Van gas naar warmtepomp: Kostenefficiëntie, subsidie en rendement

In de huidige energiecontext wordt de overstap van gas naar elektriciteit steeds aantrekkelijker, vooral dankzij de beschikbaarheid van subsidie en de opkomst van warmtepompen als duurzame alternatief voor traditionele verwarmingsinstallaties. Voor eigenaren van woningen is het belangrijk om de kosten en voordelen goed te begrijpen, zowel op korte termijn als over de levensduur van de installatie. In dit artikel geven we een overzicht van de kosten van het overgaan op een warmtepomp, de invloed van isolatie en zonnepanelen, het rendement en de subsidies. Daarnaast bespreken we de verschillende soorten warmtepompen en hun toepassing in verschillende woningtypes.

Wat zijn de kosten van een warmtepomp?

De aanschaf van een warmtepomp is een aanzienlijke investering, maar de langdurige besparing op energiekosten en het milieuvoordeel maken dit vaak een rendabele keuze. De kosten variëren sterk afhankelijk van het type warmtepomp, de grootte van de woning en eventuele aanpassingen die nodig zijn.

1. Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp is een populaire keuze voor woningen die nog niet volledig van gas zijn afgekoppeld. Deze warmtepomp werkt in combinatie met een HR-ketel, waarbij de warmtepomp de meeste verwarmingsbehoefte dekt en de ketel een ondersteunende rol speelt in koud weer. De investering is relatief laag in vergelijking met een volledig elektrische warmtepomp.

Volgens de bronnen ligt de prijs van een hybride warmtepomp inclusief installatie tussen de €4.000 en €7.000. Door de beschikbare subsidie, die gemiddeld rond de 30% ligt, kan de eindprijs tot ongeveer €3.800 dalen. Dit maakt de hybride warmtepomp een aantrekkelijke optie voor huiseigenaren die stapsgewijs willen overstappen van gas naar elektriciteit.

2. All-electric warmtepomp

Een all-electric warmtepomp vervangt volledig de gasinstallatie en is geschikt voor woningen die goed geïsoleerd zijn en waar vloerverwarming aanwezig is. De investering is hoger dan bij een hybride variant, maar de langdurige besparing op energiekosten en het feit dat er geen gasaansluiting meer nodig is, maken dit een aantrekkelijke keuze.

De gemiddelde kosten voor een all-electric warmtepomp liggen tussen €7.000 en €15.000, inclusief installatie. In 2025 wordt verwacht dat de prijzen tussen €10.000 en €16.000 zullen liggen, afhankelijk van eventuele aanpassingen aan de woning. Ook bij deze variant is subsidie beschikbaar, hoewel de subsidie in 2025 iets lager is dan in 2024. Dit betekent dat de eindprijs per systeem met ongeveer €200 tot €300 hoger uitkomt.

3. Grond- of waterwarmtepomp

Geothermische warmtepompen, ook wel grond- of waterwarmtepompen genoemd, zijn het duurst. Deze warmtepompen trekken warmte uit de grond of uit oppervlaktewater en bieden een hoger rendement dan luchtpompen. De installatie is echter complex en vereist aansluiting op grond of water, wat extra kosten met zich meebrengt.

De prijs van een grond-water warmtepomp ligt tussen €20.000 en €30.000, inclusief installatie. Een water-water warmtepomp is iets goedkoper, met kosten tussen €15.000 en €20.000. Deze opties zijn meestal alleen economisch rendabel in grote woningen of bij hoge energieverbruik.

4. Lucht-water en lucht-lucht warmtepomp

Lucht-water en lucht-lucht warmtepompen zijn minder duur dan geothermische varianten, maar bieden ook iets minder rendement. Een lucht-lucht warmtepomp, die alleen de lucht verwarmt (geen warm water), is de goedkoopste optie en begint bij ongeveer €4.000. Een lucht-water warmtepomp kost gemiddeld tussen €5.000 en €9.000.

De keuze voor een lucht-water warmtepomp is meestal aantrekkelijk in woningen waar warm water uit een andere bron (zoals een zonnepaneel of een HR-ketel) beschikbaar is. In combinatie met zonnepanelen kan het rendement van deze systemen aanzienlijk verbeteren.

Hoe verandert de energiekostenstructuur bij gebruik van een warmtepomp?

Bij het overstappen van gas naar elektriciteit verandert niet alleen de aanschafkosten, maar ook de manier waarop energiekosten gemaakt worden. In plaats van gasverbruik per m³ wordt er elektriciteit verbruikt per kWh. Het rendement van een warmtepomp wordt uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance), die aangeeft hoe efficiënt warmte wordt opgewekt ten opzichte van het verbruikte elektriciteit.

Gemiddeld kost het stroomverbruik van een warmtepomp tussen €500 en €1.500 per jaar, afhankelijk van het type warmtepomp en de isolatiegraad van de woning. In een goed geïsoleerde woning is het verbruik lager en kan een warmtepomp sneller rendabel zijn.

Een voorbeeld: In een goed geïsoleerd hoekhuis met 2 personen verbruik je jaarlijks ongeveer 950 m³ gas voor verwarming en warm water. Met een warmtepomp vervang je dit gasverbruik door elektriciteit, wat leidt tot aanzienlijke besparing. In de tabel hieronder is te zien dat een all-electric warmtepomp ongeveer €1.020 bespaart per jaar in vergelijking met een HR-ketel en gasaansluiting.

De besparing op energiekosten is dus niet alleen gunstig voor de portemonnee, maar ook voor het milieu. Een warmtepomp produceert geen CO₂-uitstoot bij het opwekken van warmte, in tegenstelling tot een HR-ketel die aardgas verbrandt. In combinatie met zonnepanelen kan het gebruik van elektriciteit volledig klimaatvriendelijk worden.

Invloed van isolatie op de efficiëntie van een warmtepomp

De efficiëntie van een warmtepomp hangt sterk af van de isolatiegraad van de woning. Hoe beter de isolatie, hoe minder energie nodig is om de woning op temperatuur te houden. In de tabel hieronder is te zien hoe de isolatiegraad invloed heeft op het energieverbruik van een warmtepomp:

In een nieuwbouwwoning, die meestal over goede tot zeer goede isolatie beschikt, is het energieverbruik van een warmtepomp nog lager. In combinatie met vloerverwarming is de werking van een warmtepomp het efficiëntst, omdat vloerverwarming lager temperatuurwater kan gebruiken.

Invloed van zonnepanelen op de rendabiliteit

Zonnepanelen kunnen de rendabiliteit van een warmtepomp aanzienlijk verbeteren. Het elektriciteitsverbruik van een warmtepomp kan namelijk grotendeels of volledig worden gecompenseerd door eigen opgewekte stroom. Dit vermindert de maandelijkse energiekosten en verlaagt de terugverdientijd van de investering.

In een woning met zonnepanelen is het mogelijk dat de stroomkosten van de warmtepomp nul worden. Dit maakt de warmtepomp bijna gratis in gebruik, vooral in de wintermaanden wanneer het zonlicht laag is en het verbruik van de warmtepomp hoog is.

Subsidie en rendement

Subsidie speelt een belangrijke rol bij het overweeg van een warmtepomp. In 2025 is de subsidie voor warmtepompen iets lager dan in 2024, maar toch nog aanzienlijk. Gemiddeld wordt ongeveer 30% van de investering vergoed, wat de eindprijs aanzienlijk verlaagt. Voor een all-electric warmtepomp van €13.000 betekent dit een subsidie van ongeveer €3.000.

De rendementstijd van een warmtepomp varieert afhankelijk van de isolatiegraad van de woning, het gebruik van zonnepanelen en de subsidie. In een goed geïsoleerde woning met zonnepanelen kan een warmtepomp binnen 5 tot 10 jaar terugverdiend worden. In een woning met minder goede isolatie kan deze periode tot 15 jaar oplopen.

Keuze van warmtepomp: welke is geschikt voor jouw situatie?

De keuze van een warmtepomp moet op maat gemaakt worden, afhankelijk van de situatie van de woning en de energiebehoefte van de bewoners. Een installateur kan een advies geven op basis van een energiecheck en een rekenmodel. Hierbij worden factoren zoals isolatie, vloerverwarming, elektriciteitsoverlast en energieverbruik meegenomen.

• Hybride warmtepomp: Geschikt voor woningen die nog niet volledig van het gas af zijn. Deze warmtepomp is sneller rendabel en past goed bij woningen met een HR-ketel.
• All-electric warmtepomp: Geschikt voor woningen die goed geïsoleerd zijn en waar vloerverwarming aanwezig is. Deze warmtepomp biedt het hoogste milieuvoordeel en de langste levensduur.
• Lucht-water warmtepomp: Geschikt voor woningen waar warm water uit een andere bron beschikbaar is. Deze warmtepomp is goedkoper dan een geothermische variant.
• Grond- of waterwarmtepomp: Geschikt voor woningen met hoge energieverbruik en goede toegang tot grond of water. Deze warmtepomp biedt het hoogste rendement maar vereist een hogere investering.

Toekomstbestendige keuze

Een warmtepomp is een toekomstbestendige keuze, gezien de onzekerheid rond de gasprijzen en de plannen van de overheid om Nederland volledig gasloos te maken. Met een warmtepomp ben je niet afhankelijk van gasaansluiting en profiteer je van lagere energiekosten in de toekomst. Daarnaast draagt een warmtepomp bij aan de duurzaamheid van de woning en kan dit een waardeverhoging tot gevolg hebben op de woning.

Conclusie

Het overstappen van gas naar een warmtepomp is een investering die zich op lange termijn kan uitbetalen, zowel financieel als voor het milieu. De keuze van het juiste type warmtepomp is belangrijk en moet afgestemd zijn op de situatie van de woning. Door rekening te houden met factoren zoals isolatie, gebruik van zonnepanelen en subsidie, kan een warmtepomp sneller rendabel worden. In combinatie met zonnepanelen is het mogelijk om de energiekosten bijna volledig te compenseren, waardoor de warmtepomp bijna gratis in gebruik is. In een goed geïsoleerde woning kan een warmtepomp binnen 5 tot 10 jaar terugverdiend worden, waarna de besparing op energiekosten blijft bestaan gedurende de volledige levensduur van de installatie.

Bronnen

1. Ventilatieland: Wat zijn de kosten van een warmtepomp?
2. Duurzaamheidsvergelijker: Warmtepomp kosten
3. GreenChoice: Warmtepomp kosten
4. Slim van het gasaf: Schokkende waarheid wat kost een warmtepomp echt in 2025?
5. Verwarminginfo: Prijs warmtepomp
6. Milieu Centraal: Volledige warmtepomp