Hybride warmtepomp in de winter: hoe werkt het en wat zijn de kansen?

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

In de transitie naar duurzame verwarmingssystemen speelt de hybride warmtepomp een steeds grotere rol. Deze combinatie van een lucht-water warmtepomp en een CV-ketel biedt een betrouwbare en energiezuinige oplossing voor het verwarmen van huizen, ook in de wintermaanden. Het is een realistische optie voor bestaande woningen die niet opnieuw volledig aangesloten moeten worden op elektriciteit, en die tegelijkertijd het gebruik van fossiele brandstoffen willen verminderen.

In dit artikel wordt de werking van een hybride warmtepomp gedetailleerd uitgelegd, met een focus op hoe het systeem zich gedraagt in de winter. Binnen dit kader komen thema’s als het warmtewisselproces, de rol van de CV-ketel, het rendement bij lage buitentemperaturen en de duurzaamheid van het systeem aan de orde. Ook wordt ingegaan op de praktische kant van het gebruik, zoals het automatisch schakelen tussen bronnen en de onderhoudsbehoeften.

Wat is een hybride warmtepomp?

Een hybride warmtepomp bestaat uit twee onderdelen: een lucht-water warmtepomp en een CV-ketel. De warmtepomp is verantwoordelijk voor het onttrekken van warmte uit de buitenlucht en het opwekken van verwarmingswarmte. Als het koud wordt of als de warmtevraag hoger is dan de warmtepomp alleen kan leveren, springt de CV-ketel bij. Dit maakt het systeem robuust, efficiënt en aansluitbaar op bestaande infrastructuur zoals aardgasleidingen.

De lucht-water warmtepomp werkt met een warmtewisselaar, compressor en condensor. Het koudemiddel in het systeem verdampt bij lage temperaturen en wordt vervolgens onder druk gezet in de compressor, waardoor de temperatuur toeneemt. In de condensor wordt het hete gas weer omgezet in vloeistof, en de warmte die vrijkomt wordt gebruikt voor het verwarmen van het CV-water of het tapwater.

De CV-ketel is in het systeem verwerkt als een reservebron. Op koude dagen, wanneer de warmtepomp niet genoeg warmte kan leveren, neemt de ketel de verwarming van het huis over. Dit gebeurt automatisch, zonder dat de gebruiker actie hoeft te ondernemen. Het systeem kiest altijd de meest energiezuinige bron.

Werking van de hybride warmtepomp in de winter

In de wintermaanden is de uitdaging voor een hybride warmtepomp groter, omdat de hoeveelheid beschikbare warmte in de buitenlucht afneemt. Toch blijft het systeem functioneel, zowel bij temperaturen rond het vriespunt als iets lager. De meeste hybride warmtepompen blijven werken tot buitentemperaturen van -20°C of zelfs lager, afhankelijk van de technologie.

De werking van de warmtepomp in de winter is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. De koelvloeistof in de warmtepomp verdampt al bij zeer lage temperaturen, soms zelfs bij -48°C. Hierdoor kan de warmtepomp ook in de winter warmte onttrekken aan de lucht. De compressor verhoogt de temperatuur van deze warmte en maakt het geschikt voor de verwarming van het huis.

Wanneer de buitentemperatuur onder een bepaalde drempel komt – meestal rond -5°C of lager – neemt de efficiëntie van de warmtepomp af. Dit komt doordat er minder warmte beschikbaar is in de buitenlucht en de compressor dus harder moet werken om dezelfde hoeveelheid warmte op te wekken. Hierdoor verbruikt het systeem meer elektriciteit.

In dergelijke gevallen springt de CV-ketel automatisch bij. De CV-ketel is aangesloten op het aardgasnet en kan het water verder opwarmen tot de gewenste temperatuur. De overgang tussen warmtepomp en CV-ketel is naadloos en gebeurt zonder dat de gebruiker iets hoeft te doen. Dit maakt de hybride warmtepomp een betrouwbare oplossing voor het hele jaar, inclusief de wintermaanden.

Wat bepaalt het rendement in de winter?

Het rendement van een hybride warmtepomp in de winter hangt van meerdere factoren af:

Buitentemperatuur: Hoe kouder het is, hoe minder warmte er beschikbaar is in de lucht. Hierdoor moet de warmtepomp harder werken, wat leidt tot een lagere efficiëntie.
Soort warmtepomp: Niet alle warmtepompen zijn even geschikt voor koude winters. Sommige modellen zijn ontworpen om goed te presteren op temperaturen rond -20°C, terwijl andere modellen slechts efficiënt werken tot -10°C.
Installatiekwaliteit: De installatie van de warmtepomp speelt een grote rol in de efficiëntie. Een goed geïsoleerd huis, een correct aangesloten afgiftesysteem (zoals vloerverwarming) en een goed geplaatste warmtepomp zorgen voor een beter rendement.
Onderhoud: Regelmatig onderhoud, zoals het reinigen van filters en het controleren van de koelvloeistof, helpt om de efficiëntie te behouden en de levensduur van het systeem te verlengen.

Hoewel de efficiëntie in de winter lager is dan in de lente of herfst, blijft de hybride warmtepomp een duurzame en betrouwbare verwarmingsoptie. Het systeem is ontworpen om aan te sluiten op bestaande infrastructuur en is dus ideaal voor bestaande woningen die niet volledig elektrisch moeten worden.

Automatisch schakelen tussen warmtepomp en CV-ketel

Een van de voordelen van een hybride warmtepomp is dat het systeem automatisch schakelt tussen de warmtepomp en de CV-ketel. Dit gebeurt op basis van meerdere parameters:

Buitentemperatuur: Op koude dagen neemt de CV-ketel de verwarming van het huis over, zodra de warmtepomp niet genoeg warmte kan leveren.
Warmtevraag: Als de warmtevraag hoger is dan de warmtepomp alleen kan aanvullen, bijvoorbeeld bij een snelle opwarming na een lange koude periode, springt de CV-ketel bij.
Energiekosten: In sommige systemen is het mogelijk om het systeem zo in te stellen dat het automatisch kiest op basis van de energieprijs. Zo kan de warmtepomp bij lage elektriciteitskosten meer worden gebruikt, terwijl de CV-ketel bij hoge elektriciteitskosten vaker bijspringt.

Dit automatisch schakelen zorgt ervoor dat de gebruiker zich geen zorgen hoeft te maken over de verwarming. Het systeem kiest altijd de meest efficiënte en betaalbare oplossing, afhankelijk van de omstandigheden.

Duurzaamheid van de hybride warmtepomp

Hoewel een hybride warmtepomp een CV-ketel bevat, is het systeem nog steeds een duurzame oplossing. De warmtepomp gebruikt elektriciteit om warmte op te wekken, wat een hoger rendement heeft dan een klassieke CV-ketel. Bovendien kan de CV-ketel worden aangesloten op aardgas, maar in de toekomst is het mogelijk om deze te vervangen door een waterstofketel, waardoor het systeem volledig koolstofvrij kan worden.

De duurzaamheid van een hybride warmtepomp wordt verder versterkt door het feit dat het systeem kan werken met zonne- of windenergie. Als de elektriciteit die de warmtepomp gebruikt komt uit duurzame bronnen, draagt het systeem extra bij aan de energietransitie.

De levensduur van een hybride warmtepomp ligt gemiddeld tussen de 15 en 20 jaar, afhankelijk van het onderhoud. Regelmatig onderhoud en een goede installatie zorgen voor een langdurige en efficiënte werking. Dit maakt de hybride warmtepomp een duurzame en economische keuze voor het verwarmen van huizen.

Alternatieven voor de hybride warmtepomp in de winter

Hoewel de hybride warmtepomp een robuuste oplossing biedt voor de wintermaanden, zijn er ook alternatieven. Een volledig elektrische warmtepomp kan de woning volledig verwarmen zonder CV-ketel, maar dit vereist vaak ingrijpende aanpassingen aan het afgiftesysteem, zoals vloerverwarming of lage-temperatuur radiatoren. Daarnaast is een volledig elektrisch systeem niet geschikt voor alle bestaande woningen.

Een geothermische warmtepomp is een alternatief dat warmte onttrekt aan de aarde. Omdat de bodem een constante temperatuur heeft – ongeveer 10°C op een diepte van vijftig meter – is deze warmtepomp zeer efficiënt in de winter. Echter, de installatie is complex en duur, waardoor het vooral geschikt is voor nieuwbouw of ingrijpende renovaties.

Conclusie

Een hybride warmtepomp is een betrouwbare en duurzame oplossing voor het verwarmen van huizen, ook in de wintermaanden. Het systeem combineert een lucht-water warmtepomp met een CV-ketel, waardoor het automatisch schakelt tussen de meest efficiënte bronnen. In de winter, wanneer de hoeveelheid warmte in de buitenlucht afneemt, springt de CV-ketel bij om ervoor te zorgen dat het huis warm blijft.

De werking van de hybride warmtepomp in de winter is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. Het koudemiddel in de warmtepomp verdampt al bij lage temperaturen en wordt vervolgens onder druk gezet in de compressor, waardoor de temperatuur toeneemt. De CV-ketel biedt een reservebron, zodat het systeem altijd betrouwbaar blijft.

De hybride warmtepomp is een goede keuze voor bestaande woningen die niet volledig elektrisch moeten worden. Het systeem is eenvoudig te installeren en aansluitbaar op bestaande infrastructuur. Regelmatig onderhoud en een goede installatie zorgen voor een langdurige en efficiënte werking.

In de toekomst kan de CV-ketel in het systeem worden vervangen door een waterstofketel, waardoor het systeem volledig koolstofvrij kan worden. Dit maakt de hybride warmtepomp een duurzame oplossing die goed aansluit bij de energietransitie.