Appartementen: In appartementen wordt het geluidsniveau niet gemeten op de erfgrens, maar in de open ramen van de buren.
Vanaf 1 april 2021: Deze eisen gelden voor alle warmtepompen die vanaf dat tijdstip zijn geïnstalleerd.

Deze regels zijn bedoeld om de woningbouw duurzaam te maken zonder het comfort van bewoners en buren negatief te beïnvloeden.

Praktijkvoorbeeld: Warmtepompen in de voortuin

In sommige gemeenschappen en woonprojecten worden warmtepompen geïnstalleerd in de voortuin, zoals bij het Rode Dorp in Westervoort. Hier zijn de voortuintjes klein, en de keuze om de buiteneenheden daar te plaatsen heeft geleid tot zorgen over geluidsoverlast. Bewoners zijn positief over de duurzame voorziening, maar verbaasd over het geluidsniveau. In sommige gevallen klinkt het geluid van de warmtepomp al in de straat duidelijk hoorbaar.

Deze situatie toont aan dat de locatie van de warmtepomp van groot belang is. Hoewel de warmtepomp in dit geval niet hinderlijk is voor de bewoner zelf, kan het geluid wel lastig zijn voor buren of voor de woonomgeving. Het is daarom belangrijk om de installatie zorgvuldig te plannen en te adviseren door een ervaren installateur.

Conclusie

Het geluid van een warmtepomp is een realiteit die voor velen nieuw is. Het zoemende geluid van de buitenunit kan lastig zijn, vooral in dichtbebouwde woonomgevingen of bij lage buitentemperaturen. Gelukkig zijn er maatregelen om geluidsoverlast te beperken, zoals het kiezen van een geschikte locatie, het gebruik van trillingsdempers en geluidsisolatie. Bovendien zijn moderne warmtepompen ontworpen om zachter te werken dan oude modellen, waardoor geluidsoverlast in de meeste gevallen beperkt blijft.

Bij de installatie van een warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met zowel de technische aspecten als de woonomgeving. Door professioneel advies in te winnen en de juiste maatregelen te nemen, kun je zorgen dat je warmtepomp efficiënt werkt en tegelijkertijd het comfort van je woning en die van je buren behoudt.

Bronnen

klinkt