Ventilatielucht Warmtepompen: Slimme Oplossing voor Energiezuinige Verwarming en Ventilatie

Published by Redactie on september 26, 2025 | Category warmtepomp

Ventilatielucht warmtepompen zijn steeds vaker aan de orde bij renovatieprojecten en nieuwbouw. Deze technologie combineert twee essentiële aspecten van duurzaam wonen: ventilatie en energiebesparing. In dit artikel bekijken we hoe ventilatielucht warmtepompen precies werken, welke typen er zijn, en waarom deze oplossing energiezuiniger is dan traditionele ventilatie- en verwarmingssystemen. De informatie is gebaseerd op feiten en specificaties van NIBE, een gevestigde speler in de markt van warmtepompen.

Wat is een ventilatielucht warmtepomp?

Een ventilatielucht warmtepomp is een systeem dat zowel warmte uit de ventilatielucht teruggewint als een verwarmings- en warmwaterinstallatie integreert. In tegenstelling tot een traditionele ventilatieunit, die alleen lucht afzuigt en toevoert, haalt een ventilatielucht warmtepomp ook energie uit de uitgeblazen lucht, waardoor het mogelijk is om de woning te verwarmen en warm water te maken.

Deze warmtepompen zijn een hybride oplossing: ze combineren mechanische ventilatie met een warmtepompsysteem. Het rendement van deze systemen is hoger dan dat van een traditionele warmtewisselaar (WTW), omdat ze niet alleen de warmte uit de ventilatielucht gebruiken, maar ook energie uit de condensatie die ontstaat tijdens het afkoelen van de uitgeblazen lucht. Dit maakt ze een interessante optie voor energiezuinige renovaties en nieuwbouwprojecten.

Werking van een ventilatielucht warmtepomp

Het principe van een ventilatielucht warmtepomp is vergelijkbaar met dat van een warmtepompsysteem in het algemeen, maar met een specifieke toepassing op ventilatie. Het systeem onttrekt warmte aan de ventilatielucht voordat die het huis verlaat en gebruikt die warmte om het huis te verwarmen of warm water te maken.

De technische specificaties van ventilatielucht warmtepompen tonen aan dat het rendement sterk afhankelijk is van de hoeveelheid afgezogen lucht en het vermogen dat uit die lucht wordt onttrokken. Hoe meer lucht er wordt afgezogen, hoe meer energie er theoretisch uit te halen is. Echter, als te veel lucht wordt afgezogen, moet er ook meer lucht binnenkomen, die opnieuw moet worden opgewarmd. Dit kan het rendement juist negatief beïnvloeden.

Een belangrijk kenmerk van ventilatielucht warmtepompen is dat ze de afgezogen lucht kunnen afkoelen tot zeer lage temperaturen, zoals onder nul graden Celsius. Door de lucht verder af te koelen, kan er meer energie uit worden onttrokken. Het nadeel is echter dat dit leidt tot een groter temperatuurverschil tussen de bron (de ventilatielucht) en de afgifte (de woning), wat het COP (Coefficient of Performance) van de warmtepomp kan verlagen.

Deze balans is belangrijk om te begrijpen bij het ontwerp en het installeren van een ventilatielucht warmtepomp. Het is dus niet zinvol om zoveel mogelijk lucht af te zuigen om energie te winnen, omdat dat opnieuw energie kost om de binnenkomende koude lucht op te warmen.

Ventilatiesysteemtypes: Type C en Type D

NIBE onderscheidt twee hoofdtypen ventilatiesystemen bij ventilatielucht warmtepompen: type C en type D. Deze typen hebben verschillende eigenschappen, afhankelijk van hoe de ventilatie in het huis is opgebouwd.

Ventilatiesysteem Type C: Natuurlijke Toevoer en Mechanische Afvoer

Bij ventilatiesysteem type C wordt de afvoer van lucht mechanisch gedaan, terwijl de toevoer van verse lucht via natuurlijke middelen plaatsvindt, zoals via ventilatieroosters of muurroosters. Dit type is meestal geschikt voor woningen waarbij er voldoende natuurlijke ventilatie mogelijk is.

Een belangrijk voordeel van type C is de relatieve eenvoud van de installatie. Er is geen behoefte aan een aparte ventilator voor toevoerlucht, wat de kosten en complexiteit kan verlagen. Echter, omdat de toevoer van lucht via natuurlijke middelen plaatsvindt, is het minder efficiënt in woningen met een hoge afdichting of waarbij er extra ventilatie nodig is.

Ventilatiesysteem Type D: Mechanische Toevoer en Mechanische Afvoer

Bij ventilatiesysteem type D wordt zowel de toevoer als de afvoer van lucht mechanisch gereguleerd. Dit betekent dat er ventilatoren zijn voor zowel toevoer als afvoer. Type D is in de regel de efficiëntere keuze, vooral in goed gedaamte woningen waarbij het minimaal verlies aan warmte door onbedoelde luchtlekken is.

Een voordeel van type D is dat de toevoerlucht kan worden voorverwarmd voordat die het huis binnengaat. Dit zorgt ervoor dat er minder warmte verloren gaat via de toevoer. Daarnaast is het mogelijk om het systeem volledig te automatiseren, waardoor de ventilatie altijd optimaal is afhankelijk van de luchtkwaliteit en de behoefte aan frisse lucht.

Keuze tussen Type C en Type D

De keuze tussen ventilatiesysteem type C en type D hangt af van de structuur en ventilatiebehoeften van de woning. In nieuwbouwprojecten of goed gedaamte woningen is type D vaak de voorkeur, omdat het efficiënter is en minder afhankelijk is van natuurlijke ventilatie. In bestaande woningen waarbij het niet mogelijk is om een volledig mechanisch toevoersysteem aan te leggen, kan type C een betere keuze zijn.

Producten en Specificaties van NIBE

NIBE biedt een uitgebreid programma aan ventilatielucht/water warmtepompen. Deze producten zijn geïntegreerd in alles-in-één systemen die zowel verwarming, koeling, warm water en ventilatie combineren. De meest gebruikte modellen zijn de F370, F470, F730 en F750, afhankelijk van de warmtebehoefte van de woning.

NIBE F370 en F470

De F370 en F470 zijn geschikt voor woningen met een warmtebehoefte tot ongeveer 3 kW. De F370 is uitgerust met één ventilator en is daarom geschikt voor ventilatiesysteem type C. De F470 daarentegen heeft twee ventilatoren en ondersteunt ventilatiesysteem type D. Dit betekent dat de F470 ook luchttoevoer kan reguleren en de toegevoerde lucht kan voorverwarmen, wat het systeem efficiënter maakt.

Beide modellen zijn voorzien van een ingebouwde boiler van 170 liter, een aan/uit compressor, een ingebouwde regeling en een kleurendisplay. Ze zijn volledig voorbereid voor centrale verwarming, met een ingebouwde cv-pomp en expansievat.

NIBE F730 en F750

Voor woningen met een hogere warmtebehoefte, tot ongeveer 5 kW, zijn de F730 en F750 beschikbaar. Deze modellen zijn geschikt voor grotere woningen of appartementen met hogere verwarmingseisen. Ook deze modellen zijn alles-in-één systemen die verwarming, koeling, warm water en ventilatie combineren.

De F730 en F750 zijn uitgerust met een elektrisch verwarmingselement met instelbaar vermogen, wat betekent dat ze extra warmte kunnen leveren bij lage buitentemperaturen. Daarnaast zijn ze uitgerust met een ingebouwde boiler van 170 liter en een ingebouwde regeling.

MT-WH21: Warmtepompboiler

NIBE biedt ook een speciaal model voor huishoudens die alleen een warmtepomp voor warm water willen, zonder centrale verwarming. De MT-WH21 warmtepompboiler is een compacte oplossing die warm water tot 60°C kan leveren. Deze boiler is beschikbaar in twee varianten: een boilerinhoud van 190 of 260 liter. De MT-WH21 is erg efficiënt en geschikt voor woningen waarbij de centrale verwarming niet via een warmtepomp wordt aangestuurd.

F130: Compacte Oplossing voor Beperkte Inbouwruimte

Voor huishoudens met weinig inbouwruimte is de F130 een alternatief. Deze warmtepomp bestaat uit twee delen: een compacte ventilatielucht/water warmtepomp en een losse boiler van 126 of 263 liter. Dit maakt het systeem geschikt voor kleinere woningen of appartementen waarbij een alles-in-één systeem niet mogelijk is.

Voordelen van een ventilatielucht warmtepomp

De keuze voor een ventilatielucht warmtepomp biedt meerdere voordelen ten opzichte van traditionele verwarming- en ventilatiesystemen:

Energiezuinig: Door warmte uit de ventilatielucht te gebruiken, is er minder behoefte aan extra energie om het huis te verwarmen.
Geïntegreerd systeem: De ventilatielucht warmtepomp combineert ventilatie, verwarming en warm water in één apparaat. Dit vermindert het aantal benodigde systemen en vereenvoudigt het installatieproces.
Flexibiliteit: NIBE biedt meerdere modellen, afhankelijk van de warmtebehoefte van de woning. Dit maakt het systeem geschikt voor zowel kleine appartementen als grote woningen.
Laag onderhoud: Omdat het systeem automatisch werkt en minder onderdelen heeft dan een traditionele verwarmingsinstallatie, is het onderhoud relatief eenvoudig en beperkt.

Nadelen en Beperkingen

Ondanks de voordelen zijn er ook enkele nadelen en beperkingen van ventilatielucht warmtepompen:

Afhankelijkheid van ventilatielucht: Het rendement van het systeem is afhankelijk van de hoeveelheid afgezogen lucht. In woningen met weinig ventilatie is het systeem minder efficiënt.
Beperkte verwarming bij lage buitentemperaturen: Net als bij andere warmtepompen is het vermogen om verwarming te leveren in koude buitentemperaturen beperkt. Daarom is het verstandig om een elektrisch element in te bouwen om extra warmte te leveren bij extreme kou.
Installatiecomplexiteit: Hoewel het systeem alles-in-één is, vereist het toch een professionele installatie. De toevoer- en afvoerbuizen moeten correct worden aangelegd, en het systeem moet goed worden afgesteld op de ventilatiebehoeften van de woning.

Toepassing in Nieuwbouw en Renovatieprojecten

Ventilatielucht warmtepompen zijn een uitstekende keuze voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten. In nieuwbouwprojecten is het mogelijk om het systeem vanaf het begin in te plannen, wat leidt tot een optimale integratie en efficiëntie. In renovatieprojecten is het belangrijk om te controleren of de huidige ventilatiestructuur geschikt is voor een ventilatielucht warmtepomp. In sommige gevallen is het nodig om de ventilatie- en afgasbuizen aan te passen om het systeem efficiënt te laten werken.

Een andere overweging bij renovatieprojecten is de ruimte voor de warmtepomp. De alles-in-één systemen van NIBE zijn relatief groot, dus het is belangrijk om voldoende inbouwruimte te hebben. In appartementen of kleinere woningen kan de F130 of MT-WH21 een betere keuze zijn, omdat deze modellen compact zijn en niet al het benodigde systeem in één apparaat bevatten.

Conclusie

Ventilatielucht warmtepompen bieden een slimme en energiezuinige oplossing voor zowel ventilatie als verwarming in woningen. Deze systemen halen warmte uit de ventilatielucht en gebruiken die om de woning te verwarmen en warm water te maken. In vergelijking met traditionele ventilatie- en verwarmingssystemen is het rendement van ventilatielucht warmtepompen hoger, vooral bij goed geïsoleerde en gedaamte woningen.

NIBE biedt een breed spectrum aan modellen, van kleine alles-in-één systemen tot compacte warmtepompboilers. De keuze tussen ventilatiesysteem type C en type D hangt af van de ventilatiebehoeften van de woning. Voor zowel nieuwbouw als renovatieprojecten is het verstandig om de systeemkeuze goed te plannen, zodat het resultaat optimaal is qua efficiëntie en prestaties.

Bronnen

ventilatie