Wat is een afschot in de riolering en waarom is het belangrijk?

Published by Redactie on juli 5, 2025 | Category riolering

Een afschot in de riolering is een essentieel onderdeel van een goed functionerende rioleringssysteem. Het betekent dat leidingen onder een bepaalde helling worden geïnstalleerd, zodat vloeistoffen door zwaartekracht van een hoger gelegen punt naar een lager gelegen punt stromen. Dit hoogteverschil wordt per meter aangegeven en zorgt ervoor dat afvalwater efficiënt wordt afgevoerd zonder de noodzaak van extra afzuiging of pompen. Het is belangrijk om rekening te houden met het juiste afschot om verstoppingen en lekkages te voorkomen, wat leidt tot dure reparaties en ongemakken.

Wat is een afschot?

Een afschot is een term die in de bouw en sanitair wordt gebruikt. Het verwijst naar de helling of het niveauverschil dat nodig is om de waterstroom in een bepaalde richting te leiden. In de context van riolering betekent dit dat de liggende leidingen lichtjes moeten hellen, zodat het water van het ene punt naar het andere stroomt, meestal van uw huis naar de hoofdriolering. Bij een juist afschot weet je zeker dat water snel wegstroomt en via de afvoer in de riolering terechtkomt.

In de bouwwereld wordt het afschot ook wel verder uitgelegd als het onder een bepaalde helling leggen van bijvoorbeeld een riolering, gout, dak of bestrating met het doel regenwater goed af te kunnen voeren. Bij afwatering van bestrating aan één kant van de weg is sprake van "op één oor". Bij platte daken, balkons en bergingen kan schuimbeton, c-eps of spramexbeton voor een goed afschot zorgen.

Waarom is het belangrijk om een afschot te hebben?

Een correcte afschot is van cruciaal belang bij het aanleggen van een riolering. Met een te klein afschot kan het water niet efficiënt door de leidingen stromen en kan het leiden tot verstoppingen. In dit geval is er kans dat het vuil neerslaat, omdat het niet snel genoeg door de buis beweegt. Een te groot afschot kan echter ook problemen veroorzaken, omdat het water dan te snel stroomt en de vaste deeltjes achterblijven, wat ook tot verstoppingen kan leiden. Daarom is het essentieel om een optimale balans te vinden.

De noodzaak voor afschot is groot: vanaf het eerste kleine wastafeltje bij u in de slaapkamer tot en met de gehele badkamer: overal dient op een natuurlijke manier het water automatisch afgevoerd te worden én dient het de etensresten, vuil, uitwerpselen e.d. ook mee te voeren. Per zoveel gram uitwerpselen dient er zoveelste liter water toegevoegd te worden als spoeling om – in combinatie met het afschot – ervoor te zorgen dat alles, maar dan ook werkelijk alles wordt weggespoeld.

Hoe wordt het afschot berekend?

Het berekenen van het afschot kan eenvoudig worden gedaan. Het wordt meestal uitgedrukt in millimeters per meter (mm/m). In Nederland adviseren we een minimum afschot van 16 mm/m voor leidingen met een diameter kleiner dan 125 mm. Voor leidingen groter dan 125 mm kan een minimum afschot van 8 mm/m voldoende zijn.

De minimale afschot voor de riolering per meter wordt berekend door het hoogteverschil aan te geven per meter afvoerbuis. Bij de riolering is dat minimaal 5 millimeter per meter buis, ofwel 0,5%. De NEN 3215 richtlijnen schrijven zo’n 0,5 tot 2 cm voor (0,5%-2%). Met een afschot voor de riolering van 10 mm per meter buis zit je altijd aan de veilige kant.

Het hangt af van het type voorziening hoeveel afschot voor de riolering je het beste kunt hanteren. In de keuken is het extra belangrijk dat zich geen vuil en vet ophoopt in de afvoerleiding. Daarom is een afschot van 20mm per meter afvoerbuis aan te raden. Bij de regenwaterafvoer speelt het probleem van verstopping een minder grote rol. In dat geval adviseren wij een afschot van 5 mm per meter. Dat verhoogt de capaciteit van de dakgoot en voorkomt dat er plassen water blijven liggen.

Wat zijn de gevolgen van een verkeerd afschot?

Een onvoldoende afschot kan leiden tot verschillende problemen, zoals verstoppingen en lekkages. Als het afschot te klein is, stroomt het afvalwater niet snel genoeg weg. Een te klein afschot kan ervoor zorgen dat vuil neerslaat in de leidingen, wat de kans op verstoppingen vergroot. In dat geval blijven de vloeibare elementen van het water in de leidingen aanwezig, en slaat vuil neer in de buizen.

Een te groot afschot zorgt ervoor dat het water te snel wegstroomt. Dan bestaat de kans dat er te veel zware bestanddelen in één keer worden meegenomen. Op die manier kan er bijvoorbeeld te veel ontlasting in de riolering terecht komen, met verstopping als gevolg. Ook bij een te klein afschot kan er makkelijk een verstopping ontstaan. Dat kan er namelijk toe leiden dat vuil en andere vaste bestanddelen niet voldoende worden meegenomen en het vuil in de leiding neerslaat.

Hoe voorkom je verstoppingen?

Om verstoppingen te voorkomen, is het belangrijk om rekening te houden met het juiste afschot en de lengte en het aantal bochten in de leidingen. Hoe langer de afvoerleidingen, hoe groter de kans op verstopping. Hoe meer bochten, hoe groter de kans op verstopping. Daarom stelt NTR 3216 eisen aan de maximum lengte en het maximale aantal bochten.

Bijvoorbeeld, voor de afvoer van een toilet mag de totale lengte van de verzamelleiding inclusief toestelleiding niet meer zijn dan 8 meter, met een maximale richtingsverandering van 135° (dus niet meer dan drie bochten van 45°). Door deze richtlijnen te volgen, kunt u verstoppingen voorkomen en zorgen voor een efficiënte afvoer.

Wat is het verschil tussen een afschot en een verhang?

In de bouw wordt het afschot vaak gebruikt als synoniem voor een verhang, wat verwijst naar een relatief hoogteverschil, uitgedrukt in een percentage of in mm per m; bijvoorbeeld 0,5% is gelijk aan 5 mm/m. Het verschil tussen een afschot en een verhang is dat een afschot een helling betekent, terwijl een verhang het hoogteverschil aangeeft.

Wat zijn de voordelen van een juiste afschot?

Een juiste afschot heeft meerdere voordelen. Ten eerste zorgt het voor een efficiënte afvoer van afvalwater en regenwater. Ten tweede voorkomt het verstoppingen en lekkages. Ten derde zorgt het voor een betere werking van het rioleringssysteem en vermindert het de kans op dure reparaties.

Wat zijn de aanbevelingen voor het aanleggen van een riolering met afschot?

Bij het aanleggen van een riolering met afschot zijn er een aantal aanbevelingen. De eerste stap is het opstellen van een duidelijk plan van het riolsysteem. Je moet weten waar de leidingen zullen lopen en waar ze op het hoofdriool systeem aansluiten. Daarna volgt de uitgraving, waarbij je rekening moet houden met het juiste afschot en de lengte en het aantal bochten in de leidingen.

Conclusie

Een juist afschot is essentieel voor een goed functionerend rioleringssysteem. Het zorgt ervoor dat het afvalwater efficiënt wordt afgevoerd en voorkomt verstoppingen en lekkages. Het is belangrijk om rekening te houden met het juiste afschot en de lengte en het aantal bochten in de leidingen. Door deze richtlijnen te volgen, kun je verstoppingen voorkomen en zorgen voor een efficiënte afvoer.

Bronnen

afschot

Wat is een afschot in de riolering en waarom is het belangrijk?