Drie soorten warmtepompen voor duurzame verwarming in de woning

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

In het kader van energiebesparing en duurzame woningbouw speelt de warmtepomp een steeds grotere rol in de verwarmingsinstallatie van woningen. In Nederland zijn verschillende soorten warmtepompen beschikbaar, elk met eigen eigenschappen, voordelen en beperkingen. Voor een juiste keuze is het belangrijk om de verschillende types goed te begrijpen. In dit artikel worden de drie meest voorkomende soorten warmtepompen besproken, met aandacht voor werking, installatie, kosten en geschiktheid per situatie.

Hybride warmtepomp

De hybride warmtepomp is een transitieoptioneel systeem tussen een traditionele gasverwarming en een volledig elektrische oplossing. Deze warmtepomp werkt in combinatie met een bestaande cv-ketel of hr-ketel. Het principe is dat de warmtepomp het grootste deel van het jaar verantwoordelijk is voor de verwarming van de woning, terwijl de ketel alleen ingebruikt wordt in extreme koudteweer of als extra ondersteuning bij de productie van warm tapwater.

De hybride warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en zet deze om in warm water via een koelmiddelcyclus. Het verwarmde water wordt vervolgens gebruikt in de radiatoren of vloerverwarming. In de zomer kan de warmtepomp ook omgekeerd werken om de woning te koelen. In koudere perioden, rond of onder het vriespunt, stapt de cv-ketel in om het verwarmingstekort op te vullen.

Een belangrijk voordeel van een hybride warmtepomp is dat het een relatief eenvoudige en goedkope transitie biedt voor woningen die al zijn uitgerust met een gasinstallatie. Het gasverbruik wordt aanzienlijk verlaagd, waardoor er een positief effect op de energierekening is. Daarnaast is er geen volledige demontage van de bestaande verwarmingsinstallatie nodig, wat het een logische stap maakt in de weg naar een gasvrije toekomst.

Nadelen zijn echter dat er nog wel gas gebruikt wordt voor warm tapwater en dat de warmtepomp minder efficiënt werkt bij lage buitentemperaturen. Daarnaast vereist het systeem wel een zekere ruimte voor de buitenunit en eventuele aanpassingen aan het afgiftesysteem (zoals radiatoren of vloerverwarming).

Hybride warmtepompen zijn vooral geschikt voor woningen die niet direct kunnen overstappen naar een volledig elektrische verwarming, bijvoorbeeld vanwege het huidige afgiftesysteem of de beschikbaarheid van elektriciteit. Ze vormen dus een realistische en duurzame oplossing voor veel bestaande woningen.

All-electric ready warmtepomp

De all-electric ready warmtepomp is een overstapversie naar een volledig elektrische verwarming. Het is een hybride systeem dat in de toekomst kan worden afgesteld op volledig elektrisch functioneren. In de huidige versie werkt het systeem nog met een cv-ketel, maar deze ketel kan in de toekomst worden vervangen of uitgeschakeld zodra de woning volledig elektrisch is en de warmtepomp op eigen kracht in staat is om het verwarmingstekort te dekken.

De werking van de all-electric ready warmtepomp is vergelijkbaar met die van de hybride warmtepomp. Het onttrekt warmte uit de lucht en zet deze om in warm water voor de verwarming en warm tapwater. Het verschil zit vooral in de mogelijkheid tot volledige elektrificatie. Deze warmtepomp is ontworpen met toekomstige elektrische netbeheersing en warmteopslag in het achterhoofd.

De voordelen van een all-electric ready warmtepomp liggen in de toekomstgerichtheid. Het biedt woningeigenaren de flexibiliteit om in de toekomst volledig van aardgas af te stappen zonder de installatie volledig te vervangen. Het is dus een zorgeloze overstap naar een volledig elektrische verwarming. Daarnaast genieten gebruikers van de huidige voordelen van een hybride oplossing, zoals lager gasverbruik en minder CO₂-uitstoot.

Nadelen zijn dat de installatieprijs van deze warmtepomp iets hoger kan liggen dan die van een hybride warmtepomp. Ook vereist het systeem eventuele aanpassingen aan het elektriciteitsnet of het afgiftesysteem om volledig elektrisch te functioneren. Daarnaast is het in de huidige situatie nog niet mogelijk om in alle omstandigheden volledig van de ketel af te stappen, afhankelijk van het klimaat en het warmteverbruik in de woning.

All-electric ready warmtepompen zijn een interessante optie voor woningeigenaren die op zoek zijn naar een duurzame en voorspelbare verwarmingsoplossing die zich goed aanpast aan toekomstige wettelijke verplichtingen en technologische ontwikkelingen.

All-electric warmtepomp

De all-electric warmtepomp is een volledig elektrische oplossing voor zowel de verwarming van de woning als de productie van warm tapwater. Het systeem onttrekt warmte uit de lucht en zet deze om in warm water, zonder gebruik te maken van een cv-ketel of gasinstallatie. Het is dus een volledig elektrische verwarming die ideaal is voor nieuwbouw en woningen die volledig elektrisch zijn ingericht.

De werking van de all-electric warmtepomp is gebaseerd op het principe van lucht-water warmteoverdracht. Het systeem bestaat uit een buitenunit die de warmte uit de lucht opzuigt en een binnenunit die het warme water levert voor de verwarming. Het warme water kan worden gebruikt in radiatoren, vloerverwarming of direct voor warm tapwater. In koudere perioden kan de warmtepomp ook worden aangevuld met een elektrische boiler of warmtepompwaterkacheltje.

De all-electric warmtepomp biedt diverse voordelen. Ten eerste is het een volledig duurzame en gasvrije oplossing die bijdraagt aan het verminderen van CO₂-uitstoot. Ten tweede is het systeem eenvoudig te onderhouden en vereist het weinig aanpassingen aan de woning. Daarnaast is het systeem ideaal geschikt voor woningen met een goed geïsoleerd bouwvolledig en een efficiënte elektriciteitsinstallatie.

De nadelen liggen vooral in de huidige afhankelijkheid van elektriciteit en de mogelijkheid tot lage rendementen bij extreem koude buitentemperaturen. In zulke gevallen kan het nodig zijn om extra elektrische warmtebronnen te gebruiken, wat de energiekosten kan verhogen. Daarnaast vereist de all-electric warmtepomp wel een goede voorbereiding van het afgiftesysteem (zoals vloerverwarming of lage-temperatuur radiatoren), die niet altijd voorhanden zijn in bestaande woningen.

All-electric warmtepompen zijn vooral geschikt voor nieuwbouwprojecten en woningen die op lange termijn volledig elektrisch zijn. Voor bestaande woningen is het vaak nodig om eerst enkele aanpassingen aan te brengen, zoals verbetering van de isolatie of upgrade van het elektriciteitsnet.

Overige warmtepompsoorten

Hoewel de drie hier besproken soorten warmtepompen de meest voorkomende zijn in Nederland, zijn er ook andere types die in bepaalde situaties van toepassing kunnen zijn. Hieronder worden enkele van deze varianten kort toegelicht.

Lucht-lucht warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp verwarmt de lucht in de woning direct door middel van ventilatoren of luchtverwarmers. Het principe is vergelijkbaar met dat van een airco, maar dan in verwarmingsmodus. Deze warmtepomp is ideaal voor woningen met een luchtafvoersysteem of voor situaties waarbij het afgiftesysteem niet via warm water werkt.

Een voordeel van deze warmtepomp is dat het eenvoudig en relatief goedkoop is te installeren. Het is echter minder geschikt voor het verwarmen van warm tapwater en vereist vaak aanvullende warmtebronnen bij koudteweer.

Grond-water warmtepomp

De grond-water warmtepomp haalt warmte uit de aardbodem en zet deze om in warm water voor verwarming. Het systeem vereist het aanleggen van buizen in de tuin, ofwel horizontaal of verticaal. De keuze hangt af van de beschikbare ruimte en de bodemsamenstelling.

Deze warmtepomp heeft een hoge efficiëntie, omdat de bodemstemperatuur vrij stabiel is. Het nadeel is dat de installatieprijs vrij hoog kan zijn, vooral bij verticaal boorwerk. Daarnaast vereist het systeem een vrij grote tuin en is het niet geschikt voor elke woning.

Water-water warmtepomp

De water-water warmtepomp onttrekt warmte aan het grondwater via een dieptepomp en gebruikt deze voor het verwarmen van het water in de woning. Het systeem vereist grondboringen en is dus relatief duur. Het rendement is echter hoog, omdat het grondwater een stabiele temperatuur heeft.

Deze warmtepomp is vooral geschikt voor woningen met toegang tot voldoende grondwater. Het is minder geschikt voor stedelijke omgevingen of woningen zonder toegang tot grondwater.

Keuze van de juiste warmtepomp

De keuze van de juiste warmtepomp hangt af van meerdere factoren, waaronder het type woning, de beschikbare warmtebronnen, het huidige afgiftesysteem en de toekomstplannen van de woningeigenaar. Voor bestaande woningen is een hybride warmtepomp vaak de makkelijkste en duurzamere oplossing. Voor nieuwbouw of woningen met elektrisch bouwvolledig is een all-electric warmtepomp de meest logische keuze.

Tijdens de aankoop van een warmtepomp is het belangrijk om rekening te houden met het vermogen, de efficiëntie (gemeten in COP of SCOP), de benodigde ruimte voor de buitenunit en de mogelijkheid tot aanpassingen in de toekomst. Daarnaast is het verstandig om advies te zoeken bij een erkende installateur of energieadviseur, die de situatie kan analyseren en de meest geschikte warmtepomp aanbeveelt.

Conclusie

De warmtepomp is een belangrijk onderdeel van de duurzame verwarming van woningen. In Nederland zijn drie hoofdtype warmtepompen beschikbaar: hybride, all-electric ready en all-electric. Elke soort heeft zijn eigen voordelen en beperkingen, afhankelijk van de situatie van de woning en de wensen van de woningeigenaar.

De hybride warmtepomp is een goede overstapversie voor bestaande woningen. De all-electric ready warmtepomp biedt de mogelijkheid tot volledige elektrificatie in de toekomst. De all-electric warmtepomp is de duurzamere keuze voor nieuwbouw en woningen met elektrisch bouwvolledig. Daarnaast zijn er ook andere soorten, zoals lucht-lucht, grond-water en water-water warmtepompen, die in bepaalde situaties van toepassing kunnen zijn.

Voor de juiste keuze is het verstandig om professioneel advies in te winnen en rekening te houden met alle relevante factoren, zoals het huidige verwarmingsinstallatie, de toekomstplannen en de beschikbare warmtebronnen. Een goed gekozen warmtepomp draagt bij aan energiebesparing, minder CO₂-uitstoot en lagere energierekeningen.