Wachttijden voor warmtepompen lopen op: oorzaak, oplossingen en toekomstige ontwikkelingen

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

De toename in vraag naar duurzame energieoplossingen in Nederland heeft geleid tot een snelle groei in de verkoop van warmtepompen. Echter, dit heeft ook gevolgen voor de wachttijden bij de aanschaf en installatie van deze systemen. De wachttijd voor een warmtepomp kan momenteel oplopen tot zelfs een jaar, zowel voor de all-electric variant als voor de hybride warmtepomp. Deze situatie ontstond onder meer door een wereldwijd tekort aan microchips, logistieke problemen als gevolg van de coronapandemie en de oorlog in Oekraïne, en een toegenomen vraag door de stijgende energieprijzen. In deze artikel geef ik een overzicht van de huidige wachttijden, de onderliggende oorzaken, mogelijke oplossingen en de verwachtingen voor de toekomst. De focus ligt op hoe deze vertragingen het verduurzamingsproces beïnvloeden en wat er gedaan kan worden om deze klemte op te heffen.

De huidige wachttijden

Wachttijd kan oplopen tot een jaar

De wachttijd voor een warmtepomp is in de loop van de afgelopen jaren sterk toegenomen. Volgens meerdere installateurs en bedrijven in de sector kan de wachttijd momenteel oplopen tot een jaar. Dit geldt zowel voor de hybride als voor de all-electric warmtepomp. Gerard Looman van CV Bedrijf in Doetinchem zegt dat je er rekening mee moet houden dat een wachttijd van half een jaar tot een jaar standaard is. Ook Sander Vis van Oosterhoff-Poolen bevestigt dat er sprake is van een significante wachttijd, vooral voor particulieren, aangezien bouwprojecten vaak voorrang krijgen.

Verschillende wachttijden per type warmtepomp

Er is een duidelijk verschil in wachttijd tussen de hybride en de all-electric warmtepomp. Dick Reijman van Techniek Nederland legt uit dat de hybride warmtepomp een echt Nederlands product is dat binnen het land wordt geproduceerd, terwijl de all-electric variant gemaakt wordt voor de wereldwijde markt. Daarom zijn de voorraden van de all-electric warmtepomp wat groter, wat resulteert in kortere wachttijden.

Een wachttijd van 45 weken is inmiddels geen uitzondering meer, zoals meldpunt.nl meldt. Het is echter belangrijk om op te merken dat de wachttijd per installateur kan variëren. Installateurs die al eerder voorraden aanhouden of beter geïnformeerd waren over de toegenomen vraag, kunnen sneller reageren.

Installatie van warmtepompen duurt langer

Naast de leveringstijd moet rekening gehouden worden met de installatie. Een cv-ketel kan binnen een dag worden geïnstalleerd, maar voor een warmtepomp is minstens een dag en vaak ook twee dagen nodig. Bovendien is er meer personeel vereist. Dit heeft als gevolg dat de wachttijd voor installatie nog verder kan oplopen, vooral gezien het tekort aan geschoold technisch personeel.

Oorzaken van de vertragingen

Tekort aan microchips

Een belangrijke oorzaak van de vertragingen is het wereldwijde tekort aan microchips. Sinds de coronapandemie zijn logistieke ketens verstoord, wat heeft geleid tot langere leveringstijden en tekorten op allerlei producten. Warmtepompen zijn hier geen uitzondering op, aangezien microchips tegenwoordig in vrijwel elk technisch apparaat zitten. Dit tekort heeft gevolgen voor de productiecapaciteit van fabrikanten en leidt tot langere leveringstijden voor consumenten.

Logistieke problemen

Naast het tekort aan microchips zijn er ook logistieke problemen. De oorlog in Oekraïne heeft bijvoorbeeld de internationale handel beïnvloed, met name op onderdelen die uit dit land worden geïmporteerd. Ook het transport van zonnepanelen en omvormers uit China is problematisch, wat invloed heeft op de installatie van warmtepompen in combinatie met zonnestroom.

Toegenomen vraag

De toegenomen vraag naar warmtepompen is ook een belangrijke oorzaak van de wachttijd. In 2022 zijn in Nederland bijna 100.000 warmtepompen geplaatst, wat een toename van 37 procent is ten opzichte van 2021. Deze stijging wordt voornamelijk veroorzaakt door de hoge gasprijzen, die verduurzamen aantrekkelijker maken. Volgens Dick Reijman begon deze stijging al in oktober 2021, en de oorlog in Oekraïne heeft de vraag verder doen stijgen.

Alternatieve oplossingen

Hybride warmtepompen versus all-electric

Hoewel de hybride warmtepomp een Nederlands product is en dus langer wachtijd heeft, is het een populaire keuze vanwege de hoge energiebesparing. Een hybride warmtepomp kan tot wel 60 procent van het gasverbruik besparen, wat vooral tijdens hoge energieprijzen aantrekkelijk is. Voor particulieren is het echter soms moeilijk om zo’n lange wachttijd te hanteren, vooral omdat er geen directe oplossing is voor de huidige situatie.

Tijdelijke alternatieven

Aangezien er sprake is van langere wachttijden, zijn er ook tijdelijke oplossingen die huiseigenaren kunnen overwegen. Sommige installateurs adviseren bijvoorbeeld om tijdelijk een airco te laten plaatsen om het huis te verwarmen. Dit is een goedkope en snelle oplossing, maar het is slechts een tussentijdse maatregel. Volgens Gerard Looman zien installateurs dit fenomeen steeds vaker, vooral bij particulieren die geen langere wachttijd kunnen aan.

Toekomstige ontwikkelingen en oplossingsstrategieën

Nieuwe productielocaties

Om de productiecapaciteit te vergroten, zijn er drie nieuwe productielocaties voor hybride warmtepompen in het laatste deel van 2022 geopend. Volgens Dick Reijman van Techniek Nederland moet het einde van 2023 het verschil doen. De leveringstijden moeten dan afnemen, en de vraag en het aanbod zouden in balans moeten komen. Dit is een positieve ontwikkeling, aangezien de huidige productiecapaciteit niet volledig kan volgen bij de toegenomen vraag.

Groter aantal installateurs

Naast de productie is het ook belangrijk om het aantal geschoold installatertechnisch personeel te vergroten. Volgens Techniek Nederland moet 50 procent van de huidige installateurs worden bijgeschoold om warmtepompen te kunnen installeren. Dit is een grote uitdaging, aangezien het om duizenden mensen gaat. Er zijn al acht locaties waar cursussen worden gegeven, maar dit netwerk moet verder worden uitgebouwd. Het is de verwachting dat deze trainingen binnen enkele maanden kunnen worden afgerond.

Ondersteuning van de overheid

De overheid heeft ook een rol gespeeld in het verduurzamenproces. Woonminister Hugo de Jonge heeft aangekondigd dat warmtepompen in 2026 verplicht zullen zijn bij vervanging van een cv-installatie. Dit plan wordt gezien als een enorme ambitie, maar het betekent ook dat er nu extra druk op de markt ligt. De minister heeft afspraken gemaakt met installateurs en fabrikanten om de productie te vergroten en het installatieproces te versnellen. Het is de verwachting dat de wachttijd in 2026 nog steeds minstens een jaar zal zijn, maar er is hoop dat deze situatie in de loop van de jaren verder zal verbeteren.

Invloed op huiseigenaren en de verduurzamingsdoelen

Verduurzamen is nog nooit zo lonend geweest

De hoge gasprijzen hebben ervoor gezorgd dat verduurzamen nu extra aantrekkelijk is. Volgens voorzitter Doekle Terpstra van Techniek Nederland is het investeren in een hybride warmtepomp nu nog nooit zo lonend geweest. Naast de energiebesparing is er ook een aantrekkelijke subsidie beschikbaar, wat het proces voor huiseigenaren gunstig maakt. Ook milieuorganisaties zoals Natuur & Milieu zien de verplichte verduurzaming als een positieve ontwikkeling, zowel voor het klimaat als voor huishoudens.

Geduld als noodzakelijk hulpmiddel

Hoewel de wachttijden lang zijn, is er binnen de sector het idee dat dit tijdelijk is en dat er oplossingen in de maak zijn. Dick Reijman vergelijkt de situatie met de autobranche, waar het ook tot drie maanden kan duren voor een bestelling wordt afgehandeld. Hij benadrukt dat het belangrijk is om ondanks de wachttijden in actie te komen en een advies aan te vragen. Zo kan men zoveel mogelijk profiteren van de lagere energierekening zodra de warmtepomp geïnstalleerd is.

Conclusie

De wachttijden voor warmtepompen lopen op, een situatie die ontstaan is door een combinatie van factoren zoals het tekort aan microchips, logistieke problemen en een toegenomen vraag. De wachttijd kan oplopen tot zelfs een jaar, wat problematisch is voor huiseigenaren die snel willen verduurzamen. Echter, er zijn ook positieve ontwikkelingen, zoals het opzetten van nieuwe productielocaties en het uitbreiden van het netwerk voor geschoold installatiepersoneel. De overheid speelt ook een rol in het versnellen van het proces, met name via subsidies en verplichtingen voor toekomstige verduurzaming.

Hoewel de huidige wachttijden lang zijn, is er hoop dat deze situatie in de komende jaren zal verbeteren. Het is belangrijk dat huiseigenaren bewust kiezen om nu in actie te komen, omdat verduurzamen nu extra lonend is. Ook is het verstandig om alternatieve oplossingen te overwegen, zoals tijdelijke verwarmingsoplossingen, zolang de warmtepomp nog niet geïnstalleerd kan worden.

Bronnen

wachttijd