Energieverbruik van een warmtepomp in een gezinshuishouden: Wat kost het en hoe bespaar je energie?

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

In de transitie naar duurzame energie speelt de warmtepomp een steeds belangrijkere rol. Zowel voor nieuwbouw als renovatieprojecten wordt dit systeem vaak gekozen omwille van de lage CO₂-uitstoot, de toekomstbestendigheid en de mogelijkheid om op te koppelen aan hernieuwbare energiebronnen zoals zonnepanelen. Voor een gezinshuishouden is het belangrijk om te begrijpen hoeveel stroom een warmtepomp verbruikt, wat de invloed is van het type warmtepomp en hoe je het verbruik optimaliseert.

In dit artikel geven we een overzicht van het stroomverbruik van een warmtepomp in een gezinshuishouden, waar het verbruik vanaf hangt, en welke maatregelen je kunt nemen om je energiekosten te verlagen. Alle informatie is gebaseerd op de meest actuele en betrouwbare data die beschikbaar zijn.

Wat is het gemiddelde stroomverbruik van een warmtepomp?

Een warmtepomp verbruikt jaarlijks tussen 2000 en 5000 kWh aan elektriciteit. Dit hangt af van verschillende factoren zoals het type warmtepomp, de isolatie van de woning, de grootte van het huishouden en het gebruiksgedrag van de bewoners.

De meeste warmtepompen zijn lucht/water of grond/water systemen. Een lucht/water warmtepomp haalt de warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om water te verwarmen voor het verwarmen van het huis en het maken van sanitair warm water. Een grond/water warmtepomp haalt de warmte uit de grond of uit grondwater, wat doorgaans efficiënter is in koude maanden, aangezien de grondtemperatuur zich minder snel verlaagt dan de buitentemperatuur.

Een hybride warmtepomp combineert een elektrische warmtepomp met een klassieke centrale verwarming (gas of pellets). Deze hybride oplossing is geschikt voor woningen die volledig op gas kunnen werken, maar waarbij men toch wil verduurzamen. Het voordeel van een hybride warmtepomp is dat het stroomverbruik lager ligt dan bij een volledig elektrische warmtepomp, aangezien de cv-ketel bijdraagt bij koude weersomstandigheden.

Voor een gezinshuishouden, bestaande uit 3 tot 4 personen in een woning van 80 tot 120 m², ligt het stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp meestal tussen 2500 en 3000 kWh per jaar, terwijl een hybride warmtepomp gemiddeld 2000 tot 2500 kWh verbruikt.

Hoe bereken je het stroomverbruik van een warmtepomp?

Om het stroomverbruik van een warmtepomp te berekenen, kun je een eenvoudige formule toepassen:

Bepaal je huidige gasverbruik in GJ (gigajoule).
Vermenigvuldig dit met 8,82 om de thermische energie in kWh te verkrijgen.
Zoek de COP (Coefficient of Performance) van je warmtepomp op.
De COP geeft aan hoeveel warmte de warmtepomp levert per kWh verbruikte elektriciteit. Een COP van 4 betekent dat je per kWh stroom 4 kWh warmte krijgt.
Deel de thermische energie (in kWh) door de COP.
Dit geeft je een schatting van het stroomverbruik per jaar.
Vermenigvuldig het resultaat met de stroomprijs per kWh
om de jaarlijkse stroomkosten te berekenen.

Voorbeeldberekening:

Huidig gasverbruik: 10.000 kWh (≈ 88 GJ)
Thermische energie: 88 × 8,82 = 777 kWh
COP van de warmtepomp: 4
Stroomverbruik: 777 ÷ 4 = 194,25 kWh
Stroomprijs: €0,25 per kWh
Jaarlijkse stroomkosten: 194,25 × €0,25 = €48,56

Let op: Dit is een benadering en werkelijke verbruiken kunnen variëren afhankelijk van het type warmtepomp, de isolatie van de woning en het gebruiksgedrag. Het is daarom verstandig om na de installatie het werkelijke verbruik te meten met slimme meters.

Factoren die het stroomverbruik beïnvloeden

1. Het type warmtepomp

Lucht/water warmtepomp:
Deze warmtepomp is goedkoper in aankoop en eenvoudiger in installatie. Het nadeil is dat het in koude maanden minder efficiënt is, omdat de lucht minder warmte bevat. Het stroomverbruik ligt meestal tussen de 2500 en 3000 kWh per jaar.
Grond/water warmtepomp:
Deze warmtepomp is efficiënter, vooral in koude maanden, omdat de grondtemperatuur minder fluctueert. Het verbruik ligt tussen 2000 en 3000 kWh per jaar, afhankelijk van de grootte van de woning en de warmtevraag.
Hybride warmtepomp:
Deze warmtepomp combineert een elektrische warmtepomp met een cv-ketel. Het verbruik is lager, doorgaans tussen 2000 en 2500 kWh per jaar, en is ideaal voor woningen die volledig op gas kunnen werken.

2. Isolatie van de woning

De isolatie van de woning is een van de belangrijkste factoren die het energieverbruik van een warmtepomp beïnvloeden. Een goed geïsoleerde woning verliest minder warmte en vereist dus minder energie voor verwarming.

Belangrijke isolatiezones zijn:

Dakisolatie
Muurisolatie (binnen- of buitenzijde)
Vloerisolatie (vooral bij ondergrondse verdiepingen)
Isolatie van ramen en deuren (bijvoorbeeld dubbel of driedubbel glas)

Een nieuwbouwwoning is doorgaans goed geïsoleerd en vereist dus minder energie voor verwarming. Dit betekent dat de warmtepomp in dergelijke woningen efficiënter werkt.

3. Thermostaatinstellingen en gebruiksgedrag

De thermostaatinstellingen en het gebruiksgedrag van de bewoners hebben ook een grote invloed op het stroomverbruik. Hoe hoger de ingestelde temperatuur in huis, hoe meer stroom de warmtepomp verbruikt.

Een aanbevolen binnenkamertemperatuur is 19 tot 21°C. Elke graad extra kan leiden tot een stijging van het verbruik met 6 tot 8%. Daarnaast is het verstandig om de temperatuur in kamers die minder vaak worden gebruikt, lager te houden.

4. Grootte van het huishouden en sanitair gebruik

Een gezinshuishouden van 3 tot 4 personen heeft een hoger sanitair stroomverbruik dan een enkeling. Veel douchen, gebruik van een Quooker, jacuzzi of zwembad zorgt ervoor dat de warmtepomp vaker moet werken om warm water te leveren. Dit verhoogt het totale stroomverbruik.

Hoe bespaar je energie met een warmtepomp?

Er zijn meerdere manieren om het stroomverbruik van een warmtepomp te verlagen en je energiekosten te optimaliseren:

1. Optimalisatie van isolatie

Goede isolatie is de basis voor een lage warmteverlies. Zorg dat de volgende zones goed geïsoleerd zijn:

Dak: Minstens 20 cm isolatie.
Muurisolatie: Voor nieuwbouw wordt vaak 12 cm isolatie gebruikt.
Vloerisolatie: Vooral belangrijk bij ondergrondse verdiepingen.
Glas: Gebruik minstens dubbel glas met een Ug-waarde van 1,0 of lager.

2. Slimme thermostaat en programmering

Een slimme thermostaat helpt om het verbruik te optimaliseren door het verwarmingsproces te reguleren op basis van het tijdstip en het gebruiksgedrag. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat de verwarming automatisch uitgaat wanneer niemand in huis is, of dat de temperatuur in slaapkamers lager wordt gehouden.

3. Combinatie met zonnepanelen

Een warmtepomp is een elektrisch systeem, en het combineren ervan met zonnepanelen is een slimme manier om het stroomverbruik te verlagen. Zonnepanelen genereren gratis elektriciteit, waarmee je een deel van het verbruik van de warmtepomp kunt dekken.

Energieopslag: Door een batterij op te nemen, kun je de opgewekte stroom opslaan voor later gebruik.
Excess verkoop: Overbodige stroom kan aan het net worden teruggeleverd en tegenwaarde ontvangen.

4. Regelmatige onderhoud en optimalisatie

Een goed onderhouden warmtepomp werkt efficiënter. Regelmatig onderhoud, zoals schoonmaken van filters en inspectie van het systeem, zorgt voor een lager stroomverbruik en een langere levensduur van de warmtepomp.

5. Kies voor een hybride warmtepomp

Voor woningen waarbij het gebruik van gas nog mogelijk is, is een hybride warmtepomp een goede oplossing. Het verbruik is lager dan bij een volledig elektrische warmtepomp, en het systeem is flexibel in gebruik. In koude weken kan de cv-ketel bijspringen, waardoor de warmtepomp minder moet werken.

Conclusie

Een warmtepomp is een duurzame en efficiënte manier om je woning te verwarmen. Voor een gezinshuishouden is het belangrijk om te begrijpen hoeveel stroom een warmtepomp verbruikt en welke factoren het verbruik beïnvloeden. Het gemiddelde stroomverbruik varieert tussen 2000 en 5000 kWh per jaar, afhankelijk van het type warmtepomp, de isolatie van de woning en het gebruiksgedrag.

Door investeringen te doen in isolatie, slimme thermostaten, zonnepanelen en een hybride warmtepomp, is het mogelijk om het stroomverbruik aanzienlijk te verlagen. Dit leidt tot lagere energiekosten en een kleinere CO₂-voetafdruk.

Voor gezinnen die hun woning verduurzamen, is een warmtepomp dus een slimme keuze die zowel milieuvriendelijk is als kosteneffectief op de lange termijn.