Premies voor warmtepompen in Vlaanderen: Informatie en mogelijkheden voor 2024

Inleiding

De verduurzaming van woningen is momenteel een kernthema in de Vlaamse energiepolitiek. Tegen de achtergrond van de stijgende energiekosten en de noodzaak om af te haken van fossiele energiebronnen, zet de Vlaamse regering zich actief in om huiseigenaren en ondernemers te ondersteunen bij de overgang naar duurzame verwarmingssystemen. Een van de centrale technologieën hierin is de warmtepomp. In Vlaanderen zijn er diverse subsidies beschikbaar om de aanschaf en installatie van warmtepompen aantrekkelijker te maken. Deze subsidies variëren per regio, per inkomen en per type warmtepomp.

In dit artikel geven we een overzicht van de huidige premies voor warmtepompen in Vlaanderen, inclusief de voorwaarden, de hoogte van de subsidies en de beschikbare producten die in aanmerking komen. Ook belichten we de bredere context van de Vlaamse duurzaamheidsmaatregelen en de rol die warmtepompen daarin spelen.

Wat is een warmtepomp en waarom duurzaam?

Een warmtepomp is een technologie die warmte uit de omgeving (lucht, grond of water) opzuigt en deze gebruikt om een woning te verwarmen. In tegenstelling tot een gas- of olieketel, maakt een warmtepomp gebruik van elektriciteit, wat betekent dat de CO₂-uitstoot direct afhankelijk is van de bron van die elektriciteit. Als de warmtepomp wordt aangedreven door eigen zonnestroom, is de opwekking van warmte bijna volledig koolstofvrij.

De efficiëntie van warmtepompen is aantrekkelijk: ze leveren meestal 3 tot 4 keer zoveel warmte als het elektriciteitsverbruik dat nodig is. Dit maakt ze een duurzame en kostenefficiënte oplossing voor woningen die willen overgaan op hernieuwbare energie.

Subsidies voor warmtepompen in Vlaanderen

In Vlaanderen zijn diverse subsidies beschikbaar voor de aanschaf en installatie van warmtepompen. Deze subsidies zijn bedoeld om de initiele investering voor huiseigenaren en ondernemers te verlagen en de overgang naar duurzame verwarmingssystemen te stimuleren.

1. Mijn VerbouwPremie

De Mijn VerbouwPremie is de centrale subsidie die momenteel in Vlaanderen beschikbaar is voor de aanschaf van warmtepompen. Deze premie is onderdeel van het bredere Vlaamse programma om woningen energiezuiniger te maken en het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen.

Voorwaarden voor de Mijn VerbouwPremie

• De woning moet minimaal 25 jaar oud zijn of voldoen aan bepaalde energielabelcriteria.
• De huurder of eigenaar moet de woning bewonen of verhuizen.
• De warmtepomp moet aan bepaalde technische normen voldoen, zoals efficiëntie en emissieniveaus.
• De subsidie is inkomensafhankelijk, wat betekent dat het bedrag dat uitgekeerd wordt varieert afhankelijk van het inkomen van de huurder of eigenaar.

Hoogte van de subsidie

De hoogte van de subsidie varieert afhankelijk van het type warmtepomp:

• Hybride warmtepomp: De premie gaat van 1.500 euro naar 2.000 euro.
• Standaard warmtepomp: De premie gaat van 2.250 euro naar 3.000 euro.

In sommige gevallen kan de premie nog verder worden verhoogd wanneer de warmtepomp gecombineerd wordt met andere energiezuinige maatregelen, zoals isolatie of zonnepanelen.

Deze verhogingen zijn onderdeel van de Vlaamse regering’s maatregelen om de energierekening van Vlamingen te dempen, zoals uitgebreid beschreven in Source [1].

Aanvragen van de Mijn VerbouwPremie

De subsidie kan worden aangevraagd via het Vlaamse platform Premiezoeker, waar huiseigenaren in slechts drie stappen kunnen bepalen welke premies ze in aanmerking komen. Daarnaast is het noodzakelijk om een aanvraagformulier in te vullen en ondersteunende documenten zoals facturen en offertes te verstrekken.

2. Fluvius-premie voor warmtepompen

Naast de Mijn VerbouwPremie biedt Fluvius, de Vlaamse netbeheerder, ook subsidies aan voor de aanschaf van warmtepompen. Deze premies zijn vaak gericht op woningen die op het elektriciteitsnet zijn aangesloten en waar de warmtepomp een rol speelt in de verduurzaming van het energieverbruik.

De Fluvius-premie is meestal eenmalig en kan tot een bedrag van meerdere duizenden euro’s lopen, afhankelijk van de omvang van de investering en de energiebesparing die wordt verwacht.

3. Aanvullende gemeentelijke premies

Naast de landelijke subsidies zijn er ook premies beschikbaar op gemeentelijk niveau. Deze premies variëren per gemeente en kunnen gericht zijn op specifieke technologieën of specifieke bevolkingsgroepen, zoals ouderen of gezinnen met lage inkomsten.

Het is daarom aan te raden om bij de gemeente waar de woning zich bevindt te informeren over aanvullende premies. Deze kunnen de totale investering in een warmtepomp aanzienlijk verlagen.

Technische criteria en aanschafkeuze

Niet alle warmtepompen zijn gelijk, en de keuze van het juiste type warmtepomp hangt af van een aantal factoren, zoals de grootte van de woning, de isolatiegraad, het klimaat en de beschikbaarheid van elektriciteit.

De Vlaamse regering stelt duidelijke technische criteria voor de warmtepompen die in aanmerking komen voor subsidie. Deze criteria zijn bedoeld om ervoor te zorgen dat de gekozen warmtepomp efficiënt, duurzaam en geschikt is voor de specifieke situatie van de woning.

Hybride warmtepompen

Hybride warmtepompen combineren een traditionele ketel met een warmtepomp. Deze systemen zijn ideaal voor woningen die volledig geïsoleerd zijn, maar waar de warmtepomp in de winter niet voldoende warmte kan opwekken. De ketel zorgt dan voor extra verwarming wanneer nodig.

Hybride warmtepompen voldoen aan de Vlaamse technische normen en zijn in aanmerking gekomen voor de premies. De premie voor deze systemen is verhoogd van 1.500 naar 2.000 euro in 2024.

Lucht/water warmtepompen

Lucht/water warmtepompen zijn geschikt voor woningen waar een waterbouw verwarmingssysteem is geïnstalleerd, zoals vloerverwarming of radiatoren. Deze warmtepompen trekken warmte uit de lucht en zetten deze om in warm water, dat vervolgens door het verwarmingsnetwerk wordt vervoerd.

Deze systemen zijn efficiënt en worden vaak gekozen voor woningen met hoge isolatiegraad. Ze zijn in aanmerking gekomen voor de premies en voldoen aan de Vlaamse technische normen.

A.O. Smith warmtepompen

A.O. Smith is een bekende leverancier van warmtepompboilers en warmtepompen die in aanmerking komen voor de Vlaamse subsidies. De producten zoals de Enevator Store zijn lucht/water warmtepompen die geschikt zijn voor huishoudelijke toepassingen en in combinatie met zonnepanelen gebruikt kunnen worden.

A.O. Smith zet zich actief in om duurzame oplossingen aan te bieden en heeft in samenwerking met de Vlaamse regering een campagne gestart om de aanschaf van warmtepompen voor huiseigenaren en ondernemers aantrekkelijker te maken.

Energiezuinige verwarmingssystemen

Naast de subsidies voor warmtepompen zijn er ook premies beschikbaar voor andere energiezuinige verwarmingssystemen, zoals HR-ketels en condensatieketels. Deze systemen zijn efficiënter dan traditionele verwarmingsinstallaties en kunnen aanzienlijk bijdragen aan het verlagen van het energieverbruik.

De Vlaamse regering stelt duidelijke richtlijnen op voor de aanschaf van HR-ketels en condensatieketels en biedt subsidies aan voor de aanschaf en installatie van deze systemen.

Bredere context: Vlaamse duurzaamheidsmaatregelen

De subsidies voor warmtepompen zijn onderdeel van een breder strategisch plan van de Vlaamse regering om de energievoorziening van het gewest te verduurzamen. Dit plan omvat maatregelen op meerdere fronten, waaronder het verhogen van het aantal zonnepanelen, het verbeteren van de isolatie van woningen en het versnellen van de uitrol van hernieuwbare energiebronnen.

Zonnepanelen

Een van de centrale maatregelen is de verhoging van de doelstelling voor de uitrol van zonnepanelen. In Vlaanderen is het doel nu om jaarlijks 450 megawatt aan zonnepaneelcapaciteit uit te rollen, in vergelijking met de vorige doelstelling van 300 megawatt. Deze verhoging is onderdeel van het Vlaamse Energie- en Klimaatplan 2021-2030, waarin de regering zich verbindt om het gebruik van fossiele brandstoffen te verminderen en de afhankelijkheid van Russisch gas te beëindigen.

Zonnepanelen en warmtepompen vormen samen een krachtige combinatie voor duurzame verwarming. Wanneer een warmtepomp wordt aangedreven door eigen zonnestroom, is de opwekking van warmte bijna volledig koolstofvrij.

Isolatie en renovatie

Naast de aanschaf van warmtepompen zijn er ook subsidies beschikbaar voor isolatie en renovatie. Deze maatregelen zijn van essentieel belang voor de energieprestatie van een woning, omdat slecht geïsoleerde woningen veel meer energie verbruiken voor verwarming.

De subsidies voor isolatie en renovatie zijn verhoogd van 25 naar 35 procent voor middeninkomens en tot 50 procent voor lage inkomens. Dit betekent dat huiseigenaren die investeren in isolatie en duurzame renovatie aanzienlijk kunnen besparen op hun energiekosten.

Warmtekrachtcertificaten

Een andere maatregel is de introductie van warmtekrachtcertificaten. Deze certificaten worden uitgegeven door de Vlaamse regering en zijn bedoeld om de uitrol van warmte-krachtkoppelingen te stimuleren. Warmte-krachtkoppelingen zijn systemen die tegelijk elektriciteit en warmte opwekken en zijn efficiënter dan traditionele systemen.

Deze certificaten kunnen gebruikt worden als een vorm van financiële compensatie voor investeerders in warmte-krachtkoppelingen en vormen een aanvullende stimulans voor de verduurzaming van de energievoorziening.

Investeringsrendement en terugverdientijd

Een warmtepomp is een aanzienlijke investering, maar de langdurige besparingen op energiekosten maken deze investering vaak rendabel. De terugverdientijd van een warmtepomp hangt af van verschillende factoren, zoals de prijs van de warmtepomp, de energiebesparing en de subsidie die beschikbaar is.

Berekening van de terugverdientijd

Laten we een voorbeeld nemen van een standaard warmtepomp die 10.000 euro kost. De subsidie die beschikbaar is is 3.000 euro, wat betekent dat de netto investering 7.000 euro is. Stel dat de warmtepomp per jaar 1.500 euro bespaart op energiekosten. De terugverdientijd is dan:

$$ \text{Terugverdientijd} = \frac{\text{Netto investering}}{\text{Jaarlijkse besparing}} = \frac{7.000}{1.500} = 4,66 \text{ jaar} $$

Na ongeveer 4 jaar is de investering dus terugverdiend, en vanaf dat moment levert de warmtepomp exclusief kosten op. Over de rest van de levensduur van de warmtepomp, die gemiddeld 15 tot 20 jaar is, kan er een aanzienlijke besparing gerealiseerd worden.

Investeringsrendement

Het investeringsrendement van een warmtepomp kan worden uitgedrukt in procenten. In het bovenstaande voorbeeld is het rendement:

$$ \text{Rendement} = \left( \frac{\text{Jaarlijkse besparing}}{\text{Netto investering}} \right) \times 100 = \left( \frac{1.500}{7.000} \right) \times 100 = 21,4\% $$

Een rendement van 21,4% per jaar is aanzienlijk en maakt een warmtepomp dus een aantrekkelijke investering.

Investeren in de toekomst

Naast de financiële voordelen zijn er ook milieugevoelde redenen om te investeren in een warmtepomp. Door de overgang naar een duurzamere verwarmingssysteem draagt men bij aan het verlagen van CO₂-uitstoot en het verlagen van de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.

De Vlaamse regering benadrukt regelmatig het belang van deze overgang, zoals uitgebreid beschreven in Source [1]. Minister Zuhal Demir benadrukt dat de overgang naar duurzame energie niet alleen het klimaat beschermt, maar ook de veiligheid van Vlaanderen versterkt.

Aanvullende maatregelen en toekomstplannen

De Vlaamse regering heeft aangekondigd dat de subsidieprogramma’s voor energiezuinige renovatie en duurzame verwarmingssystemen in 2025 verder uitgebreid zullen worden. Dit betekent dat er mogelijk nog meer subsidies beschikbaar komen voor de aanschaf van warmtepompen en andere duurzame verwarmingssystemen.

Daarnaast zijn er plannen om de uitrol van hernieuwbare energiebronnen, zoals wind- en zonne-energie, te versnellen. Deze plannen zijn onderdeel van de bredere Vlaamse strategie om de energievoorziening te verduurzamen en de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen te beëindigen.

Conclusie

De Vlaamse regering biedt momenteel diverse subsidies aan voor de aanschaf van warmtepompen. Deze subsidies zijn bedoeld om de investering voor huiseigenaren en ondernemers aantrekkelijker te maken en de overgang naar duurzame verwarmingssystemen te stimuleren. De hoogte van de subsidies varieert per type warmtepomp en per inkomen, en er zijn aanvullende premies beschikbaar op gemeentelijk niveau.

De Mijn VerbouwPremie is de centrale subsidie voor warmtepompen in Vlaanderen, en deze premie is in 2024 verhoogd om de overgang naar duurzame verwarmingssystemen te versnellen. Daarnaast zijn er premies beschikbaar via Fluvius en gemeentelijke programma’s, die de totale investering verder kunnen verlagen.

De investering in een warmtepomp is een langdurige en rendabele keuze die niet alleen leidt tot besparingen op energiekosten, maar ook bijdraagt aan de verduurzaming van de energievoorziening. De terugverdientijd is meestal kort, en het investeringsrendement is aanzienlijk.

De Vlaamse regering zet zich actief in om de overgang naar duurzame energie te stimuleren, en de subsidies voor warmtepompen zijn slechts een deel van deze bredere strategie. Door te investeren in een warmtepomp draagt men bij aan het verlagen van CO₂-uitstoot, het verlagen van energiekosten en de versterking van de energiezekerheid van Vlaanderen.

Bronnen

1. Solar Magazine - Vlaanderen verhoogt jaarlijkse doelstelling zonnepanelen
2. A.O. Smith - Subsidies voor warmtepompen
3. Verwarmingprijs.nl - Centrale verwarming premies en subsidies
4. Affidata.nl - Welke subsidies zijn er voor energiezuinige renovaties