Opleidingen en trainingen voor warmtepompinstallaties: essentiële kennis voor professionals en beginnende installateurs

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

In het kader van de energietransitie en de steeds groeiende populariteit van warmtepompen als duurzame verwarmingsoplossing, is het van essentieel belang dat installateurs en andere betrokken partijen over voldoende kennis en vaardigheden beschikken. Opleidingen en trainingen over warmtepompinstallaties vormen hier een onmisbaar onderdeel van. Zowel in theorie als in praktijk is het noodzakelijk om warmtepompen goed te begrijpen, te installeren en te onderhouden. In dit artikel geven we een overzicht van de beschikbare trainingen en opleidingen, waarom deze van belang zijn en wat ze inhouden. Alle informatie is afgeleid van betrouwbare bronnen en praktijkgerichte data.

Inleiding

Warmtepompen worden steeds vaker ingezet in het kader van energiebesparing en duurzame verwarming. Tegelijkertijd worden er strengere regelgevingen en kwaliteitseisen gesteld aan installateurs en bedrijven die ermee werken. Dit heeft geleid tot een groeiende vraag naar professionele opleidingen en trainingen op het gebied van warmtepompen. Deze trainingen richten zich zowel op ervaren installateurs als op professionals die hierin willen bijscholen of zelfs in het vak terechtkomen. De inhoud varieert van de basisprincipes van warmtepompsystemen tot het praktisch uitvoeren van installaties en het uitvoeren van onderhoud.

In dit artikel zullen we de beschikbare trainingen en opleidingen in kaart brengen, de inhoud van de voornaamste cursussen beschrijven en uitleggen waarom deze trainingen essentieel zijn voor de toekomst van warmtepompinstallaties in de woningbouw en utiliteit.

Waarom zijn opleidingen over warmtepompen belangrijk?

1. Toename aan vraag en regelgeving

De overgang naar duurzame verwarmingssystemen zoals warmtepompen is verplicht geworden door steeds strengere regelgevingen. In Nederland wordt bijvoorbeeld geëist dat nieuwe woningen duurzaam worden verwarmd, en bestaande woningen moeten in de toekomst ook aan hogere energienormen voldoen. Dit heeft geleid tot een toename in het aantal installateurs dat met warmtepompen werkt. Daarnaast zijn er specifieke wettelijke eisen voor het omgaan met koudemiddelen in warmtepompen, waardoor certificeringen en trainingen verplicht zijn.

2. Technische complexiteit

Warmtepompen zijn technisch complexe systemen die bestaan uit verschillende componenten, zoals compressoren, verdamppers, expansieventielen en regelingen. Het begrijpen van hoe deze systemen werken en hoe ze in een gebouw worden geïntegreerd, vereist specifieke kennis. Dit geldt zowel voor het ontwerp en berekening van het systeem als voor de daadwerkelijke installatie en het onderhoud.

3. Veiligheid en kwaliteit

Omdat warmtepompen vaak met koudemiddelen werken, is het essentieel dat installateurs hier goed mee om kunnen gaan. Daarnaast is het belangrijk om ervoor te zorgen dat de installaties veilig en op de juiste manier worden uitgevoerd om schade of onveilige situaties te voorkomen. Opleidingen en trainingen zorgen voor kwaliteitsborging en vertrouwen bij klanten.

Beschikbare opleidingen en trainingen

1. Basistrainingen voor installateurs

Veel opleidingen zijn gericht op installateurs die zich willen specialiseren in warmtepomptechniek. Deze trainingen zijn vaak praktijkgericht en geven een overzicht van de werking van warmtepompen, de installatieprocessen en het onderhoud.

Techniek Nederland – Basistraining Warmtepompinstallaties

Een basistraining zoals die van Techniek Nederland biedt een inleiding in de wereld van warmtepompinstallaties. De training is bedoeld voor installateurs die willen bijscholen of in het vak terechtkomen. De inhoud omvat onder andere:

De werking van warmtepompen in koel- en verwarmbedrijf;
De principes van warmte- en energieoverdracht;
Het verschil tussen traditionele verwarmingsinstallaties en warmtepompsystemen;
Het herkennen van componenten zoals verdamper, compressor en expansieventiel;
De werking van bedieningsconsoles en regelingen.

De training bevat ook praktische componenten, zoals twee practicummiddagen waarin deelnemers zelf aan de slag gaan. Dit biedt een dieper inzicht in de werking van de systemen en de onderliggende natuurkundige principes.

2. Vervolgtrainingen en productscholingen

Voor installateurs die al basisvaardigheden hebben, zijn er ook vervolgtrainingen beschikbaar. Deze opleidingen richten zich vaak op specifieke merken of systemen, zoals die van alpha innotec, Metro Therm of Rhoss.

Nathan Academy – Productscholingen

Nathan Academy biedt praktische trainingen voor installateurs die willen werken met warmtepompen van verschillende merken. Tijdens de trainingen wordt zowel theorie als praktijk behandeld, waarbij deelnemers leren hoe ze het meest uit de systemen kunnen halen. Onderwerpen van de trainingen zijn onder andere:

Het selecteren van het juiste warmtepompsysteem;
Naregeling met behulp van Uponor Smatrix;
Afgiftesystemen en bronsystemen;
Warmtepompen van Rhoss en Metro Therm.

De trainingen worden verzorgd door ervaren deskundigen en zijn bedoeld voor zowel beginnende als ervaren installateurs. Nathan Academy biedt ook de mogelijkheid om trainingen bij te wonen in hun kennis- en expertisecentrum in Zevenaar.

3. Opleidingen voor het ontwerp en berekenen van systemen

Niet alleen de installatie en het onderhoud van warmtepompen vereisen opleidingen, ook het ontwerpen en berekenen van systemen is een essentieel onderdeel van de training. Voor professionals die betrokken zijn bij het ontwerp van grondgebonden warmtepompen in woningen of kleine utiliteit zijn er specifieke cursussen beschikbaar.

Wasco – Opleiding voor het ontwerpen van warmtepompen

Wasco biedt een 3-daagse opleiding voor professionals die betrokken zijn bij het ontwerp en berekenen van grondgebonden warmtepompsystemen. De opleiding is bedoeld voor installateurs die BRL 6000-21 gecertificeerd zijn en die al enig inzicht hebben in warmtepompsystemen. De inhoud van de opleiding omvat:

De programma-, ontwerp-, uitwerkings-, realisatie- en beheerfase van een warmtepompsysteem;
Het berekenen en selecteren van warmtepompen, buffervaten en boilers;
Het bepalen van een goed werkend afgiftesysteem.

De opleiding wordt verzorgd door Wasco, dat door InstallQ geaccrediteerd is voor deze cursus. Dit zorgt voor een hoge kwaliteit en betrouwbaarheid van de opleiding.

4. Trainingen voor het onderhoud van warmtepompen

Bij warmtepompinstallaties is het niet alleen belangrijk om deze goed te installeren, maar ook om ze correct te onderhouden. Hierbij zijn er trainingen beschikbaar die gericht zijn op het onderhouden van warmtepompen en het herkennen van eventuele problemen.

DHPS – Trainingen voor installatie en onderhoud

DHPS biedt praktijkgerichte trainingen voor installateurs die werken met hun warmtepompen. De trainingen zijn ontworpen om installateurs te leren hoe ze DHPS-systemen installeren en onderhouden. De inhoud van de trainingen is onder andere:

Het installeren en onderhouden van DHPS-systemen;
Het begrijpen van technische informatie;
Het uitvoeren van onderhoud in de praktijk.

De trainingen worden verzorgd door Gert Jongsma, senior product manager bij DHPS, die ook betrokken is bij de technische commissie van de Vereniging Warmtepompen. Dit zorgt ervoor dat de trainingen up-to-date zijn en aansluiten bij de laatste ontwikkelingen in de branche.

5. Trainingen voor het afhandelen van geluidoverlast

Een specifieke uitdaging bij warmtepompinstallaties is geluidoverlast, vooral bij buitenliggende eenheden. Er zijn trainingen beschikbaar die gericht zijn op het herkennen en beheersen van deze problemen.

Webinar van DHPS en Panasonic: Geluidsoptimalisatie bij warmtepompen

Tijdens een webinar georganiseerd door DHPS en Panasonic wordt een rekentool voor geluidsoptimalisatie besproken. De webinar, die op 6 oktober plaatsvindt, wordt gegeven door Gert Jongsma en William van Driel. Tijdens de sessie worden praktijksituaties besproken en worden oplossingen aangekaart voor het beperken van geluidoverlast, zoals het afschermen van warmtepompen.

Inhoud van typische trainingen

Een typische warmtepomptraining bevat een mix van theorie en praktijk. Hieronder volgt een overzicht van de onderwerpen die meestal worden behandeld in dergelijke trainingen:

Milieunormen en regels: EPC (Energie Prestatie Coefficient), GWP (Global Warming Potential), TWEI (Toekomst Woning Energie Investeren), passiefhuis, nul op de meter woning.
Werking van warmtepompen: De principes van warmte- en energieoverdracht, COP (Coefficient of Performance), EER (Energy Efficiency Ratio), rendement, stromingsleer.
Verschillende soorten warmtepompen: Water-water, lucht-water, lucht-lucht en hybride systemen.
Bronnen: Open en gesloten bronnen.
Afgiftesystemen: Verwarming, tapwater en koeling.
Componenten van een warmtepomp: Verdamper, compressor, expansieventiel, regelingen.
Regelgeving en veiligheid: Wettelijke eisen voor het werken met koudemiddelen (F-gassen).
Practijkcases: Installatie in bestaande en nieuwe gebouwen, onderhoud en problemen oplossen.

Voor wie zijn deze trainingen bedoeld?

De beschikbare trainingen zijn gericht op verschillende doelgroepen:

Beginnende installateurs die willen werken met warmtepompen;
Ervaringsrijke installateurs die willen bijscholen of zich specialiseren;
Professionals in het ontwerp en berekenen van systemen;
Technische adviseurs die klanten willen informeren over de mogelijkheden van warmtepompen;
Monteurs die werken met koudesystemen en verplicht zijn om gecertificeerd te zijn in het omgaan met F-gassen.

De rol van trainingen in de energietransitie

De energietransitie is niet alleen een transitie in technologie, maar ook in kennis en expertise. Installateurs en andere betrokken partijen moeten op de hoogte zijn van de laatste ontwikkelingen, regelgevingen en technieken. Trainingen en opleidingen spelen hier een essentiële rol in. Zij zorgen ervoor dat installateurs en adviseurs betrouwbaar kunnen adviseren, veilig kunnen werken en kwaliteitsvolle installaties kunnen uitvoeren. Daarnaast zorgen zij voor een snelle toename in het aantal professionals die in staat zijn om warmtepompen te installeren en onderhouden, wat essentieel is voor het behalen van duurzame doelen op nationaal en Europees niveau.

Conclusie

Opleidingen en trainingen op het gebied van warmtepompinstallaties zijn onmisbaar voor installateurs, technische adviseurs en andere betrokken partijen. Zij zorgen voor kennis, vaardigheden en certificeringen die nodig zijn om veilig, efficiënt en wettelijk correct te werken met warmtepompen. De beschikbare trainingen richten zich op verschillende niveaus, van basistrainingen voor beginners tot vervolgtrainingen en productscholingen voor ervaren professionals. Daarnaast zijn er trainingen gericht op het ontwerp, berekenen, installeren, onderhouden en het beheersen van geluidsoptimalisatie. Deze opleidingen zijn essentieel voor de toekomst van warmtepompinstallaties in de woningbouw en utiliteit en vormen een belangrijke ondersteuning bij de energietransitie.

Bronnen

opleiding