Vloerverwarming en warmtepomp: efficiënt verwarmen op lage temperatuur

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Vloerverwarming en warmtepompen zijn twee technieken die steeds vaker in combinatie worden ingezet bij de renovatie of nieuwbouw van woningen. Beide systemen werken op lage temperatuur, wat het rendement van de warmtepomp aanzienlijk verhoogt. Deze combinatie is vooral geschikt voor goed geïsoleerde woningen, waarbij het energieverbruik wordt verlaagd en het comfort wordt vergroot. In dit artikel worden de principes van vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp nader toegelicht, met een focus op de geschiktheid van verschillende warmtepomptypes, technische aspecten, en praktische overwegingen bij de installatie.

Hoe werkt vloerverwarming met een warmtepomp?

Vloerverwarming met een warmtepomp werkt op een vergelijkbare manier als traditionele vloerverwarming, met het verschil dat de warmte niet komt van een cv-ketel, maar van een warmtepomp. Een warmtepomp haalt warmte op uit een externe bron – zoals lucht, grond of water – en levert deze aan het verwarmingssysteem. Bij vloerverwarming wordt dit warme water via slangen onder de vloer geleid, waardoor de vloer opwarmt en de ruimte gelijkmatig wordt verwarmd.

De efficiëntie van deze combinatie berust op het feit dat zowel de warmtepomp als de vloerverwarming werken op lage temperaturen. Hoe kleiner het temperatuurverschil tussen de bron en het afgiftesysteem, hoe hoger het rendement van de warmtepomp. Dit maakt de combinatie van vloerverwarming en warmtepomp een aantrekkelijke keuze voor energiezuinige verwarming in moderne en goed geïsoleerde woningen.

Welke warmtepompen zijn geschikt voor vloerverwarming?

Niet elke warmtepomp is gelijk geschikt voor vloerverwarming. Aan de hand van de typen warmtepompen die worden genoemd in de bronnen, kan worden ingezien welke systemen de beste match vormen met vloerverwarming.

1. Lucht-water warmtepomp

De lucht-water warmtepomp onttrekt warmte uit de buitenlucht en levert deze via een watercircuit aan de verwarming. Deze warmtepomp is het meest geschikt voor combinatie met vloerverwarming. Hij kan zowel in nieuwbouw als in bestaande woningen geïnstalleerd worden zonder ingrijpende aanpassingen. Daarom wordt de lucht-water warmtepomp vaak gezien als de ideale oplossing voor vloerverwarming.

Een voordeel van deze warmtepomp is dat hij werkt bij lage temperaturen en relatief eenvoudig aangesloten kan worden op bestaande vloerverwarmingssystemen. Dit maakt hem een populaire keuze voor renovaties en voor energiezuinige woningen.

2. Hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp combineert de voordelen van een lucht-water warmtepomp met die van een conventionele cv-ketel. Dit type is vooral geschikt voor bestaande woningen die niet volledig geïsoleerd zijn. In zulke gevallen kan de cv-ketel tijdelijk ingeschakeld worden wanneer de warmtepomp niet efficiënt genoeg is, bijvoorbeeld op koude dagen.

Omdat de hybride warmtepomp kan werken met bestaande gasaansluitingen, is hij een flexibele oplossing voor woningen die volledige overgang op een warmtepomp niet mogelijk maken. Ook dit type is geschikt voor vloerverwarming, met het voordeel dat het systeem niet volledig afhankelijk is van de warmtepomp.

3. Grond-water warmtepomp

De grond-water warmtepomp onttrekt warmte uit de grond of uit grondwater. Deze warmtepomp is technisch gezien zeer efficiënt, aangezien de grond temperatuur een stabiele bron is. Echter, de installatie vereist ingrijpende werkzaamheden, zoals boringen of grachtlegging. Dit maakt het systeem vooral geschikt voor nieuwbouwprojecten of woningen waar grootschalige renovaties worden uitgevoerd.

Omdat de grond-water warmtepomp ook werkt op lage temperaturen, is hij geschikt voor vloerverwarming. Echter, de investeringskosten zijn aanzienlijk hoger dan bij een lucht-water warmtepomp, wat dit type minder toegankelijk maakt voor gemiddelde woningen.

4. Lucht-lucht warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp is niet geschikt voor vloerverwarming. Dit type werkt namelijk niet met een watercircuit, maar levert direct warme lucht via ventilatoren. Aangezien vloerverwarming gebaseerd is op watercirculatie en niet op directe luchtafvoer, kan deze warmtepomp niet gebruikt worden in combinatie met vloerverwarming.

Technische aansluiting en compatibiliteit

De aansluiting van een warmtepomp op een vloerverwarmingssysteem hangt af van het type warmtepomp en het type vloerverwarming. Voor de meeste warmtepompen is warmwater vloerverwarming de meest geschikte keuze. Elektrische vloerverwarming is ook mogelijk, maar wordt vooral gebruikt als bijverwarming, bijvoorbeeld in combinatie met zonnepanelen om te hoge stroomkosten te vermijden.

Voor warmwater vloerverwarming zijn drie hoofdtypes beschikbaar:

Natsysteem: Verwarmingsbuizen zijn ingelegd in de chape. Dit is een stabiel en duur systeem, maar vereist tijdens de installatie een afwerking van de vloer.
Droogsysteem: De verwarmingsbuizen zitten in voorgevormde isolatieplaten. Dit maakt het systeem flexibel en geschikt voor renovaties.
Ingefreesde vloerverwarming: Dit systeem wordt gebruikt in wanden of plafonds en is geschikt voor snelle verwarming van ruimtes.

Zowel natsystemen als drogsystemen zijn geschikt voor aansluiting op een warmtepomp, mits de temperatuur van het verwarmingswater laag genoeg is. De warmtepomp vereist namelijk een afgiftesysteem dat werkt op een lage temperatuur, wat vloerverwarming precies is.

Voordelen van vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp

De combinatie van vloerverwarming en warmtepomp biedt een aantal aanzienlijke voordelen:

Energiezuinigheid: Omdat beide systemen werken op lage temperatuur, is het rendement van de warmtepomp hoger. Hierdoor is het energieverbruik lager dan bij conventionele verwarmingsystemen.
Comfort: Vloerverwarming biedt een gelijkmatige warmteverdeling en een comfortabele bodemtemperatuur. Geen koude voeten of warme zones in de woning.
Flexibiliteit: Een warmtepomp kan gebruikt worden voor zowel verwarming als koeling (in geval van dubbele werking), wat het systeem multifunctioneel maakt.
Duurzaamheid: Warmtepompen gebruiken hernieuwbare energiebronnen en produceren weinig CO₂, wat bijdraagt aan een duurzame woning.

Een belangrijk nadeel is echter de investeringskost. De installatie van een warmtepomp is kostbaar, en in bestaande woningen kan het noodzakelijk zijn om aanpassingen te doen aan het verwarmingssysteem. Bovendien is de werking van de warmtepomp afhankelijk van de buitentemperatuur, wat het rendement kan beïnvloeden in extreem koude weersomstandigheden.

Kritische kijk op rendement en werking

De efficiëntie van een warmtepomp is afhankelijk van de kwaliteit van de isolatie van de woning. In goed geïsoleerde en kierdichte woningen werkt de warmtepomp het efficiëntst, omdat er minder warmte verloren gaat en de verwarming niet constant moet werken. In minder geïsoleerde woningen kan het rendement dalen, wat het energieverbruik verhoogt.

Daarnaast is de werking van vloerverwarming relatief traag. Het duurt langer om een woning op te warmen dan met radiatoren. Dit is echter geen nadeel, aangezien vloerverwarming een constante warmtebuitendruk garandeert en geen scherpe temperatuurschommelingen veroorzaakt. Een nachtverlaging is bij vloerverwarming in combinatie met warmtepomp niet nodig, omdat het systeem traag werkt en de warmte langzaam verloren gaat.

Installatie en aanpassingen

Het aansluiten van een warmtepomp op een bestaande vloerverwarming is mogelijk, maar vereist in sommige gevallen aanpassingen. Bijvoorbeeld bij een lucht-water warmtepomp is dit vaak niet nodig, terwijl een hybride of grond-water warmtepomp wel ingrijpende werkzaamheden kan vereisen.

Een ervaren installateur kan bepalen of de bestaande vloerverwarming geschikt is voor een warmtepomp. Factoren die bepalend zijn:

Temperatuur van het afgiftesysteem: De vloerverwarming moet werken op een lage temperatuur, zoals 35 °C of lager.
Hydraulische balans: De vloerverwarming moet goed geregeld zijn om gelijkmatige warmteverdeling te garanderen.
Afmetingen en layout: De vloerverwarming moet voldoende oppervlakte hebben om de warmte goed te verdelen.

In sommige gevallen is het nodig om de vloerverwarming aan te passen, bijvoorbeeld door de buisdichtheid te verhogen of de isolatie te verbeteren. Deze aanpassingen zijn echter vaak minder ingrijpend dan bij het aansluiten van een warmtepomp op radiatoren.

Kosten en financiële aspecten

De investeringskosten van een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming zijn afhankelijk van het type warmtepomp, de omvang van de woning en de aanpassingen die nodig zijn. Een lucht-water warmtepomp is de economischst te realiseren, terwijl een grond-water warmtepomp aanzienlijk duurder is vanwege de installatiekosten.

De terugverdientijd van een warmtepomp hangt af van het energieverbruik van de oude verwarmingsinstallatie en het rendement van de nieuwe installatie. In goed geïsoleerde woningen kan de terugverdientijd lopen van 5 tot 10 jaar, afhankelijk van de energiemarkt en subsidies.

Subsidies en belastingaftrek zijn beschikbaar voor duurzame verwarmingsinstallaties, waaronder warmtepompen en vloerverwarming. Het is daarom verstandig om rekening te houden met deze financiële aspecten bij de keuze voor een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming.

Veelvoorkomende vragen

1. Kan ik mijn bestaande vloerverwarming aansluiten op een warmtepomp?

Ja, in de meeste gevallen is het mogelijk om bestaande vloerverwarming aan te sluiten op een warmtepomp. Dit is vooral eenvoudig bij een lucht-water warmtepomp. Echter, bij een hybride of grond-water warmtepomp kunnen aanpassingen nodig zijn, afhankelijk van de huidige status van de verwarming.

2. Hoe werkt vloerverwarming met een warmtepomp?

Vloerverwarming met een warmtepomp werkt op vergelijkbare wijze als traditionele vloerverwarming, met het verschil dat de warmte niet uit een cv-ketel komt, maar uit een warmtepomp. De warmtepomp haalt warmte op uit de lucht, grond of water en levert deze aan het verwarmingssysteem. Het warme water wordt vervolgens rondgepompt in de slangen onder de vloer.

3. Wat is het verschil tussen een lucht-water en een hybride warmtepomp?

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de lucht en levert deze via een watercircuit aan de verwarming. Een hybride warmtepomp combineert deze technologie met een conventionele cv-ketel. Bij lage rendementen of koude weersomstandigheden springt de cv-ketel bij om de verwarming te ondersteunen.

4. Is elektrische vloerverwarming geschikt voor een warmtepomp?

Elektrische vloerverwarming kan theoretisch gebruikt worden in combinatie met een warmtepomp, maar is minder efficiënt dan warmwater vloerverwarming. Elektrische vloerverwarming wordt vaak gebruikt als bijverwarming, bijvoorbeeld in combinatie met zonnepanelen om te hoge stroomkosten te vermijden.

Mythen over vloerverwarming en warmtepompen

Mythe 1: vloerverwarming is technisch gezien elektrische verwarming

Elektrische vloerverwarming werkt op elektriciteit, maar vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp gebruikt warm water. Omdat de warmtepomp ook op hernieuwbare energie werkt, is het een duurzame en energiezuinige oplossing.

Mythe 2: vloerverwarming doet er langer over om een huis op te warmen

Vloerverwarming reageert inderdaad iets langzamer dan radiatoren, maar dit betekent niet dat de woning koud wordt. Door de constante warmtebuitendruk is er geen kritische opwarm- of afkoelfase. Daarom is een nachtverlaging bij vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp niet nodig.

Mythe 3: vloerverwarming wordt alleen in de vloer geïnstalleerd

Vloerverwarming kan ook in muren of plafonds geïnstalleerd worden. Deze methode is geschikt voor snelle verwarming van ruimtes en neemt geen extra ruimte in beslag. Dit maakt het systeem geschikt voor elk modern interieur.

Conclusie

Vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp is een efficiënte en comfortabele oplossing voor energiezuinige verwarming in moderne en goed geïsoleerde woningen. De combinatie van beide systemen werkt op lage temperatuur, wat het rendement van de warmtepomp verhoogt en het energieverbruik vermindert. Er zijn verschillende warmtepomptypes beschikbaar, waarbij de lucht-water warmtepomp de meest geschikte keuze is voor vloerverwarming. In bestaande woningen is een hybride warmtepomp een alternatief, terwijl een grond-water warmtepomp meestal alleen geschikt is voor nieuwbouw.

De installatie van een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming vereist in sommige gevallen aanpassingen aan het bestaande systeem. Het is daarom aan te raden om advies te vragen bij een ervaren installateur die een op maat passende oplossing kan aanbieden. De investeringskosten zijn aanzienlijk, maar de energiebesparing en de mogelijke subsidies maken het systeem een aantrekkelijke keuze voor duurzame verwarming.

Tot slot is het belangrijk om kritisch te kijken naar de geschiktheid van een warmtepomp in combinatie met vloerverwarming. Niet elke warmtepomp is gelijk geschikt, en de werking hangt af van de isolatie van de woning en de aanpassingen die nodig zijn. Door de juiste keuze te maken, kan vloerverwarming in combinatie met een warmtepomp een duurzame, comfortabele en energiezuinige verwarmingsoplossing bieden voor elke woning.