Hoe diep moet geboord worden voor een warmtepomp – een expertgids voor constructie en renovatie

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Bij het installeren van een warmtepomp als duurzame verwarmingsoplossing is het bepalen van de juiste diepte van de grondboring een essentieel aspect. De diepte hangt af van het type warmtepomp, de ondergrond, de warmtebehoefte van het gebouw en andere factoren. Dit artikel biedt een gedetailleerde en objectieve uitleg over de technische en praktische aspecten van het boren voor warmtepompen, met nadruk op geothermische en grond-water warmtepompen.

Inleiding

Een warmtepomp is een efficiënte manier om een woning te verwarmen zonder gebruik te maken van fossiele brandstoffen. Het apparaat haalt warmte uit de bodem of de lucht en zet die om naar verwarmingswarmte. Voor het gebruik van bodemwarmte is het noodzakelijk om een grondboring uit te voeren. Deze boring wordt gebruikt om een buizensysteem in te plaatsen, dat de warmte uit de bodem opneemt.

De diepte van de boring hangt af van het type warmtepomp. Bij verticale systemen kan het boren tot 150 of zelfs 500 meter diep gaan, terwijl horizontale systemen op ongeveer 1,2 meter diepte worden aangelegd. In dit artikel bespreken we de verschillende systemen, de invloed van de ondergrond, de kostprijs en de regelgeving die van toepassing is bij het boren voor warmtepompen.

Wat is een grondboring voor een warmtepomp?

Een grondboring voor een warmtepomp is een technische ingreep waarbij een gat in de bodem wordt gemaakt om een buizensysteem of geothermische sonde te installeren. Dit systeem fungeert als warmtebron voor de warmtepomp. De diepte van de boring hangt af van het type systeem en de benodigde warmtecapaciteit van het gebouw.

Er zijn twee hoofdvormen van grondboringen voor warmtepompen:

Verticale boringen – Deze worden gebruikt bij verticale buizensystemen of geothermische sondes. De diepte varieert tussen 40 en 160 meter, en in extreme gevallen zelfs tot 500 meter. Deze systemen zijn geschikt voor bebouwde percelen waarin horizontale systemen niet voldoende ruimte bieden.
Horizontale boringen – Deze systemen worden aangelegd op een diepte van ongeveer 80 tot 100 centimeter. Ze strekken zich over een groot oppervlak uit en zijn meestal geschikt voor landerijen met voldoende grondoppervlak.

De keuze voor verticale of horizontale boringen hangt af van factoren zoals de beschikbare ruimte, de grondsoort, de grondwaterstand en de warmtebehoefte van het gebouw.

Hoe diep moet geboord worden?

De diepte van een grondboring voor een warmtepomp is afhankelijk van het type systeem en de vereisten voor warmteopwekking. Hieronder geven we een overzicht van de typische dieptes voor verschillende systemen.

Verticale buizensystemen

Verticale buizensystemen zijn een veelgebruikte oplossing bij geothermische warmtepompen. De buizen worden in een verticale boring geplaatst en worden gebruikt om warmte uit de bodem op te nemen.

Gemiddelde diepte: 40 tot 160 meter.
Maximale diepte: Soms tot 500 meter of dieper (voor industriële toepassingen).
Toepassing: Deze systemen zijn geschikt voor woningen waarin het grondoppervlak beperkt is, of waar het niet mogelijk is om horizontale systemen aan te leggen.

De diepte van de boring hangt af van de warmtecapaciteit die nodig is om het gebouw te verwarmen. Hoe hoger de warmtebehoefte, hoe dieper de boring moet worden uitgevoerd.

Geothermische sondes

Geothermische sondes zijn een alternatief voor verticale buizen. Ze worden in boorgaten geplaatst en werken met koelvloeistof om warmte uit de bodem op te nemen.

Gemiddelde diepte: 40 tot 100 meter.
Toepassing: Deze systemen zijn efficiënt bij lage buitentemperaturen en nemen minder ruimte in dan horizontale systemen.
Voordeel: Ze kunnen in de zomer ook worden gebruikt om te koelen.

De diepte van de boorgaten wordt bepaald door de warmtebehoefte van het gebouw en het thermische geleidingsvermogen van de bodem. Een boorgat tot 100 meter diep doorgrondt verschillende grondwaterhoudende lagen, wat vaak een vergunning vereist.

Horizontale buizensystemen

Horizontale buizensystemen worden aangelegd op een diepte van ongeveer 80 tot 100 centimeter. Ze strekken zich over een groot oppervlak uit en zijn meestal geschikt voor landerijen met voldoende grondoppervlak.

Gemiddelde diepte: 80 tot 100 centimeter.
Toepassing: Deze systemen zijn meestal niet geschikt voor bebouwde percelen, maar werken goed op landerijen met voldoende grondoppervlak.
Voordeel: De installatie van horizontale systemen is meestal goedkoper dan die van verticale systemen.

Het nadeel van horizontale systemen is dat ze meer grondruimte nodig hebben. Daarnaast kan de efficiëntie van deze systemen afnemen in regio’s met een hoge grondwaterstand of een droge bodem.

Invloed van de ondergrond op de diepte

De keuze van de diepte van de boring hangt ook af van de kenmerken van de ondergrond. Factoren zoals grondsoort, grondwaterstand en thermisch geleidingsvermogen spelen een grote rol in de efficiëntie van het warmtepompsysteem.

Grondsoort

De grondsoort heeft een directe invloed op de warmtecapaciteit van het systeem. Leemachtige grond leidt warmte beter dan zandige grond. Dit betekent dat een systeem in leemachtige grond met een kleinere diepte al voldoende warmte kan opleveren.

Leem: Presteert beter dan zand, omdat leem een hoger thermisch geleidingsvermogen heeft.
Zand: Vereist meestal een grotere diepte om voldoende warmte te opleveren.

Grondwaterstand

De aanwezigheid van grondwater kan de efficiëntie van het warmtepompsysteem verhogen. Grondwater zorgt voor een betere warmteoverdracht, omdat water een hoger thermisch geleidingsvermogen heeft dan droog grondmaterieel.

Hoge grondwaterstand: Verhoogt de efficiëntie van het systeem en kan de benodigde diepte van de boring verlagen.
Lage grondwaterstand: Verlaagt de efficiëntie en vereist vaak diepere boringen om voldoende warmte te opleveren.

Thermisch geleidingsvermogen

Het thermisch geleidingsvermogen van de bodem bepaalt hoe snel warmte uit de bodem kan worden opgenomen. Een hoger geleidingsvermogen betekent dat het systeem efficiënter werkt en minder diep geboord hoeft te worden.

Goed geleidend grondmaterieel: Verlaagt de benodigde diepte van de boring.
Slecht geleidend grondmaterieel: Vereist diepere boringen om voldoende warmte te opleveren.

Kosten van een grondboring voor een warmtepomp

De kosten van een grondboring voor een warmtepomp variëren afhankelijk van de diepte, de grondsoort en het type systeem dat wordt geïnstalleerd. Hieronder geven we een overzicht van de typische kosten.

Kosten per boring

Gemiddelde kosten per boring: € 4.000 tot € 6.500.
Diepere boringen: Kosten meer, omdat de benodigde materiaal- en arbeidsuren toenemen.
Verticale boringen: Kosten gemiddeld tussen € 4.000 en € 6.500 per meter diepte.

De prijs van een boring hangt af van factoren zoals de grondsoort, de benodigde diepte en de benodigde apparatuur. In droge of steenachtige grondsoorten is het boren duurder dan in zachte of leemachtige grond.

Totale kosten van een geothermische warmtepomp

Gemiddelde kosten: € 23.000 tot € 27.000.
Inclusief: Installatie en grondboringen.
Duurste soort warmtepomp: Geothermische warmtepompen zijn de duurste, maar ook de meest efficiënte.

De kosten van een geothermische warmtepomp zijn hoger dan die van een lucht-water warmtepomp, maar het rendement is ook aanzienlijk hoger. De investering is dus meestal rechtvaardigbaar op lange termijn.

Subsidieopties

Subsidie voor de warmtepomp: Ja, zolang de warmtepomp in de meldcodelijst van de ISDE staat en minimaal energielabel A++ heeft.
Subsidie voor de grondboring: Nee, grondboringen zijn niet in aanmerking gekomen voor subsidie.

Hoewel de warmtepomp zelf in aanmerking kan komen voor subsidie, moeten de kosten van de grondboringen in de regel zelf worden gedragen. Dit is een belangrijk aspect bij het budgetplanning van een warmtepompinstallatie.

Regels en vergunningen voor grondboringen

Het boren van een grondboring voor een warmtepomp is niet vrijblijvend en vereist vaak een vergunning. De regelgeving kan variëren per gemeente, maar er zijn enkele algemene richtlijnen.

Noodzakelijke vergunningen

Boring tot 100 meter diep: Meestal een vergunning nodig, vooral als het boorgat door grondwaterlagen gaat.
Vergunningverstrekker: De gemeente of een waterbeheerder.
Doel: Om te voorkomen dat de boring schadelijk is voor het grondwater of andere grondgebruikers.

Het is belangrijk om voor het starten van de boring te controleren of een vergunning nodig is. In sommige gevallen is een milieuevaluatie of een hydrologisch onderzoek ook vereist.

Aandachtspunten bij de installatie

Goede isolatie van de woning en leidingen: Essentieel voor een efficiënt systeem.
Correcte berekening van de warmtebehoefte: Zorg voor een optimaal rendement van het systeem.
Kwaliteitsinstallatie: Zorg ervoor dat het systeem goed wordt uitgevoerd door ervaren specialisten.

Een grond-water warmtepomp vereist zorgvuldige planning en uitvoering. De keuze van de juiste diepte en het type systeem is cruciaal voor de efficiëntie en duurzaamheid van de oplossing.

Conclusie

Het bepalen van de juiste diepte van een grondboring voor een warmtepomp is een essentieel onderdeel van het installatieproces. De diepte hangt af van het type systeem, de grondsoort, de grondwaterstand en de warmtebehoefte van het gebouw. Verticale systemen vereisen meestal diepere boringen dan horizontale systemen. De kostprijs van de boring varieert tussen € 4.000 en € 6.500 per boring, afhankelijk van de diepte en de grondsoort.

De installatie van een geothermische warmtepomp is een investering met een hoog rendement, maar het vereist ook een zorgvuldige afweging van de kosten, de efficiëntie en de regelgeving. Een goede voorbereiding en uitvoering zijn essentieel voor een succesvolle implementatie.

Voor een duurzame en efficiënte verwarmingssystem is het belangrijk om de juiste keuze te maken op basis van de beschikbare grondruimte, de ondergrond en de warmtecapaciteit. Een grond-water warmtepomp is een betrouwbare en duurzame oplossing die zowel in de winter als in de zomer kan worden gebruikt.

Bronnen

diep
bora