Warmtepomp met of zonder boiler: welke keuze past bij jouw woning?

De keuze voor een warmtepomp is steeds vaker een essentieel onderdeel van renovatieprojecten en nieuwbouw. In Nederland is de overgang naar duurzamere verwarmingsoplossingen zichtbaar aan het versnellen, aangemoedigd door subsidies en een verlaagde aardgasafhankelijkheid. Eén van de belangrijkste keuzes bij het aansluiten van een warmtepomp is de vraag of deze opgezet wordt met of zonder boiler.

In dit artikel bespreken we de technische en praktische aspecten van een warmtepomp met of zonder boiler, op basis van actueel en betrouwbare informatie uit betrouwbare bronnen. We leggen de verschillen in werking, voordelen, nadelen en toepassingen uit, zodat je als eigenaar of professioneel bouwer een goed onderbouwde keuze kunt maken.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een technologische oplossing die warmte uit de omgeving (lucht, grondwater of bodem) haalt en gebruikt om een woning te verwarmen of warm water te leveren. Het is een efficiënte, duurzame manier om energie te besparen, omdat het apparaat warmte verplaatst in plaats van het aan te maken, zoals bij een cv-ketel of elektrische boiler.

Een warmtepomp bestaat doorgaans uit een buitenunit en een binnenunit, waarbij de buitenunit de warmte uit de omgeving haalt en de binnenunit deze gebruikt voor verwarmings- of sanitair doeleinden. In sommige systemen wordt een boiler gebruikt om het warm water op te slaan of extra te verwarmen.

Warmtepomp met boiler: werking en toepassingen

Een warmtepomp met boiler is een combinatie van een warmtepomp en een opslagtank voor warm water. Het systeem kan zowel verwarming als warm tapwater leveren. De boiler speelt een essentiële rol in dit type systeem, omdat hij het warm water opslaat en eventueel extra verwerkt indien nodig.

Werking van een warmtepomp met boiler

In een warmtepomp met boiler wordt de warmte uit de omgeving (lucht, grondwater of bodem) via de buitenunit opgevangen. Deze warmte wordt vervolgens doorgegeven aan een verwarmingssysteem (zoals vloerverwarming of radiatoren) en tegelijkertijd gebruikt om het water in de boiler op te warmen. De boiler zorgt voor stabiliteit in de warmtevoorziening, omdat hij water kan opslaan en op temperatuur houden.

Er zijn twee hoofdtypen van warmtepompen met boiler:

1. Hybride warmtepomp met boiler: Hierbij is er nog een cv-ketel of hr-ketel aanwezig die als back-up kan fungeren, vooral bij extreme koudte of bij hoge warmtebehoefte. In de toekomst kan de ketel vaak nog vervangen worden door een volledig elektrisch systeem.

2. All-electric warmtepomp met boiler: Deze werkt volledig op elektriciteit en is een alternatief voor gasgebruik. De boiler is hier een integraal onderdeel van het systeem en zorgt voor het opslaan van warm water. Dit type is ideaal voor woningen die volledig aardgasvrij willen worden.

Warmtepompboiler: specifieke toepassing

Een warmtepompboiler is een systeem dat alleen bedoeld is voor het opwekken en opslaan van warm tapwater. Het verschilt van een warmtepomp met boiler doordat het niet bedoeld is voor ruimteverwarming. Dit maakt het een geschikte keuze voor woningen waar ruimteverwarming al op een andere manier wordt geregeld (bijvoorbeeld via een HR-ketel of centrale verwarming).

Werking van een warmtepompboiler

De warmtepompboiler maakt gebruik van lucht (meestal ventilatielucht of omgevingslucht) als warmtebron. De warmte wordt via een lucht-water-warmtepomp opgevangen en gebruikt om het water in de boiler op te warmen. Omdat het temperatuurverschil tussen bron en doel klein is (meestal rond de 2°C), is het verwarmingsoppervlak in de boiler groter dan bij een gewone CV-boiler, zodat de warmteoverdracht efficiënter verloopt.

De meeste warmtepompboilers bevatten ook een elektrische weerstand, die het water snel kan opwarmen tot hoge temperaturen. Dit zorgt voor extra comfort, maar leidt ook tot iets hoger stroomverbruik.

Voordelen van een warmtepompboiler

• Lager energieverbruik in vergelijking met een elektrische boiler (tot 75% minder stroom).
• Duurzaam alternatief voor oude elektrische of gasboilers.
• Minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen.
• Eenmalig investeren, langdurig profiteren van lage energiekosten.
• Toepasbaar in woningen met bestaande verwarming.

Nadelen van een warmtepompboiler

• Hoog inkoopkost en installatieprijs.
• Beperkte toepassing: enkel voor warm tapwater, geen ruimteverwarming.
• Beperkte efficiëntie bij zeer lage buitentemperaturen.
• Afhankelijkheid van de kwaliteit van de lucht (bijvoorbeeld bij verkeerde ventilatie of vervuiling).

Warmtepomp zonder boiler: werking en toepassingen

Een warmtepomp zonder boiler is een systeem dat alleen bedoeld is voor ruimteverwarming, zonder het opwekken van warm tapwater. Dit is het meest voorkomende type in woningen waar de verwarming het enige doel is.

Werking van een warmtepomp zonder boiler

De warmtepomp zonder boiler haalt warmte uit de lucht, bodem of grondwater en levert deze direct aan het verwarmingssysteem (zoals vloerverwarming, radiatoren of warme plafonds). Het systeem is vaak opgenomen in een lucht-water- of water-water-warmtepompinstallatie.

Deze warmtepomp is ideaal voor woningen die niet op gas willen blijven hangen en waar warm tapwater via een andere bron (zoals een HR-ketel of elektrische boiler) wordt opgewekt. Het is ook een populaire keuze voor appartementen en woningen in flatgebouwen, waar centrale verwarming al bestaat.

Keuze maken: warmtepomp met of zonder boiler

De keuze tussen een warmtepomp met of zonder boiler hangt af van verschillende factoren, waaronder:

• Verwarmingsbehoefte van de woning
• Bestaande verwarmingsinstallatie
• Verwachtingen van het gebruikerscomfort
• Energieverbruik en kosten
• Ruimtebeschikbaarheid
• Toekomstplannen (bijvoorbeeld volledige aardgasafhankelijkheid)

Situatie 1: Verwarming is het enige doel

Als je alleen verwarming wilt en je woning al een HR-ketel of een elektrische boiler hebt voor warm tapwater, is een warmtepomp zonder boiler een logische keuze. Dit is het efficiëntste en meest kosteneffectieve scenario.

Situatie 2: Je wil ook warm tapwater opwekken

Als je een duurzame oplossing zoekt die zowel ruimteverwarming als warm tapwater kan leveren, is een warmtepomp met boiler beter. Dit is vooral interessant in woningen die volledig aardgasvrij willen worden.

Situatie 3: Je wil enkel warm tapwater opwekken

Als je verwarming al via een HR-ketel of andere bron hebt en enkel wilt overwegen naar duurzamere manier voor warm tapwater, is een warmtepompboiler de beste keuze. Dit is een efficiënte manier om energie te besparen en CO₂-uitstoot te verminderen.

Samenvatting van de voordelen per type

Kosten en rendement

De investering in een warmtepomp met of zonder boiler varieert afhankelijk van het type, het merk en de omvang van het systeem. Hier zijn enkele richtlijnen:

Investering

• Warmtepomp met boiler: €6.000 – €15.000
• Warmtepompboiler: €4.000 – €10.000
• Warmtepomp zonder boiler: €5.000 – €12.000

Deze prijzen zijn inclusief installatie en kunnen variëren afhankelijk van de omvang van het project en de kwaliteit van het systeem.

Energieverbruik en terugverdientijd

• Warmtepomp met boiler: Verbruikt tot 75% minder stroom dan een elektrische boiler. De terugverdientijd is meestal tussen de 5 en 10 jaar.
• Warmtepompboiler: Verbruikt 3 tot 4 keer minder stroom dan een klassieke elektrische boiler.
• Warmtepomp zonder boiler: Heeft meestal een kortere terugverdientijd, omdat het alleen gericht is op ruimteverwarming.

Subsidies en aardgasvrij

In Nederland is het gebruik van een warmtepomp steeds aantrekkelijker geworden door subsidies en maatregelen voor aardgasvrij bouwen of renoveren. Zo zijn er onder andere:

• ISDE-subsidie: Voor aardgasvrij wonen. Niet beschikbaar voor lucht-lucht-warmtepompen (zoals airco).
• Energiebesparingssubsidie: Voor renovatieprojecten waarbij energiebesparing een kernaspect is.
• Maatregelonderdeel van het klimaatplan: Voor woningen die volledig aardgasvrij kunnen worden.

De keuze voor een warmtepomp met boiler is vaak geschikt voor deze subsidies, omdat het een duurzame oplossing biedt voor zowel ruimteverwarming als warm tapwater.

Technische aandachtspunten bij keuze en installatie

Bij de keuze en installatie van een warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met een aantal technische aspecten:

• Warmtebron: Kies voor een warmtebron die geschikt is voor je woning (lucht, grondwater, bodem).
• Inbouwruimte: Zorg dat er voldoende ruimte is voor de boiler (indien van toepassing).
• Temperatuurverschil: Bij een warmtepompboiler is het belangrijk dat het temperatuurverschil tussen bron en doel zo klein mogelijk is.
• Verwarmingsoppervlak: Een warmtepompboiler vereist een groter verwarmingsoppervlak dan een traditionele boiler.
• Stroomverbruik: Zorg dat je elektriciteitsaansluiting voldoende is voor het type warmtepomp.

Het is verstandig om een ervaren installateur te raadplegen om de juiste keuze te maken en eventuele risico’s te vermijden.

Conclusie

De keuze tussen een warmtepomp met boiler en een warmtepomp zonder boiler houdt verschillende aspecten in, zoals energiebesparing, duurzaamheid, toepassing en technische vereisten. Beide opties hebben hun eigen voor- en nadelen, en de keuze hangt af van de specifieke behoeften van de woning en de wensen van de eigenaar.

• Een warmtepomp met boiler is ideaal voor woningen die zowel ruimteverwarming als warm tapwater willen opwekken.
• Een warmtepompboiler is geschikt voor woningen die enkel warm tapwater willen opwekken.
• Een warmtepomp zonder boiler is een efficiënte en goedkope oplossing voor ruimteverwarming.

Zowel opties kunnen bijdragen aan een aardgasvrij wonen en voldoen aan de huidige duurzaamheidsdoelen. Het is verstandig om uitgebreid advies in te winnen bij een professional en subsidies te checken om het beste resultaat te behalen.

Bronnen

1. Warmtepompboiler – Verbruik en vergelijking
2. Soorten warmtepompen – Hybride en all-electric
3. Wat is een warmtepompboiler?
4. Tapwaterboiler voor een warmtepomp
5. Warmtepompen van Bluesolid
6. NIBE warmtepompboiler MT-WH21 en F130