Waarom draait een warmtepomp 's nachts harder en hoe beperk je geluidsoverlast?

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze bij de verduurzaming van woningen. Deze installaties zijn efficiënt, milieuvriendelijk en bieden een duurzame oplossing voor verwarming en koeling. Toch zijn er ook nadelen aan het gebruik van een warmtepomp, en een van de meest voorkomende klachten onder huiseigenaars is geluidsoverlast, met name ’s nachts. In dit artikel bespreken we waarom warmtepompen ’s nachts vaak harder draaien, wat de oorzaak is van het geluid, en wat je kunt doen om geluidsoverlast te beperken. Op basis van relevante technische en praktische informatie uit betrouwbare bronnen geven we je een duidelijk overzicht van de situatie en mogelijke oplossingen.

Hoe werkt een warmtepomp en waarom produceert het geluid?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (zoals lucht, water of grond) opzuigt en deze gebruikt om een woning te verwarmen. De meest voorkomende warmtepomp in Nederland is de lucht-water warmtepomp, die een buitenunit heeft waarin de ventilator en de compressor geplaatst zijn. Deze componenten zijn verantwoordelijk voor het geluid dat tijdens de werking van de warmtepomp ontstaat.

Ventilator en compressor als bron van geluid

De ventilator zorgt ervoor dat lucht wordt aangezogen en over de warmtewisselaar van de warmtepomp wordt geblazen. Deze ventilatie is nodig om de warmte over te dragen naar het koudemiddel in de installatie. De compressor, aan de andere kant, pompt het koudemiddel onder druk door het systeem. Beide onderdelen draaien tijdens het werken van de warmtepomp en produceren zo een zoemend of brommend geluid.

Het geluidsniveau van een warmtepomp varieert afhankelijk van het type en het vermogen. Volgens de gegevens uit de bronnen is een typische lucht-water warmtepomp in staat tot een geluidsniveau van 50 tot 60 dB(A) op een afstand van 1 meter. Dit is vergelijkbaar met het geluid van een koffiemachine of een elektrische tandenborstel. Voor woningen met een hoger energieverbruik kunnen de warmtepompen met een vermogen tot 12 kW geluidsniveaus van maximaal 70 dB(A) bereiken, hoewel moderne modellen meestal stiller zijn.

Het geluid wordt verder beïnvloed door factoren zoals de omgeving waarin de warmtepomp staat, de installatiemethode, en de manier waarop het systeem is geconfigureerd. Daarom is het belangrijk om bij het plaatsen van een warmtepomp rekening te houden met geluidsbeperkende maatregelen.

Waarom draait een warmtepomp ’s nachts harder?

Een veelvoorkomende vraag die huiseigenaars stellen is: waarom draait mijn warmtepomp ’s nachts harder? De reden achter dit verschijnsel ligt voornamelijk aan de werking van het systeem en aan de omgeving waarin het zich bevindt. Hieronder geven we een aantal mogelijke oorzaken.

1. Hogere vraag naar verwarming in de nacht

In veel huizen is de temperatuur in de nacht lager dan overdag, wat betekent dat de warmtepomp meer warmte moet leveren om de gewenste binnenkamer temperatuur te behouden. In geval van een warmtepomp die niet voorzien is van een buffervat of een vloerverwarmingssysteem, kan dit leiden tot meer frequentie in het draaien op vol vermogen, wat het geluidsniveau verhoogt.

2. Geen nachtinstelling of slechte configuratie

Veel moderne warmtepompen zijn uitgerust met een nachtinstelling, waarbij het systeem ’s nachts op een laag toerental draait om geluidsoverlast te beperken. Als deze instelling niet is ingeschakeld of niet correct is geconfigureerd, kan de warmtepomp in de nacht op vol vermogen werken, wat resulteert in meer geluid.

Deze functie is echter niet standaard in alle warmtepompen aanwezig. Het is daarom verstandig om bij aankoop van een warmtepomp te vragen of het model over een nachtinstelling beschikt en of de installateur deze functie tijdens de installatie correct heeft ingeschakeld.

3. Geen of onvoldoende isolatie van de woning

Een woning die niet goed geïsoleerd is, verliest meer warmte in de nacht, wat de warmtepomp dwingt om harder te draaien om de gewenste temperatuur te behouden. Hierdoor kan het geluidsniveau in de nacht hoger worden dan overdag.

4. Slechte plaatsing van de buitenunit

De plaatsing van de buitenunit van de warmtepomp speelt ook een rol bij het geluidsniveau. Als de buitenunit dicht bij een muur, schutting of gevel is geplaatst, kan het geluid door reflectie versterkt worden. Daarnaast kan het geluid beter doordringen in de woning als de buitenunit dicht bij een raam of dekking is geplaatst.

Om geluidsoverlast te beperken, is het verstandig om de buitenunit zo ver mogelijk van de erfgrens te plaatsen, zodat het geluidsniveau op de erfgrens binnen de wettelijke normen blijft. Deze normen zijn sinds 1 april 2021 vastgelegd in de regels voor geluidsoverlast. Tussen 19:00 uur en 7:00 uur mag de warmtepomp op de erfgrens maximaal 40 dB(A) geluid produceren, en overdag mag het niveau 45 dB(A) niet overschrijden.

5. Slijtage of defecten in de unit

Een warmtepomp die niet goed onderhouden is, kan ook harder gaan draaien. Slijtage, vuil of verkeerde montage kunnen ervoor zorgen dat de ventilator of de compressor harder moet werken, wat resulteert in meer geluid. Regelmatig onderhoud van de warmtepomp is daarom belangrijk om geluidsoverlast te voorkomen en de levensduur van de installatie te verlengen.

Hoe beperk je geluidsoverlast door een warmtepomp?

Hoewel warmtepompen inherent geluid produceren, zijn er meerdere technische en praktische maatregelen beschikbaar om geluidsoverlast te beperken. Hieronder geven we een overzicht van de meest effectieve methoden, op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen.

1. Gebruik van een geluidsreducerende omkasting

Een geluidsreducerende omkasting is een van de meest effectieve maatregelen om het geluidsniveau van de buitenunit te verlagen. Deze omkasting kan het geluid met 9 tot 15 dB(A) verminderen. Het is echter belangrijk om te weten dat het gebruik van zo’n omkasting ook beperkingen heeft. Zo wordt de luchtcirculatie om de warmtepomp beperkt, wat de prestaties van de installatie kan beïnvloeden. Bovendien is het een relatief dure investering (circa €1.000).

Voordat je een omkasting laat plaatsen, is het verstandig om te controleren of het model van de warmtepomp geschikt is voor deze aanpassing. Niet alle warmtepompen zijn ontworpen om onder een omkasting te functioneren.

2. Gebruik van een buffervat

Een buffervat is een technische aanpassing die helpt bij het verminderen van het geluidsniveau. Het buffervat zorgt ervoor dat de warmtepomp niet continu moet schakelen tussen uit-stand en vol vermogen, waardoor het toerental lager kan blijven. Hierdoor draait de warmtepomp rustiger en produceert minder geluid. Dit heeft ook het voordeel dat de levensduur van de installatie verlengd wordt.

3. Nachtinstelling inschakelen

Als je warmtepomp over een nachtinstelling beschikt, is het verstandig om deze functie in te schakelen. In deze modus draait de warmtepomp ’s nachts op een laag toerental, wat het geluidsniveau vermindert. Deze instelling is echter niet in alle warmtepompen standaard aanwezig, dus het is belangrijk om dit bij de aankoop en installatie te controleren.

4. Goede plaatsing van de buitenunit

De plaatsing van de buitenunit heeft een grote invloed op het geluidsniveau. De buitenunit moet voldoende vrije ruimte rondom zich hebben. Het is verstandig om de unit zo ver mogelijk van de erfgrens te plaatsen, zodat het geluidsniveau op de erfgrens binnen de toegestane normen blijft. Daarnaast is het aan te raden om beplanting aan te brengen rondom de unit, omdat groene ruimte het geluid beter absorbeert dan hard gemaakt terrein.

Als de unit op een balkon of dak geplaatst wordt, zijn er extra maatregelen nodig om trillingen te beperken. Denk aan flexibele leidingen en rubberen pootjes onder de unit. Deze maatregelen voorkomen resonantie, wat kan leiden tot meer geluid.

5. Optie voor een stille warmtepomp

Bij de aankoop van een warmtepomp is het verstandig om rekening te houden met het geluidsniveau. Op het energielabel van de warmtepomp is het geluidsvermogen vermeld in dB(A). Hiermee kun je verschillende modellen vergelijken. Moderne warmtepompen zijn ontworpen om geruislozer te werken, en sommige modellen zijn speciaal ontworpen voor stadsgebruik met een lagere geluidsproductie.

6. Optie voor een bodem-water warmtepomp

Voor woningen waar het geluid een belangrijke rol speelt, kan overwegen naar een bodem-water warmtepomp een interessante optie zijn. Deze installaties hebben geen buitenunit en zijn daarom buiten vrijwel stil. Aan de andere kant zijn bodem-water warmtepompen duurder en vereisen ze aansluiting op een grondwaterbron, wat niet in alle situaties mogelijk is.

7. Regelmatig onderhoud uitvoeren

Regelmatig onderhoud van de warmtepomp is essentieel om geluidsoverlast te voorkomen. Slijtage, vuil of verkeerde montage kunnen ervoor zorgen dat de ventilator en compressor harder moeten werken, wat leidt tot meer geluid. Door het onderhoud regelmatig te laten uitvoeren, kun je ervoor zorgen dat de installatie efficiënt en geruislozer werkt.

8. Voorzien van lage temperatuurverwarming

Een warmtepomp werkt efficiënter en geruislozer wanneer de verwarmingsinstallatie geschikt is voor lage temperatuurverwarming. Dit betekent dat je woning moet zijn uitgerust met vloerverwarming of lage temperatuur radiatoren. Door de temperatuur van de verwarming laag te houden, hoeft de warmtepomp niet zo hard te draaien, wat resulteert in minder geluid.

Daarnaast is het belangrijk om de woning goed te isoleren, zodat minder warmte verloren gaat en de warmtepomp niet hoeft te werken op vol vermogen.

Wanneer is er sprake van onrechtmatige hinder?

Hoewel warmtepompen in de meeste gevallen binnen de wettelijke normen vallen, kan er in uitzonderingsgevallen sprake zijn van onrechtmatige hinder. Als de warmtepomp het geluidsniveau op de erfgrens overschrijdt, kan dit leiden tot klachten van de buren. De gemeente kan dan op treden en eisen dat de geluidsoverlast wordt beperkt.

De wetgeving sinds 1 april 2021 legt duidelijke normen vast. Tussen 19:00 en 7:00 mag de warmtepomp op de erfgrens maximaal 40 dB(A) produceren, en overdag mag het niveau 45 dB(A) niet overschrijden. Voor appartementen gelden iets andere regels, waarbij het geluid niet op de erfgrens gemeten wordt, maar in de open ramen van de buren.

Als je warmtepomp boven deze normen uitkomt, is het verstandig om contact op te nemen met een professional om geluidsbeperkende maatregelen te overwegen. In sommige gevallen kan dit ook leiden tot een aanpassing van de installatie of de verandering van het type warmtepomp.

Conclusie

De vraag waarom draait een warmtepomp ’s nachts harder is een veel voorkomende klacht onder huiseigenaars. De oorzaak van het verschijnsel ligt vaak aan de werking van de warmtepomp, de configuratie van het systeem, de isolatie van de woning, de plaatsing van de buitenunit, of slijtage van de componenten. Gelukkig zijn er meerdere technische en praktische maatregelen beschikbaar om geluidsoverlast te beperken.

Door de juiste warmtepomp te kiezen, een nachtinstelling in te schakelen, de buitenunit op de juiste plek te plaatsen, en een geluidsreducerende omkasting of buffervat toe te passen, kun je ervoor zorgen dat de geluidsoverlast beperkt blijft. Ook het onderhoud van de warmtepomp en de voorziening van lage temperatuurverwarming spelen een rol in de efficiëntie en geruisloosheid van de installatie.

Hoewel warmtepompen een kleine hoeveelheid geluid produceren, is dit in de meeste gevallen binnen de toegestane normen. Met de juiste maatregelen kun je ervoor zorgen dat je warmtepomp efficiënt, duurzaam en geruisloos werkt, zonder onnodige hinder voor jou of je buren.