Het stroomverbruik van een lucht-water warmtepomp per jaar: factoren, berekening en duurzaamheid

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Het gebruik van warmtepompen is in de afgelopen jaren sterk gegroeid als duurzame alternatief voor traditionele verwarmingsmethoden zoals gas of elektrische cv-ketels. Vooral de lucht-water warmtepomp heeft zich opgewerkt tot een populaire keuze voor woningen die willen verduurzamen. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om het water in het verwarmingssysteem en het sanitairwater te verwarmen. Maar hoeveel stroom verbruikt een lucht-water warmtepomp per jaar? En welke factoren bepalen dit verbruik? In deze uitgebreide gids bespreken we het stroomverbruik van een lucht-water warmtepomp, hoe je dit kunt berekenen en welke maatregelen je kunt nemen om energie te besparen.

Wat is een lucht-water warmtepomp?

Een lucht-water warmtepomp is een duurzame verwarmingsoplossing die energie uit de buitenlucht gebruikt om water te verwarmen. Het systeem bestaat uit een buitenunit, die warmte uit de lucht haalt, en een binnenunit, die het water voor het verwarmingssysteem en sanitair verwarmer. Deze warmtepomp is ideaal voor woningen die volledig elektrisch willen zijn of hun energiegebruik willen verminderen.

In tegenstelling tot een traditionele cv-ketel, die fossiele brandstoffen gebruikt, gebruikt een lucht-water warmtepomp elektriciteit om de warmte op te wekken. Het rendement van deze warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance), wat aangeeft hoeveel warmte wordt opgewekt per verbruikte kWh. Een COP van 4 betekent bijvoorbeeld dat er 4 kWh warmte wordt opgewekt voor elke kWh stroom die verbruikt wordt.

Gemiddeld stroomverbruik van een lucht-water warmtepomp per jaar

Volgens de beschikbare informatie varieert het jaarverbruik van een lucht-water warmtepomp tussen 2.000 en 3.000 kWh per jaar. Dit hangt af van verschillende factoren, waaronder de grootte van de woning, de isolatie, het gebruik van warm water en de efficiëntie van de warmtepomp. Een woning met een goede isolatie en een warmtepomp met een hoge COP zal minder stroom verbruiken dan een woning met een lagere isolatiegraad en een minder efficiënte warmtepomp.

In het artikel van KvInl wordt genoemd dat een lucht-water warmtepomp gemiddeld 2 tot 4 kWh per dag verbruikt, wat neerkomt op 730 tot 1.460 kWh per jaar. In andere bronnen, zoals Warmtepomp-Gids.nl, wordt het jaarverbruik aangegeven als 2.500 tot 3.000 kWh. Het verschil in cijfers kan worden toegeschreven aan variaties in woninggrootte, gebruiksgewoontes en de efficiëntie van de warmtepomp.

Factoren die het stroomverbruik bepalen

Het stroomverbruik van een lucht-water warmtepomp wordt beïnvloed door meerdere variabelen. Deze factoren zijn belangrijk om te begrijpen om te bepalen hoeveel energie je warmtepomp jaarlijks verbruikt.

1. Isolatie van de woning

Een van de meest belangrijke factoren die het stroomverbruik bepalen, is de isolatie van de woning. Een goed geïsoleerde woning verliest minder warmte, waardoor de warmtepomp minder vaak hoeft te werken. Dit leidt tot een lager energieverbruik en lagere kosten. In de beschikbare informatie wordt herhaaldelijk benadrukt dat een goede isolatie een aanzienlijke invloed heeft op het energieverbruik van de warmtepomp.

2. Type en efficiëntie van de warmtepomp

De efficiëntie van de warmtepomp bepaalt hoeveel warmte er wordt opgewekt per kWh verbruikte elektriciteit. De COP (Coefficient of Performance) en de SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) zijn maatstaven voor de efficiëntie van een warmtepomp. Een hogere COP betekent dat de warmtepomp energie-efficiënter werkt.

In het artikel van KlimaatExpert wordt uitgelegd dat moderne lucht-water warmtepompen, met de toepassing van invertercompressoren en elektronische expansievloeien, een hoger rendement halen dan in het verleden. Dit maakt ze efficiënter dan oude modellen en dichter bij de efficiëntie van aardwarmtepompen.

3. Temperatuur en seizoensinvloeden

Het rendement van een warmtepomp neemt af bij lage buitentemperaturen. Bij vriestemperaturen moet de compressor harder werken om de benodigde warmte op te wekken, wat leidt tot een hoger stroomverbruik. In het artikel van ID.nl wordt uitgebreid ingegaan op het rendementverlies bij vriestemperaturen. Een warmtepomp met een COP van 4 bij 7°C kan bij -10°C dalen tot een COP van 2 of lager.

Bovendien speelt de ingestelde cv-watertemperatuur een rol. Hoe hoger de gewenste temperatuur, hoe groter de zogenaamde "temperatuurlift" is, en hoe lager het rendement. In het artikel van ID.nl wordt een fictieve warmtepomp gebruikt om te tonen dat een cv-watertemperatuur van 35°C een veel hoger rendement oplevert dan 55°C.

4. Gebruik van warm water

Het gebruik van warm water heeft ook een impact op het stroomverbruik van de warmtepomp. In een gemiddeld huishouden met 3 tot 4 personen is een deel van de warmtepompcapaciteit bestemd voor sanitair warm water. Dit betekent dat de warmtepomp niet alleen voor verwarming gebruikt wordt, maar ook voor het verwarmen van het badwater en het kraanwater. In het artikel van KvInl wordt benadrukt dat het verbruik van warm water een belangrijke factor is in het totale stroomverbruik van de warmtepomp.

Hoe bereken je het stroomverbruik van een lucht-water warmtepomp?

Als je het stroomverbruik van je lucht-water warmtepomp wilt berekenen, zijn er verschillende stappen die je kunt volgen. Deze methode is gebaseerd op het gasverbruik van de woning voordat de warmtepomp werd geïnstalleerd. Hieronder vind je een overzicht van de berekening:

1. Bepaal het huidige gasverbruik

Als je woning eerst op gas was aangesloten, kun je het gasverbruik gebruiken als uitgangspunt. Dit verbruik wordt meestal uitgedrukt in m³ per jaar. Voor verwarming en sanitair water wordt meestal een verbruik van ongeveer 1.600 m³ per jaar genoemd, waarvan 400 m³ voor sanitair water en 1.200 m³ voor verwarming.

2. Converteer gasverbruik naar thermische energie

Om het gasverbruik om te rekenen naar elektrische energie, gebruik je de factor 8,82. Dit is de hoeveelheid thermische energie die een m³ gas levert. Dus:

Gasverbruik (m³) × 8,82 = Thermische energie in kWh.

3. Zoek de COP van de warmtepomp

De COP (Coefficient of Performance) van de warmtepomp geeft aan hoeveel warmte wordt opgewekt per kWh verbruikte elektriciteit. In de praktijk varieert de COP per warmtepomp en per seizoen. Een gemiddelde COP van 4 is realistisch voor een lucht-water warmtepomp.

4. Bereken het stroomverbruik

Als je de thermische energie hebt en de COP kent, kun je het stroomverbruik berekenen met de volgende formule:

Thermische energie (kWh) ÷ COP = Stroomverbruik in kWh.

5. Bereken de kosten

Als je de stroomprijs kent, kun je ook de jaarlijkse kosten van de warmtepomp berekenen. De stroomprijs varieert per leverancier en tarief, maar een gemiddelde prijs van € 0,37 per kWh is realistisch.

Voorbeeldberekening

Stel dat een woning 1.600 m³ gas per jaar verbruikt. Dit is 1.600 × 8,82 = 14.112 kWh thermische energie. Als de warmtepomp een COP van 4 heeft, is het stroomverbruik:

14.112 ÷ 4 = 3.528 kWh per jaar.

Met een stroomprijs van € 0,37 per kWh, zijn de kosten:

3.528 × € 0,37 = € 1.305 per jaar.

Het rendement van een lucht-water warmtepomp bij vriestemperaturen

Een belangrijk aspect bij het gebruik van een lucht-water warmtepomp is hoe het rendement verandert bij vriestemperaturen. In het artikel van ID.nl wordt uitgebreid ingegaan op deze invloed.

Bij vriestemperaturen moet de compressor harder werken om warmte op te wekken, wat leidt tot een lager rendement. In het artikel wordt een fictieve warmtepomp gebruikt om te tonen hoe het rendement verandert bij verschillende buitentemperaturen. Een COP van 4 bij 7°C kan dalen tot een COP van 2 bij -10°C.

Dit betekent dat het stroomverbruik bij vriestemperaturen aanzienlijk hoger kan zijn. Een warmtepomp met een COP van 2 verbruikt twee keer zoveel stroom als bij een COP van 4. Dit heeft een directe impact op de kosten en het energieverbruik.

Keuze tussen lucht-water en bodem-water warmtepomp

In de beschikbare informatie wordt ook ingegaan op de keuze tussen een lucht-water warmtepomp en een bodem-water warmtepomp. Beide typen hebben hun voor- en nadelen.

Een bodem-water warmtepomp haalt warmte uit de grond of uit grondwater. Omdat de temperatuur van de grond stabiel is (ongeveer 7°C), is het rendement van deze warmtepomp hoger dan dat van een lucht-water warmtepomp. In het artikel van ID.nl wordt uitgebreid ingegaan op het rendementverschil tussen de twee typen.

Een lucht-water warmtepomp heeft het voordeel dat het gemakkelijker en goedkoper is te installeren, omdat er geen grondbron of grondwater nodig is. Echter, het rendement is lager, vooral bij vriestemperaturen. Een bodem-water warmtepomp is dus efficiënter, maar vereist een grotere investering.

Duurzaamheid en CO2-reductie

Een belangrijk voordeel van een warmtepomp is de vermindering van CO2-uitstoot. In tegenstelling tot een traditionele cv-ketel of gasverwarming, gebruikt een warmtepomp elektriciteit om warmte op te wekken. Als deze elektriciteit uit duurzame bronnen komt, zoals zonnepanelen of windenergie, is de CO2-uitstoot aanzienlijk lager.

In de beschikbare informatie wordt herhaaldelijk benadrukt dat een warmtepomp een duurzame en toekomstbestendige keuze is. Door het verbruik van fossiele brandstoffen te verminderen en het gebruik van elektriciteit te verhogen, draagt een warmtepomp bij aan het verduurzamen van de woning.

Een extra voordeel is dat een warmtepomp niet alleen voor verwarming kan worden gebruikt, maar ook voor het opwekken van sanitair warm water. Dit maakt het systeem multifunctioneel en efficiënter dan traditionele oplossingen.

Invloed van isolatie op energieverbruik

Een van de belangrijkste maatregelen om het energieverbruik van een warmtepomp te verlagen, is het verbeteren van de isolatie van de woning. Een goed geïsoleerde woning verliest minder warmte, waardoor de warmtepomp minder vaak hoeft te werken. Dit leidt tot een lager stroomverbruik en lagere kosten.

In de beschikbare informatie wordt benadrukt dat isolatie een aanzienlijke invloed heeft op het energieverbruik. In moderne huizen, die beter geïsoleerd zijn, is het stroomverbruik lager dan in oude huizen. Dit betekent dat het rendement van de warmtepomp in moderne woningen hoger is.

Hybride warmtepompen: een tussentijdse oplossing

Voor woningen die niet volledig elektrisch willen zijn, is een hybride warmtepomp een aantrekkelijke optie. Een hybride warmtepomp combineert een elektrische warmtepomp met een traditionele cv-ketel op gas. Dit systeem is energie-efficiënt en geschikt voor huizen die nog niet volledig zijn geïsoleerd.

In het artikel van Warmtepomp-Gids.nl wordt uitgebreid ingegaan op het stroomverbruik van een hybride warmtepomp. Het jaarverbruik van een hybride warmtepomp ligt tussen de 2.000 en 2.500 kWh per jaar. In combinatie met gasaansluiting is dit een tussentijdse oplossing voor woningen die willen verduurzamen zonder volledig over te stappen op een elektrische verwarming.

Conclusie

Het stroomverbruik van een lucht-water warmtepomp varieert tussen 2.000 en 3.000 kWh per jaar, afhankelijk van de isolatie van de woning, het type en de efficiëntie van de warmtepomp, de buitentemperatuur en het gebruik van warm water. Door de isolatie te verbeteren en een warmtepomp met een hoge COP te kiezen, kun je het energieverbruik verlagen en je woning duurzaam maken.

Een warmtepomp is een slimme keuze voor wie wil verduurzamen en zijn energiegebruik wil verminderen. Door het verbruik van fossiele brandstoffen te verminderen en duurzame energie te gebruiken, draagt een warmtepomp bij aan een groenere wereld.