R32 koudemiddel in warmtepompen: toepassingen, voordelen en toekomstuitdagingen

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In de huidige tijden van duurzaamheid en klimaatneutrale doelstellingen speelt de keuze van koudemiddelen in warmtepompen een cruciale rol. R32, ook bekend als difluormethaan, is op dit moment een van de meest gebruikte koudemiddelen in warmtepompen en airconditioningssystemen. Het heeft een gunstige balans tussen milieuvriendelijkheid, efficiëntie en toepasbaarheid in moderne technologie.

In dit artikel worden de technische kenmerken van R32 besproken, de voordelen en nadelen, de huidige toepassingen in warmtepompen, en de toekomstuitdagingen die met dit koudemiddel gepaard gaan. Bovendien wordt ingegaan op alternatieven en de veranderende regelgeving die van invloed is op de opstel en keuze van warmtepompen.

Wat is R32 en waarvoor wordt het gebruikt?

R32 is een koudemiddel dat behoort tot de categorie van fluorgerelateerde gassen (F-gassen). Het heeft een relatief lage Global Warming Potential (GWP) van 675 vergeleken met andere F-gassen zoals R410A (GWP 2.088) of R134a (GWP 1.430). Dit maakt het een populair alternatief in de opstel van warmtepompen en airconditioningssystemen.

R32 wordt vooral ingezet in:

Split-systemen voor verwarming en koeling;
Lucht/water-warmtepompen;
All-in-one-systemen die verwarming, koeling en warmtapwater leveren;
Multi-split-systemen, waarbij meerdere binnendelen op één buitendeel worden aangesloten.

Een voorbeeld is de Metro Therm SHK20-200S/12 R32 split warmtepomp, die niet alleen verwarming en koeling biedt, maar ook warmtapwater dankzij een ingebouwd 180-liter voorraadvat. Deze warmtepomp is ontworpen voor zowel nieuwbouw als verduurzaming van bestaande woningen en bevat moderne regelsystemen en smart-functionaliteiten.

Voordelen van R32 in warmtepompen

De keuze voor R32 als koudemiddel biedt meerdere voordelen, zowel in technische als milieuaspecten:

1. Betere energie-efficiëntie

R32 heeft een hogere volumetrische koelcapaciteit dan R410A, wat betekent dat minder koudemiddel nodig is voor hetzelfde effect. Hierdoor zijn systemen die R32 gebruiken vaak efficiënter in vergelijking met systemen die R410A of andere F-gassen gebruiken. Dit resulteert in lagere energiekosten en een verlaagd CO2-voetafdruk.

2. Lage GWP vergeleken met andere F-gassen

Met een GWP van 675 is R32 significat minder schadelijk voor het klimaat dan R410A of R134a. Dit maakt het een gunstige keuze in de context van de Europese regelgeving rond F-gassen en duurzame energie-opwekking.

3. Eenvoudiger recyclage en hergebruik

R32 is 100% puur en vereist geen mengsels of additieven. Dit maakt het eenvoudiger om te recyclen en hergebruiken, wat een positief effect heeft op de levenscyclus van warmtepompen en airco-systemen.

4. Betere thermodynamische eigenschappen

R32 heeft een gunstige dampdruk en een hoge warmtecapaciteit. Hierdoor kan het efficiënter werken in zowel koel- als verwarmingsmodus, wat de COP (Coefficient of Performance) verhoogt. De COP van de Metro Therm SHK20-200S/12 R32 bijvoorbeeld is 5.33 bij 7/35°C volgens EN 14511, wat betekent dat er 5.33 kWh warmte gegenereerd wordt voor elk kWh elektriciteit dat verbruikt wordt.

5. Milieuvriendelijker dan R22

R22 is een oudere generatie koudemiddel dat al volledig is uitgefaseerd in Europa. R32 heeft een veel lagere impact op de ozonlaag dan R22 en is daardoor een betere keuze voor milieuvriendelijke systemen.

Nadelen en risico’s van R32

Hoewel R32 veel voordelen biedt, zijn er ook enkele nadelen en risico’s die aandacht verdienen:

1. Brandbaarheid

R32 is een mild brandbaar koudemiddel, geclassificeerd als A2L. Hoewel de brandbaarheid laag is vergeleken met andere koudemiddelen, vereist het toch extra veiligheidsmaatregelen tijdens installatie, onderhoud en in gebruik. Bijvoorbeeld, bij het leegmaken van het systeem moet zorg worden gesteld voor ventilatie en afstand tot open vlammen.

2. Niet geschikt voor retrofit

R32 kan niet gebruikt worden in bestaande systemen die ontworpen zijn voor R410A. Het heeft andere thermodynamische eigenschappen en vereist aanpassingen aan de compressoren, olie en componenten. Daarom is het geen retrofit-oplossing en moet het alleen worden gebruikt in nieuwe installaties of herinstallaties.

3. Toekomstregelgeving

De Europese Commissie heeft aangescherpte regels opgesteld voor F-gassen. Vanaf 2027 mogen nieuwe warmtepompen en split-airco’s geen koudemiddelen gebruiken met een GWP van meer dan 150. R32 heeft een GWP van 675, wat betekent dat het niet langer toegestaan is in systemen met een vermogen van minder dan 12 kW. Dit betekent dat warmtepompen die nu op R32 draaien binnen 10 tot 15 jaar vervangen moeten worden door een alternatief met een zeer lage GWP.

Vanaf 2035 is het zelfs mogelijk dat R32 volledig uitgefaseerd wordt in nieuwe warmtepompen, en in 2050 zou het volledig verdwijnen uit de markt. Dit betekent dat installateurs en huiseigenaren nu al moeten denken aan alternatieven en toekomstige uitdagingen in het gebruik van warmtepompen.

Toepassing in warmtepompen

R32 wordt op dit moment vooral gebruikt in de volgende typen warmtepompen:

1. Lucht/water-split-systemen

Deze systemen bestaan uit een buitenunit en een of meerdere binnendelen. Het R32 koudemiddel wordt gebruikt om warmte uit de lucht te halen en die te leveren aan het water in het systeem. De Metro Therm SHK20-200S/12 R32 is een dergelijke warmtepomp die verwarming, koeling en warmtapwater kan leveren. Het bevat een hydrauliekmodule met 6 kW element, expansievat, circulatiepomp en een 180-liter voorraadvat.

2. Multi-split-systemen

In multi-split-systemen kunnen meerdere binnendelen op één buitendeel worden aangesloten. Bijvoorbeeld, de Fujitsu-General R32-multi-split-systemen hebben 2, 3, 4 of 5 binnendelen. Ze bieden een hoog energierendement en zijn ontworpen voor zowel koeling als verwarming. Ze gebruiken een dubbelroterende DC-compressor en een zeer efficiënte ventilatormotor, wat leidt tot energiebesparing en stille werking.

3. All-in-one-systemen

All-in-one-systemen zijn geïntegreerde oplossingen die verwarming, koeling en warmtapwater leveren. Panasonic gebruikt bijvoorbeeld R32 in zijn All-in-One-systemen, die een efficiënter warmtapwater-opwekking mogelijk maken dankzij een twee sensorpositie-selectie. Dit zorgt voor een hogere COP voor warmtapwater of een groter volume warm water.

Toekomstuitdagingen en alternatieven

De toekomst van R32 in warmtepompen hangt sterk af van de Europese regelgeving en het verschuiven van de markt richting milieuvriendelijker oplossingen.

1. Uitfasering in 2027 en 2035

Vanaf 2027 mogen warmtepompen en airco-systemen geen koudemiddelen gebruiken met een GWP hoger dan 150. R32 heeft een GWP van 675 en is daarom niet langer toegestaan in systemen met een vermogen onder de 12 kW. Vanaf 2035 wordt R32 mogelijk volledig uitgefaseerd in nieuwe split-airco’s en warmtepompen.

Dit betekent dat huiseigenaren en installateurs nu al moeten denken aan de vervanging van warmtepompen die op R32 werken. De gemiddelde levensduur van warmtepompen is namelijk ongeveer 15 jaar, dus de eerste vervangingen zullen rond 2035-2040 plaatsvinden. Dit is een belangrijk moment om te overwegen voor een alternatief met een lagere GWP.

2. R290: het nieuwe alternatief

R290, ook bekend als propaan, is een veelbelovend alternatief. Het heeft een GWP van slechts 3 en vergelijkbare thermodynamische eigenschappen als R32. Het is echter zeer brandbaar en kan alleen in kleine hoeveelheden gebruikt worden. Daarom is het momenteel vooral geschikt voor kleine systemen of waar veiligheidsmaatregelen kunnen worden genomen.

3. Toekomstige innovaties

Ondanks de uitfasering van R32 zijn er innovaties op komst die het gebruik van milieuvriendelijke koudemiddelen makkelijker maken. Bijvoorbeeld:

Nieuwe compressortechnologieën die efficiënter werken met alternatieve koudemiddelen.
Verbeterde leidingen en isolatie die minder koudemiddel nodig hebben.
Automatisering en smart-systemen die het energieverbruik optimaliseren.

Invloed op de real estate markt en renovatie

De overgang naar milieuvriendelijkere koudemiddelen zoals R32 en uiteindelijk R290 heeft directe en indirecte gevolgen voor de real estate markt en renovatieprojecten:

1. Verduurzaming van bestaande woningen

Voor verduurzamingen en renovaties is het gebruik van R32 nu nog toegestaan, maar vanaf 2027 en 2035 moeten alternatieven worden overwogen. Dit betekent dat huiseigenaren en bouwbedrijven nu al moeten denken aan de toekomstige kostendruk en technische vereisten.

2. Invloed op opstelruimte en systeemontwerp

R290 en andere alternatieven vereisen vaak andere opstelruimtes en systeemontwerpen. Bijvoorbeeld, omdat R290 brandbaar is, moeten installateurs zorgvuldig rekening houden met veiligheid, ventilatie en afstand tot brandbare materialen. Dit kan invloed hebben op de planning van renovatieprojecten.

3. Kosteneffecten

De overgang naar alternatieve koudemiddelen kan leiden tot hogere aankoop- en onderhoudskosten. Installateurs en huiseigenaren moeten deze kosten in overweging nemen bij de keuze van warmtepompen en airconditioningssystemen.

4. Subsidies en steun

In Nederland en Europa zijn er subsidies en steun voor verduurzaming en het gebruik van milieuvriendelijke technologieën. Het is belangrijk om te controleren of een warmtepomp of airco die R32 gebruikt op de ISDE-subsidie lijst staat of niet. Dit kan de kosten verlagen en het gebruik van duurzame technologie bevorderen.

Conclusie

R32 is momenteel een populaire keuze in warmtepompen vanwege zijn goede balans tussen efficiëntie, milieuvriendelijkheid en toepasbaarheid. Het wordt gebruikt in verschillende systemen zoals split, multi-split en all-in-one warmtepompen, en biedt voordelen op het gebied van energiebesparing en GWP.

Toch is de toekomst van R32 in twijfel getrokken door de Europese regelgeving, die vanaf 2027 en 2035 de uitfasering van koudemiddelen met een hoge GWP voorziet. Dit betekent dat R32 binnen 10 tot 15 jaar volledig uit de markt verdwijnt en vervangen moet worden door alternatieven zoals R290.

Voor huiseigenaren, bouwbedrijven en installateurs is het dus belangrijk om nu al te beginnen met de voorbereiding op deze overgang. Dit betekent het maken van keuzes op basis van toekomstige regelgeving, de beschikbaarheid van subsidies en het optimaliseren van systeemontwerp en opstelruimte.

R32 speelt nu nog een centrale rol in de opstel van warmtepompen, maar de toekomst ligt bij milieuvriendelijke alternatieven. Wie nu al vooruitziet en de juiste keuzes maakt, zal er op de lange termijn profijt van hebben.

Bronnen

afvoer
r32