Warmtepomp en warm water: Problemen, oorzaken en oplossingen

Published by Redactie on september 27, 2025 | Category warmtepomp

De overstap naar duurzame verwarmingssystemen is in volle gang. Een warmtepomp is tegenwoordig een populaire keuze, zowel voor woningen die worden gebouwd als voor renovaties. Het systeem maakt gebruik van warmte uit de lucht of de grond en draagt bij aan een lage CO₂-uitstoot. Toch kunnen ook warmtepompen problemen opleveren, zoals het ontbreken van warm water. In dit artikel bespreken we de technische achtergronden van warmtepompen, de mogelijke oorzaken van storingen die leiden tot het ontbreken van warm water en wat er in zo’n geval kan worden gedaan.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt deze?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving (lucht of grond) onttrekt en gebruikt om een woning te verwarmen en warm water te leveren. Er zijn verschillende soorten warmtepompen:

Hybride warmtepomp (lucht-water): Deze warmtepomp werkt met een combinatie van een warmtepomp en een traditionele cv-ketel. De warmtepomp is actief bij normale temperaturen, terwijl de ketel overneemt op koude dagen. Warm water wordt altijd met de ketel gemaakt.
All-electric warmtepomp (lucht-water of water-water): Deze warmtepomp gebruikt uitsluitend elektriciteit voor zowel verwarming als warm water. Het is dus volledig elektrisch en niet afhankelijk van gas.
Lucht-lucht warmtepomp (airco): Deze variant verwarmt en koelt de lucht, maar levert geen warm water.

Een warmtepomp werkt efficiënter dan een gasgestookte cv-ketel. Voor elke kWh elektriciteit die wordt gebruikt, produceert de warmtepomp 3 tot 5 kWh warmte. Dit maakt de techniek niet alleen duurzaam, maar ook energie-efficiënt. Bovendien wordt het CO₂-gehalte van het verwarmingssysteem aanzienlijk verlaagd.

Probleem: Geen warm water uit de kraan

Hoewel warmtepompen in principe betrouwbaar zijn, kunnen er problemen ontstaan. Eén van de meest voorkomende klachten is het ontbreken van warm water. Dit kan bij zowel hybride als all-electric warmtepompen voorkomen, afhankelijk van de installatie en de oorzaak van de storing.

Er zijn meerdere mogelijke oorzaken voor het ontbreken van warm water:

Geen stroomaansluiting: Warmtepompen zijn afhankelijk van elektriciteit. Als er geen stroom is, werkt het systeem niet. Controleer of de stekker van het warmwatertoestel in het stopcontact zit en of er stroom is in het huis.
Storing in de cv-ketel of warmtepomp: Bij een hybride warmtepomp is het mogelijk dat de cv-ketel storingen vertoont. Dit kan het gevolg zijn van een defecte pompschijf of een probleem in het koudemiddelcircuit. Bij all-electric warmtepompen kan het probleem liggen in de elektrische onderdelen of de circulatiepompen.
Flowproblemen in het systeem: Een warmtepomp bestaat uit drie circuits: een broncircuit, een koudemiddelcircuit en een afgiftecircuit. Als er een flowprobleem optreedt in één van deze circuits, kan het gevolg zijn dat de warmtepomp niet correct werkt. Bijvoorbeeld: bij een lage druk in het koudemiddelcircuit kan het systeem onvoldoende warmte onttrekken, wat kan leiden tot het invriezen van onderdelen.
Verstopte of defecte onderdelen: Onderdelen zoals de PWW-verdamper kunnen verstopt raken, wat het gevolg is van slijtage of onzuiverheden in het systeem. Dit kan het circulatieproces belemmeren en zo het ontbreken van warm water veroorzaken.
Defecte terugslagklep of driewegklep: Bij sommige installaties is het nodig om een terugslagklep of driewegklep in te zetten om het systeem te beschermen. Als deze kleppen defect of onjuist afgesteld zijn, kan het leiden tot een mengsel van warm en koud water, wat het systeem kan destabiliseren.
Foutieve installatie: Soms ligt de oorzaak van het probleem bij de installatie zelf. Bijvoorbeeld: een warmtepomp die niet correct geplaatst is, kan storend werken of niet genoeg warmte opleveren. Ook kan het probleem liggen in het afvoercircuit of in de elektrische aansluiting.

Diagnose en oplossing bij het ontbreken van warm water

Als er geen warm water is, zijn er verschillende stappen die kunnen worden genomen om de oorzaak van de storing te achterhalen en op te lossen.

1. Controleer de stroomvoorziening

De eerste stap is om te controleren of de warmtepomp of cv-ketel goed is aangesloten op elektriciteit. Stel vast of de stekker in het stopcontact zit en of er stroom is in het huis. Als er geen stroom is, kan het probleem liggen bij de elektriciteitsmeter of bij de aansluiting zelf.

2. Controleer de thermostaatkraan

Bij een hybride warmtepomp kan het probleem ook liggen in de thermostaatkraan. Deze kraan reguleert de temperatuur van het warm water. Controleer of de thermostaat correct is ingesteld en of er geen storing is. Als de thermostaatkraan defect is, kan het systeem geen warm water leveren.

3. Controleer de druk in het koudemiddelcircuit

Een veel voorkomende storing bij warmtepompen is een lage druk in het koudemiddelcircuit. Dit kan het gevolg zijn van te weinig flow in het broncircuit of van een verstopte verdamper. Meet de aanvoer- en retourtemperatuur van de bron. Het temperatuurverschil (delta-T) geeft informatie over de flow. Bij een geringe delta-T is er sprake van te weinig of geen flow. In dit geval kan het systeem niet correct werken, wat leidt tot het ontbreken van warm water.

4. Controleer de circulatiepompen

Een defecte circulatiepomp kan ook leiden tot het ontbreken van warm water. Controleer of de pomp draait en of er sprake is van slijtage of verstopping. Als de pomp defect is, is een vervanging nodig.

5. Controleer de terugslag- en driewegklep

Bij sommige installaties is het nodig om een terugslagklep of driewegklep in te zetten. Deze kleppen voorkomen dat warm en koud water met elkaar mengen. Als deze kleppen defect zijn of onjuist afgesteld, kan het leiden tot storingen in het systeem. Controleer of deze kleppen correct werken.

6. Controleer de elektrische aansluiting

Als het probleem elektrisch is, kan het nodig zijn om de aansluiting te controleren. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn bij een defecte aardlekschakelaar of een foutieve bedrading. In dergelijke gevallen is het verstandig om een professionele installateur in te schakelen.

7. Controleer de warmtepompinstallatie

Als alle bovenstaande stappen geen oplossing opleveren, kan het probleem liggen in de installatie zelf. Controleer of de warmtepomp correct is geplaatst en of de afvoercircuit en elektrische aansluiting in orde zijn. Bij een defecte warmtepomp is een vervanging nodig.

Voorkomen van problemen

Hoewel storingen kunnen voorkomen, is het belangrijk om de warmtepomp goed te onderhouden en periodiek te laten controleren. Een professionele installateur kan de warmtepomp onderhouden en eventuele problemen vroegtijdig opsporen.

1. Regulier onderhoud

Regelmatig onderhoud is essentieel voor een goede werking van een warmtepomp. Dit omvat het controleren van de druk in de circuits, het reinigen van de verdamper en het controleren van de elektrische aansluiting.

2. Goede plaatsing

De warmtepomp moet op een geschikte plek worden geplaatst. Dit betreft zowel de buitenunit als de binnenunit. De buitenunit moet goed geplaatst zijn om voldoende luchtflow te garanderen. De binnenunit moet op een plek staan waar het systeem niet wordt belemmerd en waar het goed kan circuleren.

3. Correcte aansluiting

De aansluiting van de warmtepomp moet correct zijn. Dit betreft zowel de elektrische aansluiting als de aansluiting op het cv-systeem. Bij een defecte aansluiting kan het systeem niet correct werken.

4. Gebruik van kwaliteitsmaterialen

Bij de installatie van een warmtepomp is het belangrijk om kwaliteitsmaterialen te gebruiken. Dit betreft zowel de onderdelen van de warmtepomp zelf als de aansluiting en het afvoercircuit. Kwaliteitsmaterialen zorgen voor een langere levensduur en minder storingen.

Samenwerking tussen woningbouw en energiebedrijven

Het ontbreken van warm water kan ook voorkomen in appartementencomplexen, zoals is gebeurd in Utrecht. In dit geval waren honderden bewoners van een appartementengebouw gedurende enkele dagen zonder warm water en verwarming. De oorzaak was een storing in de centrale meterkast van het complex, wat leidde tot een lekkage in de warmtepompinstallatie.

Dit geval toont aan dat het ontbreken van warm water niet alleen in individuele woningen kan voorkomen, maar ook in grotere complexen. Het is belangrijk dat woningbouwmaatschappijen en energiebedrijven samenwerken om zodanig te zorgen dat storingen snel worden opgelost. In dit geval was het pandbeheer op de hoogte van het probleem, maar kon het niet direct oplossen. Dit benadrukt de noodzaak van snelle communicatie en professioneel onderhoud.

CO₂-uitstoot en milieuwinst van warmtepompen

Een warmtepomp draagt bij aan een lage CO₂-uitstoot. In vergelijking met een traditionele cv-ketel op gas levert een warmtepomp een CO₂-reductie van 30% tot 65%. Dit is vooral het geval als de elektriciteit die wordt gebruikt, volledig duurzaam is. In de toekomst, wanneer de elektriciteitsproductie volledig op groene energie is overgestapt, zal de CO₂-uitstoot van warmtepompen nog verder dalen.

Toch heeft het gebruik van warmtepompen ook milieu-impact. De productie van de warmtepomp zelf vraagt grondstoffen, zoals metaal, plastic en elektronica. Ook de productie en het vervoer van de warmtepomp kosten energie. Daarom is het belangrijk om de warmtepomp zo efficiënt mogelijk te gebruiken en te onderhouden, zodat de milieuwinst zo groot mogelijk is.

Conclusie

Het ontbreken van warm water bij een warmtepompinstallatie kan verschillende oorzaken hebben, variërend van elektrische storingen tot defecte onderdelen of verkeerde installatie. Het is belangrijk om de oorzaak van het probleem snel te achterhalen en op te lossen, zowel voor comfort als voor veiligheid. Door regelmatig onderhoud te geven en de installatie correct te plaatsen, kan het risico op storingen worden verkleind. Bovendien draagt een warmtepomp bij aan een lage CO₂-uitstoot en is het dus een duurzame keuze voor verwarming en warm water.