Waarom draait een warmtepomp continu en wat zijn de oorzaaken en oplossingen?

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp is een duurzame oplossing voor het verwarmen en koelen van woningen. Het principe is eenvoudig: een warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht (of uit de grond of het water) en gebruikt die om het huis warm te houden. Echter, een veel voorkomende vraag bij eigenaren is: waarom blijft de warmtepomp continu draaien? In deze artikel zullen we dieper ingaan op de technische achtergrond, mogelijke oorzaken, en mogelijke oplossingen, met het oog op het optimaliseren van efficiëntie en verminderen van energieverbruik. De informatie is gebaseerd op technische data, installatieadviezen en onderhoudsrichtlijnen die zijn opgenomen in betrouwbare bronnen.

Inleiding

Een warmtepomp draait meestal niet constant zoals een traditionele CV-ketel, maar er zijn situaties waarin het systeem het gevoel geeft dat het continu draait. Dit kan het gevolg zijn van een aantal factoren, zoals de werking van het type warmtepomp, de regelingen, het klimaat, of eventuele technische problemen. Het is belangrijk om te begrijpen dat moderne warmtepompen, in tegenstelling tot oude CV-systemen, meestal efficiënter werken door modulerend te draaien of te pendelen. Echter, het blijven draaien kan ook duiden op inefficiëntie, wat zowel het comfort als de energierekening negatief kan beïnvloeden.

In deze tekst zullen we het verschijnsel van een continu draaiende warmtepomp analyseren, met aandacht voor de technische aspecten, mogelijke oorzaken en aanbevolen maatregelen om dit te voorkomen of te optimaliseren.

Technische achtergrond van warmtepompwerking

1. Het principe van warmteoverdracht

Een warmtepomp werkt volgens het principe van warmteoverdracht. Ze haalt warmte uit de buitenlucht (of de grond of het water) en brengt deze over naar een koude ruimte, zoals een woning. Dit gebeurt via een koudemiddel dat verdampt en condenseert, wat warmte produceert of absorbeert.

De werking van de warmtepomp is afhankelijk van verschillende factoren, zoals de buitentemperatuur, de gewenste kamertemperatuur, de isolatie van het huis en het type warmtepomp. Bij lage buitentemperaturen kan de efficiëntie dalen, waardoor de warmtepomp langer moet draaien om voldoende warmte op te wekken.

2. Het verschil tussen aan-uit en modulerend gedrag

Er zijn twee basistypes van warmtepompen qua werking: aan-uit en modulerend. Een aan-uit warmtepomp schakelt volledig aan of uit op basis van de behoefte aan warmte. Dit kan leiden tot zogenaamde pendelen – het systeem schakelt vaak in en uit, wat energieverspilling en veroudering kan veroorzaken.

Een modulerende warmtepomp, zoals uitgelegd in bron [2], werkt met een invertertechnologie. Hierbij kan de warmtepomp de werking aanpassen aan de behoefte aan warmte. Dit betekent dat de compressoren en ventilatoren variabel draaien, wat energieverbruik bespaart en het comfort vergroot. Deze warmtepompen voorkomen pendelen en kunnen daardoor efficiënter draaien.

Waarom blijft een warmtepomp draaien?

1. Regelingsinstellingen

Een van de meest voorkomende redenen dat een warmtepomp blijft draaien is de regeling. De thermostaat en de regeltechniek van de warmtepomp bepalen wanneer en hoe lang de warmtepomp actief is.

a. Thermostaat en regeling

De thermostaat regelt wanneer de warmtepomp aangaat of uitgaat. Als de thermostaat bijvoorbeeld ingesteld is op een hogere kamertemperatuur, zal de warmtepomp vaker aangaan en langer draaien om die temperatuur te behouden. Ook de precisie van de thermostaat speelt een rol: een minder nauwkeurige thermostaat kan leiden tot onnodig lang draaien van de warmtepomp.

b. Buffervat

Een buffervat is een technische oplossing die vaak wordt toegepast bij traditionele aan-uit warmtepompen. Het buffervat fungeert als een soort warmtebuffer, zodat de warmtepomp niet constant in- en uit moet schakelen. Een modulerende warmtepomp (zoals beschreven in bron [2]) heeft echter vaak geen buffervat nodig, omdat het systeem zelf de warmtecontrole kan aanpassen aan de behoefte.

2. De werking in extreme weersomstandigheden

Bij zeer lage buitentemperaturen kan de warmtepomp minder efficiënt werken. Het koudemiddel heeft bij lage temperaturen minder warmte te onttrekken, wat betekent dat de warmtepomp langer moet draaien om het gewenste comfort te leveren.

Bron [4] legt uit dat warmtepompen in principe ook werken bij temperaturen tot -20°C, maar de efficiëntie is dan lager. In dergelijke situaties is het normaal dat de warmtepomp langer draait, omdat hij meer energie moet inzetten om hetzelfde resultaat te behalen.

3. De rol van de koudemiddel

Het koudemiddel is een essentieel onderdeel van de warmtepomp. Het verdampt bij lage temperaturen en condenseert bij hoge temperaturen, waardoor warmte wordt overgedragen. De kwaliteit en het type koudemiddel bepalen de efficiëntie van de warmtepomp.

Bron [6] benadrukt dat synthetische koudemiddelen een hoger broeikaseffect hebben dan bijvoorbeeld propaan. Tijdens de levensduur van de warmtepomp kan een beetje koudemiddel lekken, wat niet alleen de efficiëntie vermindert, maar ook het milieu kan belasten. Een warmtepomp met een verouderd of lekkend koudemiddelexemplaar kan dus langer draaien om hetzelfde resultaat te behalen.

4. De werking van de circulatiepomp en hydraulische scheiding

Een warmtepomp werkt vaak in combinatie met een CV-ketel in een hybride opstelling. In dergelijke systemen kan het gedrag van de circulatiepompen invloed hebben op de werking van de warmtepomp.

Bron [5] legt uit dat verschillende circulatiepompen (bijvoorbeeld de pomp in de warmtepomp en de pomp in de CV-ketel) op zichzelf kunnen werken, wat storingen kan veroorzaken. Om dit te voorkomen wordt vaak een openverdeler of evenwichtsfles gebruikt. Deze zorgt voor hydraulische scheiding, waarbij de waterstromen elkaar niet beïnvloeden. Dit voorkomt storingen en zorgt voor een efficiënter systeem.

Als de hydraulische scheiding niet correct is afgesteld, kan de warmtepomp extra lang blijven draaien om de gewenste temperatuur te behouden.

Mogelijke oorzaken van continu draaien

Oorzaak	Uitleg	Oplossing
Onjuiste thermostaatinstellingen	De thermostaat is te hoog ingesteld of niet nauwkeurig genoeg.	Controleer en bijstel de thermostaat. Overweeg een slimme thermostaat.
Te lage isolatie	Het huis is slecht geïsoleerd, waardoor warmte snel verloren gaat.	Verbeter de isolatie (dak, muren, ramen).
Verouderd of defecte warmtepomp	De warmtepomp is slijtage of bevat een lekkend koudemiddel.	Voer onderhoud uit of laat de warmtepomp testen door een professional.
Geen modulerende warmtepomp	De warmtepomp pendelt vaak in- en uit.	Overweeg een warmtepomp met invertertechnologie.
Fout in de regeltechniek	De regeling van de warmtepomp werkt niet correct.	Controleer of de regeling correct is afgesteld.

Onderhoud en efficiëntie

Een belangrijke factor die het gedrag van een warmtepomp beïnvloedt, is het onderhoud. Een goed onderhouden warmtepomp draait efficiënter en veroorzaakt minder storingen. Bron [1] benadrukt het belang van regelmatig onderhoud. Een onderhoudsabonnement zorgt ervoor dat de warmtepomp niet alleen functioneert, maar ook efficiënt werkt.

Regelmatig onderhoud omvat onder andere:

Reinigen van de buitenunit en de warmte-uitwisselaar.
Controle op lekkages in het koudemiddel.
Aanpassen van de regelingen.
Testen van de circulatiepompen en hydraulische scheiding.

Een warmtepomp met slecht onderhoud kan onnodig lang blijven draaien, wat zowel energieverspilling als veroudering kan veroorzaken.

Hybride warmtepompen

Een hybride warmtepomp is een combinatie van een warmtepomp en een CV-ketel. In normale omstandigheden gebruikt het systeem de warmtepomp, maar bij extreme kou neemt de CV-ketel het over. Dit zorgt ervoor dat de warmtepomp niet altijd moet draaien, wat de efficiëntie verhoogt.

Bron [4] legt uit dat hybride warmtepompen een goede oplossing zijn voor bestaande woningen die nog aangesloten zijn op het gasnet. In dergelijke situaties hoeft er geen extra infrastructuur te worden aangelegd, wat de installatiekosten verlaagt.

Geluidsoverlast en technische beperkingen

Een warmtepomp die continu draait, kan geluidsoverlast veroorzaken. Bron [6] benadrukt dat de geluidsnormen voor buitenunits strikt zijn. Overdag mag het geluid niet hoger zijn dan 45 dB en 's nachts 40 dB. Een warmtepomp die continu draait, kan deze normen overschrijden, wat een probleem kan worden voor buren.

De oplossing ligt vaak in de keuze van de locatie van de buitenunit. Een slimme plaatsing (ver van buuren) en het kiezen van een stil model kan geluidsoverlast voorkomen.

Conclusie

Het verschijnsel dat een warmtepomp continu blijft draaien, kan verschillende oorzaken hebben. Het kan technisch (zoals regelingen of isolatie), werkomstandigheden (zoals extreme kou of slechte hydraulische scheiding) of onderhoudsgerelateerd zijn. Het is belangrijk om te weten dat moderne warmtepompen, vooral modulerende modellen, efficiënter werken dan traditionele aan-uit systemen.

Voor eigenaren is het aan te raden om:

De thermostaat nauwkeurig in te stellen.
De isolatie van het huis te verbeteren.
Regelmatig onderhoud te voeren.
Over te stappen naar een modulerende warmtepomp indien mogelijk.
De regeltechniek te controleren.
Een hybride systeem in overweging te nemen bij extreme kou.

Een goed functionerende warmtepomp draait efficiënter, verlengt de levensduur van het systeem, en vermindert het energieverbruik. Door de juiste maatregelen te nemen, kan het gevoel van een warmtepomp die continu draait worden verminderd, waardoor het comfort en het milieueffect verbeteren.