Hoge temperatuur warmtepompen: een duurzame oplossing voor bestaande woningen

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

De transitie naar duurzame verwarmingsystemen speelt zich op dit moment in een steeds groter aantal woningen af. Voor nieuwbouw zijn de opties breder, maar voor bestaande woningen met klassieke radiatoren en slechte isolatie is het vaak lastiger om over te stappen van gas of olie op een alternatief. Hierin biedt de hoge temperatuur warmtepomp (HT warmtepomp) een interessante oplossing. Deze warmtepomp kan het verwarmingswater tot 80°C opwarmen, waardoor het geschikt is voor bestaande radiatoren en dus het afgiftesysteem niet hoeft te worden vervangen.

In dit artikel bespreken we de werking van een hoge temperatuur warmtepomp, de voordelen en nadelen, de kosten, het rendement en de geschiktheid voor bestaande woningen. We geven ook aandacht aan de duurzaamheid, de subsidies en de terugverdientijd. Doel is om een duidelijk overzicht te geven van deze technologie, zodat woningeigenaren en professionals in de bouwsector goed geïnformeerd kunnen kiezen.

Wat is een hoge temperatuur warmtepomp?

Een hoge temperatuur warmtepomp is een lucht-water warmtepomp die in staat is om het verwarmingswater tot een temperatuur van maximaal 80°C op te warmen. Dit in tegenstelling tot een standaard lucht-water warmtepomp, die meestal verwarmt tot 30 à 55°C. De hoge temperatuur maakt het systeem geschikt voor bestaande woningen met klassieke radiatoren, zonder dat het afgiftesysteem aangepast hoeft te worden.

De warmtepomp bestaat uit twee delen: een buitendeel dat warmte uit de buitenlucht opzuigt, en een binnendeel dat deze warmte verder verwerkt en het verwarmingswater opwekt. Deze werking is vergelijkbaar met een traditionele cv-ketel, maar dan met een elektrisch in plaats van fossiel aangedreven systeem.

Werking van een hoge temperatuur warmtepomp

De werking van een hoge temperatuur warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. De warmtepomp haalt warmte uit een externe bron, zoals de buitenlucht, en verwerkt deze via een compressor tot een hogere temperatuur. Het opgewarmde medium, vaak een koelvloeistof, wordt door het verwarmingssysteem geleid en geeft de warmte af aan de radiatoren of het sanitair water.

Het belangrijkste verschil met een warmtepomp op lage temperatuur ligt in de aanvoertemperatuur. Bij een hoge temperatuur warmtepomp is deze aanzienlijk hoger, wat betekent dat het systeem meer elektriciteit nodig heeft om het temperatuurverschil te overbruggen. Dit heeft gevolgen voor het rendement en het energieverbruik, zoals later in dit artikel besproken zal worden.

De warmtebron kan ook de bodem of het grondwater zijn, maar dit vereist extra installatie die vaak niet kostenefficiënt is. Daarom zijn lucht-water warmtepompen in de praktijk de meest voorkomende variant.

Voordelen van een hoge temperatuur warmtepomp

Hoewel hoge temperatuur warmtepompen meer elektriciteit gebruiken dan lage temperatuur modellen, bieden ze toch een aantal aanzienlijke voordelen, vooral in bestaande woningen.

Minder afhankelijk van isolatie

Een hoge temperatuur warmtepomp is een goede keuze voor woningen die niet goed geïsoleerd zijn. Traditionele lage temperatuur warmtepompen vereisen een goed geïsoleerde woning om rendabel te functioneren. Bij slechte isolatie is het temperatuurverschil tussen de warmtebron en de afgifte groter, wat het rendement van een lage temperatuur warmtepomp verder verlaagt. Een hoge temperatuur warmtepomp kan hier beter tegen varen, omdat het verwarmingswater op een hogere temperatuur ligt.

Geschikt voor bestaande radiatoren

Het grootste voordeel van een hoge temperatuur warmtepomp is dat het past in bestaande afgiftesystemen. Omdat het verwarmingswater tot 80°C kan worden opgewarmd, zijn klassieke radiatoren niet gedimd en blijft de warmteafgifte voldoende. Hierdoor is een ingrijpende renovatie van het afgiftesysteem niet nodig.

Geen fossiele brandstoffen nodig

In tegenstelling tot een gas- of olieketel, stoot een hoge temperatuur warmtepomp geen CO2 uit. Het systeem gebruikt elektriciteit om warmte op te wekken, waarbij de warmtebron de buitenlucht is. Dit maakt het systeem een duurzamere optie, mits de elektriciteit uit duurzame bronnen komt.

Geschikt voor sanitair water

Een hoge temperatuur warmtepomp kan niet alleen ruimtes verwarmen, maar ook sanitair warm water leveren. Omdat het verwarmingswater op een hogere temperatuur ligt, is er geen extra naverwarming nodig. Dit bespaart energie en maakt het systeem efficiënter in vergelijking met een hybride opstelling waarbij een warmtepomp en een traditionele ketel samenwerken.

Hybride mogelijkheden

Een hoge temperatuur warmtepomp kan ook gecombineerd worden met een bestaande cv-ketel in een hybride opstelling. Dit biedt woningeigenaren de mogelijkheid om stapsgewijs over te stappen van fossiele brandstoffen naar een volledig elektrisch verwarmingssysteem. In koude buien of bij hoge warmtevraag kan de ketel als ondersteuning worden ingeschakeld, wat flexibiliteit biedt.

Nadelen van een hoge temperatuur warmtepomp

Hoewel de hoge temperatuur warmtepomp een aantrekkelijke oplossing is voor bepaalde situaties, zijn er ook een aantal nadelen waar rekening mee moet worden gehouden.

Lager rendement

Omdat de warmtepomp op hogere temperaturen werkt, is het rendement lager dan bij een warmtepomp op lage temperatuur. Het temperatuurverschil tussen de warmtebron en de afgifte is groter, wat betekent dat meer elektriciteit nodig is om dezelfde hoeveelheid warmte te produceren. Dit zorgt voor hogere energiekosten, vooral in koude winters of bij vriestemperaturen.

De COP (Coefficient of Performance) van een hoge temperatuur warmtepomp daalt bij vriestemperaturen soms zelfs onder de 2. Dit betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit slechts 2 kWh warmte wordt opgewekt, wat het systeem minder efficiënt maakt.

Hogere investeringskosten

De investeringskosten van een hoge temperatuur warmtepomp zijn doorgaans hoger dan die van een lage temperatuur warmtepomp. Dit komt doordat de technologie om hogere temperaturen te bereiken complexer is en dus duurder in productie. De gemiddelde kosten van een hoge temperatuur warmtepomp liggen tussen € 12.000 en € 19.000, inclusief installatie.

Hoger energieverbruik

Vanwege het lagere rendement, gebruikt een hoge temperatuur warmtepomp meer elektriciteit dan een lage temperatuur warmtepomp. Dit heeft gevolgen voor de maandelijkse energiekosten. Hoewel de warmtepomp fossiele brandstoffen vervangt, is het energieverbruik niet lager als de elektriciteit uit het net komt.

Lengere terugverdientijd

Omdat de investeringskosten hoger zijn en het energieverbruik aanzienlijk is, is de terugverdientijd van een hoge temperatuur warmtepomp meestal langer dan die van een warmtepomp op lage temperatuur. In goed geïsoleerde woningen is de terugverdientijd meestal tussen de 5 en 15 jaar, afhankelijk van de energieprijzen, het isolatiegehalte en het energieverbruik.

Duurzaamheid van een hoge temperatuur warmtepomp

De duurzaamheid van een hoge temperatuur warmtepomp hangt af van het bronvermogen van de elektriciteit. In Nederland is het elektriciteitsnet nog niet volledig duurzaam, maar de toetreding van wind- en zonne-energie leidt tot een steeds groter aandeel in het energiemengsel. Mocht de elektriciteit in de toekomst volledig op duurzame bronnen draaien, dan zou de hoge temperatuur warmtepomp een zeer duurzame oplossing zijn.

In de huidige situatie is de duurzaamheid beperkt. Omdat het rendement lager is dan bij een warmtepomp op lage temperatuur, is het energieverbruik per warmte-eenheid hoger. Dit betekent dat de CO2-uitstoot per verwarmingskWh hoger ligt dan bij een lage temperatuur warmtepomp.

Voor goed geïsoleerde woningen is een warmtepomp op lage temperatuur meestal een betere keuze. Deze werkt efficiënter en heeft een kortere terugverdientijd. Bij slechte isolatie of bij woningen met klassieke radiatoren is de hoge temperatuur warmtepomp echter een betere keuze.

Aandachtspunten bij keuze van een hoge temperatuur warmtepomp

Geschiktheid van de woning

Een warmtepomp op hoge temperatuur is alleen een goede keuze als de woning niet geschikt is voor een warmtepomp op lage temperatuur. Dit is vaak het geval bij woningen met slechte isolatie of klassieke afgiftesystemen. Bij goed geïsoleerde woningen met energiezuinige afgiftesystemen is een warmtepomp op lage temperatuur doorgaans efficiënter en duurzamer.

Extra voorzieningen

Voor een optimale werking van een hoge temperatuur warmtepomp is het aan te raden om minimale isolatiemaatregelen te nemen. Dit betreft bijvoorbeeld isolatie van de muren, het dak en het gebruik van hoogrendementsbeglazing. Deze maatregelen helpen om het energieverbruik te beperken en de COP van de warmtepomp te verhogen.

Elektriciteitsverbruik

Het is belangrijk om te overwegen hoe de elektriciteit voor de warmtepomp wordt opgewekt. Mocht de elektriciteit uit het net komen, dan is het energieverbruik hoger dan bij een warmtepomp op lage temperatuur. Het is daarom aan te raden om zonnepanelen of een andere vorm van duurzame energie op te nemen in het verwarmingssysteem.

Subsidies en financiële ondersteuning

Omdat warmtepompen bijdragen aan energie-efficiëntie en duurzaamheid, zijn er subsidies beschikbaar voor het aanschaffen van een warmtepomp. Deze subsidies kunnen het aankoopbedrag verlagen en het rendement van de investering verhogen.

In Nederland zijn er diverse programma’s voor subsidies, zoals het Woning- en Energiekrediet (Wek) en het Milieukrediet. Daarnaast zijn er regionale subsidies die beschikbaar zijn via gemeenten of Energiebedrijven. Het is verstandig om dit onder te zoeken bij een erkende warmtepomp installateur of via de relevante overheidssites.

Conclusie

De hoge temperatuur warmtepomp biedt een duurzame en praktische oplossing voor bestaande woningen met klassieke radiatoren en slechte isolatie. Het systeem is in staat om het verwarmingswater tot 80°C op te warmen, waardoor het geschikt is voor bestaande afgiftesystemen zonder ingrijpende renovatie. Bovendien is het systeem een alternatief voor fossiele brandstoffen en kan het ook sanitair warm water leveren.

Er zijn echter ook nadelen te noemen, zoals het lagere rendement, het hogere energieverbruik en de hogere investeringskosten. In goed geïsoleerde woningen is een warmtepomp op lage temperatuur meestal efficiënter en duurzamer. Bij slechte isolatie of klassieke radiatoren is een hoge temperatuur warmtepomp echter de betere keuze.

Voor woningeigenaren die overwegen om over te stappen op een warmtepomp is het belangrijk om de geschiktheid van de woning, de isolatie, en de energieprijzen te beoordelen. Het is verstandig om dit te doen in overleg met een erkende warmtepomp installateur, die een uitgebreid advies kan geven.

Mits de elektriciteit uit duurzame bronnen komt, kan een hoge temperatuur warmtepomp een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzame woning. Door subsidies en financiële ondersteuning kan de investering in het systeem rendabel worden.