Split warmtepomp: werking, types, voordelen en toepassingen

Inleiding

Een split warmtepomp is een modern verwarmings- en koelsysteem dat steeds vaker wordt ingezet bij woningverwarming en klimaatbeheer. Het systeem bestaat uit meerdere componenten die verdeeld zijn over binnen- en buitenruimtes, waarbij de buitenunit de warmte uit de buitenlucht onttrekt en deze via een gesloten circuit naar de binnenunits transporteert. Deze opdeling maakt de split warmtepomp geschikt voor verschillende woningtypen, van appartementen tot vrijstaande huizen.

In dit artikel bespreken we de werking van een split warmtepomp, de verschillende types, de voordelen en nadelen, en geven we richtlijnen voor het kiezen van het juiste systeem. We baseren ons uitsluitend op de informatie uit betrouwbare bronnen, zoals Ekaa Duurzaam, Bobex en Warmtepomp-gids.nl.

Wat is een split warmtepomp?

Definitie en opbouw

Een split warmtepomp bestaat uit twee of meerdere onderdelen: een buitenunit en één of meerdere binnenunits. De buitenunit onttrekt warmte aan de buitenlucht, terwijl de binnenunits de warmte in het huis verspreiden of koelen. De opdeling van het systeem in meerdere units maakt het geschikt voor woningen waar ruimte voor een enkel, grote monoblock-apparaat niet beschikbaar is.

In tegenstelling tot een monoblock warmtepomp, waarbij alle componenten in één enkele buitenunit zijn geïntegreerd, zit bij een split warmtepomp de condensor en de verdamper gescheiden. De koelvloeistof beweegt zich via een gesloten leidingcircuit tussen buitenunit en binnenunits.

Werking van de split warmtepomp

De werking van een split warmtepomp is gebaseerd op het principe van warmteoverdracht. In verwarmingsmodus trekt de buitenunit warmte uit de buitenlucht, waarbij de koelvloeistof in het circuit verdampt. Deze warmte wordt vervolgens doorgegeven aan de binnenunits, waar het warmteafgifte of -verdeling plaatsvindt. In koelingsmodus draait het proces om: de warmte uit de binnenruimte wordt opgenomen door de binnenunits en afgevoerd via de buitenunit.

Het rendement van een warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance) en SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). Een hoger rendement betekent dat het systeem energie-efficiënter werkt en dus aantrekkelijker is voor de gebruiker.

Single-split versus multi-split

Een single-split warmtepomp bestaat uit één buitenunit en één binnenunit. Dit type is ideaal voor kleinere ruimtes of individuele kamers. Het is eenvoudig in te richten en goedkooper dan een multi-split systeem.

Een multi-split warmtepomp daarentegen maakt gebruik van één buitenunit en twee of meer binnenunits. Deze oplossing biedt de mogelijkheid om meerdere ruimtes afzonderlijk te verwarmen of te koelen. Het is bijvoorbeeld ideaal voor appartementen of kantoorruimtes waar de behoefte aan klimaatbeheer varieert per kamer.

Een belangrijk voordeel van multi-split systemen is de flexibiliteit. Als de energiebehoefte groeit, kan een extra binnenunit worden toegevoegd, mits het vermogen van de buitenunit hieraan voldoet.

Types split warmtepompen

1. Split lucht-water warmtepomp

Een split lucht-water warmtepomp onttrekt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om cv-water te verwarmen. Dit type is geschikt voor woningen met radiatoren of vloerverwarming. De warmte wordt via de leidingen naar de verwarmingsinstallatie in het huis getransporteerd.

Deze warmtepomp werkt efficiënt en is in staat om het hele huis te verwarmen, inclusief de productie van warm water. Het is een populaire keuze voor huizen die volledig op warmtepompverwarming willen overgaan.

2. Split lucht-lucht warmtepomp

Bij een split lucht-lucht warmtepomp wordt de warmte uit de buitenlucht onttrokken en direct in de binnenlucht verspreid. Dit gebeurt via de binnenunits, die de warme lucht door de ruimte blazen. In de koelingsmodus wordt het proces omgekeerd: de binnenunits trekken de warme lucht uit de ruimte en voeren deze af via de buitenunit.

Dit type warmtepomp is ideaal voor woningen die airco-functie willen combineren met verwarming. Het is ook geschikt voor ruimtes waar vloerverwarming of radiatoren niet mogelijk zijn.

3. Split hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert de voordelen van een lucht-water warmtepomp met een condensatieketel. Dit systeem is slim in de zin dat het automatisch de meest efficiënte verwarmingsmethode kiest op basis van de buitentemperatuur en energieprijzen.

In de meeste gevallen wordt de woning verwarmd door de warmtepomp, maar bij zeer lage temperaturen of als de warmtepomp niet efficiënt genoeg werkt, neemt de condensatieketel over. Dit maakt het systeem robuust en aantrekkelijk voor huizen met een minder goed geïsoleerd bouwjaar.

Voordelen van een split warmtepomp

1. Flexibiliteit

Een van de grootste voordelen van een split warmtepomp is de flexibiliteit in de opstelling. Het is mogelijk om meerdere binnenunits aan te sluiten op één buitenunit, waardoor verschillende ruimtes apart kunnen worden geregeld. Dit is vooral handig in appartementen of woonruimtes waar elke kamer een verschillende klimaatbehoefte heeft.

2. Energie-efficiëntie

Split warmtepompen werken energie-efficiënter dan traditionele verwarmingsmethoden zoals gasverwarming of elektrische verhitters. Ze maken gebruik van de warmte die al in de buitenlucht aanwezig is, wat leidt tot lage energiekosten en een kleinere CO₂-voetafdruk.

3. Duurzaamheid

Door het gebruik van vernieuwbare energie (in de vorm van warmte uit de lucht), draagt een warmtepomp bij aan de duurzame energietransitie. Split systemen zijn hierin eveneens een betrouwbare oplossing, aangezien ze minder elektriciteit verbruiken dan monoblock systemen.

4. Compacte opstelling

Aangezien de binnenunits kleiner zijn dan een monoblock systeem, is een split warmtepomp ideaal voor woningen met beperkte binnenruimte. De buitenunit kan op een plek buiten geplaatst worden die het beste toegankelijk is, terwijl de binnenunits op strategische locaties worden geïnstalleerd.

5. Lagere kosten

In vergelijking met monoblock systemen zijn split warmtepompen vaak goedkoper in aankoop en installatie. De prijsvariaties hangen af van het type warmtepomp, het benodigde vermogen en de complexiteit van de installatie.

Nadelen van een split warmtepomp

1. Installatiecomplexiteit

Hoewel een split warmtepomp flexibel is, vereist het wel de installatie van meerdere units. Dit betekent dat er meerdere punten zijn waar de koelleidingen moeten worden aangelegd, wat de installatiecomplexiteit en -tijd kan vergroten.

2. Isolatievereisten

Om het rendement van een warmtepomp te behouden, is het belangrijk dat de woning goed is geïsoleerd. In minder goed geïsoleerde woningen kan het systeem minder efficiënt werken, vooral in de wintermaanden.

3. Beperkte verwarmingscapaciteit in extreme koud

Hoewel split warmtepompen in de meeste gevallen goed functioneren, kunnen ze in extreem koude omstandigheden (onder 0°C) minder efficiënt zijn. Hybride systemen zijn hierin een betere oplossing, omdat ze een back-upketel bieden.

Kies het juiste type voor jouw situatie

1. Beoordeel de energiebehoefte

Het vermogen van een warmtepomp moet afgestemd zijn op de energiebehoefte van de woning, wat afhankelijk is van de grootte, het isolatievlak, en het aantal bewoners. Een te kleine warmtepomp leidt tot onvoldoende verwarming en verhoogde energiekosten.

2. Kies voor single- of multi-split

Als je woning uit één ruimte bestaat of als je alleen één kamer wil verwarmen of koelen, is een single-split systeem voldoende. Voor woningen met meerdere ruimtes of appartementen is een multi-split systeem geschikter.

3. Weeg prijs tegen prestaties

Hoewel een monoblock warmtepomp efficiënter werkt dan een split systeem, is het vaak duurder. Een split warmtepomp biedt een goede prijs-kwaliteitverhouding, vooral bij de lucht-lucht varianten.

4. Kies het juiste merk

Er zijn verschillende kwaliteitsmerken die split warmtepompen aanbieden, zoals Vaillant en Nefit. Deze merken bieden ook gespecialiseerde installateurs en garanties die van belang kunnen zijn bij langere levensduur en minder onderhoud.

Prijsindicaties

De prijs van een split warmtepomp varieert afhankelijk van het type, het benodigde vermogen en de complexiteit van de installatie. Hieronder een overzicht van de gemiddelde kosten:

Deze kosten zijn richtwaarden en kunnen variëren afhankelijk van de merken, het installatieproces en eventuele aanvullende kosten zoals isolatieverbeteringen of elektriciteitsaansluitingen.

Conclusie

Een split warmtepomp is een modern, efficiënt en flexibel systeem dat steeds vaker wordt ingezet voor woningverwarming en klimaatbeheer. Het biedt de mogelijkheid om meerdere ruimtes afzonderlijk te regelen, is energie-efficiënter dan traditionele verwarmingsmethoden en is geschikt voor zowel appartementen als vrijstaande huizen.

Er zijn verschillende types split warmtepompen beschikbaar, waaronder lucht-water, lucht-lucht en hybride systemen. Het kiezen van het juiste type hangt af van de energiebehoefte van de woning, de ruimtebeschikbaarheid en het gewenste budget.

Voor wie overweegt om over te stappen naar een split warmtepomp, is het belangrijk om de woning goed te laten analyseren door een professional, zodat het systeem optimaal kan worden afgestemd op de specifieke situatie.

Bronnen

1. Ekaa Duurzaam
2. Bobex
3. Bobex – Monoblock of Split
4. Warmtepomp-gids.nl