Warmtepomp bij laag gasverbruik: Is het rendabel om over te schakelen?

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Het aanschaffen van een warmtepomp is tegenwoordig een veelvoorkomende keuze voor woningeigenaars die hun gasverbruik willen verlagen en hun energievoetenprofiel willen verbeteren. Echter, wanneer het gasverbruik van een woning al relatief laag is, zoals bij goed geïsoleerde woningen of woningen met een recent bouwjaar, is het besluit om over te schakelen op een warmtepomp niet altijd eenvoudig. In dit artikel worden de voordelen, nadelen en rendabiliteit van een warmtepomp besproken, met name in het licht van een lager gasverbruik. De nadruk ligt op twee typen warmtepompen: de hybride warmtepomp en de volledige (all-electric) warmtepomp. Ook wordt ingegaan op de technische, financiële en praktische aspecten die een rol spelen bij het besluit om een warmtepomp aan te schaffen.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een technologie die warmte uit de omgeving – zoals de buitenlucht of de grond – onttrekt en gebruikt om een woning te verwarmen en warm tapwater te leveren. Het werkt op vergelijkbare manier als een airco, maar dan in de omgekeerde richting: in plaats van warmte uit de ruimte te halen, haalt het de warmte uit de buitenlucht en brengt die naar binnen. Dit proces is zeer energiezuinig, omdat de warmtepomp slechts een kleine hoeveelheid elektriciteit nodig heeft om het proces aan te drijven.

Er zijn verschillende soorten warmtepompen, maar de meest voorkomende zijn:

Lucht-water warmtepompen, die warmte uit de lucht onttrekken en gebruiken om water op te warmen voor verwarming.
Hybride warmtepompen, die combineren met een traditionele CV-ketel om het energieverbruik verder te verlagen.
Grond-water of water-water warmtepompen, die warmte uit de grond of water onttrekken. Deze zijn minder geschikt voor individuele woningen vanwege de complexiteit en kosten van installatie.

In dit artikel focussen we op de hybride en all-electric warmtepompen, aangezien deze het meest relevant zijn voor huiseigenaars met een laag gasverbruik.

Hybride warmtepomp: een tussenstap naar gasvrij wonen

Een hybride warmtepomp is een systeem dat zowel een warmtepomp als een traditionele CV-ketel bevat. Het principe is eenvoudig: bij milde temperaturen gebruikt de warmtepomp elektriciteit om de woning te verwarmen. Bij lage temperaturen of wanneer extra warmte nodig is (zoals bij warm tapwater), schakelt het systeem automatisch over naar de CV-ketel. Dit maakt een hybride warmtepomp geschikt voor bestaande woningen waar al een CV-ketel is geïnstalleerd en waar de infrastructuur meestal niet aangepast hoeft te worden.

Voordelen van een hybride warmtepomp

Lagere installatiekosten: Aangezien een hybride warmtepomp meestal op bestaande leidingen en een bestaande CV-ketel kan worden aangesloten, zijn er vaak minder aanpassingen nodig. Dit maakt de hybride warmtepomp een relatief kostenefficiënte keuze.
Besparing op gasverbruik: Een hybride warmtepomp kan tot 50-70% minder gas verbruiken in vergelijking met een klassieke CV-ketel. Dit betekent dat het systeem vooral rendabel is wanneer de gasprijzen hoog zijn.
Subsidie mogelijk: In Nederland is het mogelijk om subsidies te krijgen voor het aanbrengen van een hybride warmtepomp. De hoogte van de subsidie varieert tussen €2.700 en €3.600, afhankelijk van het type systeem en de situatie van de woning.
Automatische schakeling: De hybride warmtepomp bevat een intelligente regelaar die automatisch schakelt tussen het gebruik van de warmtepomp en de CV-ketel, afhankelijk van de buitentemperatuur en de actuele energieprijzen.
Snelle terugverdientijd: Minder gasverbruik betekent dat de investering in een hybride warmtepomp zich in een relatief korte tijd terugverdient. Bij hoge gasprijzen kan de terugverdientijd rond de 6 tot 10 jaar liggen.

Nadelen van een hybride warmtepomp

Geen aardgasvrij systeem: Aangezien een hybride warmtepomp nog steeds een CV-ketel gebruikt, ben je niet volledig onafhankelijk van aardgas. Dit betekent dat het systeem niet ideaal is voor wie strikt aardgasvrij wil wonen.
Rendabiliteit bij laag gasverbruik: Als het huidige gasverbruik al laag is (bijvoorbeeld minder dan 1.000 m³ per jaar), is de rendabiliteit van een hybride warmtepomp beperkt. Bij een hoge efficiëntie van de woning of een goed geïsoleerd huis is de besparing op gasverbruik minder significant.
Onderhoud: Zowel de warmtepomp als de CV-ketel vereisen onderhoud, wat extra kosten en inspanningen met zich meebrengt.

All-electric warmtepomp: het einde van het aardgas

Een all-electric warmtepomp, ook wel volledige warmtepomp genoemd, is een systeem dat volledig op elektriciteit werkt. Het is een duurzamere en in de toekomst duurzamer keuze, omdat het geen aardgas gebruikt en dus geen lokale CO₂-uitstoot genereert. Deze warmtepomp is geschikt voor woningen die goed geïsoleerd zijn en waar elektriciteit als primaire energiebron beschikbaar is.

Voordelen van een all-electric warmtepomp

Aardgasvrij wonen: De all-electric warmtepomp is volledig onafhankelijk van aardgas. Dit maakt het een ideale keuze voor wie wil wonen zonder aardgas. Dit betekent ook dat je niet langer afhankelijk bent van gasprijzen.
Minder CO₂-uitstoot: Aangezien een all-electric warmtepomp geen aardgas gebruikt, is er geen lokaal CO₂-afval. Bij gebruik van groene stroom is de opwarming van de woning volledig duurzaam.
Goed voor het energielabel: Het gebruik van een all-electric warmtepomp zorgt voor een hoger energielabel van de woning, wat positief is voor de marktwaarde.
Mogelijkheid tot groene stroom: Een all-electric warmtepomp werkt het efficiëntst wanneer elektriciteit uit duurzame bronnen wordt gebruikt. In combinatie met zonnepanelen kan een woning volledig duurzaam worden.
Lage kosten bij goed geïsoleerde woningen: Bij een woning met een laag gasverbruik door goede isolatie of een recent bouwjaar, kan een all-electric warmtepomp aantrekkelijker zijn dan een hybride warmtepomp.

Nadelen van een all-electric warmtepomp

Hogere aanschafkosten: Een all-electric warmtepomp is meestal duurder dan een hybride warmtepomp. De investering kan tussen €8.000 en €12.000 liggen, afhankelijk van de omvang van de woning en de benodigde aanpassingen.
Aanpassingen nodig: In tegenstelling tot een hybride warmtepomp, is bij een all-electric warmtepomp vaak een upgrade van de verwarmingssystemen nodig. Denk aan lage temperatuurverwarming zoals vloerverwarming of luchtleidingen. Zonder deze systemen kan de warmtepomp de woning niet efficiënt verwarmen.
Verbruik en terugverdientijd: Een all-electric warmtepomp verbruikt aanzienlijk meer elektriciteit dan een hybride warmtepomp. Bijvoorbeeld, een gasverbruik van 1.000 m³ per jaar vergelijkt met ongeveer 2.200 kWh stroomverbruik bij een all-electric warmtepomp. Dit maakt het systeem minder rendabel bij hoge elektriciteitsprijzen.
Performance bij koude weersomstandigheden: All-electric warmtepompen zijn minder efficiënt bij extreem koude temperaturen. Zonder aanvullende verwarmingsbron is het nodig om extra elektriciteit te gebruiken, wat de kosten kan verhogen.
Geen subsidies voor alle situaties: Subsidies voor all-electric warmtepompen zijn afhankelijk van de situatie van de woning. Niet elke woning kwalificeert voor een volledige subsidie.

Keuze tussen hybride en all-electric warmtepomp bij laag gasverbruik

De keuze tussen een hybride en een all-electric warmtepomp hangt af van verschillende factoren, waaronder het huidige gasverbruik, de isolatie van de woning, de elektriciteitsprijzen en de ambities van de woningeigenaar. Bij een laag gasverbruik zijn beide opties beperkt rendabel, maar soms is de all-electric warmtepomp de betere keuze.

Wanneer is een hybride warmtepomp de beste keuze?

Wanneer het gasverbruik hoger is dan 1.000 m³ per jaar. Bij een hoger gasverbruik is de besparing op gas meer aantrekkelijk en is de hybride warmtepomp rendabeler.
Wanneer er geen grote aanpassingen nodig zijn aan de verwarmingssystemen. Bij bestaande woningen met CV-ketels en standaard verwarmingssystemen is een hybride warmtepomp eenvoudiger en goedkoper.
Wanneer het doel is om het gasverbruik te verlagen, maar niet volledig af te haken van aardgas. Voor wie langzaam wil overgaan naar gasvrij wonen is een hybride warmtepomp een goede tussenstap.

Wanneer is een all-electric warmtepomp de beste keuze?

Wanneer het gasverbruik al erg laag is (minder dan 600-800 m³ per jaar). In dit geval is een all-electric warmtepomp vaak efficiënter en heeft het het potentieel om het gasverbruik volledig te elimineren.
Wanneer de woning goed geïsoleerd is of recent is gebouwd. In moderne woningen is het verbruik van elektriciteit door de warmtepomp lager en is het systeem beter rendabel.
Wanneer de woning aardgasvrij wil worden en geen lokale CO₂-uitstoot wil genereren. Voor woningeigenaars met duurzame doelen is een all-electric warmtepomp de logische keuze.
Wanneer er al elektrische verwarming of vloerverwarming is geïnstalleerd. Deze systemen zijn nodig om een all-electric warmtepomp efficiënt te gebruiken.
Wanneer subsidies beschikbaar zijn en de woning kwalificeert voor een volledige subsidie. Dit maakt de investering aantrekkelijker.

Aanvullende overwegingen bij het besluit om te schakelen

Naast het keuzekader tussen een hybride en een all-electric warmtepomp zijn er ook een aantal aanvullende overwegingen die een rol spelen bij het besluit om over te schakelen.

1. Warmteverliesberekening en energiecheck

Een warmteverliesberekening is een essentieel onderdeel van het besluit om een warmtepomp te installeren. Deze berekening geeft inzicht in hoeveel warmte de woning verliest in het koudeste seizoen. Aan de hand van deze informatie kan worden bepaald of de woning op een efficiënte manier kan worden verwarmd met een warmtepomp.

Bij een woning met een hoge warmteverlusting is een all-electric warmtepomp minder rendabel. In dergelijke gevallen kan het nodig zijn om extra isolatie te aanbrengen of het ventilatiesysteem aan te passen.

2. Elektriciteitsnet en vermogen

Een warmtepomp verbruikt aanzienlijk meer elektriciteit dan een klassieke CV-ketel. Bij een all-electric warmtepomp is het noodzakelijk om te controleren of het elektriciteitsnet van de woning het vermogen kan leveren. In sommige gevallen is een opnameverhoging of een upgrade van het elektriciteitsnet nodig.

3. Koel- en ventilatiecapaciteit

Een warmtepomp kan niet alleen voor verwarming gebruikt worden, maar ook voor koeling. Dit is een voordelig aspect, vooral in regio’s met een warme zomer. Echter, bij het installeren van een all-electric warmtepomp is het belangrijk om te controleren of de woning voldoende ventilatiecapaciteit heeft om koelte te genereren.

4. Koel- en verwarmingssystemen

De keuze voor een all-electric warmtepomp vereist vaak aanpassingen aan de verwarmingssystemen. Lage temperatuurverwarming zoals vloerverwarming of luchtleidingen zijn essentieel voor een efficiënte werking. Zonder deze systemen kan de warmtepomp de woning niet warm houden bij lage temperaturen.

5. Infraroodverwarming als alternatief

In sommige gevallen kan infraroodverwarming een betere keuze zijn dan een warmtepomp. Dit is vooral het geval bij een extreem laag gasverbruik, bijvoorbeeld minder dan 500 m³ per jaar. Infraroodverwarming is goedkoper in aanschaf, maar heeft wel een hoger elektriciteitsverbruik. Het is een interessante optie voor woningen waar het gasverbruik al zeer laag is en waar de woning goed geïsoleerd is.

Praktisch advies voor woningeigenaars

Als woningeigenaar met een laag gasverbruik is het belangrijk om goed te overwegen of een warmtepomp de juiste keuze is. Hier zijn een aantal praktische stappen die je kunt ondernemen:

Stel je doelen en ambities vast: Ben je op zoek naar een kostenefficiënte manier om je gasverbruik te verlagen of wil je volledig aardgasvrij wonen? Dit bepaalt of een hybride of all-electric warmtepomp het beste is.
Laat een warmteverliesberekening uitvoeren: Dit geeft inzicht in hoe efficiënt de woning kan worden verwarmd en of aanpassingen nodig zijn.
Vraag meerdere offertes aan: Laat meerdere installateurs een offerte maken. Vraag naar de verwachte energiekosten en subsidies.
Overweeg subsidies: Controleer of je in aanmerking komt voor subsidies van het ISDE of andere programma’s.
Beschouw infraroodverwarming als alternatief: Bij een extreem laag gasverbruik kan infraroodverwarming een goedkoper en praktischer keuze zijn.
Beoordeel de elektriciteitscapaciteit van de woning: Zorg ervoor dat het elektriciteitsnet in staat is om de warmtepomp aan te drijven.

Conclusie

Het aanschaffen van een warmtepomp is een aantrekkelijke optie voor woningeigenaars die hun gasverbruik willen verlagen en duurzamer willen wonen. Echter, bij een laag gasverbruik is het besluit om over te schakelen niet altijd rendabel. Een hybride warmtepomp is vaak de betere keuze wanneer het gasverbruik hoger is en er geen grote aanpassingen aan de woning nodig zijn. Een all-electric warmtepomp kan daarentegen aantrekkelijk zijn voor woningen met een extreem laag gasverbruik, goede isolatie en duurzame ambities.

Het is belangrijk om een warmteverliesberekening te laten maken, subsidies te overwegen en meerdere offertes van installateurs in te richten. Aanvullende overwegingen zoals elektriciteitsnet, verwarmingssystemen en ventilatiecapaciteit spelen ook een rol in het besluit.

In de huidige context van hoge energieprijzen en duurzame doelen kan een warmtepomp een waardevolle investering zijn, zeker wanneer de woning goed geïsoleerd is. Echter, het is essentieel om de specifieke omstandigheden van de woning en de persoonlijke ambities in overweging te nemen voordat een besluit wordt genomen.