De afmetingen van een warmtepompinstallatie: wat hebt u nodig?

Published by Redactie on september 26, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepompinstallatie is steeds vaker een populaire keuze voor verwarming en warmwaterproductie in woningen. Tijdens het overwegen van zo’n installatie is het belangrijk om te weten hoeveel ruimte nodig is, zowel binnen als buiten het huis. De afmetingen van een warmtepompinstallatie variëren sterk afhankelijk van het type systeem dat gekozen wordt. In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de typische afmetingen van binnen- en buitenunits, het benodigde hulpinstallatieonderdeel zoals expansievaten en buffervatten, en de invloed van het gekozen type op de benodigde ruimte. Bovendien worden tips gegeven voor de plaatsing van buitenunits en het beheersen van geluid.

Typen warmtepompen en hun standaardafmetingen

Een warmtepompinstallatie bestaat doorgaans uit twee onderdelen: de binnenunit en de buitenunit. De binnenunit is verantwoordelijk voor het verdelen van warmte binnen de woning, terwijl de buitenunit zorgt voor het opnemen van warmte uit de omgeving, zoals lucht, grond of water. De afmetingen van deze units hangen sterk af van het type warmtepomp.

Lucht/lucht warmtepomp

Bij een lucht/lucht warmtepomp wordt warmte opgenomen uit de buitenlucht en wordt deze vervolgens binnen in de woning afgestaan. De gemiddelde afmetingen van zo’n systeem zijn:

Buitenunit: breedte van 60 tot 76 cm, hoogte van 180 tot 190 cm, diepte van 60 cm.
Binnenunit: breedte van 70 cm, hoogte van 90 cm, diepte van 26 cm.

Deze afmetingen zijn richtlijnen en kunnen variëren afhankelijk van het merk en model van de warmtepomp.

Lucht/water warmtepomp

Bij een lucht/water warmtepomp wordt warmte uit de lucht gebruikt om water op te warmen, dat vervolgens via een cv-systeem wordt afgestaan. De afmetingen van een dergelijk systeem zijn:

Buitenunit: breedte van 60 tot 76 cm, hoogte van 180 tot 190 cm, diepte van 62 tot 90 cm.
Binnenunit: breedte van 70 cm, hoogte van 90 cm, diepte van 26 cm.

Water/water warmtepomp

Een water/water warmtepomp haalt warmte uit een waterbron, zoals een gracht, meer of oppervlaktewater. De afmetingen van deze warmtepomp zijn:

Buitenunit: breedte van 60 cm, hoogte van 150 tot 180 cm, diepheid van 62 cm.
Binnenunit: breedte van 70 cm, hoogte van 90 cm, diepte van 26 cm.

Omdat water/water warmtepompen vaak aangesloten zijn op externe waterbronnen, is het niet altijd nodig om een buitenunit op het terrein van de woning te plaatsen. In sommige gevallen is alleen een pompstation nodig.

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een hoge temperatuurcv-ketel, die actief wordt bij lage buitentemperaturen. De binnenunit is meestal compact, met typische afmetingen van minimaal 1,0 meter in lengte, 0,6 meter in breedte en 0,4 meter in diepte. De buitenunit heeft gemiddelde afmetingen van ongeveer 0,8 x 0,8 x 0,4 meter (lxbxh). Buitenuniten zijn hierbij optioneel, afhankelijk van de gekozen hybride opstelling.

Naast de binnen- en buitenunits kan er ook een buffervat nodig zijn. Dit vat zorgt voor tijdelijk opslag van verwarmingswater en heeft minimaal een diameter van 0,6 meter en een hoogte van 0,7 meter.

Buitenuitsteek: hoe groot en waar te plaatsen?

De buitenunit van een warmtepomp is een belangrijk onderdeel van de installatie. De gemiddelde afmetingen van een buitenunit zijn:

Breedte: 90 cm
Hoogte: 75 cm
Diepte: 35 cm

Deze afmetingen kunnen variëren per merk, maar dit is een algemeen geldend gemiddelde. De geluidsproductie van zo’n buitenunit is beperkt, met een geluidsniveau van 40 tot maximaal 65 dB. Dit is vergelijkbaar met het geluid van een normale koelkast of een zwakke ventilator. Geluidsoverlast is hiermee meestal niet aan de orde, maar het is wel mogelijk om het geluid verder te beperken met geluidsisolerende omkasten of trillingsdempers.

Plaatsing van de buitenunit

De locatie van de buitenunit is belangrijk voor de efficiëntie en het functioneren van de warmtepomp. Het is verstandig om de volgende factoren te overwegen bij de plaatsing:

Afstand tot woning: De buitenunit moet op een afstand van minimaal 1 meter van de woning staan om een goede luchtcirculatie te garanderen.
Toegang tot lucht: De unit moet zichtbaar en vrij van obstakels zijn om lucht van alle kanten in te kunnen zuigen.
Waterafvoer: Zorg voor een goede afvoer van condenswater.
Beveiliging: Bescherm de buitenunit tegen regen, sneeuw en vandalen met een scherm of omkasting.

In de tuin of op een terrein kan de buitenunit ook visueel ingepast worden met behulp van planten of schermen, zodat hij beter past in de omgeving van de woning.

Binneninstallatie: hoeveel ruimte is er nodig?

De binnenunit van de warmtepomp is meestal compact, maar het is belangrijk om voldoende ruimte te hebben voor installatie en onderhoud. De binnenunit wordt meestal geplaatst in een kelder, bijvoorbeeld naast een bestaande cv-ketel, of in een ruimte met voldoende ventilatie.

Voor een hybride warmtepompinstallatie is meestal een buffervat nodig. Dit is een tijdelijk opslagvat voor het verwarmingswater. Het buffervat moet op een gemakkelijke toegankelijke plek geplaatst worden, bijvoorbeeld in de bijkeuken of op een open plek in de woning.

Extra ruimte voor hulponderdelen

Naast de binnenunit is er vaak ook ruimte nodig voor het buffervat en de boiler. Voor een hybride warmtepompinstallatie is een boiler met een capaciteit van 190 liter vaak voldoende voor een gezin van vier personen.

Voor een volledig elektrische warmtepompinstallatie is vaak ook een expansievat nodig, dat zorgt voor drukstabiliteit in het systeem. De grootte van het expansievat hangt af van het vermogen van de warmtepomp:

Tot 12 kW afgegeven vermogen: 18 liter
12 kW tot 20 kW: 25 liter
20 kW tot 30 kW: 35 liter

Er is ook een vuistregel: systeeminhoud in liter gedeeld door 25 = benodigde grootte expansievat in liter.

Bij het kiezen van een expansievat is het verstandig om dit te bepalen in overleg met de leverancier. De juiste grootte van het expansievat is afhankelijk van het temperatuurtraject waarin het systeem werkt.

Compacte warmtepompmodellen voor beperkte ruimte

Voor woningen met beperkte ruimte, zoals appartementen of passiefwoningen, zijn er speciaal ontworpen compacte warmtepompmodellen beschikbaar. Deze modellen zijn ideaal voor woningen met lage warmtebehoefte.

Een voorbeeld is de geoTHERM 3 kW, een bodem/water-warmtepomp die aan de muur hangt. Deze warmtepomp is ideaal voor nieuwbouwwoningen of goed geïsoleerde passiefwoningen. Met een vermogen van 3 kW is hij vaak voldoende voor woningen met weinig warmteverlies.

Een ander compact model is de uniTOWER, een lucht/water warmtepomp met een ingebouwde boiler van 190 liter. De uniTOWER is vergelijkbaar in grootte met een koelkast en kan geplaatst worden in een bijkeuken of op een open plek in de woning.

Monoblock versus split-systeem

Een warmtepompinstallatie kan ook in de vorm van een monoblock-systeem zijn geleverd. Dit betekent dat de warmtepomp uit één unit bestaat en zowel binnen als buiten kan geplaatst worden. Monoblock-systemen zijn doorgaans iets groter dan split-systemen (binnenunit en buitenunit), maar ze zijn geschikt voor woningen waar beperkte ruimte beschikbaar is.

Een split-systeem is vaak het meest gebruikte type, met een aparte binnen- en buitenunit. Deze opstelling biedt meer flexibiliteit in de plaatsing van de units en kan aangepast worden aan de ruimtelijke omstandigheden van de woning.

Invloed van het type warmtepomp op benodigde ruimte

De benodigde ruimte voor een warmtepompinstallatie is sterk afhankelijk van het gekozen type systeem:

Lucht/lucht warmtepomp: benodigde ruimte is relatief klein. De buitenunit is meestal niet groter dan een koelkast en de binnenunit past op een kleine plek in de woning.
Lucht/water warmtepomp: benodigde ruimte is iets groter door de toevoeging van een buffervat en boiler.
Water/water warmtepomp: benodigde ruimte hangt af van de afstand tot de waterbron en eventuele pompstations.
Hybride warmtepomp: benodigde ruimte is groter door de toevoeging van een cv-ketel en eventueel een buffervat.
Monoblock warmtepomp: benodigde ruimte is relatief groot, maar de enkelvoudige opstelling biedt meer flexibiliteit in plaatsing.

Het is verstandig om voldoende ruimte vrij te houden rondom de units voor onderhoud en ventilatie. De leverancier of installateur kan hierbij gericht advies geven.

Tips voor ruimteplanning bij warmtepompinstallatie

Bij het plannen van een warmtepompinstallatie zijn er een aantal praktische tips die u kunt gebruiken om de benodigde ruimte te bepalen en te optimaliseren:

Maak een ruimtelijke schets: Teken een schets van de woning en markeer de mogelijke locaties voor binnen- en buitenunits. Let op de afstanden en ventilatie.
Overleg met de installateur: Laat de installateur adviseren over de benodigde ruimte en de beste opstelling voor de gekozen warmtepomp.
Check de afmetingen van de units: Zorg dat u de exacte afmetingen van de binnen- en buitenunits kent voordat u de installatie begint.
Reserveer ruimte voor onderhoud: Zorg voor voldoende toegang tot de units voor eventueel onderhoud en inspectie.
Zorg voor voldoende ventilatie: De ruimte rondom de units moet goed geventileerd zijn om oververhitting te voorkomen.
Bepaal de afmetingen van hulpinstallatie: Zorg dat er voldoende ruimte is voor het expansievat, buffervat en boiler.

Conclusie

De afmetingen van een warmtepompinstallatie variëren sterk afhankelijk van het type systeem. Een lucht/lucht warmtepomp is doorgaans de compactste oplossing, terwijl een hybride of water/water warmtepomp extra ruimte vereist. Buitenunits zijn meestal niet groter dan een koelkast, maar de geluidsproductie en visuele integratie moeten wel in overweging genomen worden bij de plaatsing.

Voor woningen met beperkte ruimte zijn er compacte modellen beschikbaar, zoals de uniTOWER en geoTHERM 3 kW. Bij de keuze van een warmtepompinstallatie is het verstandig om rekening te houden met de afmetingen van de units, de benodigde hulpinstallatie en de ruimtelijke omstandigheden van de woning.

Door vooraf goed te plannen en advies in te winnen bij professionals, kunt u ervoor zorgen dat de warmtepompinstallatie optimaal werkt en goed past binnen de beschikbare ruimte van uw woning.