CV-ketel vervangen met warmtepomp: duurzame opties en voordelen voor woning eigenaars

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp is tegenwoordig een steeds populaire keuze voor woningeigenaars die op zoek zijn naar duurzamere verwarmingssystemen. Onder de druk van klimaatdoelstellingen en de energietransitie wordt het gebruik van gas steeds minder verantwoord. Daarnaast zijn er ook concrete maatregelen van de overheid die het verplicht maken om in nieuwbouwprojecten geen gasketels meer te gebruiken.

In dit artikel wordt een overzicht gegeven van de opties die beschikbaar zijn bij het vervangen van een CV-ketel met een warmtepomp. Daarnaast worden de voordelen, technische aspecten en aandachtspunten besproken, met aandacht voor zowel hybride als volledig elektrische warmtepompen.

Wat is een CV-ketel en waarom vervangen?

Een CV-ketel (centrale verwarmingsketel) is een systeem dat gebruikt wordt voor het opwekken van warmte voor verwarming van woningen en het opwekken van warm water. Dit gebeurt door gas te verbranden, wat energie vrijmaakt die gebruikt wordt om water op te warmen. Dat warme water wordt vervolgens door leidingen geleid naar radiatoren of vloerverwarming, of wordt gebruikt in de badkamer en keuken voor warm water.

Een CV-ketel heeft meestal een levensduur van 12 tot 15 jaar. Wanneer een CV-ketel ouder wordt, stijgt het risico op storingen en neemt het energieverbruik toe. Daarnaast zijn CV-ketels met verouderde technologie niet meer efficiënt op het gebied van energiegebruik en CO₂-uitstoot. Het vervangen van een CV-ketel biedt dus een aantal voordelen, zoals het verlagen van gasverbruik, het verlagen van CO₂-uitstoot en het verbeteren van comfort en efficiëntie.

De rol van de warmtepomp bij duurzame verwarming

Een warmtepomp is een duurzame verwarmingsoplossing die energie haalt uit de lucht, grond of grondwater. Deze energie wordt met behulp van een koudemiddel en elektrische energie opgewarmd tot een temperatuur die geschikt is voor verwarming van woningen. De warmte wordt vervolgens via het verwarmingssysteem van de woning verwerkt.

Er zijn drie hoofdtype warmtepompen die geschikt zijn om een CV-ketel te vervangen:

1. Lucht-water warmtepomp

De lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en brengt deze om naar warm water dat gebruikt kan worden voor verwarming en warm water. Deze warmtepomp is goedkoper in aankoop dan geothermische warmtepompen, maar heeft een lager rendement, vooral in koudere weersomstandigheden. Daarom is het belangrijk dat de woning goed geïsoleerd is om het rendement te verbeteren.

2. Geothermische warmtepomp

Een geothermische warmtepomp haalt warmte uit de grond via een systeem van boorputten. Het heeft het hoogste rendement van alle warmtepompen, omdat het energie haalt uit een constante bron (de aardwarmte). Een voorwaarde voor de installatie van een geothermische warmtepomp is echter dat de tuin groot genoeg is voor het maken van 3 tot 5 boorputten met een afstand van minstens 7 meter. Bovendien moet er voldoende ruimte zijn voor de rupsboormachine.

3. Hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een gasketel. Dit systeem is ideaal voor woningen waarin de warmtepomp alleen niet in staat is om het volledige warmteverbruik te dekken, bijvoorbeeld in koudere tijden. In zo’n gevallen neemt de gasketel het over. In de tussentijdse periodes, zoals in de lente of herfst, kan de warmtepomp alleen gebruikt worden. Dit maakt het systeem flexibel en efficiënt.

Een hybride warmtepomp is een goede tussenstap voor wie op zoek is naar een duurzamere oplossing, maar niet direct over wil schakelen naar een volledig elektrische verwarming. Deze oplossing helpt bij het verminderen van het gasverbruik, terwijl het nog steeds zorgt voor comfortabele verwarming en warm water.

Voordelen van het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp

Het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp biedt een aantal aanzienlijke voordelen, zowel op het gebied van duurzaamheid als op het gebied van kosten en comfort.

1. Vermindering van CO₂-uitstoot

Een CV-ketel verbruikt gas, wat leidt tot CO₂-uitstoot. Door over te stappen op een warmtepomp wordt deze uitstoot aanzienlijk verlaagd. Een hybride warmtepomp kan zelfs tot 60% minder gas gebruiken, en een volledig elektrische warmtepomp produceert helemaal geen CO₂-uitstoot, mits de elektriciteit van duurzame herkomst is.

2. Lagere energiekosten

Hoewel de aanschafkosten van een warmtepomp hoger zijn dan die van een CV-ketel, leidt het gebruik ervan in de meeste gevallen tot lagere energiekosten op de lange termijn. Warmtepompen werken met een hoger rendement dan CV-ketels, wat betekent dat ze minder energie nodig hebben om de woning te verwarmen.

3. Toekomstbestendigheid

Nieuwe CV-ketels zijn tegenwoordig vaak uitgerust met de mogelijkheid om later uitgebreid te worden met een warmtepomp. Dit maakt het mogelijk om de investering te spreiden en geleidelijk over te stappen naar een gasloze verwarming.

4. Comfort en efficiëntie

Een warmtepomp zorgt voor een constante en gelijkmatige verwarming, wat leidt tot een comfortabel leefmilieu. Vooral wanneer de warmtepomp wordt gecombineerd met vloerverwarming, wordt het verwarmingscomfort aanzienlijk verbeterd.

Aandachtspunten bij het vervangen van een CV-ketel

Het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp is een grote investering. Het is daarom belangrijk om een aantal aandachtspunten te overwegen voordat je beslist om dit te doen.

1. Is de woning geschikt voor een warmtepomp?

Een warmtepomp werkt het best in een goed geïsoleerde woning. Als de woning slecht geïsoleerd is, kan het rendement van de warmtepomp aanzienlijk dalen. In dat geval is het verstandiger om eerst de isolatie van de woning te verbeteren voordat je overgaat op een warmtepomp.

2. Type warmtepomp kiezen

Niet alle warmtepompen zijn geschikt voor elke situatie. Het is belangrijk om te bepalen welk type warmtepomp het beste past bij de situatie. Een lucht-water warmtepomp is bijvoorbeeld goedkoper in aankoop, maar heeft een lager rendement dan een geothermische warmtepomp. Een hybride warmtepomp biedt meer flexibiliteit, maar is niet volledig gasloos.

3. Vermogen van de warmtepomp

Het vermogen van de warmtepomp moet voldoen aan de warmtevraag van de woning. Als het vermogen te laag is, kan de woning niet voldoende verwarmd worden. Als het vermogen te hoog is, kan dit leiden tot onnodige energieverbruik. Het is daarom belangrijk om een warmtepomp te kiezen die voldoet aan de specifieke eisen van de woning.

4. Kosten

De aanschafkosten van een warmtepomp zijn hoger dan die van een CV-ketel. Echter, er zijn subsidies beschikbaar voor de installatie en aanschaf van een warmtepomp. Het is daarom verstandig om onderzoek te doen naar de beschikbare subsidies en hoe deze kunnen bijdragen aan de totale investering.

5. Nieuwbouw en verbod op gasketels

Vanaf 2023 is het verplicht om in nieuwbouwprojecten geen gasketels meer te gebruiken. Dit is een maatregel om de energietransitie te versnellen. Voor bestaande woningen is er tegenwoordig nog geen verplichte vervanging, maar het is een aanbevolen stap om over te stappen op een duurzamere verwarmingsoplossing.

Hybride warmtepomp als tussenstap

Voor wie niet direct over wil stappen naar een volledig elektrische warmtepomp, is een hybride warmtepomp een goede tussenstap. Deze combinatie van een warmtepomp en een gasketel biedt de mogelijkheid om het gasverbruik te verlagen, terwijl het nog steeds zorgt voor comfortabele verwarming en warm water. In de tussentijdse periodes, zoals in de lente of herfst, kan de warmtepomp alleen gebruikt worden. In koudere tijden werkt de warmtepomp samen met de gasketel.

Een hybride warmtepomp is ook een toekomstbestendige oplossing. De gasketel kan later worden verwijderd en de warmtepomp kan volledig overnemen. Dit maakt het mogelijk om de investering te spreiden en geleidelijk over te stappen naar een gasloze verwarming.

Toekomstbestendige CV-ketels

Niet iedereen wil direct over stappen naar een volledig elektrische warmtepomp. Voor diegenen die een nieuwe CV-ketel nodig hebben, zijn er ook opties die toekomstbestendig zijn. Nieuwe CV-ketels zijn tegenwoordig vaak uitgerust met de mogelijkheid om later uitgebreid te worden met een warmtepomp. Dit maakt het mogelijk om de investering te spreiden en geleidelijk over te stappen naar een gasloze verwarming.

De CV-ketels van merken zoals ATAG zijn bijvoorbeeld "warmtepomp ready", wat betekent dat ze later uitgebreid kunnen worden met een hybride warmtepomp. Dit is een voordelige oplossing voor wie op zoek is naar een tussenstap in de energietransitie.

Samenvatting van de opties

Optie	Voordelen	Nadelen	Geschikt voor
CV-ketel vervangen door lucht-water warmtepomp	Goedkoper in aankoop, minder afhankelijk van gas	Lagers rendement in koud weer, afhankelijk van isolatie	Grote woningen met goede isolatie
CV-ketel vervangen door geothermische warmtepomp	Hoog rendement, minder afhankelijk van gas	Hoge aanschafkosten, vereist grote tuin	Grote woningen met voldoende tuinruimte
CV-ketel vervangen door hybride warmtepomp	Flexibel, minder gasverbruik, toekomstbestendig	Niet volledig gasloos, hogere aanschafkosten	Woningen met variabel warmteverbruik
CV-ketel vervangen door HR-ketel	Efficiënter dan oude CV-ketels, minder CO₂-uitstoot	Nog afhankelijk van gas, geen toekomstbestendige oplossing	Tijdelijke oplossing voor wie niet direct over wil stappen

Conclusie

Het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp is een logische stap voor wie op zoek is naar een duurzamere en efficiëntere verwarmingssysteem. Een warmtepomp biedt een aantal voordelen, zoals het verlagen van gasverbruik, het verlagen van CO₂-uitstoot en het verbeteren van comfort en efficiëntie.

De keuze voor een specifieke warmtepomp moet gebaseerd zijn op factoren zoals de isolatie van de woning, het warmteverbruik, de beschikbare ruimte en de aanschafkosten. Voor wie niet direct over wil stappen naar een volledig elektrische warmtepomp, is een hybride warmtepomp een goede tussenstap. Dit systeem biedt de mogelijkheid om het gasverbruik te verlagen en tegelijkertijd comfortabele verwarming en warm water te garanderen.

Nieuwe CV-ketels zijn tegenwoordig ook vaak toekomstbestendig uitgerust, wat betekent dat ze later uitgebreid kunnen worden met een warmtepomp. Dit maakt het mogelijk om de investering te spreiden en geleidelijk over te stappen naar een gasloze verwarming.

Tegen de huidige koers van energieprijzen en de aandacht voor duurzaamheid is het vervangen van een CV-ketel door een warmtepomp een verstandige keuze voor de toekomst. Het is verstandig om deze beslissing zo snel mogelijk te nemen, zodat de investering kan worden gespreid en de voordelen op lange termijn kunnen worden genoten.