Lucht-lucht warmtepomp: ervaringen, voordelen en nadelen voor duurzame verwarming

Published by Redactie on september 26, 2025 | Category warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp, ook wel bekend als de split-unit airco, is een technologie die steeds vaker aandacht krijgt in het kader van duurzame verwarming en koeling. Voor veel huiseigenaren en woningbouwbedrijven is het een interessante optie die een balans probeert te maken tussen investeringskosten, energiebesparing en comfort. In dit artikel bespreken we de werking van deze warmtepomp, de voordelen en nadelen die er zijn, en delen we ervaringen van gebruikers. Bovendien bekijken we of deze technologie een betere toekomst kan bieden binnen de duurzame bouw.

Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is een systeem dat gebruikmaakt van de buitenlucht als energiebron. Het bestaat uit een buitenunit en één of meerdere binnenunits. De buitenunit haalt warmte uit de buitenlucht – zelfs bij lage temperaturen – en zet deze om in warme lucht die via de binnenunits in de woning wordt ingeblazen. Het systeem werkt dubbelzijdig: in de zomer kan het ook omgekeerd werken, waarbij het warmte uit de binnenruimte verwijdert, waardoor de woning koel wordt. Hierdoor is een lucht-lucht warmtepomp zowel een verwarmingssysteem als een airconditioning.

Het systeem is vergelijkbaar met een traditionele airco-installatie, maar met de toevoeging van verwarmingsfunctionaliteit. In veel warmere landen is deze technologie standaard in woningen, vooral omdat er meer behoefte is aan koeling dan aan verwarming. In Nederland en andere westerse landen wordt het steeds vaker geïnstalleerd, zowel in woningen als in bijvoorbeeld hotelkamers en appartementen.

Hoe werkt een lucht-lucht warmtepomp?

De werking van een lucht-lucht warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmtewisseling. In de verwarmingsmodus trekt de buitenunit warmte uit de buitenlucht, die vervolgens via een koudemiddel wordt getransporteerd naar de binnenunits. Deze geven de warmte vervolgens af in de woning. In de koelmodus gebeurt het omgekeerde: de binnenunits trekken warmte uit de lucht in de woning, die wordt afgevoerd naar buiten via de buitenunit.

Een belangrijk kenmerk van deze warmtepomp is dat het een relatief eenvoudig en niet-ingrijpende installatie vereist. In tegenstelling tot bijvoorbeeld een grondwarmtepomp of water-water warmtepomp, hoeft er geen ingreep in de grond of in de waterleidingen te worden gedaan. Dit maakt het systeem aantrekkelijk voor woningen met beperkte bouwruimte of waar grotere werkzaamheden niet gewenst zijn.

Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp biedt meerdere voordelen, die voor veel huiseigenaren de aanschaf aantrekkelijk maken. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste voordeel.

1. Energiebesparing

Hoewel de lucht-lucht warmtepomp niet zo efficiënt is als een grondwarmtepomp, scoort het goed op het vlak van energiebesparing. Volgens milieucentraal kan men in een matig geïsoleerde hoekwoning ongeveer € 190 per jaar besparen op de energierekening. Dit komt vrij dicht in de buurt van de besparing die wordt voorspeld bij een grondwarmtepomp, die ongeveer € 330 per jaar is. Aangezien de investering voor een grondwarmtepomp aanzienlijk hoger is, kan de lucht-lucht warmtepomp hier een aantrekkelijk alternatief voor zijn.

2. Verwarmen en koelen in één

Een van de grootste voordelen van de lucht-lucht warmtepomp is dat het zowel kan verwarmen als koelen. Dit maakt het een veelzijdige keuze voor huiseigenaren die in de zomer ook comfortabele koeling zoeken. In tegenstelling tot een traditionele verwarming, zoals een cv-ketel, is het dus mogelijk om het systeem in de zomer te gebruiken om de woning te koelen, zonder dat er een aparte airco installatie nodig is.

3. Snelle en gemakkelijke installatie

Omdat er geen ingrepen in de grond of in de waterleidingen nodig zijn, is de installatie van een lucht-lucht warmtepomp relatief eenvoudig en snel. Dit is een groot voordeel voor huiseigenaren die de bouwwerkzaamheden beperkt willen houden of in een woning wonen waar grotere ingrepen niet mogelijk zijn. De buitenunit wordt op de gevel of op het dak gemonteerd, en de binnenunits worden in de kamer geplaatst.

4. Lage investeringskosten

Tegenover de grond- of waterwarmtepompen is de lucht-lucht warmtepomp relatief goedkoop. Volgens een bron is het de goedkoopste warmtepomp die op de markt beschikbaar is. Deze lagere aanschafkosten maken het systeem toegankelijk voor een groter publiek en kunnen de terugverdientijd van de investering beperken.

5. Verbetering van luchtkwaliteit

Veel modellen van lucht-lucht warmtepompen zijn uitgerust met ingebouwde luchtfilters die stof, pollen en andere allergenen uit de lucht verwijderen. Dit maakt het niet alleen een energiezuinige keuze, maar ook een gezonde optie voor mensen met allergieën of astma. De verbeterde luchtkwaliteit kan dus positief zijn voor het comfort en de gezondheid van inwoners.

6. Duurzamer dan een cv-ketel

De lucht-lucht warmtepomp verbruikt minder CO2 dan een traditionele cv-ketel, wat het een duurzamere optie maakt. Voor huiseigenaren die proberen hun koolstofvoetafdruk te verkleinen, is dit een belangrijk voordeel. Een ervaring van Puk Daniels laat zien dat het gebruik van dit systeem leidt tot een aanzienlijke reductie van het gasverbruik. Zijn jaarlijks gasverbruik is bijvoorbeeld gedaald van ruim 2000 m³ naar minder dan 300 m³, doordat hij de cv-ketel alleen nog gebruikt voor warm water en als back-up.

7. Beperkte energieverbruik in vergelijking met traditionele systemen

In vergelijking met traditionele verwarmingssystemen verbruikt de lucht-lucht warmtepomp relatief weinig energie. Hoewel het in de zomer meer elektriciteit gebruikt dan bijvoorbeeld een ventilator, is het energieverbruik toch aanzienlijk lager dan bij een gasverwarming. Dit maakt het systeem een interessante optie voor huiseigenaren die proberen hun energierekening te verlagen.

Nadelen van een lucht-lucht warmtepomp

Hoewel de lucht-lucht warmtepomp veel voordelen biedt, zijn er ook een aantal nadelen die moeten worden overwogen bij de aanschaf. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste nadele.

1. Geen warm waterproductie

Een van de grootste beperkingen van de lucht-lucht warmtepomp is dat het geen warm tapwater kan leveren. Dit betekent dat een aparte boiler of een elektrische waterverwarmer nodig is. Deze extra investering moet worden meegenomen in de totale kosten van het systeem.

2. Lijkt niet geschikt voor grote woningen

Hoewel het mogelijk is om meerdere binnenunits te installeren in het kader van een multi-split systeem, is de lucht-lucht warmtepomp meestal geschikt voor individuele ruimtes of appartementen. Voor grote woningen kan het systeem daardoor minder efficiënt zijn. Dit maakt het minder geschikt voor huiseigenaren die een volledig verwarmd huis willen.

3. Lijkt niet energieneutraal

Hoewel de lucht-lucht warmtepomp duurzamer is dan een cv-ketel, is het systeem niet volledig energieneutraal. Het heeft namelijk een lager rendement dan de grondwarmtepomp. Dit betekent dat het meer elektriciteit verbruikt om dezelfde hoeveelheid warmte te genereren. Voor huiseigenaren die strikt energieneutrale oplossingen zoeken, is dit een nadeel.

4. Geluidsoverlast mogelijk

De buitenunit en de binnenunits kunnen geluid produceren, wat als storend kan worden ervaren. Dit is vooral relevant voor huiseigenaren die gevoelig zijn voor geluidsoverlast of die wonen in een stille omgeving. Het geluidsniveau moet daarom worden meegenomen in de keuze voor deze warmtepomp.

5. Geen subsidie beschikbaar

In tegenstelling tot andere warmtepompen, zoals de grondwarmtepomp, is er geen subsidie beschikbaar voor de aanschaf van een lucht-lucht warmtepomp. Dit maakt het systeem financieel minder aantrekkelijk voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzame oplossing met subsidies. De investering moet dus volledig uit eigen zak worden gedaan.

6. Regulier onderhoud is nodig

Hoewel het systeem relatief eenvoudig is, vereist het wel regulier onderhoud. Dit betekent dat huiseigenaren regelmatig moeten investeren in het schoonmaken van filters en het controleren van de werking van het systeem. Dit kan extra kosten genereren, die in het kader van een kostencalculatie moeten worden meegenomen.

7. Bijverwarming nodig bij lage temperaturen

Bij buitentemperaturen die lager zijn dan -10 °C kan een bijverwarming nodig zijn. Dit betekent dat huiseigenaren in strengere winters extra kosten kunnen maken voor het aanvullen van de verwarming. Voor huiseigenaren die in koude regio’s wonen, is dit een belangrijk nadeel dat in overweging moet worden genomen.

Ervaringen van gebruikers

Ervaringen van gebruikers geven een waardevolle inzicht in de werking en de voordelen van de lucht-lucht warmtepomp. Puk Daniels is een voorbeeld van een huiseigenaar die het systeem heeft geïnstalleerd en er goede ervaringen mee heeft gehad. Hij benadrukt dat het systeem heeft geleid tot een aanzienlijke reductie van het gasverbruik. Zijn jaarlijks gasverbruik is gedaald van ruim 2000 m³ naar minder dan 300 m³, omdat hij de cv-ketel alleen nog gebruikt voor warm water en als back-up in geval van stroomstoring of erg strenge winter. Dit laat zien dat het systeem in de praktijk een aanzienlijke impact kan hebben op de energierekening.

Puk benadrukt ook dat hij zijn gasaansluiting heeft behouden, omdat hij voorlopig content is met een gasreductie van ongeveer 80%. Hij overweegt echter om in de toekomst een elektrische boiler aan te schaffen, om de gaskosten verder te verlagen. Dit laat zien dat het systeem flexibel is en dat het mogelijk is om het te combineren met andere duurzame technologieën.

Een andere gebruiker is Puk’s moeder, die dezelfde airco gebruikt voor verwarming. Zij verwacht ook een aanzienlijke reductie van de gaskosten, maar kon dit nog niet cijfermatig onderbouwen. Dit laat zien dat er nog ruimte is voor meer onderzoek en dat het belangrijk is dat gebruikers hun ervaringen delen om meer inzicht te krijgen in de werking van het systeem.

Kopen van een lucht-lucht warmtepomp: tips

Als huiseigenaar wil je uiteraard een lucht-lucht warmtepomp kiezen die zowel duurzaam is als efficiënt. Hier zijn een aantal tips om bij de aanschaf te rekenen.

1. Kies voor een koudemiddel met een lage klimaatimpact

Voor nieuwe mobiele airco’s is een natuurlijk koudemiddel verplicht, zoals propaan, isobutaen of CO2. Deze koudemiddelen hebben een lage klimaatimpact en zijn duurzamer dan traditionele koudemiddelen. Bij de aanschaf van een lucht-lucht warmtepomp is het daarom belangrijk om te kijken naar het koudemiddel dat wordt gebruikt.

2. Kies voor een airco met energielabel A+++

Het energielabel is een belangrijk criterium bij de aanschaf van een lucht-lucht warmtepomp. Kies voor een systeem met energielabel A+++ en een laag energieverbruik in kWh per jaar. Dit staat meestal op het energielabel en geeft een duidelijk overzicht van de energie-efficiëntie van het systeem.

3. Vraag vrijblijvende offertes aan

Het is verstandig om vrijblijvende offertes aan te vragen bij meerdere leveranciers. Dit geeft een beter overzicht van de prijzen en de beschikbare modellen. Het is ook een goed idee om te vragen naar de mogelijkheid om meerdere binnenunits te installeren, zodat het systeem geschikt is voor grotere woningen.

Wanneer kies je voor een lucht-lucht warmtepomp?

De lucht-lucht warmtepomp is een goede keuze voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een relatief goedkope, duurzame oplossing voor verwarming en koeling. Het is vooral geschikt voor individuele ruimtes of appartementen, of voor woningen waar grotere werkzaamheden niet gewenst zijn. Het is echter minder geschikt voor woningen die volledig op warm water afhankelijk zijn of voor huiseigenaren die strikt energieneutrale oplossingen zoeken.

Voor huiseigenaren die zich zorgen maken over geluidsoverlast of die in koude regio’s wonen, is het ook belangrijk om de nadelen in overweging te nemen. In dergelijke gevallen kan het verstandig zijn om een andere warmtepomp, zoals een grondwarmtepomp, in overweging te nemen.

Conclusie

De lucht-lucht warmtepomp is een technologie die steeds vaker aandacht krijgt in het kader van duurzame verwarming en koeling. Het biedt meerdere voordelen, zoals een lage investering, snelle installatie en energiebesparing. Het is echter ook beperkt in zijn toepassing, bijvoorbeeld doordat het geen warm tapwater kan leveren en minder geschikt is voor grote woningen.

Ervaringen van gebruikers, zoals Puk Daniels en zijn moeder, tonen aan dat het systeem in de praktijk kan leiden tot aanzienlijke reducties van het gasverbruik. Het is echter belangrijk om ook de nadelen in overweging te nemen, zoals het feit dat er geen subsidie beschikbaar is en dat het systeem regulier onderhoud nodig heeft.

Voor huiseigenaren die op zoek zijn naar een duurzame oplossing, kan de lucht-lucht warmtepomp een interessante optie zijn. Het is echter verstandig om vrijblijvende offertes aan te vragen en de beschikbare modellen goed te bekijken. Door het kiezen van een systeem met energielabel A+++ en een lage klimaatimpact kan de duurzaamheid van het systeem nog verder worden vergroot.