Warmtepomp of gas: welke verwarming is op de lange termijn voordeliger?

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

In de huidige energielandschap is de keuze tussen gasverwarming en een warmtepomp steeds belangrijker voor huiseigenaren die hun woning verduurzamen of herbouwen. Het kiezen van een verwarmingssysteem is niet alleen een kwestie van comfort, maar ook van financiële rendement en milieuvriendelijkheid. In dit artikel bespreken we op basis van beschikbare informatie of een warmtepomp op de lange termijn voordeliger is dan gas, en wat de belangrijkste factoren zijn die je moet overwegen bij deze beslissing.

Inleiding

Traditionele gasgestookte CV-ketels zijn lang de standaard geweest in Nederlandse huizen. Echter, door toenemende aandacht voor duurzame energie, stijgende gasprijzen en wetgeving die elektrificatie aanmoedigt, wordt het gebruik van warmtepompen steeds populairder. Een warmtepomp haalt warmte uit lucht, grond of water en brengt deze op een hogere temperatuur om een woning te verwarmen.

De vraag die vaak centraal staat is: is een warmtepomp op de lange termijn voordeliger dan gas? Deze vraag kan niet met een eenduidig antwoord worden beantwoord, omdat verschillende factoren een rol spelen, zoals de isolatiegraad van de woning, de energieprijzen, de efficiëntie van de warmtepomp en eventuele subsidies.

In de volgende paragrafen zullen we deze factoren in detail bespreken, op basis van de beschikbare informatie.

Investeringskosten: gas versus warmtepomp

Een van de eerste overwegingen bij het kiezen voor een verwarmingssysteem is de initiële investering. Hier is het duidelijk dat een warmtepomp een hogere aanschafkost vereist dan een gasgestookte CV-ketel.

1. Initiele kosten

Gasverwarmingssystemen zijn in de regel goedkoper in de aanschaf. Een gasketel is relatief eenvoudig in te richten en vereist in veel gevallen geen aanzienlijke aanpassingen aan het verwarmingssysteem. Dit maakt het voor huiseigenaren met beperkte budgetten een aantrekkelijke optie.

In tegenstelling daarmee vereist een warmtepomp een aanzienlijke investering. Niet alleen de warmtepompunit zelf is duurder, ook kunnen aanpassingen aan het bestaande verwarmingssysteem nodig zijn. Bijvoorbeeld, vloerverwarming of lage-temperatuur-radiatoren zijn vaak nodig om het systeem efficiënt te laten werken. Bovendien is er ruimte nodig voor zowel de binnen- als de buitenunit.

2. Subsidies en belastingvoordelen

Ondanks de hoge aanschafkosten zijn er subsidies beschikbaar voor warmtepompen, waardoor de investering voor veel huiseigenaren aantrekkelijker wordt. Deze subsidies zijn vaak gericht op duurzame energieoplossingen en kunnen aanzienlijk zijn. Voorbeelden zijn de ISDE-subsidie en de Milieupremie.

Daarnaast is het mogelijk dat je belastingvoordelen kunt krijgen of dat je in de toekomst minder belasting hoeft te betalen, gezien de overheid sterk aanspoort tot elektrificatie. Gasverwarmingssystemen zijn daarentegen in de meeste gevallen niet voorzien van subsidies, behalve in uitzonderlijke gevallen, zoals bij het vervangen van een zeer oude of inefficiënte ketel.

Energiekosten en efficiëntie

De besparing op energiekosten is een van de belangrijkste factoren bij het bepalen of een warmtepomp op de lange termijn voordeliger is dan gas. Het verschil in efficiëntie tussen beide systemen speelt hier een cruciale rol.

1. Efficiëntie van gas versus warmtepomp

Gasverwarmingssystemen hebben een hogere rendement bij de generatie van warmte, omdat ze direct warmte produceren door verbranding. Een moderne condensketel heeft bijvoorbeeld een rendement van 95% of hoger.

Een warmtepomp daarentegen werkt met een rendement dat aanzienlijk hoger kan zijn. Het rendement wordt uitgedrukt in de SCOP-waarde (Seasonal Coefficient of Performance), wat het seizoensgebonden rendement aangeeft. Een warmtepomp met een SCOP-waarde van 2,8 of hoger wordt beschouwd als rendabeler dan een gasketel, zelfs bij huidige energieprijzen.

De SCOP-waarde is afhankelijk van het type warmtepomp en de omstandigheden waarin het werkt. Lucht-lucht warmtepompen hebben in de regel een hogere SCOP-waarde dan lucht-water of grond-water systemen, omdat ze minder afhankelijk zijn van de watertemperatuur. Bij lucht-water warmtepompen is een watertemperatuur van 55 graden of lager gunstiger, omdat dit de SCOP-waarde verhoogt.

2. Energieprijzen in de toekomst

De prijs van gas en elektriciteit hangt sterk af van markt- en politieke ontwikkelingen. Op dit moment zijn gasprijzen stijgend en worden verder aangestuurd door CO₂-heffingen en belastingen. Elektriciteitsprijzen worden daarentegen in de toekomst verwacht te dalen door de vergroening van de energievoorziening.

De verwachting is dat stroom in de komende jaren goedkoper wordt dan gas. Dit maakt een warmtepomp, vooral in combinatie met zonnepanelen, een steeds aantrekkelijker keuze. Bovendien zijn warmtepompen efficiënter dan elektrische verwarmingselementen, zoals verwarmingselementen in radiatoren.

Invloed van isolatie en energiegebruik

De efficiëntie van een warmtepomp hangt sterk af van de isolatiegraad van de woning. Zonder voldoende isolatie zal de warmtepomp intensief werken om de gewenste temperatuur te behouden, wat het rendement verlaagt en de energiekosten verhoogt.

1. Woningisolatie

Een goed geïsoleerde woning is een voorwaarde voor een rendabele warmtepomp. In bestaande woningen is het vaak nodig om isolatie aan te brengen in muren, daken en vloeren om de warmtebeter te houden. Dit kan extra kosten met zich meebrengen, maar het draagt er ook toe bij dat de warmtepomp efficiënter werkt.

In nieuwbouw is het gebruik van een warmtepomp vaak de enige optie, aangezien CV-ketels sinds 2021 verboden zijn in nieuwbouw. Dit betekent dat isolatie en energie-efficiëntie in nieuwbouw standaard worden gedaan, wat het gebruik van een warmtepomp rendabeler maakt.

2. Energiegebruik

Het energieverbruik van een warmtepomp is afhankelijk van de grootte van de woning, het klimaat en het type warmtepomp. In huizen met een hoge warmtebehoefte is een hybride warmtepomp – een combinatie van een warmtepomp en een gasketel – vaak een betere keuze. Dit systeem zorgt ervoor dat de warmtepomp het grootste deel van de verwarming overneemt, terwijl de ketel alleen op koude dagen of voor warm water wordt gebruikt.

De besparing op gasverbruik met een hybride warmtepomp is gemiddeld 25 tot 50%. Bij een gasverbruik van 1.000 m³ per jaar kan dit tot een terugverdientijd van ruim 10 jaar leiden. Bij hoge energieprijzen kan deze terugverdientijd echter aanzienlijk korter zijn.

Milieuvriendelijkheid en CO₂-uitstoot

Een belangrijk argument voor het kiezen van een warmtepomp boven gas is de milieuvriendelijkheid. Gasgestookte CV-ketels produceren CO₂-uitstoot, terwijl warmtepompen deze uitstoot verminderen of zelfs nul maken, afhankelijk van de bron van de elektriciteit.

1. CO₂-uitstoot

De CO₂-uitstoot van een CV-ketel is afhankelijk van de efficiëntie van de ketel en het type gas. Een moderne condensketel produceert minder uitstoot dan een oude ketel, maar het is nog steeds aanzienlijk.

Een warmtepomp produceert geen CO₂-uitstoot bij gebruik, maar de elektriciteit die het verbruikt kan wel uitstoot veroorzaken, afhankelijk van de bron. Als de elektriciteit afkomstig is van duurzame energie (zoals wind- of zonne-energie), is de CO₂-uitstoot minimaal of nul. In dat geval is een warmtepomp een veel milieuvriendelijkere keuze dan gas.

2. Duurzame elektriciteit

Om de CO₂-uitstoot van een warmtepomp verder te beperken, is het aangewezen om zonnepanelen op het dak te installeren. Dit zorgt voor zelfverbruik van groene elektriciteit en vermindert de afhankelijkheid van het energienet.

3. Hybride oplossingen

In huizen met een hoge warmtebehoefte is een hybride warmtepomp een goede compromisoplossing. Het vermindert het gasverbruik en de CO₂-uitstoot, terwijl het de woning toch kan verwarmen op koude dagen. Deze oplossing is vooral geschikt voor bestaande woningen met een matig isolatiegraad.

Conclusie

De keuze tussen een warmtepomp en gasverwarming hangt af van meerdere factoren, waaronder de initiële investering, de efficiëntie, de energiekosten en de milieuvriendelijkheid. In de meeste gevallen is een warmtepomp op de lange termijn voordeliger, zeker als de woning goed is geïsoleerd en er subsidies beschikbaar zijn.

Gasverwarmingssystemen zijn goedkoper in de aanschaf, maar de stijgende gasprijzen en de verwachting dat stroom in de toekomst goedkoper wordt maken een warmtepomp steeds aantrekkelijker. Bovendien zorgt een warmtepomp voor een lagere CO₂-uitstoot en kan het in combinatie met zonnepanelen bijdragen aan een volledig duurzame verwarming.

Een hybride warmtepomp is voor veel huiseigenaren een tussentijdse oplossing die de voordelen van beide systemen combineert. Het vermindert het gasverbruik en de CO₂-uitstoot, terwijl het de woning toch kan verwarmen op koude dagen. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor bestaande woningen die verduurzaamd moeten worden zonder volledig van het gas af te raken.

Tot slot is het belangrijk om de isolatiegraad van de woning te verbeteren voordat een warmtepomp wordt aangelegd. Een goed geïsoleerde woning zorgt voor een hoger rendement en lagere energiekosten, wat de investering in een warmtepomp aantrekkelijker maakt.