Toestemming van VvE voor de installatie van een warmtepomp in appartementen

De installatie van een warmtepomp in een appartementencomplex is een belangrijke stap in de verduurzaming van woonruimte. Echter, deze stap vereist meer dan alleen financiële en technische voorbereiding. Aangezien appartementen vaak onderdeel zijn van een Vereniging van Eigenaren (VvE), is het essent dat de VvE betrokken wordt bij de beslissing om een warmtepomp te installeren. Dit artikel biedt een gedetailleerde uitleg van de rol van de VvE in het kader van warmtepompinstallaties, de juridische en praktische aspecten van het verkrijgen van toestemming, en mogelijke subsidieopties die beschikbaar zijn voor VvE's die verduurzaming willen stimuleren.

Inleiding

In Nederland streeft het klimaatakkoord naar een CO2-neutrale woningbouwsector in 2050. Een belangrijke weg naar dit doel is de verduurzaming van bestaande woningen, waaronder het gebruik van duurzame warmte-opties zoals warmtepompen. Voor appartementen, die vaak onderdeel zijn van een VvE, betekent dit dat de VvE een centrale rol speelt in de besluitvorming en uitvoering van verduurzamingsprojecten.

De installatie van een warmtepomp, zowel individueel als collectief, vereist meestal toestemming van de VvE. Dit artikel legt uit wat de rol van de VvE is, wat de voorwaarden zijn voor het verkrijgen van toestemming, en welke technische, juridische en financiële aspecten daarbij van belang zijn.

De rol van de VvE in verduurzamingsprojecten

Een VvE is een juridische entiteit die verantwoordelijk is voor het gemeenschappelijke domein van een appartementencomplex. Dit betreft zaken zoals de gemeenschappelijke gevels, daken, oprit, en in sommige gevallen ook energieinstallaties. Bij een collectieve verduurzamingsmaatregel, zoals de installatie van een warmtepomp voor meerdere appartementen, is de VvE verantwoordelijk voor het initiëren en uitvoeren van het project.

In de praktijk houdt dit in dat:

• De VvE een besluit moet nemen over de aanvang van een verduurzamingsproject.
• De VvE verantwoordelijk is voor het afwikkelen van subsidies en het aangaan van contracten met aannemers of leveranciers.
• De VvE moet zorgen voor het coördineren van het project en het behoud van de woonwaarde van het complex.

Bij individuele maatregelen, zoals de installatie van een warmtepomp per appartement, geldt dat de VvE in sommige gevallen toestemming moet geven om aanpassingen aan het gemeenschappelijke domein te doen. Dit geldt bijvoorbeeld wanneer er ruimte wordt genomen in de gemeenschappelijke gevel of bij de installatie van buitenunits die op het domein van andere appartementen staan.

Toestemming van de VvE voor een warmtepompinstallatie

Het verkrijgen van toestemming van de VvE is een essentieel onderdeel van de implementatie van een warmtepompinstallatie in een appartementencomplex. De VvE dient hierbij een juridische rol te vervullen en meestal is er een vaste procedure om toestemming te verkrijgen.

1. Juridische basis voor toestemming

De juridische basis voor toestemming van de VvE is te vinden in de appartementswet, in combinatie met eventuele statuten of reglementen van de VvE zelf. Artikel 7:13 van de appartementswet bepaalt dat aanpassingen aan het gemeenschappelijke domein en installaties die daaraan zijn aangesloten, vereisen dat een besluit wordt genomen door de VvE. Dit geldt zowel voor collectieve als individuele installaties.

Daarnaast kan de VvE zelf regels opstellen over het gebruik van het gemeenschappelijke domein. Deze regels kunnen beperken of verbannen bepaalde soorten installaties of aanpassingen. Het is daarom belangrijk om de statuten en reglementen van de VvE te raadplegen voordat er wordt overgegaan tot installatie van een warmtepomp.

2. Proces voor het verkrijgen van toestemming

Het proces voor het verkrijgen van toestemming van de VvE hangt af van of de installatie collectief of individueel is. Voor beide gevallen is een goed begrip van de procedure essent.

a. Individuele warmtepompinstallatie

Bij een individuele warmtepompinstallatie in een appartement is het in sommige gevallen mogelijk dat de VvE geen toestemming nodig is, mits het gemeenschappelijke domein niet wordt aangeraakt. Echter, in veel gevallen is er ruimte nodig op het gemeenschappelijke domein voor de installatie van een buitenunit of voor elektriciteits- of waterleidingen. In dat geval is toestemming van de VvE verplicht.

De VvE kan dan een formulier aanbieden, zoals het "Toestemmingsverklaring Vereniging van Eigenaren", om juridisch vast te leggen dat de VvE toestemming geeft. Dit is vaak een vereiste voor het verkrijgen van subsidies of voor het aangaan van contracten met aannemers of leveranciers.

b. Collectieve warmtepompinstallatie

Bij een collectieve warmtepompinstallatie, waarbij meerdere appartementen van hetzelfde complex een warmtepomp installeren of aangesloten worden op een centrale warmtepomp, is de VvE verantwoordelijk voor het initiëren en uitvoeren van het project. Dit vereist een besluit van de VvE, vaak genomen tijdens een algemene vergadering.

De VvE dient dan ook verantwoordelijk te zijn voor het afwikkelen van subsidies, zoals die van de Stad van Verduurzamingsmaatregelen (SVVE), en voor het coördineren van de installatie met een aannemer. In dit geval is het niet voldoende om individuele toestemming van de bewoners te verkrijgen; de VvE moet als geheel beslissen over het project.

3. Vorming van een adviescommissie of externe advies

In complexe situaties, zoals bij het installeren van een collectieve warmtepomp, kan het verstandig zijn om een externe adviescommissie in te schakelen. Deze kan technische en juridische aspecten toetsen en eventuele risico’s oplichten. Ook kan een externe adviseur helpen bij het opstellen van een projectplan en het verkrijgen van subsidies.

Technische en praktische aandachtspunten bij warmtepompinstallatie

Omdat een warmtepompinstallatie niet alleen juridische maar ook technische aspecten met zich meebrengt, is het belangrijk om de volgende punten in overweging te nemen.

1. Juiste keuze van warmtepomp

De keuze van de juiste warmtepomp is cruciaal voor het verduurzamingsproject. Er zijn verschillende typen warmtepompen, met verschillende kosten en rendementen. De keuze hangt af van het type woning, het verbruik van energie, en de mogelijkheden op het domein. Voor appartementen zijn de volgende typen warmtepompen van toepassing:

De keuze moet afgestemd zijn op de specifieke omstandigheden van het appartementencomplex, inclusief de beschikbaarheid van ruimte voor de buitenunit, de isolatie van de woningen, en de elektriciteitsaansluiting.

2. Isolatie en thermische schil

Een warmtepomp is meest efficiënt wanneer de woning goed is geïsoleerd. Dit betreft isolatie van de gevel, dak, vloer, glas, en deuren. Voor appartementen is het belangrijk om te zorgen dat de thermische schil van het complex optimaal is afgesteld om het energieverbruik van de warmtepomp te minimaliseren. In sommige gevallen kan het verstandig zijn om eerst isolatiemaatregelen uit te voeren voordat een warmtepomp wordt geïnstalleerd.

De RVO biedt subsidie voor isolatiemaatregelen zoals:

• Spouwmuurisolatie
• Buitengevelisolatie
• Dak- of zoldervloerisolatie
• Vloer- of bodemisolatie
• Hoogrendementsglas (HR++ of triple glas)

Deze maatregelen kunnen in combinatie met duurzame warmte-opties worden uitgevoerd, wat leidt tot hogere subsidiebedragen.

3. Geluidsoverlast en ruimtegebruik

Bij de installatie van een warmtepomp in een appartementencomplex moet ook rekening gehouden worden met geluidsoverlast. De buitenunit van een warmtepomp produceert geluid, dat voor buren lastig kan zijn. De geluidsrichtlijnen zijn:

• Overdag: maximaal 40 dB
• Nacht: maximaal 40 dB

Om overlast te voorkomen, is het belangrijk dat de buitenunit op voldoende afstand van buurwoningen is geplaatst. Daarnaast dient de VvE ervoor te zorgen dat de installatie niet in strijd komt met bestaande statuten of reglementen rondom geluid en ruimtegebruik.

Subsidieopties voor VvE's en warmtepompinstallatie

De RVO biedt verschillende subsidieopties voor VvE’s die verduurzaming willen stimuleren. Deze subsidies zijn bedoeld om de investeringskosten voor verduurzamingsmaatregelen te verlagen.

1. Subsidie voor energiebesparende isolatiemaatregelen

Voor isolatiemaatregelen zoals spouwmuurisolatie, gevelisolatie, en dakisolatie zijn subsidiebedragen beschikbaar. De hoogte van de subsidie hangt af van het aantal maatregelen en of het gaat om biobased materialen. Voorbeelden:

2. Subsidie voor duurzame warmte-opties

Bij duurzame warmte-opties zoals warmtepompen, zonneboilers en aansluiting op een warmtenet zijn subsidies beschikbaar. Voor VvE's met 100% eigenaar/bewoners geldt de subsidie direct. Gemengde VvE's kunnen subsidies aanvragen via de Stimuleringsregeling aardgasvrije huurwoningen (SAH).

3. Zeer energiezuinig pakket (ZEP)

Het ZEP is een pakket van energiebesparende maatregelen dat hoge eisen stelt aan de isolatie en ventilatie van het gebouw. Voor VvE’s is dit pakket ook beschikbaar, mits de maatregelen binnen 3 jaar worden uitgevoerd. Het ZEP is ideaal voor VvE’s die willen werken aan een Nul-op-de-meter-concept (NOM).

4. Extra subsidie voor biobased isolatiematerialen

Voor isolatiematerialen die biobased zijn, is extra subsidie beschikbaar. Dit stimuleert het gebruik van duurzame materialen en vermindert de CO2-uitstoot.

Het klimaatakkoord en de rol van VvE’s in de verduurzaming

Het klimaatakkoord benadrukt de rol van VvE’s in de verduurzaming van de woningbouwsector. In 2015 telde Nederland circa 144.000 VvE’s, waarvan de meeste daken geschikt zijn voor het plaatsen van energie-installaties. VvE’s kunnen als startmotor fungeren in de verduurzaming door collectieve maatregelen te nemen, zoals het installeren van warmtepompen of zonnepanelen.

Echter, in de praktijk blijkt dat het voor VvE’s niet altijd eenvoudig is om aan te sluiten bij groene projecten. Groene investeerders, zoals die die zonnepanelen willen plaatsen via opstalrechten, hebben vaak moeite met de juridische beperkingen van VvE’s. Dit maakt het noodzakelijk om wetswijzigingen te overwegen die de rol van VvE’s in de verduurzaming verder stimuleren.

Conclusie

De installatie van een warmtepomp in een appartementencomplex vereist niet alleen technische en financiële voorbereiding, maar ook juridische coördinatie met de Vereniging van Eigenaren (VvE). De VvE speelt een centrale rol bij het verkrijgen van toestemming, het initiëren van subsidies, en het coördineren van het verduurzamingsproject. Zowel voor individuele als collectieve warmtepompinstallaties is het belangrijk om de rol van de VvE goed te begrijpen en te betrekken.

Voor VvE’s zijn verschillende subsidieopties beschikbaar die het verduurzamen van appartementencomplexen mogelijk maken. Deze subsidies zijn bedoeld om investeringskosten te verlagen en duurzame maatregelen te stimuleren. Daarnaast is het belangrijk om rekening te houden met technische aspecten zoals isolatie, geluidsoverlast, en ruimtegebruik.

Aangezien het klimaatakkoord benadrukt dat VvE’s een belangrijke rol kunnen spelen in de verduurzaming van de woningbouwsector, is het essent dat VvE’s goed geïnformeerd worden over de beschikbare opties en procedures. Door samen te werken met bewoners, aannemers, en subsidieservices, kan een VvE een actieve bijdrage leveren aan het verduurzamen van de woonsector.

Bronnen

1. RVO - Subsidies en financiering
2. Wij gaan verduurzamen
3. Warmtepomp-gids
4. Vverecht.nl - Ontwerpwetsvoorstel appartementsrechten