Maximaal geluidsniveau van een warmtepomp: regels, invloeden en oplossingen

De keuze voor een warmtepomp is in de huidige tijd een logische stap in de verduurzaming van het eigen huis. Buiten het belang van energiebesparing en CO₂-reductie speelt ook het geluidsniveau van de warmtepomp een belangrijke rol in de keuze. Vooral voor eigenaren met een klein erf of in bebouwde kom is het geluid van de warmtepomp een zorg. In dit artikel geven we een overzicht van het maximaal geluidsniveau van warmtepompen, de invloeden op het geluid, de regels die gelden en mogelijke oplossingen om geluidsoverlast te voorkomen.

Hoeveel geluid maakt een warmtepomp?

Een warmtepomp bestaat meestal uit twee delen: de binnenunit en de buitenunit. De buitenunit, waarin de ventilator en compressor zitten, maakt het meeste geluid. In de praktijk varieert het geluidsniveau van de buitenunit afhankelijk van het merk, model en werkingstoestand.

Gemiddeld geluidsniveau van warmtepompen

De meeste moderne warmtepompen genereren gemiddeld tussen 50 en 65 dB(A) geluid wanneer ze op volle toeren draaien. Dit geluidsniveau is vergelijkbaar met het geluid van een koffiemachine of een lichte regenval. De buitenunit maakt over het algemeen meer geluid dan de binnenunit, die gemiddeld tussen 35 en 50 dB(A) produceert. Dit is vergelijkbaar met het geluid van een CV-ketel.

De hoeveelheid geluid die een warmtepomp maakt, hangt ook af van het vermogen van de warmtepomp. Warmtepompen met een vermogen tot 6 kW mogen maximaal 65 dB produceren, volgens Europese regels. Voor warmtepompen met een vermogen van 6 kW tot 12 kW is het maximaal toegestane geluidsniveau 70 dB. Echter, in de praktijk zijn meeste warmtepompen vandaag de dag stiller, doordat technologische vooruitgang en consumentenwensen dit mogelijk maken.

Invloeden op het geluidsniveau

Het geluidsniveau van een warmtepomp is niet statisch. Het varieert afhankelijk van meerdere factoren. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste invloeden.

1. Type warmtepomp

Het type warmtepomp heeft een grote invloed op het geluidsniveau. Er zijn drie hoofdcategorieën:

• Lucht-water warmtepompen
  Deze warmtepompen gebruiken lucht als bron van warmte. De buitenunit bevat een ventilator die geluid genereert. In de winter, wanneer het harder moet draaien om voldoende warmte op te wekken, is het geluidsniveau hoger.

• Aardwarmtepompen
  Aardwarmtepompen halen warmte uit de grond. Deze systemen hebben vaak een buitenunit die minder geluid maakt, omdat het gehele systeem deels ondergronds ligt. Hierdoor is het geluidsniveau lager vergeleken met lucht-water warmtepompen.

• Ventilatiewarmtepompen
  Deze warmtepompen gebruiken luchtstromen binnen de woning om warmte op te wekken. Ze hebben vaak geen of nauwelijks een buitenunit. Hierdoor is het geluidsniveau lager, maar het is niet bij alle modellen zo.

2. Merk en kwaliteit van de warmtepomp

Niet alle warmtepompen zijn gelijk qua geluidsniveau. Warmtepompen van A-merken zijn meestal ontworpen om minder hard te draaien, wat resulteert in een lagere geluidsproductie. Volgens de bronnen is het verschil tussen een kwalitatieve warmtepomp en een minder goede warmtepomp soms wel 10 dB in het geluidsniveau.

Een stille warmtepomp is dus zeker mogelijk. In het segment tot 6 kW produceert de stilste warmtepomp slechts 53 dB(A). Vrijwel alle merken bieden modellen aan onder de 60 dB(A). Dit maakt het mogelijk om de warmtepomp op een kortere afstand van de erfgrens te plaatsen, vergeleken met modellen op het maximaal toegestane geluidsvermogen.

3. Seizoen en buitentemperatuur

In de winter moet een warmtepomp doorgaans harder werken dan in de zomer. De lage buitentemperatuur vereist dat de ventilator en compressor harder draaien om voldoende warmte op te wekken en om het risico op bevriezing te voorkomen. Daarnaast verbruiken we meer warmte bij koude buitentemperaturen, wat leidt tot meer activering van de warmtepomp.

In de zomer is de buitentemperatuur hoger, waardoor de warmtepomp minder hard hoeft te draaien. Het resultaat is dus een lager geluidsniveau.

Wettelijke regels en geluidseisen

Sinds 1 april 2021 gelden wettelijke regels voor het geluidsniveau van warmtepompen. Deze regels zijn van toepassing op alle warmtepompen die vanaf die datum zijn of worden geïnstalleerd.

De eisen gelden voor het geluid op de erfgrens van de woning en zijn als volgt:

• Tussen 19:00 uur en 7:00 uur mag het geluid maximaal 40 dB zijn.
• Tussen 7:00 uur en 19:00 uur mag het geluid maximaal 45 dB zijn.

Voor woningen in een appartement zijn de regels iets anders. Daar wordt het geluidsniveau gemeten aan de open ramen van de buren, in plaats van op de erfgrens.

Problemen en oplossingen bij geluidsoverlast

Hoewel warmtepompen tegenwoordig steeds stiller worden, kan het toch voorkomen dat het geluidsniveau de buren last geeft, vooral in bebouwde kom. Geluidsoverlast kan ook voorkomen als de warmtepomp te dicht bij de erfgrens staat of als het geluid wordt versterkt door reflectie aan muren of andere obstakels.

1. Plaatsing van de warmtepomp

Een correcte plaatsing van de warmtepomp is essentieel om geluidsoverlast te voorkomen. Geluid neemt af met de afstand. Door de warmtepomp op een voldoende afstand van de erfgrens te plaatsen, wordt het geluidsniveau op de erfgrens verlaagd. De benodigde afstand hangt af van het geluidsvermogen van de warmtepomp.

Bijvoorbeeld:

• Een warmtepomp die 65 dB(A) produceert, zou in de buurt van 5 meter afstand van de erfgrens moeten staan om binnen de geluidseisen te blijven.
• Een warmtepomp die 60 dB(A) produceert, kan op ongeveer 2,5 meter afstand staan.
• Een warmtepomp die 70 dB(A) produceert, zou minstens 9 meter van de erfgrens af moeten staan om binnen de geluidseisen te blijven.

2. Gebruik van geluidsisolatie

Een effectieve oplossing is het gebruik van een geluidsisolerende of geluidswerende omkasting rondom de buitenunit. Dit voorkomt dat het geluid zich verspreidt en zorgt voor een sterkere demping. Een dergelijke omkasting kan echter wel extra kosten met zich meebrengen. Volgens de bronnen kost een dergelijke geluidswerende omkasting ongeveer € 2000.

Daarnaast zijn er ook andere maatregelen die kunnen worden genomen, zoals:

• Een hoge schutting in de buurt van de warmtepomp om het geluid te dempen.
• Integratie van de warmtepomp in het dak van de woning. Dit zorgt voor extra isolatie en vermindert het geluidsniveau.

3. Kiezen voor een stille warmtepomp

Een andere manier om geluidsoverlast te voorkomen is het kiezen van een stil model van warmtepomp. In de praktijk zijn er genoeg opties beschikbaar die voldoen aan de Ecodesign Requirements van 2012, maar nog steeds onder het maximaal toegestane geluidsvermogen liggen. Dit betekent dat je de warmtepomp op een kleiner stuk grond kunt plaatsen en toch binnen de geluidseisen blijft.

Hoe meet je het geluidsniveau van een warmtepomp?

Het geluidsniveau van een warmtepomp is op te zoeken via het energietekortlabel van de apparatuur. Hierop staat het maximaal geluidsvermogen dat de warmtepomp produceert. Echter, het geluidsniveau dat je daadwerkelijk hoort, kan variëren afhankelijk van de afstand tot de warmtepomp, de omgeving (bijvoorbeeld reflecties aan muren of muren) en de werkingstoestand van de warmtepomp.

Daarom is het aan te raden om samen met een ervaren installateur te overleggen over de beste plaatsing van de warmtepomp. Een ervaren professional kan je helpen om ervoor te zorgen dat je buren geen hinder ondervinden van het geluid.

Conclusie

De keuze voor een warmtepomp is een verstandige en duurzame keuze voor de toekomst. Het geluidsniveau van een warmtepomp speelt echter een belangrijke rol in de acceptatie van het systeem, zowel voor de eigenaar als voor de buren. Het geluidsniveau van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type, merk, seizoen en plaatsing.

In de praktijk liggen de meeste moderne warmtepompen onder het maximaal toegestane geluidsvermogen. Toch gelden wettelijke eisen voor het geluid op de erfgrens. Door een stille warmtepomp te kiezen en de warmtepomp op een voldoende afstand van de erfgrens te plaatsen, kun je geluidsoverlast voorkomen.

Als extra maatregel is het gebruik van een geluidsisolerende omkasting of schutting een goede oplossing om het geluidsniveau verder te verlagen. Het is belangrijk om samen met een ervaren installateur te overleggen over de beste keuze en plaatsing van de warmtepomp om zowel wettelijke eisen als comfort te garanderen.

Bronnen

1. Eigenhuis.nl - Geluid warmtepomp
2. Warmtepompbron.nl - Geluid warmtepomp
3. Warmtepompenadvies.nl - Geluid warmtepomp
4. Hetkanwel.nl - Geluid warmtepomp