Het omrekenen van gasverbruik naar warmtepompverbruik: Een expertgids voor woningeigenaren

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Het overstappen van een traditionele gasketel naar een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze voor woningeigenaren die op zoek zijn naar energiebesparing en duurzame verwarming. Maar voorafgaand aan zo’n investering is het essentieel om het verwachtingsverbruik van de warmtepomp te berekenen. Deze berekening helpt bij het bepalen van het benodigde vermogen, de benodigde investering en de jaarlijkse kosten. In dit artikel leggen we uit hoe je het gasverbruik van je woning kunt gebruiken als basis voor een realistische schatting van het benodigde vermogen en het verwachte elektriciteitsverbruik van een warmtepompinstallatie. We bespreken rekenmethoden, aandachtspunten en geven een praktisch voorbeeld op basis van typische data.

Wat is het doel van het omrekenen van gas naar warmtepomp?

Het doel van het omrekenen van gasverbruik naar warmtepompverbruik is twofold. Ten eerste helpt het bij het bepalen van het benodigde vermogen van de warmtepomp, wat afhankelijk is van het isolatievermogen van de woning, de grootte van de gebruiksoppervlakte en het huidige energieverbruik. Ten tweede geeft het inzicht in het verwachte elektriciteitsverbruik en de jaarlijkse kosten van de warmtepompinstallatie. Dit maakt het mogelijk om een vergelijking te maken met het huidige gasverbruik en de gaskosten, waardoor een woningeigenaar een weloverwogen beslissing kan nemen over de haalbaarheid en rendabiliteit van een warmtepompinstallatie.

De basis van de berekening: Gasverbruik als uitgangspunt

Een veelgebruikte methode om het benodigde vermogen van een warmtepomp te berekenen is het uitgaan van het huidige gasverbruik. Dit is een betrouwbare methode, zeker bij bestaande woningen waar het gasverbruik al bekend is. Het idee is dat je het gasverbruik voor verwarming kunt omrekenen naar kWh, waarna je op basis van het COP (Coefficient of Performance) van de warmtepomp het elektriciteitsverbruik kunt schatten.

Stap 1: Het gasverbruik voor verwarming bepalen

Het eerste wat je moet doen, is het gasverbruik voor verwarming van je woning bepalen. Niet alle gas wordt gebruikt voor verwarming; een deel gaat naar het maken van warm water of koken. Deze componenten zijn onafhankelijk van de verwarming en moeten worden afgetrokken om een accuraat beeld te krijgen van de verwarmingsbehoefte.

Voorbeeld: Stel dat je in totaal 2000 m³ gas per jaar verbruikt. Hiervan verbruik je gemiddeld 60 m³ voor koken, wat betekent dat je 1940 m³ gas overhoudt voor verwarming en warm water. Als je ook warm water op gas maakt, dan moet je dit verbruik daarmee corrigeren. Bijvoorbeeld: 1000 kWh voor warm water per persoon.

Stap 2: Conversie naar kWh

Gas bevat een bepaalde hoeveelheid energie, uitgedrukt in kWh. Voor de berekeningen is het noodzakelijk om het gasverbruik om te rekenen naar kWh. Dit kan met behulp van het rendement van de cv-ketel.

Voorbeeld: Een HR-ketel heeft een rendement van 90%. In 1 m³ gas zit 9,77 kWh aan energie, waarvan 8,8 kWh effectief nuttig is (85% rendement). Deze waarde kan worden gebruikt in de berekening.

Formule: $$ \text{Energie in kWh} = \text{Gasverbruik in m³} \times 8,8 $$

Stap 3: Het COP van de warmtepomp

Een van de belangrijkste factoren in de berekening van een warmtepomp is de COP, oftewel de Coefficient of Performance. Deze waarde geeft aan hoe efficiënt de warmtepomp werkt. Hoe hoger de COP, hoe zuiniger de warmtepomp is. De COP kan variëren afhankelijk van de buitentemperatuur. In koudere perioden is de COP lager, wat leidt tot hogere elektriciteitskosten.

Voorbeeld: - Een warmtepomp met een COP van 3,5 levert 3,5 kWh aan warmte per 1 kWh elektriciteit. - Een warmtepomp met een COP van 4,5 levert 4,5 kWh aan warmte per 1 kWh elektriciteit.

Het is daarom verstandig om een warmtepomp te kiezen met een hoge COP, vooral in regio’s met een koud klimaat.

Rekenmethoden voor het omrekenen van gasverbruik naar warmtepompverbruik

Er zijn verschillende rekenmethoden die je kunt gebruiken om het gasverbruik van je woning om te rekenen naar het verwachte elektriciteitsverbruik van een warmtepomp. We bespreken hier twee veelgebruikte methoden: 1) op basis van gasverbruik en vollasturen en 2) een hybride aanpak waarbij de warmtepomp voor een gedeelte van het jaar verantwoordelijk is voor de verwarming.

Methode 1: Op basis van gasverbruik en vollasturen

Deze methode is gebaseerd op het idee dat je het gasverbruik kunt omrekenen naar kWh, en vervolgens het elektriciteitsverbruik kunt berekenen op basis van de COP van de warmtepomp.

Voorbeeld: - Gasverbruik voor verwarming: 1.500 m³. - COP van de warmtepomp: 3,5. - Percentage gebruik van de hybride warmtepomp: 65%. - Kosten voor elektriciteit: € 0,40 per kWh. - Kosten voor gas: € 1,50 per m³.

Berekeningen: - Jaarlijks gasverbruik voor warmtepomp = gasverbruik voor verwarming × 0,65
Jaarlijks gasverbruik voor warmtepomp = 1.500 m³ × 0,65 = 975 m³. - Jaarlijks energieverbruik in kWh = jaarlijks gasverbruik voor warmtepomp × (10 kW / COP)
Jaarlijks energieverbruik in kWh = 975 m³ × (10 kW / 3,5) = 2.785,71 kWh. - Jaarlijkse elektriciteitskosten voor warmtepomp = jaarlijks energieverbruik in kWh × € 0,40
Jaarlijkse elektriciteitskosten voor warmtepomp = 2.785,71 kWh × € 0,40 = € 1.114,29. - Jaarlijkse gaskosten voor ketel = gasverbruik voor verwarming × (1 – 0,65) × € 1,50
Jaarlijkse gaskosten voor ketel = 1.500 m³ × 0,35 × € 1,50 = € 787,50.

Totale kosten:
De totale kosten zijn dus € 1.114,29 voor elektriciteit plus € 787,50 voor gas, wat samen € 1.901,79 oplevert. Dit is een significante besparing ten opzichte van het gebruik van een volledig gasgestookte cv-ketel.

Methode 2: Op basis van het energielabel van de woning

Een alternatieve methode is het gebruik van het energielabel van de woning als uitgangspunt. Het energielabel geeft inzicht in het isolatievermogen en het verwarmingsverbruik van de woning. Op basis van het energielabel en de gebruiksoppervlakte kun je een inschatting maken van het benodigde vermogen van de warmtepomp.

Voorbeeld: Als een woning een energielabel heeft van A+, betekent dit dat de woning goed geïsoleerd is en een lager verwarmingsverbruik heeft. Dit heeft gevolgen voor het benodigde vermogen van de warmtepomp.

Methode 3: Aan de hand van de waarden op het energielabel van de warmtepomp

Een andere rekenmethode is het gebruik van de waarden die op het energielabel van de warmtepomp staan. Dit label geeft informatie over het COP, de seizoensopbrengst (SCOP) en het elektriciteitsverbruik van de warmtepomp onder standaardomstandigheden.

Methode 4: Door vergelijking met gebruikers in een soortgelijke woonsituatie

Een eenvoudige, maar nuttige methode is het vergelijken van je woonsituatie met die van andere gebruikers die al een warmtepomp hebben geïnstalleerd. Op basis van hun gasverbruik en elektriciteitsverbruik kun je een inschatting maken van je eigen verwachte verbruik.

Aandachtspunten bij het omrekenen van gas naar warmtepomp

Hoewel het gasverbruik een goede basis vormt voor de berekening van een warmtepomp, zijn er een aantal aandachtspunten en veronderstellingen die je moet kennen:

Niet alle gasverbruik is verwarmingsverbruik. Het is belangrijk om het gasverbruik voor verwarming en warm water van het totale verbruik af te trekken.
Het rendement van de cv-ketel is cruciaal. Dit bepaalt hoeveel energie er daadwerkelijk uit het gas wordt gehaald.
De COP van de warmtepomp is variabel. Het is verstandig om rekening te houden met een lager COP in koudere perioden.
De buitentemperatuur beïnvloedt het verbruik. In regio’s met een koud klimaat kan het verbruik hoger zijn dan verwacht.
Het energielabel van de woning kan een aanvullende methode zijn. Het energielabel geeft inzicht in het isolatievermogen en het verwarmingsverbruik van de woning.

Praktisch voorbeeld van het omrekenen van gas naar warmtepomp

We geven hieronder een compleet voorbeeld van hoe je het gasverbruik van je woning kunt omrekenen naar het verwachte elektriciteitsverbruik van een warmtepompinstallatie.

Veronderstellingen:

Gasverbruik voor verwarming: 1.500 m³.
COP van de warmtepomp: 3,5.
Percentage gebruik van de hybride warmtepomp: 65%.
Kosten voor elektriciteit: € 0,40 per kWh.
Kosten voor gas: € 1,50 per m³.

Berekeningen:

Jaarlijks gasverbruik voor warmtepomp:
1.500 m³ × 0,65 = 975 m³.
Jaarlijks energieverbruik in kWh:
975 m³ × (10 kW / 3,5) = 2.785,71 kWh.
Jaarlijkse elektriciteitskosten voor warmtepomp:
2.785,71 kWh × € 0,40 = € 1.114,29.
Jaarlijkse gaskosten voor ketel:
1.500 m³ × 0,35 × € 1,50 = € 787,50.
Totale kosten:
€ 1.114,29 + € 787,50 = € 1.901,79.

Deze berekening toont aan dat het gebruik van een hybride warmtepomp een significante besparing oplevert in vergelijking met een volledig gasgestookte cv-ketel.

Conclusie

Het omrekenen van gasverbruik naar warmtepompverbruik is een essentieel onderdeel van de voorbereiding voor het installeren van een warmtepompinstallatie. Door het gasverbruik voor verwarming en warm water te bepalen, en dit om te rekenen naar kWh, kun je een realistische schatting maken van het benodigde vermogen en het verwachte elektriciteitsverbruik van de warmtepomp. Bovendien helpt het om de jaarlijkse kosten te berekenen en een inschatting te maken van de besparing ten opzichte van een traditionele cv-ketel. Het is belangrijk om rekening te houden met factoren zoals het COP van de warmtepomp, het rendement van de gasketel en het klimaat in jouw regio. Met deze informatie kun je een weloverwogen beslissing nemen over de haalbaarheid en rendabiliteit van een warmtepompinstallatie.

Bronnen

gas
kant