Hoe ziet een warmtepompinstallatie eruit: een overzicht van onderdelen, plaatsing en installatie

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

De installatie van een warmtepomp is een essentiële stap in de overgang naar duurzame verwarming. Voor zowel particuliere huizen als commerciële gebouwen is een warmtepompinstallatie een populaire keuze om energiekosten te verminderen en het koolstofvoetspoor te verkleinen. In dit artikel bespreken we hoe een warmtepompinstallatie eruitziet, welke onderdelen erbij horen, waar de warmtepomp geplaatst kan worden en hoe de installatie zich verschilt per type warmtepomp.

Inleiding

Een warmtepompinstallatie bestaat uit meerdere onderdelen en vereist een zorgvuldige opzet. De keuze van het type warmtepomp, de locatie en de aanpassingen aan het bestaande verwarmingssysteem bepalen hoe de installatie eruitziet. Omdat de installatie technisch complex is, wordt het aanbevolen om een erkende installateur in te schakelen. De installateur zorgt voor de correcte plaatsing van de onderdelen en geeft ook advies op maat, afhankelijk van de specifieke situatie van het huis of gebouw.

In de volgende paragrafen zullen we een gedetailleerde uitleg geven over de onderdelen van een warmtepompinstallatie, de mogelijke locaties voor de binnen- en buitenunit, de invloed van het gekozen type warmtepomp en wat er verder nog aan verbeteringen of uitbreidingen mogelijk zijn.

Onderdelen van een warmtepompinstallatie

Een warmtepompinstallatie bestaat uit verschillende essentiële onderdelen die samen het systeem laten werken. Deze onderdelen zijn essentieel voor de werking van de warmtepomp en moeten zorgvuldig geïnstalleerd worden.

1. Koelvloeistof

De koelvloeistof is een van de belangrijkste onderdelen van een warmtepomp. Ze speelt een cruciale rol in het proces van warmteoverdracht. In de verdamper wordt de koelvloeistof omgezet in gas, wat vervolgens naar de compressor wordt geleid. Tijdens het comprimeren stijgt de temperatuur van het gas, wat gebruikt kan worden om de woning te verwarmen.

Nadat de warmte is afgegeven, daalt de temperatuur van het gas, en wordt het in de condensor weer vloeibaar. Zo kan het proces zich oneindig herhalen. Het is belangrijk dat de juiste koelvloeistof wordt gebruikt, omdat dit invloed heeft op de efficiëntie van de warmtepomp.

2. Verdamper

De verdamper is de plek waar de koelvloeistof wordt omgezet in gas. Deze stap is essentieel voor het proces van warmteopname. De verdamper kan geplaatst worden in de buitenunit of in de binnenunit, afhankelijk van het type warmtepomp. De verdamper trekt warmte uit de omgeving (lucht, grond of water), afhankelijk van de bron van de warmtepomp.

3. Compressor

De compressor is verantwoordelijk voor het comprimeren van het gas dat uit de verdamper komt. Tijdens dit proces stijgt de temperatuur van het gas, wat nodig is om de woning te verwarmen. De compressor is een van de energie-intensieve onderdelen van de warmtepomp, maar modernere modellen zijn ontworpen om dit energieverbruik te beperken.

4. Condensor

De condensor is de plek waar de warmte wordt afgegeven. In deze fase wordt het gas afgekoeld en weer vloeibaar, zodat het opnieuw in het systeem kan worden gebruikt. De condensor kan geplaatst worden in de binnenunit of in de buitenunit, afhankelijk van het type warmtepomp. Het is belangrijk dat de condensor goed is geïsoleerd en in staat is om voldoende warmte af te voeren.

5. Expansieventiel

Het expansieventiel is verantwoordelijk voor het verlagen van de druk van de vloeibare koelvloeistof. Nadat de koelvloeistof uit de condensor komt, verlaat ze deze onder hoge druk. Het expansieventiel zorgt ervoor dat de druk wordt verlaagd, zodat de koelvloeistof weer kan worden gebruikt in de verdamper. Dit is een essentiële stap in het cyclusproces van de warmtepomp.

Plaatsing van de warmtepomp

De locatie van de warmtepomp is van groot belang voor de efficiëntie en levensduur van het systeem. Afhankelijk van het type warmtepomp, kan de warmtepomp bestaan uit een buitenunit, een binnenunit of beide. De keuze van de locatie hangt ook af van de beschikbare ruimte, de isolatie van het huis en het type verwarmingssysteem.

1. Buitenunit

De buitenunit van een warmtepomp moet op een goed geventileerde plek worden geplaatst. In stedelijke gebieden wordt de buitenunit vaak op het dak geplaatst, terwijl in buitengebieden de unit vaak naast het huis staat. Het is belangrijk dat de buitenunit niet te dicht bij ramen of muren is geplaatst, om geluidsoverlast te minimaliseren. Daarnaast moet de buitenunit goed toegankelijk zijn voor onderhoud en inspectie.

2. Binnenunit

De binnenunit van een warmtepomp kan geplaatst worden in een technische ruimte, bijkeuken of garage. Het is verstandig om de binnenunit in een goed geïsoleerde ruimte te plaatsen, zodat er geen energieverlies optreedt. De binnenunit moet ook in de buurt van de buitenunit worden geplaatst, zodat de leidingen en kabels kort zijn en er geen onnodige energieverliezen optreden.

3. Plaatsing in nieuwbouw versus renovatie

In nieuwbouwprojecten kan de warmtepomp eenvoudiger worden geïntegreerd in het ontwerp van het huis. In renovaties is het soms nodig om de isolatie van het huis te verbeteren of de radiatoren aan te passen om ervoor te zorgen dat de warmtepomp efficiënt werkt. In sommige gevallen is het ook nodig om een buffervat aan te schaffen om het verwarmingssysteem aan te passen.

4. Hybride warmtepompen

Bij een hybride warmtepomp wordt de huidige cv-ketel en radiatoren eerst gecontroleerd en eventueel aangepast. Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een hr-ketel, zodat er een back-up is voor koudere dagen. Bij deze installatie kan het nodig zijn om een extra buffervat aan te schaffen om extra volume aan het verwarmingssysteem toe te voegen.

Aanpassingen en uitbreidingen

Naast de basisinstallatie zijn er ook een aantal aanpassingen en uitbreidingen mogelijk die de functionaliteit van de warmtepomp vergroten. Deze aanpassingen zijn vaak aan te raden om ervoor te zorgen dat de warmtepomp optimaal werkt en dat het comfort in de woning wordt verbeterd.

1. Extra bediening voor koeling

Een populaire uitbreiding is een extra bediening voor koeling. Deze bediening maakt het mogelijk om de woning in de warmere maanden te koelen. Het is verstandig om FAN-convectoren en een condensafvoer aan te leggen, omdat bij het koelen condens kan ontstaan. Deze condens kan schade aanrichten als het niet goed wordt afgevoerd.

2. Subsidies en financiële voorzieningen

Het installeren van een warmtepomp kan aanzienlijke kosten met zich meebrengen, maar er zijn subsidies beschikbaar die het financieringproces vergemakkelijken. Een erkende installateur kan helpen bij het aanvragen van subsidies en zorgt ervoor dat het systeem voldoet aan de eisen voor het ontvangen van subsidies. Het is ook mogelijk om een isolatiesubsidie aan te vragen als de warmtepomp binnen een jaar wordt geïnstalleerd en er tegelijkertijd aanpassingen aan de isolatie worden gedaan.

Invloed van het gekozen type warmtepomp

Het type warmtepomp dat wordt gekozen heeft een grote invloed op hoe de installatie eruitziet. Afhankelijk van de bron van de warmte (lucht, grond of water) en de manier waarop de warmte wordt gebruikt (lucht/lucht, lucht/water, bodem/water of water/water), verschillen de installatie- en onderdelenvereisten.

1. Lucht/lucht warmtepompen

Lucht/lucht warmtepompen halen hun warmte uit de lucht en gebruiken deze om de lucht in de woning op te warmen. Deze warmtepompen bestaan uit een buitenunit en een binnenunit. De buitenunit trekt warmte uit de lucht en zet deze om in warme lucht, die via de binnenunit in de woning wordt geblazen.

2. Lucht/water warmtepompen

Lucht/water warmtepompen halen hun warmte uit de lucht en gebruiken deze om water op te warmen, dat vervolgens wordt gebruikt voor verwarming en warm water. Deze warmtepompen zijn geschikt voor woningen met een verwarmingssysteem op basis van radiatoren of vloerverwarming.

3. Geothermische warmtepompen

Geothermische warmtepompen halen hun warmte uit de grond of uit water. Deze warmtepompen vereisen een buiswerk dat in de grond wordt gelegd of onder water, afhankelijk van de bron van de warmte. Deze warmtepompen zijn efficiënter dan lucht/lucht of lucht/water warmtepompen, maar vereisen meer inspanningen en kosten bij de installatie.

Conclusie

Een warmtepompinstallatie is een complexe en technische opzet die zorgvuldig moet worden gepland en uitgevoerd. De keuze van het type warmtepomp, de locatie van de buiten- en binnenunit, de aanpassingen aan het bestaande verwarmingssysteem en de eventuele uitbreidingen bepalen hoe de installatie eruitziet. Het is verstandig om een erkende installateur in te schakelen, omdat deze zorgt voor de correcte plaatsing van de onderdelen en advies geeft op maat. Door een warmtepomp te installeren, kan een woning duurzamer worden gemaakt en worden de energiekosten verlaagd.