Is een warmtepomp voordeliger dan gasverwarming? Een kostencalculatie en energievergelijking

Published by Redactie on september 25, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige energiecontext is het kiezen voor een duurzame verwarmingsoplossing niet alleen een milieukwestie, maar ook een financiële overweging. De vraag of een warmtepomp goedkoper is dan gas is daarom van groot belang voor eigenaren die hun woning willen verduurzamen. In dit artikel wordt een gedetailleerde vergelijking gemaakt tussen een warmtepomp en een gasgestookte cv-ketel, met aandacht voor energie-efficiëntie, investeringskosten, subsidieopties en de langdurige kosten. Het artikel is gebaseerd op feitelijke informatie uit betrouwbare bronnen en richt zich op een doelgroep van woningeigenaren, bouwprofessionals en energiebewuste consumenten.

Inleiding

De vraag of een warmtepomp goedkoper is dan gasverwarming is complexer dan het lijkt. Aan de ene kant verbruikt een warmtepomp elektriciteit, die in de afgelopen jaren steeds duurder is geworden. Aan de andere kant is de efficiëntie van warmtepompen aanzienlijk hoger dan die van gasverwarming. De Coefficient of Performance (COP) en Seasonal Coefficient of Performance (SCOP) zijn maatstaven die het rendement van een warmtepomp beschrijven.

Volgens bron [1] is een warmtepomp goedkoper dan gasverwarming wanneer de SCOP hoger is dan 5,2. Dit betekent dat de warmtepomp minder elektriciteit verbruikt dan een cv-ketel om dezelfde hoeveelheid warmte te leveren. Daarnaast is er op dit moment een stijgende trend in gasprijzen, terwijl stroomprijzen relatief stabiel of zelfs lager zijn.

Aan de hand van meerdere bronnen, waaronder kostenvergelijkingen, subsidies, en praktische installatieoverwegingen, wordt in dit artikel een grondige weging gemaakt tussen de voordelen en nadelen van een warmtepomp in vergelijking met gasverwarming.

Kostenvergelijking: warmtepomp versus gasverwarming

1. Initiele investering

Een van de belangrijkste factoren bij het kiezen van een verwarmingsoplossing is de initiële investering. Bron [3] wijst erop dat een warmtepomp op korte termijn duurder is dan een cv-ketel. Dit komt doordat de aanschaf- en installatiekosten van een warmtepomp hoger zijn. Een traditionele cv-ketel vereist in de meeste gevallen weinig of geen aanpassingen aan het bestaande verwarmingssysteem.

Een warmtepomp daarentegen vereist vaak aanpassingen aan de warmtewisseling, zoals het installeren van een vloerverwarmingssysteem of het aansluiten op radiatoren met lager verwarmingsniveau. Dit geldt in het bijzonder voor volledig elektrische warmtepompen. Hybride warmtepompen, zoals besproken in bron [2], zijn daarentegen minder ingrijpend, omdat ze gecombineerd kunnen worden met de bestaande cv-ketel.

2. Verbruikskosten

Hoewel de aanschaf van een warmtepomp hoger is, zijn de verbruikskosten op lange termijn vaak lager. Bron [1] stelt dat een warmtepomp met een SCOP van 5,2 alsnog goedkoper is dan gasverwarming, zelfs wanneer gas goedkoper per kWh is. Dit komt doordat warmtepompen veel efficiënter zijn: ze halen warmte uit de omgeving en gebruiken elektriciteit om die warmte op te heffen naar een hogere temperatuur.

Het rendement van een warmtepomp wordt weergegeven door de COP en SCOP. De COP geeft het rendement op een moment aan, terwijl de SCOP het gemiddelde rendement over een hele jaarcyclus toont. Bron [1] benadrukt dat een SCOP van 5,2 betekent dat voor elke kWh elektriciteit die verbruikt wordt, 5,2 kWh warmte wordt opgewekt. Dit maakt de warmtepomp aanzienlijk efficiënter dan een cv-ketel.

Bron [4] benadrukt ook dat warmtepompen duurzamer zijn en dat ze elektriciteit kunnen combineren met zonnepanelen. Wanneer de elektriciteit die een warmtepomp verbruikt van groene bronnen komt, zijn de verbruikskosten zelfs aanzienlijk lager dan bij gasverwarming. Dit geldt in het bijzonder voor huishoudens die zonnepanelen gebruiken en groene stroom kopen.

3. Invloed van subsidie en belastingvoordelen

Een belangrijk aspect van de keuze tussen gasverwarming en een warmtepomp is de beschikbaarheid van subsidies en belastingvoordelen. Bron [3] en [6] noemen de ISDE-subsidie (Investeringssubsidie duurzame energie en energiebesparing), die onder andere warmtepompen ondersteunt. Deze subsidie kan aanzienlijk zijn voor de totale kosten van een warmtepompinstallatie.

Daarnaast benadrukt bron [2] dat de hybride warmtepomp een populair en subsidiesvriendelijk alternatief is. Deze variant maakt gebruik van een bestaande cv-ketel en voegt de warmtepomp als aanvullende verwarming toe. Door deze combinatie is de investering gedeeltelijk terug te winnen via subsidies, en is de installatie minder ingrijpend dan bij een volledig elektrische oplossing.

Wanneer het aardgasgebruik wordt beperkt via een warmtepomp, zijn er ook mogelijke milieuvoordelen, die op termijn ook in regelgeving en belastingen kunnen worden verwerkt. Bron [6] wijst erop dat de overheid op langere termijn strengere regels voor aardgasverbruik kan invoeren, wat het gebruik van gas in de toekomst nog duurder kan maken.

Praktische overwegingen bij de keuze voor een warmtepomp

1. Energie-efficiëntie en SCOP

De efficiëntie van een warmtepomp is een van de belangrijkste bepalende factoren in de vraag of het goedkoper is dan gasverwarming. Bron [1] stelt dat een SCOP van 5,2 een kritieke waarde is. Dit betekent dat de warmtepomp 5,2 kWh warmte kan leveren per kWh elektriciteit die verbruikt wordt. In vergelijking met een cv-ketel, die een rendement van ongeveer 90-95% heeft, is een warmtepomp dus aanzienlijk efficiënter.

Bron [5] benadrukt ook dat warmtepompen meerdere functies kunnen combineren, zoals verwarming en verkoeling. In de zomer kan een warmtepomp dus worden gebruikt als airco, waardoor het een multifunctionele investering is. Een cv-ketel daarentegen is enkel bedoeld voor verwarming en heeft in de zomer weinig toepassing.

2. Invloed van isolatie en bouwjaar

Het efficiëntieverschil tussen een warmtepomp en een cv-ketel is het grootst in goed geïsoleerde woningen. In zwaar geïsoleerde woningen kan een warmtepomp aanzienlijk minder elektriciteit verbruiken, omdat minder warmte verloren gaat. Bron [3] benadrukt dat warmtepompen in bestaande woningen met een redelijke isolatie vaak een verstandige keuze zijn, omdat de verwarmingsbehoefte lager is.

Een cv-ketel daarentegen is efficiënter in woningen met slechte isolatie, waarin het warmteterugwinningssysteem meer nodig is. Dit maakt de keuze voor een warmtepomp in sommige gevallen minder aantrekkelijk, tenzij er investeringen worden gedaan in isolatieverbeteringen.

3. Geluid en ruimte

Een ander praktisch aspect is het geluidsniveau van een warmtepomp. Bron [6] noemt dat sommige buitenunits geluid produceren, wat voor een woning in de buurt van buren of in rustige omgevingen een nadeel kan zijn. De juiste plaatsing van de buitenunit en eventuele geluidsbeperkende maatregelen zijn dan belangrijk.

Daarnaast is er ruimte nodig voor de binnen- en buitenunits van een warmtepomp. In woningen met beperkte ruimte of straatgevels kan dit een beperking vormen. In dergelijke gevallen kan een hybride warmtepomp, zoals besproken in bron [2], een betere oplossing zijn, omdat deze minder ruimte vereist en minder ingrijpend is in de woning.

Vergeleken met andere verwarmingsmethoden

1. Warmtepomp versus airco

Hoewel warmtepompen en airco’s beide op elektriciteit werken, zijn er aanzienlijke verschillen in efficiëntie en functie. Bron [5] benadrukt dat een warmtepomp aanzienlijk efficiënter is dan een airco, vooral bij verwarming. Een airco is vooral ontworpen voor verkoeling en heeft bij verwarming een lager rendement.

Op korte termijn kan een airco goedkoper zijn dan een warmtepomp, omdat de aanschafkosten lager zijn. Echter, op de lange termijn is een warmtepomp vaak voordeliger, omdat het minder stroom verbruikt en subsidies beschikbaar zijn. Dit maakt een warmtepomp een betere investering voor woningeigenaren die langdurige besparingen willen realiseren.

2. Warmtepomp versus elektrische cv-ketel

Een elektrische cv-ketel is een alternatief voor gasverwarming, maar heeft een belangrijk nadeel: het verbruikt veel meer elektriciteit. Bron [6] benadrukt dat een warmtepomp veel efficiënter is dan een elektrische cv-ketel, omdat het warmte uit de omgeving haalt in plaats van warmte te genereren door verbranding of elektriciteitsgebruik.

De COP van een elektrische cv-ketel is meestal rond de 1, wat betekent dat het zoveel elektriciteit verbruikt als het warmte levert. Een warmtepomp daarentegen heeft een COP van meestal 3 of hoger, wat betekent dat het drie keer zoveel warmte levert per kWh elektriciteit.

De rol van zonnepanelen en zelfverbruik

Een belangrijk aspect van de efficiëntie en kosten van een warmtepomp is de combinatie met zonnepanelen en zelfverbruik. Bron [2] en [4] benadrukken dat het zichzelf opwekken van elektriciteit via zonnepanelen de verbruikskosten van een warmtepomp aanzienlijk kan verlagen. In dergelijke situaties kan de warmtepomp volledig op groene elektriciteit draaien, wat de kosten en CO2-uitstoot verder vermindert.

Zelfverbruik van elektriciteit is ook een aantrekkelijk alternatief voor huishoudens die hun energierekening willen verlagen. Bron [4] stelt dat het gebruik van zonnepanelen in combinatie met een warmtepomp een synergistische oplossing kan vormen, waarbij de elektriciteit die verbruikt wordt door de warmtepomp volledig of grotendeels zelf opgewekt wordt.

Milieueffecten en duurzaamheid

Een warmtepomp is een duurzamere verwarmingsoplossing dan een cv-ketel, omdat het geen fossiele brandstoffen gebruikt. Bron [6] benadrukt dat aardgas een fossiele brandstof is, die een aanzienlijke CO2-uitstoot veroorzaakt. Een warmtepomp maakt gebruik van elektriciteit, die op groene manieren kan worden opgewekt, zoals via wind- of zonnepanelen.

Hoewel de productie van elektriciteit ook CO2-uitstoot kan veroorzaken, is de gemiddelde CO2-uitstoot per kWh elektriciteit in Nederland lager dan per kWh gas. Dit maakt een warmtepomp een betere keuze voor milieubewuste woningeigenaren.

Daarnaast benadrukt bron [6] dat de overheid op langere termijn duurzamere verwarmingsmethoden wil stimuleren. Dit kan leiden tot strengere regels voor aardgasverbruik, wat het gebruik van gas in de toekomst duurder kan maken. Voor huiseigenaren die willen vooruitlopen op deze ontwikkelingen, is een warmtepomp een verstandige keuze.

Samenvatting van voordelen en nadelen

De beslissing om een warmtepomp te installeren of te kiezen voor gasverwarming hangt af van meerdere factoren. Een overzicht van de voordelen en nadelen volgt hieronder:

Voordelen van een warmtepomp

Efficiënter dan gasverwarming, vooral bij goede isolatie en een SCOP hoger dan 5,2 (bron [1]).
Kan verwarmen en verkoelen, wat een multifunctionele oplossing biedt (bron [5]).
Laagere verbruikskosten op lange termijn, vooral wanneer groene elektriciteit wordt gebruikt (bron [2]).
Subsidies beschikbaar, zoals de ISDE-subsidie, die de investering aantrekkelijker maken (bron [3]).
Duurzamer dan gasverwarming, met minder CO2-uitstoot (bron [6]).

Nadelen van een warmtepomp

Hogere initiële investering, inclusief aanschaf- en installatiekosten (bron [3]).
Vereist ruimte voor binnen- en buitenunits (bron [6]).
Sommige modellen produceren geluid, wat in rustige omgevingen een nadeel kan zijn (bron [6]).
Efficiëntie hangt af van buitentemperatuur, wat in zeer koude winters een beperking kan vormen (bron [1]).

Voordelen van gasverwarming

Lagere aanschaf- en installatiekosten (bron [3]).
Efficiënter in slecht geïsoleerde woningen (bron [3]).
Geen elektriciteitsverbruik, wat in bepaalde gevallen een voordeel kan zijn.

Nadelen van gasverwarming

Stijgende gasprijzen (bron [2]).
Geen subsidies beschikbaar (bron [3]).
Niet duurzaam, met hoge CO2-uitstoot (bron [6]).
Toekomstige regelgeving kan het gebruik van gas beperken (bron [6]).

Conclusie

De vraag of een warmtepomp goedkoper is dan gasverwarming hangt af van meerdere factoren, waaronder de efficiëntie van de warmtepomp, de stroomprijzen, de islatie van de woning, de beschikbaarheid van subsidies en de lange termijnplanning van de woningeigenaar. Op basis van de beschikbare informatie is het volgende op te maken:

Een warmtepomp is efficiënter dan een cv-ketel, vooral bij een SCOP van 5,2 of hoger (bron [1]).
Op korte termijn is een cv-ketel goedkoper, maar op lange termijn kan een warmtepomp aanzienlijk voordeliger zijn, vooral wanneer groene stroom of zonnepanelen worden gebruikt (bron [2]).
De beschikbaarheid van subsidies maakt de aanschaf van een warmtepomp aantrekkelijker en kan de investering verlagen (bron [3]).
Een hybride warmtepomp is een goede tussenoplossing voor woningen die niet volledig van gas af willen (bron [2]).

Voor woningeigenaren die langdurige besparingen willen realiseren en hun woning duurzamer willen maken, is een warmtepomp dus een aantrekkelijke keuze, zeker wanneer de beschikbare subsidies en de toekomstige energieprijzen worden meegenomen.

Bronnen

gas
goedkoop