Vierpijps warmtepomp: Toepassing in duurzame kantoorgebouwen

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De vierpijps warmtepomp is een technologisch geavanceerde oplossing die steeds vaker wordt ingezet in moderne, duurzame bouwprojecten. Deze oplossing is in staat om zowel verwarming als koeling te leveren, terwijl het energieverbruik op een minimum wordt gehouden. In de context van circulaire en energieneutrale gebouwen speelt de vierpijps warmtepomp een cruciale rol. Het kantoorgebouw van Cure in Eindhoven, ontworpen en gerealiseerd door BAM Bouw en Techniek, architecten|en|en, en Nelissen ingenieursbureau, is een uitstekend voorbeeld van hoe deze technologie in de praktijk wordt toegepast. Dit artikel biedt een gedetailleerde beschrijving van de vierpijps warmtepomp, het functioneren van het systeem, en de voordelen die het biedt binnen duurzame constructieprojecten.

Wat is een vierpijps warmtepomp?

Een vierpijps warmtepomp is een geavanceerde warmtepompinstallatie die gebruikmaakt van vier leidingen in plaats van de traditionele twee. Deze opzet maakt het mogelijk om gelijktijdig verwarming en koeling te leveren in verschillende ruimtes van een gebouw. In het kantoor van Cure is deze techniek ingezet om het gebouw energieneutraal te maken en om een hoog rendement te garanderen.

In de bronmateriaal wordt duidelijk gemaakt dat de vierpijps warmtepomp bij Cure tegelijk verwarmen en koelen mogelijk maakt. De warmte die vrijkomt bij de koeling wordt immers in de verwarming gebruikt, wat leidt tot een significant hoger rendement. Deze technologie is ideaal voor gebouwen die zowel verwarming in de winter als koeling in de zomer nodig hebben, en die bovendien gestreefd wordt naar energiebesparing en duurzaamheid.

Hoe werkt een vierpijps warmtepomp?

De werking van een vierpijps warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. Het systeem haalt warmte uit de lucht (in het geval van een lucht-water warmtepomp) of uit de grond of een oppervlaktewaterbron (voor lantaarnwarmtepompen). Deze warmte wordt vervolgens verwerkt en via de vier leidingen naar de ruimtes in het gebouw geleid.

In het kantoor van Cure is een lucht-water warmtepomp geïnstalleerd. Deze warmtepomp maakt gebruik van lucht als bron voor warmte, die vervolgens wordt omgezet in nuttige warmte voor de verwarming of koeling van het gebouw. De vier leidingen zorgen ervoor dat het systeem tegelijkertijd warme en koude lucht kan leveren, afhankelijk van de vereisten van de ruimte. Zo is het bijvoorbeeld mogelijk dat op een zomerse dag de kantoren op de zonkant worden gekoeld, terwijl de kantoren op de schaduwkant verwarmd worden.

Het systeem is uitgerust met een change-over systeem dat ervoor zorgt dat de verschillende circuits correct worden beheerd. Daarnaast worden de circuits voorzien van buffervaten met een capaciteit van 1500 liter, die ervoor zorgen dat het systeem efficiënt werkt, ook bij fluctuaties in de vraag naar warmte of koeling.

Vierpijps warmtepomp versus traditionele oplossingen

In vergelijking met traditionele verwarming- en koelsystemen biedt een vierpijps warmtepomp verschillende voordelen. In het kantoor van Cure is het systeem geïntegreerd met warmtewisselaars en actieve inductie-units, waardoor het gebouw vraag-gestuurd kan worden verwarmd, gekoeld en geventileerd. Dit betekent dat energie alleen wordt gebruikt waar en wanneer het nodig is, wat leidt tot energiebesparing en lagere CO2-uitstoot.

Een belangrijk verschil met traditionele systemen is ook de mogelijkheid tot gelijktijdige verwarming en koeling. In conventionele systemen is het meestal nodig om verwarming en koeling apart te regelen, wat vaak leidt tot inefficiëntie en hogere energiekosten. De vierpijps warmtepomp lost dit probleem op door de warmte die vrijkomt bij de koeling direct te hergebruiken in het verwarmingsproces. Dit principe draagt bij aan de energieneutraliteit van het kantoor van Cure.

Toepassing in circulaire bouwprojecten

De toepassing van een vierpijps warmtepomp in circulaire bouwprojecten zoals het kantoorgebouw van Cure toont aan dat duurzaamheid en technologische innovatie hand in hand kunnen gaan. In dit project is de vierpijps warmtepomp onderdeel van een bredere strategie om het gebouw energieneutraal te maken, met behulp van zonnepanelen, warmtewisselaars en een geavanceerd ventilatiesysteem.

Naast de warmtepomp is het gebouw ook uitgerust met 340 m² zonnepanelen op het dak, die zorgen voor een aanzienlijke hoeveelheid duurzame energie. Tevens is het kantoor voorzien van LED-verlichting, die lager verbruikt dan conventionele verlichting. Het gebouw is ook uitgerust met droge verbindingen en losmaakbare elementen, wat bijdraagt aan de circulaire bouwstrategie van BAM en Cure. Deze elementen zorgen ervoor dat het gebouw in de toekomst makkelijker kan worden aangepast of demontabel gemaakt, waardoor de materialen kunnen worden hergebruikt of gerecycled.

Voordelen van een vierpijps warmtepomp in energieneutrale gebouwen

In het kantoor van Cure levert de vierpijps warmtepomp diverse voordelen op. De meest opvallende is natuurlijk de energiebesparing. Door het gelijktijdig gebruik van verwarming en koeling en het hergebruik van warmte die tijdens de koeling vrijkomt, wordt het energieverbruik aanzienlijk verlaagd. Dit is ook een van de redenen waarom het kantoor energieneutraal is, wat betekent dat het gebruik van energie wordt gecompenseerd door de productie van duurzame energie via zonnepanelen.

Een tweede voordeel is de mogelijke verlaging van CO2-uitstoot. Aangezien de warmtepomp lucht als bron gebruikt en geen fossiele brandstoffen nodig heeft, is de CO2-uitstoot veel lager dan bij traditionele verwarmingsystemen. In combinatie met de zonnepanelen en andere duurzame maatregelen wordt het gebouw een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzamere bouwsector.

Een derde voordeel is de flexibiliteit. Het systeem is namelijk in staat om afzonderlijke ruimtes op verschillende temperaturen te houden. Dit is van groot belang in kantoorgebouwen, waar de vraag naar verwarming en koeling kan variëren afhankelijk van de tijd van het jaar en de activiteiten in de ruimte.

Implementatie van een vierpijps warmtepomp in praktijk

De implementatie van een vierpijps warmtepomp vereist zorgvuldige planning en samenwerking tussen architecten, bouwbedrijven en installatieadviseurs. Bij het kantoorgebouw van Cure was BAM Bouw en Techniek verantwoordelijk voor de realisatie van het energieneutrale gebouw, terwijl architecten|en|en verantwoordelijk was voor het ontwerp. Nelissen ingenieursbureau functioneerde als installatieadviseur. Deze samenwerking zorgde voor een efficiënte en technisch correcte realisatie van het project.

Een belangrijk aspect van de implementatie is de keuze van het juiste type warmtepomp en de juiste onderdelen. Bij het kantoor van Cure is voor een lucht-water warmtepomp gekozen, wat betekent dat de warmtebron lucht is. Deze keuze is gedaan op basis van de locatie en de beschikbare ruimte. In andere projecten kan een water-water warmtepomp of een lantaarnwarmtepomp een betere keuze zijn, afhankelijk van de specifieke omstandigheden.

Naast de keuze van het type warmtepomp is ook de keuze van de onderdelen belangrijk. Bij het kantoor van Cure is bijvoorbeeld gebruikgemaakt van actieve inductie-units en een geavanceerd regel- en beheersysteem. Deze onderdelen zorgen ervoor dat het systeem efficiënt werkt en goed kan worden afgesteld op de specifieke eisen van het gebouw.

Technische specificaties van de vierpijps warmtepomp in het kantoor van Cure

De vierpijps warmtepomp die is geïnstalleerd in het kantoor van Cure is technisch zeer goed uitgerust. De verwarmingscapaciteit van het systeem bedraagt 189 kW, terwijl de koelcapaciteit 267 kW is. Deze capaciteit maakt het mogelijk om het gehele gebouw efficiënt te verwarmen en te koelen, ook in extreme weersomstandigheden.

Het systeem is uitgerust met een vierpijps lucht-water warmtepomp van Climaveneta, een gerenommeerde leverancier van warmtepompen. Deze warmtepomp wordt aangedreven door twee separate pompen en een change-over systeem, wat ervoor zorgt dat de verschillende circuits correct worden beheerd. Daarnaast is het systeem voorzien van buffervaten met een capaciteit van 1500 liter, die ervoor zorgen dat het systeem efficiënt werkt, ook bij fluctuaties in de vraag naar warmte of koeling.

Het warmtepompsysteem wordt aangedragen door een luchtbehandelingskast met een capaciteit van 7000 kuub per uur. Deze kast zorgt ervoor dat de lucht in het gebouw wordt behandeld, zodat hij geschikt is voor het gebruik in de ruimtes. De luchtbehandelingskast is verbonden met 41 convectorventilatoren, die ervoor zorgen dat de lucht op ruimteniveau wordt verspreid.

Alle installaties worden aangestuurd via een Priva Blue ID regelinstallatie, die is geïnstalleerd in de techniekruimte. Deze regelinstallatie zorgt ervoor dat het systeem automatisch wordt afgesteld op de specifieke eisen van het gebouw. Zo kan het systeem bijvoorbeeld automatisch schakelen tussen verwarming en koeling, afhankelijk van de temperatuur in de ruimtes.

Invloed op de energiekosten en CO2-uitstoot

Een van de belangrijkste voordelen van een vierpijps warmtepomp is de invloed op de energiekosten en CO2-uitstoot. In het kantoor van Cure levert het systeem aanzienlijke besparingen op, zowel op het gebied van energieverbruik als op het gebied van CO2-uitstoot.

De energiekosten worden verlaagd door het efficiënte gebruik van warmte en het hergebruik van warmte die tijdens de koeling vrijkomt. Dit betekent dat minder energie nodig is om het gebouw op de juiste temperatuur te houden. Daarnaast draagt de vierpijps warmtepomp bij aan de energieneutraliteit van het gebouw, wat betekent dat het gebruik van energie wordt gecompenseerd door de productie van duurzame energie via zonnepanelen.

De CO2-uitstoot wordt verlaagd doordat de warmtepomp geen fossiele brandstoffen gebruikt. In combinatie met de zonnepanelen en andere duurzame maatregelen is het kantoor van Cure een belangrijke bijdrage leveren aan een duurzamere bouwsector. Deze benadering is niet alleen gunstig voor het milieu, maar ook voor de financiële gezondheid van het bedrijf, omdat de energiekosten worden verlaagd en de CO2-uitstoot wordt verminderd.

Toekomstperspectieven voor vierpijps warmtepompen

De toekomstperspectieven voor vierpijps warmtepompen zijn veelbelovend. In de huidige context van klimaatverandering en energietransitie is het belang van duurzame en efficiënte warmteopwekking groter dan ooit. De vierpijps warmtepomp biedt een uitstekende oplossing voor gebouwen die zowel verwarming als koeling nodig hebben, en die tegelijkertijd gestreefd wordt naar energiebesparing en duurzaamheid.

In de komende jaren is te verwachten dat de toepassing van vierpijps warmtepompen zal toenemen, zowel in de woningbouw als in de commerciële bouw. De technologie is namelijk geschikt voor een breed scala aan gebouwen, van kleine woningen tot grote kantoorgebouwen. Bovendien is de technologie zeer flexibel, wat betekent dat het goed kan worden aangepast aan de specifieke eisen van het gebouw.

In de context van circulaire bouwprojecten zoals het kantoor van Cure is de vierpijps warmtepomp een essentieel onderdeel van een bredere strategie voor duurzaamheid. In combinatie met andere duurzame maatregelen zoals zonnepanelen, warmtewisselaars en geavanceerd ventilatiesystemen kan het systeem bijdragen aan een energieneutrale of zelfs energiepositieve gebouw. Dit is een belangrijke stap in de richting van een duurzamere toekomst.

Conclusie

De vierpijps warmtepomp is een geavanceerde technologie die in toenemende mate wordt ingezet in duurzame bouwprojecten. Het kantoor van Cure in Eindhoven is een uitstekend voorbeeld van hoe deze technologie in de praktijk kan worden toegepast. Het systeem is technisch goed uitgerust en biedt aanzienlijke voordelen op het gebied van energiebesparing, CO2-uitstoot en flexibiliteit.

De implementatie van een vierpijps warmtepomp vereist zorgvuldige planning en samenwerking tussen architecten, bouwbedrijven en installatieadviseurs. In het kantoor van Cure is deze samenwerking gelukt, wat heeft geleid tot een efficiënte en technisch correcte realisatie van het project. De resultaten van het project tonen aan dat het gebruik van een vierpijps warmtepomp een belangrijke bijdrage kan leveren aan een duurzamere bouwsector.

In de komende jaren is te verwachten dat de toepassing van vierpijps warmtepompen zal toenemen, zowel in de woningbouw als in de commerciële bouw. De technologie is namelijk geschikt voor een breed scala aan gebouwen en kan worden aangepast aan de specifieke eisen van het gebouw. In combinatie met andere duurzame maatregelen kan het systeem bijdragen aan een energieneutrale of zelfs energiepositieve gebouw, wat een belangrijke stap is in de richting van een duurzamere toekomst.

Bronnen

vierpijps