Centraal warmtepomp systeem voor grote gebouwen: toepassing, voordelen en herkeuringsverplichtingen

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In de huidige context van duurzame energieopwekking en milieubescherming speelt de warmtepomp een steeds belangrijkere rol, niet alleen in particuliere woningen, maar vooral in grote gebouwen zoals kantoren, winkelcentra, ziekenhuizen en industriële gebouwen. Het centraal warmtepomp systeem is een efficiënte en duurzame oplossing voor zowel verwarming als koeling in deze gebouwen. In dit artikel wordt ingegaan op het functioneren van dit type systeem, de voordelen en uitdagingen die met de toepassing op grote gebouwen gepaard gaan, en de juridische kaders waarbinnen deze technologie opereert. Alle informatie is gebaseerd op betrouwbare bronnen, waaronder productspecificaties van producenten, technische uitleg en wettelijke keuringsverplichtingen.

Centraal warmtepomp systeem voor grote gebouwen: hoe werkt het?

Een centraal warmtepomp systeem voor grote gebouwen is ontworpen om de energiebehoefte van meerdere ruimtes tegelijk te dekken. Het principe is gebaseerd op het verplaatsen van warmte van een lage temperatuurbron (zoals lucht, bodem of water) naar een hogere temperatuurbron, waardoor verwarming of koeling mogelijk wordt.

Werking van het systeem

Het systeem bestaat uit meerdere componenten: - Een of meerdere buitenunits of warmtebronnen (zoals lucht, bodem of water), - Een centrale pomp die de warmte verwerkt en distribueert, - Een afgiftesysteem dat de warmte of koude verspreidt over de verschillende ruimtes (zoals radiatoren, luchtkapellen of vloerverwarming), - Een regeling die het systeem optimaliseert afhankelijk van de temperatuur en energiebehoeften.

De warmtepomp verplaatst warmte door middel van een cyclus waarin een koelmiddel de warmte opneemt, comprimeert en afgeeft. Deze cyclus wordt herhaald om continu warmte te leveren of te verwijderen. In grote gebouwen is het van groot belang om distributieverliezen te minimaliseren, aangezien het systeem meerdere ruimtes moet bedienen. Daarom wordt er vaak gekozen voor een geïntegreerd systeem dat energie efficiënt kan verdelen.

Toepassing in bedrijfspanden

In bedrijfspanden is de toepassing van een centraal warmtepomp systeem een veelgebruikte oplossing. De centrale installatie zorgt voor een uniforme temperatuurverdeling en biedt bovendien de mogelijkheid tot zowel verwarming als koeling. Dit is vooral relevant in gebouwen met hoge energiebehoefte, zoals productiehallen of datacenters.

Typen warmtepompen voor grote gebouwen

Er zijn verschillende typen warmtepompen die specifiek ontworpen zijn voor toepassing in grote gebouwen. De keuze hangt af van factoren zoals de beschikbare warmtebron, het benodigde vermogen, de locatie en de energiebehoefte.

1. Lucht/water-warmtepompen

Lucht/water-warmtepompen halen warmte uit de lucht en leveren die via een waterbuisnetwerk aan verwarmingsinstallaties. Deze variant is populair in gebouwen die radiatoren of vloerverwarming gebruiken.

Voorbeelden van vermogens: - Voor verwarming tot 250 kW (bijvoorbeeld Viessmann A7-W45), - Voor koeling tot 290 kW (bijvoorbeeld Viessmann A35-W7).

In cascadeopstelling kan het totaalvermogen zelfs tot 600 kW opgewerkt worden, wat geschikt is voor grote complexen. Deze warmtepompen worden vaak toegepast in nieuwbouwprojecten of als hybride oplossing in combinatie met bestaande verwarmingsinstallaties.

2. Bodem/water-warmtepompen

Bodem/water-warmtepompen halen warmte uit de aarde via een buizensysteem in de bodem. Deze warmte wordt opgewarmd en via een waterbuisnetwerk verdeeld over het gebouw.

Voordelen: - Zeer hoog rendement, zelfs bij koud weer. - Stabiele en betrouwbare warmtebron. - Efficiënt en stil in bedrijf.

Nadelen: - Relatief hoge installatiekosten. - Vereist een vergunning en ruimte of diepe boringen.

Deze variant is geschikt voor zowel woningen als utiliteit en wordt vaak gekozen in gebouwen met hoge energiebehoefte.

3. Hybride warmtepompen

Hybride warmtepompen combineren een warmtepomp met een bestaande CV-ketel. De warmtepomp doet het meeste werk, terwijl de ketel bijkomend inzet bij extreem koud weer of wanneer extra warmte nodig is.

Voordelen: - Minder isolatie vereist dan bij een volledige warmtepompinstallatie. - Vaak toepasbaar in bestaande woningen of gebouwen.

Nadelen: - Nog steeds afhankelijk van gas. - De efficiëntie is iets lager dan bij een volledig elektrische warmtepomp.

4. Absorptiewarmtepompen

Absorptiewarmtepompen gebruiken warmte als energiebron in plaats van elektriciteit. Ze worden vooral ingezet in industriële toepassingen waarbij afvalwarmte beschikbaar is. Deze variant is ideaal voor gebouwen die gebruik maken van warmte uit processen, zoals in de chemische industrie of in datacenters.

Voordelen van warmtepompen in grote gebouwen

1. Energie-efficiëntie

Een warmtepomp is energie-efficiënter dan traditionele verwarmingsmethoden zoals CV-ketels of gasverwarming. In plaats van warmte te genereren, verplaatst de warmtepomp bestaande warmte, wat een lagere energieverbruik oplevert.

Voorbeeld: Een warmtepomp met een COP (Coefficient of Performance) van 4 betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit die het systeem verbruikt, er 4 kWh warmte wordt geleverd.

2. Milieuvriendelijkheid

Warmtepompen zorgen voor een lager CO₂-gehalte in de lucht, omdat ze elektriciteit gebruiken in plaats van fossiele brandstoffen. In combinatie met groene stroom (zoals wind- of zonne-energie) wordt het systeem volledig duurzaam.

Voorbeeld: De Nefit-Bosch Compress 5800i AW warmtepomp gebruikt 100% natuurlijk koudemiddel (R290, propaan) en is daarom milieuvriendelijker dan warmtepompen die fluorhoudende koudemiddelen gebruiken.

3. Dubbele functie (verwarming en koeling)

Veel warmtepompen zijn geschikt voor zowel verwarming als koeling. Dit maakt ze een all-round oplossing voor klimaatbeheer in grote gebouwen.

Voorbeeld: De Remeha Elga Ace warmtepomp is geschikt voor actieve koeling en verwarming en kan daardoor het gehele jaar ingezet worden.

4. Subsidies en voordelen

Aan het aankopen van een warmtepomp is vaak een subsidie verbonden. De ISDE-subsidie (Investeringen in Duurzame Energie) is een voorbeeld van een steunmaatregel die bedoeld is om investeringen in duurzame verwarming te stimuleren.

Uitdagingen en beperkingen

1. Hoge installatiekosten

De installatie van een warmtepomp voor grote gebouwen is relatief kostbaar, vooral bij grondgebaseerde systemen. De kosten van boringen, buizen en aanleg van een warmteverdistributionsysteem kunnen aanzienlijk zijn.

2. Ruimtevereisten

Niet alle gebouwen zijn geschikt voor een warmtepompinstallatie. Vooral in stedelijke gebieden is het ruimtelijk moeilijk om een grondwarmtepomp aan te leggen. In dergelijke gevallen wordt vaak gekozen voor een lucht/water- of hybride warmtepomp.

3. Wettelijke keuringsverplichtingen

Sinds 2025 is er een verplichte periodieke herkeuring voor koelinstallaties en warmtepompen op grote gebouwen. De Nederlandse Arbeidsinspectie voert een campagne om deze verplichtingen bekend te maken en controleert vanaf dat jaar actief of de verplichtingen worden nageleefd.

Voornaamste reden voor herkeuring: - Veiligheid: voorkomen van lekkages of andere problemen die schadelijk kunnen zijn voor milieu en gezondheid. - Efficiëntie: controleren of het systeem nog goed werkt en binnen de normen blijft.

4. Afhankelijkheid van elektriciteit

Hoewel warmtepompen efficiënter zijn dan traditionele verwarmingssystemen, zijn ze toch afhankelijk van elektriciteit. In tijden van stijgende stroomprijzen kan dit een nadeel zijn. Het is daarom belangrijk om de warmtepomp te combineren met duurzame energiebronnen, zoals zonnepanelen.

Kiezen voor de juiste warmtepomp

Het kiezen van de juiste warmtepomp voor een groot gebouw vereist een grondige analyse van de energiebehoefte, de beschikbare warmtebronnen, de ruimtelijke voorwaarden en de juridische kaders.

Factoren bij het kiezen van een warmtepomp:

Vermogen: Afhankelijk van de grootte van het gebouw en de verwachtingen met betrekking tot verwarming en koeling.
Type warmtebron: Lucht, bodem of water?
Ruimtelijke voorwaarden: Is er genoeg ruimte voor een grondwarmtepomp of is een lucht/water- of hybride variant beter geschikt?
Juridische kaders: Zijn er keuringsverplichtingen en hoe vaak moet het systeem hergekeurd worden?
Subsidies en voordelen: Is er een subsidie beschikbaar en wat zijn de eisen daaraan?

Voorbeeld: Viessmann A7-W45

De Viessmann A7-W45 is een lucht/water-warmtepomp met een vermogen tot 250 kW. Deze warmtepomp is geschikt voor grootschalige toepassingen en biedt een hoge efficiëntie. Het is ideaal voor gebouwen die verwarming en koeling combineren.

Voorbeeld: Nefit-Bosch Compress 5800i AW

De Nefit-Bosch Compress 5800i AW is een monobloc warmtepomp die zeer stil werkt (26,5 dB(A) op 3 meter afstand) en geschikt is voor zowel nieuwbouw als bestaande woningen. De warmtepomp is leverbaar in verschillende vermogensvarianten (4, 5, 7, 10 en 12 kW) en is volledig gasloos.

Conclusie

Een centraal warmtepomp systeem is een efficiënte en duurzame oplossing voor het klimaatbeheer in grote gebouwen. De technologie biedt voordelen als hoge efficiëntie, milieuvriendelijkheid en dubbele functie (verwarming en koeling). Toch zijn er ook uitdagingen, zoals hoge installatiekosten, ruimtevereisten en wettelijke keuringsverplichtingen. Het kiezen van de juiste warmtepomp vereist een grondige analyse van de energiebehoefte en de beschikbare opties. Met de juiste keuze en installatie kan een warmtepompinstallatie een waardevolle toegangspoort zijn naar duurzame en energiezuinige klimaatbeheer voor grote gebouwen.

Bronnen

grote
gebouw