Afmetingen van warmtepompen: wat u als eigenaar moet weten

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De keuze van een warmtepomp is een belangrijke stap voor eigenaren die hun woning duurzaam willen voorzien van verwarming en warm water. Tijdens het beslissingsproces moeten meerdere factoren in overweging worden genomen, zoals het type warmtepomp, de installatiemogelijkheden en de geluidsproductie. Eén van de cruciale technische aspecten die vaak onderschat worden, zijn de afmetingen van de warmtepomp. Deze bepalen niet alleen de installatiemogelijkheden, maar ook de efficiëntie, het geluidsniveau en de kostenefficiëntie van het systeem.

In dit artikel zullen we een gedetailleerd overzicht geven van de afmetingen van verschillende warmtepompmodellen, aandacht besteden aan de invloed van de grootte van de buitenunit op het geluidsvermogen en geven we aanbevelingen voor de installatie. Het artikel is gebaseerd op betrouwbare bronnen en technische documentatie uit de sector.

Afmetingen van warmtepompen: een overzicht

Lucht-water warmtepompen

Lucht-water warmtepompen zijn een van de populairste oplossingen voor duurzame verwarming. Ze halen warmte uit de buitenlucht en zetten die om in warm water voor verwarming en tapwater. Deze warmtepompen bestaan meestal uit twee units: een binnenunit en een buitenunit. De afmetingen van deze units kunnen variëren afhankelijk van het merk, de capaciteit en het type installatie.

Binnenunit

De binnenunit van lucht-water warmtepompen is meestal compact en geruisloos. Volgens de technische specificaties van Daikin, bijvoorbeeld, heeft hun Altherma 3 H-HT-F een afmeting van 1650 x 595 x 625 mm (h x b x d) voor een 180-liter tank. Dit maakt het geschikt voor installatie in bijvoorbeeld een kelder, een schuur of een aparte technische ruimte.

De geluidproductie van deze binnendelen is meestal zeer laag, ongeveer 30 dB(A), wat gelijk is aan een fluisterend geluid. Dit maakt het mogelijk om de binnenunit in de buurt van leefruimten te plaatsen zonder storend geluid te veroorzaken.

Buitenunit

De buitenunit van een lucht-water warmtepomp bevat de onderdelen die geluid produceren, zoals de ventilator, de compressor en de verdamper. De afmetingen van deze unit bepalen het geluidsvermogen en de efficiëntie van de warmtepomp. Grotere buitenunits zijn doorgaans efficiënter, maar ook duurder. Volgens de Daikin-specificaties ligt het geluidsdrukniveau van hun buitenunit tussen 43 dB(A) en 48 dB(A), afhankelijk van de omstandigheden.

Wetgeving legt beperkingen op voor de geluidproductie van buitenunits. Zo mag een warmtepomp overdag maximaal 45 dB(A) produceren en ’s nachts niet meer dan 40 dB(A). Deze normen zijn vanaf 1 april 2021 in werking getreden.

De afmetingen van de buitenunit zijn dus van groot belang voor de voldoende akoestische prestaties en de efficiëntie. Een grotere unit kan beter functioneren in koude weersomstandigheden, aangezien het in staat is om warmte te halen bij temperaturen zo laag als -28°C, zoals bij Daikin het geval is.

Monoblok-uitvoering

Een alternatief voor de split-uitvoering is de monoblok-uitvoering, waarbij alle onderdelen van de warmtepomp in één unit zijn geïntegreerd. Deze uitvoering is geschikt voor situaties waar installatie van een aparte buitenunit onpraktisch is. Omdat de verbindingsbuizen slechts met water zijn gevuld, vereist deze installatie geen koelcertificaat voor de aannemer. Bovendien zijn monoblok-uitvoeringen vaak fluisterstil in werking, waardoor ze in de buurt van leefruimtes kunnen worden geplaatst.

Water-water warmtepompen

Water-water warmtepompen halen warmte uit de bodem of een oppervlaktewaterbron. Een typische uitvoering vereist een bodemlus die tussen 25 en 150 meter diep is. De lengte van deze bodemlus bepaalt hoeveel warmte kan worden opgepikt. Hoe langer de lus, hoe meer warmte beschikbaar is. In de praktijk is het vaak efficiënter om één diepe boring van bijvoorbeeld 120 meter te maken, dan vier ondiepe boringen van 30 meter. Dit heeft te maken met de thermodynamische eigenschappen van de bodem en de efficiëntie van de warmtewisseling.

De afmetingen van de warmtepomp-unit zelf zijn hierbij minder van invloed, aangezien de prestaties voornamelijk worden bepaald door de lengte en diepte van de bodemlus. Toch is de grootte van de warmtepomp-unit belangrijk voor de installatie en de ruimte die beschikbaar is in de woning of schuur.

Invloed van afmetingen op efficiëntie en geluidsproductie

Grotere buitenunit = minder geluid

De afmetingen van de buitenunit van een lucht-water warmtepomp beïnvloeden zowel de efficiëntie als de geluidsproductie. Grotere units kunnen meer warmte opnemen uit de lucht en doen dit efficiënter, wat resulteert in minder geluid per uitgevoerde opwarmcapaciteit. Dit komt doordat grotere units minder vaak hoeven te draaien om dezelfde hoeveelheid warmte op te wekken.

Bij een kleinere unit moet de compressor en ventilator sneller draaien om hetzelfde resultaat te bereiken, wat leidt tot een hoger geluidsvermogen. Dit is een belangrijke overweging, vooral in woonwijken waar akoestische normen strikt worden gehandhaafd.

Geluidsvermogen versus geluidsdruk

Het geluidsvermogen wordt gemeten direct bij de bron, terwijl het geluidsdrukniveau wordt gemeten op een bepaalde afstand van de bron (meestal 1,5 tot 2 meter). Dit betekent dat het geluidsniveau dat een buurman of buurvrouw hoort, afhankelijk is van de afstand tot de unit. Een grotere buitenunit heeft hierdoor vaak een gunstiger akoestische prestatie, omdat het geluidsniveau gematigd is en over grotere afstanden afneemt.

SPF-waarde en afmetingen

De SPF (Seasonal Performance Factor) is een maat voor de jaarlijkse efficiëntie van een warmtepomp. Een SPF van 4,0 is typisch voor water-water warmtepompen, terwijl een SPF van 3,2 vaak wordt gezien bij lucht-water warmtepompen. De afmetingen van de warmtepomp en de buitenunit bepalen indirect deze waarde, omdat een grotere unit beter kan functioneren in koude omstandigheden en minder energie verbruikt om dezelfde hoeveelheid warmte op te wekken.

Aanbevelingen voor installatie en keuze

Kies de juiste afmetingen

Bij de aankoop van een warmtepomp is het belangrijk om de juiste afmetingen te kiezen, afhankelijk van de grootte van de woning, de verwachtingen qua verwarming en warm water, en de beschikbare installatiemogelijkheden. Voor een gemiddelde woning met vijf vertrekken is een warmtepomp met een capaciteit van minimaal 8-10 kW aanbevolen. Dit kan worden bereikt met een lucht-water warmtepomp in split-uitvoering, waarbij de buitenunit aan de zijkant of achterkant van de woning kan worden geplaatst.

Let op akoestische normen

De geluidsproductie van de buitenunit moet voldoen aan de lokale akoestische normen. In veel gemeenten is dit maximaal 45 dB(A) overdag en 40 dB(A) ’s nachts. Grotere buitenunits zijn vaak beter in staat om aan deze eisen te voldoen, vooral in koude wintersituaties waarin de warmtepomp intensiever moet draaien.

Combineer met vloerverwarming of convectoren

Om lucht-water warmtepompen efficiënt te laten werken, is het verstandig om ze te combineren met een lage temperatuur verwarmingssysteem, zoals vloerverwarming of convectoren. Dit is nodig omdat warmtepompen meestal warmte leveren op lagere temperaturen dan traditionele cv-ketels. Convectoren of vloerverwarming zorgen ervoor dat deze warmte optimaal kan worden verspreid.

Kies voor een split-uitvoering

Een split-uitvoering biedt meerdere voordelen. De binnenunit is compact, geruisloos en kan dicht bij de leefruimte worden geplaatst, terwijl de buitenunit de luidere componenten bevat en op een afstand kan worden geïnstalleerd. Daarnaast is het mogelijk om de werking van de warmtepomp om te keren, waardoor het systeem in de zomer ook als airco kan functioneren.

Technische checklist voor de installatie

Als u een warmtepomp aan het installeren is, zijn de volgende technische aspecten belangrijk om rekening mee te houden:

Afmetingen van de buitenunit: Zorg dat er voldoende ruimte is voor de installatie en de koelkringloop.
Afstand tot buurhuis: Houd rekening met akoestische normen en plaatst de buitenunit zover mogelijk van de erfgrens.
Verdampingstemperatuur: Bij de eerste opstart van de warmtepomp is het belangrijk om de zuiggastemperatuur te controleren, die moet tussen 4 en 12 graden liggen. Als deze onder nul komt, is het nodig om de bronleidingen te ontluchten of aan te vullen met glycol.
Delta T: Controleer of de delta T tussen de bron in en bron uit ongeveer 4-5°C is.
Heetgastemperatuur: Deze moet tenminste 25 K hoger liggen dan de aanvoertemperatuur.
Vloeistoftemperatuur: Deze moet ongeveer gelijk zijn aan de retourtemperatuur.
Oververhitting: Deze moet tussen 2 en 8°C liggen.

Bij het aanpassen van parameters of het registreren van accessoires dient rekening te worden gehouden met de specificaties van het merk en model. Dit verschilt per warmtepompfabrikant.

Conclusie

De keuze van de juiste afmetingen voor een warmtepomp is een essentieel onderdeel van de installatie. De grootte van de buitenunit beïnvloedt niet alleen de efficiëntie van de warmtepomp, maar ook het geluidsvermogen en de akoestische prestaties. Grotere units zijn vaak efficiënter, maken minder geluid per uitgevoerde opwarmcapaciteit en voldoen beter aan de akoestische normen.

Daarnaast is het belangrijk om te rekenen met de technische vereisten van het systeem, zoals de combinatie met vloerverwarming of convectoren, het type uitvoering (split of monoblok), en de installatiemogelijkheden. Door zorgvuldig te kiezen en te installeren, kunt u ervoor zorgen dat uw warmtepomp optimaal functioneert en u jarenlang genoeg doet.

Bronnen

toevoer