Besparing met een warmtepomp: energie, kosten en CO₂-uitstoot verminderen

De transitie naar duurzame energie is in volle gang, en voor veel huiseigenaren is een warmtepomp een aantrekkelijke keuze om energie te besparen, stookkosten te verlagen en het milieu te ontlasten. Een warmtepomp gebruikt de energie uit de buitenlucht of de bodem om een woning te verwarmen, en doet dit met een veel efficiëntere energiegebruik dan een traditionele gascv-ketel. In deze artikel bekijken we hoeveel je precies kunt besparen met een warmtepomp, zowel qua energie als qua kosten, en welke maatregelen je kunt nemen om de besparing te maximaliseren.

Wat is een warmtepomp en hoe werkt het?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving – zoals de buitenlucht of de grond – opneemt en gebruikt om een woning te verwarmen. Het principe is vergelijkbaar met dat van een airco, maar dan in omgekeerde richting. Door het gebruik van een koudemiddel en een compressor, wordt warmte afgegeven aan het verwarmingscircuit van het huis.

In tegenstelling tot een gascv-ketel, die fossiele brandstoffen verbrandt, gebruikt een warmtepomp elektriciteit om warmte te verwerken. Dit betekent dat, hoewel het stroomverbruik wel toeneemt, er geen directe CO₂-uitstoot is bij de eigen woning. De efficiëntie van een warmtepomp ligt tussen de 3 en 5, wat betekent dat 1 kWh elektriciteit leidt tot 3 tot 5 kWh warmte. Dit maakt de warmtepomp tot een veel efficiëntere oplossing voor verwarming dan een conventionele cv-ketel.

Energiebesparing door het gebruik van een warmtepomp

Een warmtepomp bespaart energie op verschillende manieren. Ten eerste gebruikt het elektriciteit om warmte te genereren, en niet om brandstof te verbranden. Dit betekent dat het energie-efficiënter is dan een gascv-ketel. Ten tweede werkt een warmtepomp efficiënter op lagere temperaturen. Bij een gascv-ketel moet het verwarmingswater relatief warm zijn om effectief warmte af te geven, maar bij een warmtepomp is dat niet nodig. Dit maakt het mogelijk om te werken met lage-temperatuurverwarming, zoals vloerverwarming, wat extra energie bespaart.

Een hybride warmtepomp, die een combinatie is van een traditionele cv-ketel en een warmtepomp, kan tot 60% minder gas gebruiken voor verwarming. Dit is een aanzienlijke besparing, zeker gezien de stijgende gasprijzen in de afgelopen jaren.

Kostenbesparing: hoeveel spaar je per jaar?

Een van de belangrijkste vragen die huiseigenaren stellen bij het overwegen van een warmtepomp is: hoeveel spaar ik daadwerkelijk? De antwoorden variëren afhankelijk van de isolatie van de woning, de soort warmtepomp en de elektriciteitsprijs. De gegevens uit de beschikbare bronnen tonen echter duidelijk aan dat de besparing aanzienlijk is.

1. Verwarming: jaarlijks tot 110 euro bespaard

Volgens Milieu Centraal bespaar je jaarlijks tot 110 euro op je verwarmingkosten met een hybride warmtepomp. Dit is gebaseerd op een hoekwoning met matige isolatie. De besparing wordt bereikt door de thermostaat niet hoger dan 19 graden te zetten en bij het slapen de temperatuur iets lager te houden. Bij een woning met goede isolatie en ventilatie met warmteterugwinning is het zelfs mogelijk om de thermostaat ’s nachts niet lager te zetten.

2. Warm water: extra besparing met slimme inzet

Het gebruik van warm water is een aanzienlijke kostenpost in de verwarming. Een warmtepomp kan ook voor het maken van warm water worden ingezet. Door de douche beperkt te gebruiken en waterbesparende douchekoppen aan te schaffen, is het mogelijk om nog extra te besparen. Een doucheronde van maximaal 5 minuten, bijvoorbeeld, bespaart tot 4 keer zo veel energie en water als een bad.

3. CO₂-uitstoot: 30% tot 65% minder

Het gebruik van een warmtepomp leidt ook tot een aanzienlijke vermindering van de CO₂-uitstoot. In vergelijking met een gascv-ketel, is de CO₂-uitstoot door verwarming en warm water met 30% tot 65% lager. Deze besparing wordt groter naarmate de elektriciteit steeds duurzamer wordt opgewekt, zoals door zonnepanelen of windenergie.

Factoren die de besparing beïnvloeden

De besparing met een warmtepomp hangt af van verschillende factoren. Deze zijn belangrijk om te overwegen bij het nadenken over een investering in een warmtepomp.

1. Isolatie van de woning

Een goed geïsoleerd huis benut de warmte die door de warmtepomp wordt aangemaakt veel efficiënter. Een woning met matige isolatie zal meer energie nodig hebben om op temperatuur te blijven, wat de besparing kan verminderen. Isolatiemaatregelen, zoals het isoleren van muren, daken en vloeren, zijn daarom aan te raden in combinatie met een warmtepomp.

2. Type warmtepomp

Er zijn verschillende soorten warmtepompen beschikbaar, waaronder lucht-water, bodem-water en hybride systemen. Lucht-waterpompen zijn het meest voorkomende type, maar bodem-waterpompen zijn meestal efficiënter, omdat de bodem temperatuur minder varieert dan de buitenlucht. Hybride warmtepompen combineren een warmtepomp met een gascv-ketel, wat in koude weersomstandigheden handig kan zijn.

3. Elektriciteitsprijs

De stroomverbruik van een warmtepomp is hoger dan van een gascv-ketel. De besparing is daarom ook afhankelijk van de prijs van elektriciteit. In combinatie met zonnepanelen kan dit echter drastisch worden verlaagd. Energieplein stelt bijvoorbeeld dat de combinatie van een warmtepomp met zonnepanelen tot een bijna energieneutrale verwarming kan leiden.

Slimme instellingen om de besparing te maximaliseren

Om de maximale besparing te halen met een warmtepomp, is het belangrijk om de installatie slim in te stellen. Hieronder zijn enkele aanbevolen maatregelen.

1. Thermostaat op 19 graden zetten

Zet de thermostaat niet hoger dan 19 graden als je thuis bent. Dit bespaart energie en zorgt voor een comfortabele temperatuur. Bij hybride warmtepompen kan dit jaarlijks tot 110 euro besparen op de verwarmingkosten.

2. Nachttemperatuur aanpassen

Bij het slapen kan je de thermostaat iets lager zetten, afhankelijk van de isolatie van de woning. Een woning met goede isolatie en warmteterugwinning kan de thermostaat bijvoorbeeld op 19 graden laten staan, terwijl een woning met matige isolatie 1 of 2 graden lager kan zetten.

3. Radiatorknoppen open houden

Als je voor een paar dagen of langer weg bent, zet de thermostaat op 15 graden en laat de radiatorknoppen open. Dit voorkomt dat de warmtepomp onnodig moet werken om de woning op temperatuur te houden.

4. Radiatorfolie of isolatie achter radiatoren

Als je radiatoren tegen een buitenmuur hebt staan, is het aan te raden om radiatorfolie of isolatie achter de radiatoren te plaatsen. Dit voorkomt warmteverlies naar buiten en bespaart energie.

Subsidies en waardevermeerdering

Een warmtepomp is een aanzienlijke investering, maar er zijn subsidies beschikbaar die de kosten kunnen verlagen. Volgens de Duurzaamheidsvergelijker krijg je niet alleen subsidie voor de aanschaf van een warmtepomp, maar ook voor isolatiemaatregelen als je deze binnen een jaar combineert met de installatie van een warmtepomp.

Bovendien leidt de installatie van een warmtepomp tot een waardevermeerdering van de woning. Energieplein stelt dat de waarde van een woning met een warmtepomp toeneemt, vooral bij het verkopen van het huis. Ook het energielabel verbetert, wat een extra positief effect kan hebben op de verkoopprijs.

Onderhoud en levensduur

Een warmtepomp vereist weinig onderhoud. In de meeste gevallen komt de installateur één keer per twee jaar langs voor een preventieve onderhoudsbeurt. De levensduur van een warmtepomp is meestal 20 jaar, wat betekent dat de investering zich gedurende een langere periode kan afbetalen.

Conclusie

De overgang van een gascv-ketel naar een warmtepomp biedt meerdere voordelen. Het vermindert de CO₂-uitstoot, bespaart energie en leidt tot aanzienlijke kostenbesparingen. De exacte besparing hangt af van de isolatie van de woning, het type warmtepomp en de elektriciteitsprijs. Door de installatie slim in te stellen en aanvullende maatregelen, zoals isolatie en zonnepanelen, toe te passen, kan de besparing verder worden vergroot.

Een warmtepomp is niet alleen een duurzame keuze, maar ook een slimme investering met een gunstig rendement. De initiele kosten worden binnen 6 tot 10 jaar terugverdiend, en de woning verliest daardoor aan waarde. Voor wie op zoek is naar een duurzame en kostenefficiënte oplossing voor verwarming, is een warmtepomp zeker een overweging waard.

Bronnen

1. Milieu Centraal - Slim verwarmen met een warmtepomp
2. Milieu Centraal - Warmtepomp duurzaam elektrisch verwarmen
3. Duurzaamheidsvergelijker - Warmtepomp
4. Energieplein - 10 voordelen van een warmtepomp