Periodiek onderhoud aan warmtepompen: Essentieel voor efficiëntie en levensduur

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Een warmtepomp is een duurzame en energiezuinige oplossing voor verwarming en koeling in woningen. Net zoals een cv-ketel of een auto vraagt een warmtepomp regelmatig onderhoud om optimaal te functioneren. Periodiek onderhoud draagt bij aan een langere levensduur, een hoger rendement en een veilige werking van het systeem. In dit artikel bespreken we waarom onderhoud aan een warmtepomp zo belangrijk is, wat er tijdens een onderhoudsbeurt precies gecontroleerd en uitgevoerd wordt, hoe de kosten in elkaar zitten en waarom het verstandig is om een onderhoudscontract af te sluiten. We laten ook zien hoe het onderhoud zich verhoudt tot wettelijke eisen, zoals de herkeuring en F-gassenkeuring. De informatie is gebaseerd op de praktijkvoering van diverse installateurs en servicebedrijven in Nederland.

Waarom periodiek onderhoud belangrijk is

Een warmtepomp is een investering in energiezuinigheid en duurzame verwarming. Tijdens het gebruik kunnen slijtageverschijnselen optreden, of de efficiëntie van het systeem kan dalen als het niet goed onderhouden wordt. Hierdoor kan het systeem meer energie verbruiken, wat uiteindelijk leidt tot hogere energierekeningen. Daarnaast is periodiek onderhoud ook essentieel voor veiligheid. Bijvoorbeeld, bij hybride warmtepompen, waarin een cv-ketel en een warmtepomp samengewerkt, is het belangrijk om zowel de ketel als de warmtepomp te onderhouden om risico's op rookgaslekken of andere problemen te voorkomen.

Verlengde levensduur

Volgens meerdere bronnen is een goed onderhouden warmtepomp langer in gebruik en heeft het minder kans op storingen. Het jaarlijks of tweemaal per jaar onderhoud helpt om slijtage te ontdekken op een vroeg stadium en te voorkomen dat kleine problemen zich ontwikkelen tot grotere en dure reparaties.

Energiezuinigheid en rendement

Een warmtepomp die goed onderhouden wordt, werkt efficiënter en verbruikt minder stroom of gas. Dit betekent directe besparingen op de energierekening. Onderhoud helpt ook om te zorgen dat de warmtepomp niet te hard moet werken, wat op lange termijn ook positief is voor het milieu.

Veiligheid

Vooral bij hybride systemen waarin een cv-ketel en een warmtepomp samen werken, is het belangrijk om zowel delen van het systeem onderhouden. Bijvoorbeeld, bij een defecte rookgasafvoer kan er sprake zijn van een gevaarlijke situatie voor de bewoners. Onderhoud helpt om dergelijke gevaren tijdig te ontdekken en te verhelpen.

Wat gebeurt er tijdens een onderhoudsbeurt?

Tijdens een onderhoudsbeurt aan een warmtepomp wordt het systeem grondig geïnspecteerd. Het onderhoud richt zich niet alleen op de warmtepomp zelf, maar ook op de installatie in de woning, zoals de bron (buitenunit) en het afgiftesysteem (binnenunit). Hieronder geven we een overzicht van de werkmethode en de acties die tijdens een onderhoudsbeurt worden uitgevoerd.

Visuele inspectie en reiniging

De installateur inspecteert de warmtepomp visueel en reinigt belangrijke onderdelen. Dit omvat het schoonmaken van filters, ventilatoren en andere componenten die onder de invloed van stof en vuil kunnen zijn geraakt. Reiniging helpt om de luchtstroom en warmteoverdracht te optimaliseren.

Controle op slijtage

De monteur controleert op slijtage van onderdelen en let op eventuele aandoeningen zoals lekken, losse verbindingen of slijtage van rubberen of kunststof delen. Bij hybride systemen wordt ook de cv-ketel gecontroleerd.

Controle op rendement

Het rendement van de warmtepomp wordt beoordeeld. Dit kan door metingen te verrichten aan de werking van het systeem, zoals de temperatuur en de druk van het koudemiddel. Indien nodig, wordt het systeem afgepast om optimaal te functioneren.

Controle van de aansluiting en veiligheid

Bij hybride systemen wordt gecontroleerd of de aansluiting van de warmtepomp en de cv-ketel veilig is. De rookgasafvoer wordt onderzocht en eventueel gereinigd. Ook wordt gecontroleerd of er eventuele kieren of lekken zijn in de leidingen die kunnen leiden tot verlies van efficiëntie of veiligheidsrisico's.

Herstel en vervanging van kleine onderdelen

Bij het onderhoud zijn kleine onderdelen zoals filters of rubberen stukken meestal inbegrepen tot een waarde van circa €25. Grote reparaties of vervangingen van belangrijke componenten zijn meestal niet deel van het onderhoudscontract, maar worden afzonderlijk aangeboden.

Onderhoudscontracten: Waarom sluiten?

Veel installateurs en servicebedrijven bieden onderhoudscontracten aan. Deze contracten zijn vaak geregeld en voordelig voor de eigenaar van de warmtepomp. Hieronder geven we een overzicht van de voordelen van het sluiten van een onderhoudscontract.

Regelmatisch onderhoud

Een contract zorgt ervoor dat het onderhoud op tijd wordt uitgevoerd. Meestal is het onderhoud eenmaal of twee keer per jaar. Dit vermindert de kans dat het systeem verwaarloosd wordt en zorgt voor een consistente inspectie en onderhoud.

24/7 storingsdienst

Veel contracten bevatten 24/7 ondersteuning bij storingen. Dit betekent dat de eigenaar in noodtijd snel ondersteuning kan krijgen, zonder dat hij of zij eerst contact moet opnemen met een externe installateur.

Kostenefficiëntie

Het betalen van een vast bedrag per jaar of maand voor onderhoud is vaak kostenefficiënter dan wachten tot er een storing optreedt. In het geval van een storing kan het onderhoudscontract vaak niet meegenomen worden in de kosten, maar het voorkomen van storingen is meestal goedkoper dan het herstellen van schade.

Vertrouwen in de installateur

Een onderhoudscontract bij dezelfde installateur die de warmtepomp heeft geïnstalleerd, zorgt voor vertrouwen en kennis van de specifieke installatie. Dit is ook belangrijk, omdat een installateur die niet zelf heeft geplaatst soms terughoudend kan zijn bij het aanbieden van oplossingen voor problemen.

Kosten van onderhoud

De kosten van onderhoud kunnen per installateur en per type warmtepomp variëren. Hieronder geven we een overzicht van de standaardopbouw van de kosten.

Voorrijdkosten

De meeste installateurs rekenen voorrijdkosten, die variëren afhankelijk van de afstand tot de woning. Deze kosten zijn meestal inbegrepen in een onderhoudscontract, maar worden los berekend als er sprake is van een afzonderlijke reparatie.

Uurloon

De arbeidskosten voor de monteur worden berekend op basis van het uurloon. Het gemiddelde uurloon varieert tussen installateurs, maar is doorgaans rond de €30 tot €50 per uur.

Materiaalkosten

Materiaalkosten voor kleine onderdelen zijn meestal inbegrepen in het onderhoudscontract, maar grote reparaties of vervangingen van belangrijke onderdelen worden afzonderlijk berekend.

Aanbiedingen voor collectieve onderhoudscontracten

In sommige woonwijken waar meerdere huizen zijn uitgerust met warmtepompen, is het mogelijk om een collectief onderhoudscontract af te sluiten. Hierbij wordt een specialist ingezet die zowel het onderhoud uitvoert als de prestaties van de warmtepompen monitort.

Wettelijke eisen en herkeuring

Naast het periodieke onderhoud zijn er ook wettelijke eisen die betrekking hebben op warmtepompen, vooral bij hybride systemen waarin een cv-ketel betrokken is.

Periodieke herkeuring

De periodieke herkeuring is een wettelijke eis voor bepaalde categorieën van installaties. Tijdens deze keuring wordt de veiligheid en werking van de installatie grondig gecontroleerd. De herkeuring wordt uitgevoerd door een gekeurde keurder en heeft betrekking tot onderdelen als leidingen en drukvaten.

F-gassenkeuring

De F-gassenkeuring is een aparte keuring die ervoor zorgt dat schadelijke gassen uit de installatie niet in het milieu terechtkomen. Deze keuring is verplicht bij installaties die gebruikmaken van F-gassen en moet regelmatig worden herhaald.

Informatie voor installateurs

Installateurs en onderhoudsbedrijven hebben verantwoordelijkheid om hun klanten op te voeden over de wettelijke eisen. De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft samen met andere organisaties een informatiefolder ontwikkeld om installateurs te helpen bij het informeren van hun klanten. Deze folder is gratis beschikbaar via een aanvraagformulier.

Aanbevelingen en conclusie

Periodiek onderhoud aan een warmtepomp is essentieel voor de efficiëntie, levensduur en veiligheid van het systeem. Het is raadzaam om een onderhoudscontract af te sluiten bij een gespecialiseerde installateur die ook de originele installatie heeft uitgevoerd. Dit zorgt voor een betere kennis van het systeem en een snellere reactie bij problemen. Bovendien is het verstandig om te rekenen met wettelijke eisen, zoals de herkeuring en F-gassenkeuring, om veiligheid en milieuaspecten te waarborgen.

Een goed onderhouden warmtepomp draagt bij aan lage energiekosten, een lage CO₂-uitstoot en een comfortabele woning. Door regelmatig onderhoud uit te voeren, voorkomt u onverwachte storingen en verlengt u de levensduur van uw investering. Dit maakt het periodieke onderhoud niet alleen een technische vereiste, maar ook een economische en ecologische keuze.