Meldingsplicht warmtepomp: Wanneer en hoe je je verplichtingen kent als ondernemer

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Industriële warmtepompen spelen een steeds grotere rol in de duurzame ontwikkeling van productieprocessen. Ze bieden een efficiënt alternatief voor traditionele energiegebruik, zoals het verbranden van gas. Tegelijkertijd zijn er ook regelgeving en administratieve eisen die ondernemers moeten kennen en naleven. Een belangrijk aspect hierbij is de meldingsplicht bij de installatie van een warmtepomp.

Deze artikel biedt een overzicht van de meldingsplicht, de situatie rondom industriële toepassingen, eventuele technische problemen en hoe je als bedrijf de juiste keuzes kunt maken. Het is gebaseerd op informatie uit betrouwbare bronnen, zoals officiële websites van overheidsinstanties, installateurs en ervaringen van ondernemers die al met warmtepompen werken.

Wat is een industriële warmtepomp?

Een industriële warmtepomp is een installatie die restwarmte uit productieprocessen opwekt en gebruikt voor andere toepassingen binnen het bedrijf. In tegenstelling tot een traditionele stoomketel, die gas verbrandt om warmte te genereren, werkt een warmtepomp met elektriciteit om warmte te comprimeren en te gebruiken.

Er zijn drie voornaamste soorten:

Compressiewarmtepompen (inclusief thermo-akoestische varianten),
Chemische warmtepompen (die gebruik maken van reversibele chemische of fysische reacties),
Damprecompressiesystemen.

De eerste twee soorten gebruiken elektriciteit om warmte op te tillen naar een hoger temperatuurniveau, terwijl chemische warmtepompen vaak weinig elektriciteit nodig hebben, maar veel afhankelijk zijn van beschikbare restwarmte.

Het kiezen van de juiste warmtepomp hangt af van het warmtegebruik in het bedrijf. Dit betekent dat je eerst moet analyseren welke processen warmte genereren en waar die warmte kan worden gebruikt. Daarnaast zijn er ook financiële en technische factoren in te wegen, zoals investering, energiebesparing, en milieuimpact.

De meldingsplicht bij een warmtepompinstallatie

Een warmtepompinstallatie hoeft in de meeste gevallen geen omgevingsvergunning te hebben. Toch is er in sommige gevallen een meldingsplicht voor de gemeente. Dit geldt bijvoorbeeld als:

De warmtepomp een totale drijfkracht van meer dan 5 kW heeft.
De installatie gebruikmaakt van een verticale bodemwarmtewisselaar die 50 meter of dieper is geboord.

Het is belangrijk om vooraf te informeren bij de gemeente waar de warmtepomp geïnstalleerd wordt. De gemeente kan extra eisen stellen, zoals akoestische normen, die niet direct uit de algemene regels volgen. Dit voorkomt dat je met onverwachte problemen wordt geconfronteerd tijdens of na de installatie.

Waarom is dit belangrijk?

Een warmtepomp die niet correct is gemeld kan in theorie leiden tot een overtreding van de wettelijke eisen. Bovendien kan het ook gebeuren dat je geen subsidies of belastingvoordelen krijgt voor duurzame investeringen. Daarom wordt het aanbevolen om bij de installatie vrijblijvend advies in te winnen bij een erkende warmtepompinstallateur, die je kan ondersteunen bij de aanvraagprocedure.

Praktijkvoorbeelden van industriële warmtepompen

In de praktijk werken bedrijven zoals Deltamilk en Vreugdenhill al met warmtepompen om hun proces warmte te genereren en te recupereren. Dit leidt tot een aanzienlijke vermindering van het gasverbruik en dus ook van de CO₂-uitstoot.

Bij Deltamilk zijn er bijvoorbeeld meerdere processen waarin warmte wordt gebruikt, zoals het opwarmen van melk, het verhitten van weien en het afkoelen van producten. Door warmtepompen in te zetten, is het mogelijk om de warmte te recyclen, waardoor de energie-efficiëntie sterk toeneemt.

Vreugdenhill, een bedrijf dat melk verwerkt tot poeders, heeft ook een warmtepomp ingezet voor het pasteuriseren van melk. Hierdoor is het bedrijf afgehaakt van de stoomketels die eerder gas verbrandden. Een dergelijke investering is wel kostbaar: het project heeft ongeveer 1,5 miljoen euro gekost, inclusief het aansluiten van de warmtepomp, warmtewisselaars en kabelwerk.

Problemen bij warmtepompinstallaties

Ondanks de voordelen kunnen er ook technische problemen optreden. Een bekend voorbeeld is de Alpha Innotec SWCV 92K3, een warmtepomp die bij een onderneming compleet uitviel. Het probleem was dat de garantie na twee jaar was verlopen en de oorspronkelijke installateur geen ondersteuning meer wilde geven. Dit leidde tot een zoektocht naar een alternatief installatiebedrijf, wat in dit geval resulteerde in het vervangen van de printplaat en het afsluiten van een onderhoudscontract bij een andere partij.

Een ander geval betreft een warmtepomp voor een zwembadinstallatie. Hier kwam het probleem van elektrische fluctuaties aan het licht. Het gebruik van een aardkabel van 60 meter en 2,5 mm² leidde tot onregelmatigheden in de werking van de warmtepomp. De warmtepomp startte op, werkte normaal, en schakelde daarna plotseling uit. Dit probleem kon niet opgelost worden via standaardfoutmeldingen, waardoor het bedrijf extra onderzoek moest doen.

Onderhoud en service

Hoewel warmtepompen in principe minder onderhoud vereisen dan traditionele verwarmingsinstallaties, is het toch verstandig om een onderhoudscontract af te sluiten. In het geval van Alpha Innotec is een contract afgesloten bij Breman, waardoor de onderneming jaarlijks of tweemaal per jaar onderhoud kan krijgen.

Het contract kost in dit geval 14,45 euro per maand, plus een extra 6 euro per maand voor Alpha Innotec. Dit betekent dat één onderhoudsbeurt bijna 350 euro kost, vergeleken met bijvoorbeeld 8 euro per maand voor een cv-ketel en één beurt per jaar.

Het feit dat onderhoud aan warmtepompen eenvoudiger is dan aan cv-ketels, is een algemeen gegeven, maar in de praktijk blijkt het toch nodig om op de hoogte te zijn van de juiste installateurs en leveranciers.

Kiezen van de juiste warmtepompinstallateur

Het kiezen van een betrouwbare installateur is cruciaal voor de sluiting van een warmtepompinstallatie. Een vakman kan je ondersteunen met:

Het kiezen van het juiste type warmtepomp voor jouw situatie,
Het aanvragen van subsidies en vergunningen,
Het invullen van de benodigde documenten,
Het onderhouden van de installatie na de inbedrijfstelling.

Het is verstandig om vrijblijvend offertes aan te vragen bij meerdere installateurs. Dit geeft je een duidelijk beeld van de mogelijkheden, kosten en kwaliteit van de service. Daarnaast kun je ook controleren of een bedrijf ervaring heeft met jouw specifieke merk of type warmtepomp.

Aandachtspunten bij het kiezen van een installateur

Ervaring met jouw type warmtepomp. Niet elk installatiebedrijf werkt met industriële warmtepompen. Sommige specialiseren zich in huishoudelijke toepassingen, zoals woningen of zwembaden.
Kwaliteit van service. Controleer of er klanttevredenheid is en of het bedrijf een reputatie heeft als betrouwbare partner.
Prijs en onderhoud. De installatiekosten zijn vaak een kleine factor in vergelijking met de totale investering. Kijk daarom ook naar de onderhoudskosten en de beschikbaarheid van een onderhoudscontract.

Technische aandachtspunten bij de installatie

De installatie van een warmtepomp vereist niet alleen het plaatsen van de pompen zelf, maar ook een geheel aan bijbehorende technische voorzieningen, zoals:

Warmtewisselaars, die ervoor zorgen dat warmte uit één proces wordt overgedragen naar een ander proces,
Kabelwerk, dat ervoor zorgt dat de warmtepomp veilig en efficiënt werkt,
Elektriciteitsaansluiting, die voldoende stroom levert voor de werking van de pompen.

Bij industriële toepassingen is het belangrijk om ook rekening te houden met het vermogen van de warmtepomp en de capaciteit van de elektriciteitsaansluiting. Een warmtepomp die te weinig vermogen heeft, zal niet efficiënt werken. Eén die te veel vermogen heeft, is daarentegen een onnodige investering.

Daarnaast is het ook belangrijk om te rekenen met toekomstige ontwikkelingen in het bedrijf, zoals de uitbreiding van productiecapaciteit of het opnemen van nieuwe processen. Een warmtepomp die nu geschikt is, kan na een paar jaar niet meer voldoen aan de eisen.

Samenvatting

De keuze voor een industriële warmtepomp is een strategische beslissing die veel voordelen biedt, zoals energiebesparing, CO₂-reductie en het optimaliseren van productieprocessen. Toch zijn er ook technische en administratieve aspecten die je als ondernemer moet begrijpen en onder controle moet houden.

De meldingsplicht bij de gemeente is een belangrijk onderdeel van de installatieprocedure. Hoewel een warmtepomp in de meeste gevallen geen omgevingsvergunning vereist, moet je toch controleren of er een melding nodig is, afhankelijk van de capaciteit van de installatie of de diepte van de boorgaten.

Daarnaast is het verstandig om vrijblijvend advies in te winnen bij een erkende installateur. Deze kan je niet alleen helpen met de installatie, maar ook met subsidies, onderhoudscontracten en administratieve procedures.

Tenslotte is het belangrijk om rekening te houden met onderhoud en service. Hoewel warmtepompen in principe eenvoudiger zijn dan traditionele verwarmingsinstallaties, is het toch verstandig om een betrouwbare partner te kiezen voor het onderhoud van je installatie.

Bronnen

bedrijf
en