Welke warmtepomp past bij jouw huis: Hybride of all-electric?

De transitie naar duurzame verwarming is in volle gang. Warmtepompen vormen daar een centrale rol in, aangezien ze efficiënt en milieuvriendelijk zijn. Echter, niet elke warmtepomp past bij elk huis. De keuze tussen een hybride warmtepomp en een volledig elektrische (all-electric) warmtepomp hangt af van factoren zoals de isolatie van het huis, de huidige verwarmingsinstallatie, het energielabel, en de toegang tot elektriciteit. In deze gids leggen we uit welke warmtepomp het beste bij jouw situatie past.

Wat is een warmtepomp?

Een warmtepomp is een technische oplossing die warmte uit de omgeving (lucht, bodem of water) gebruikt om een woning te verwarmen. Het principe is vergelijkbaar met dat van een koelkast, maar dan in omgekeerde richting. In plaats van warmte af te voeren, haalt een warmtepomp die op en brengt die naar binnen. Door dit proces is het mogelijk om uit 1 kWh elektriciteit tot wel 4 kWh aan warmte te genereren, afhankelijk van de prestaties van de warmtepomp (uitgedrukt in COP of Coefficient of Performance).

Deze efficiëntie maakt warmtepompen een aantrekkelijke optie voor energiebesparing en het verlagen van CO₂-uitstoot. Ze worden steeds vaker toegepast in zowel nieuwbouwprojecten als renovaties van bestaande woningen.

Hybride warmtepomp: Een stapje in de richting van duurzaamheid

Een hybride warmtepomp werkt samen met de bestaande cv-ketel of HR-ketel in een woning. De warmtepomp zorgt voor een groot deel van de verwarming, terwijl de cv-ketel vooral voor warm tapwater zorgt. Bij lage buitentemperaturen, bijvoorbeeld rond het vriespunt of onder, springt de cv-ketel automatisch bij om te zorgen dat de verwarming niet onderbroken raakt.

Voordelen van een hybride warmtepomp

• Flexibiliteit: Ideaal voor huizen die nog niet optimaal geïsoleerd zijn.
• Gescheiden functies: De cv-ketel blijft voor warm water zorgen, terwijl de warmtepomp het grootste deel van de ruimteverwarming levert.
• Lage investeringskosten: Het is vaak minder kostbaar dan volledig over te stappen naar een all-electric systeem.
• Energiebesparing: Je gebruikt minder gas, maar behoudt de mogelijkheid om gas te gebruiken in uitzonderlijke gevallen.

Nadelen

• Afhankelijkheid van gas: Bij een hybride oplossing ben je nog gedeeltelijk afhankelijk van gas.
• Minder duurzaam: Het is een tussentijdse oplossing op weg naar een volledig elektrische verwarming.

Toepassing

Een hybride warmtepomp is geschikt voor vrijwel elke woning, ook al is de isolatie niet ideaal. Het is dus een uitstekende keuze voor eigenaren die willen beginnen met duurzame verwarming, maar niet klaar zijn voor een volledige overgang naar all-electric.

Volledig elektrische warmtepomp: Duurzamer, maar meer vereisten

Een volledig elektrische warmtepomp (all-electric) is een systeem dat uitsluitend op elektriciteit werkt. Het zorgt zowel voor de verwarming van de woning als voor warm tapwater. Er is geen cv-ketel nodig, wat betekent dat je volledig van het gasafhankelijke systeem af kunt.

Voordelen van een all-electric warmtepomp

• Volledig gasvrij: Geen afhankelijkheid meer van gas, wat bijdraagt aan duurzaamheid.
• Lage CO₂-uitstoot: Verwarming gebeurt op basis van elektriciteit, die steeds vaker uit duurzame bronnen komt.
• Energiebesparing: In goed geïsoleerde huizen kan het rendement van de warmtepomp zeer hoog zijn.
• Lage onderhoudskosten: Er is geen cv-ketel die regelmatig onderhoud nodig heeft.

Nadelen

• Hoogere eisen: De woning moet goed geïsoleerd zijn, en het verwarmingssysteem moet afgestemd zijn op lage temperatuur (zoals vloerverwarming of lage temperatuur-radiatoren).
• Energiecapaciteit: Bij extreme koud of in huizen met slechte isolatie kan de warmtepomp niet genoeg warmte leveren.
• Hoogere investering: De installatie van een all-electric warmtepomp is vaak duurder dan een hybride oplossing.
• 3-fase aansluiting: In sommige gevallen is een driefasige elektriciteitsaansluiting nodig.

Toepassing

Een all-electric warmtepomp is geschikt voor huizen met een energielabel B of beter en een goed geïsoleerd bouwvolume. De verwarmingssystemen (zoals vloerverwarming of lage temperatuur-radiatoren) moeten geschikt zijn voor lage temperatuurwerking. Dit type warmtepomp is meestal te vinden in nieuwbouwprojecten of herstelde woningen.

Hybride all-electric ready warmtepomp: Een overgangsoplossing

Er is ook een derde categorie: de hybride all-electric ready warmtepomp. Deze warmtepomp werkt voorlopig samen met een cv-ketel, maar is ontworpen voor een toekomstige overgang naar volledig elektrische verwarming. Dit betekent dat je later, bijvoorbeeld wanneer je huis beter geïsoleerd is of je cv-ketel aansluiting op de warmtepomp hebt, de gasafhankelijkheid volledig kunt afschaffen.

Voordelen

• Flexibiliteit voor de toekomst: Je kunt op langere termijn overstappen naar all-electric.
• Lage investering in het huidige stadium: Je kunt profiteren van de warmtepomp zonder nu volledig van gas af te stappen.
• Toegankelijk voor huizen met mindere isolatie: Ideaal voor eigenaren die nog niet klaar zijn voor een all-electric systeem.

Nadelen

• Geen directe duurzaamheid: De gasafhankelijkheid blijft voorlopig bestaan.
• Technische beperkingen: Het systeem is voorlopig afhankelijk van de cv-ketel.

Toepassing

De hybride all-electric ready warmtepomp is een goede keuze voor huizen die in de toekomst geïsoleerd of hersteld willen worden. Het is een overgangsoplossing die je toelaat om stap voor stap over te stappen naar een volledig elektrische verwarmingsinstallatie.

Factoren om te overwegen bij de keuze voor een warmtepomp

Bij de keuze van een warmtepomp zijn er meerdere factoren van invloed. De volgende punten zijn cruciaal om in overweging te nemen.

1. Isolatie van het huis

De isolatie van een woning bepaalt in grote mate het rendement van een warmtepomp. Een volledig elektrische warmtepomp heeft een maximale watertemperatuur van ongeveer 35 °C, terwijl traditionele ketels werken met 80 °C of hoger. Dit betekent dat de warmtepomp efficiënter werkt in goed geïsoleerde huizen. In huizen met slechte isolatie kan de warmtepomp niet genoeg warmte leveren, wat tot een hoger elektriciteitsverbruik leidt.

Hybride warmtepompen zijn daarentegen geschikt voor huizen met mindere isolatie, aangezien de cv-ketel in tijden van nood kan bijspringen.

2. Verwarmingssysteem in huis

Het type verwarmingssysteem beïnvloedt de prestaties van een warmtepomp. Vloerverwarming of lage temperatuur-radiatoren zijn beter afgestemd op het lage temperatuurverloop van een warmtepomp. Dit zorgt voor een hoger COP (Coefficient of Performance) en dus voor hogere efficiëntie.

In huizen met traditionele radiatoren die op hoge temperatuur werken, kan een warmtepomp minder efficiënt zijn. In dergelijke gevallen is een hybride oplossing vaak beter.

3. Energieverbruik en elektriciteitsaansluiting

Een volledig elektrische warmtepomp vereist een voldoende grote elektriciteitsaansluiting. In sommige gevallen is zelfs een 3-fase aansluiting nodig om het systeem efficiënt te laten werken. Het is belangrijk om te controleren of jouw elektriciteitsaansluiting voldoet aan de vereisten van een all-electric warmtepomp.

Bij een hybride oplossing is een 3-fase aansluiting meestal niet nodig.

4. Budget en subsidie

De investering in een warmtepomp kan variëren, afhankelijk van het type en de omvang van de installatie. Een hybride warmtepomp is vaak goedkoper dan een all-electric systeem, maar biedt minder duurzaamheid. Daarnaast zijn er subsidies beschikbaar voor duurzame verwarmingsoplossingen, zoals warmtepompen. Het is verstandig om te informeren over mogelijke subsidies en aanvragen.

5. Toekomstgerichtheid

Als je de toekomst in gedachten wilt houden, is het verstandig om te kiezen voor een warmtepomp die later uit te breiden is. Bijvoorbeeld een hybride all-electric ready warmtepomp die in de toekomst volledig elektrisch kan worden gemaakt. Dit voorkomt het noodzaak om later het hele systeem opnieuw te installeren.

Hoe weet ik of mijn huis geschikt is voor een warmtepomp?

Om te bepalen of jouw huis geschikt is voor een warmtepomp, zijn er verschillende criteria die je kunt controleren:

1. Energielabel

Een all-electric warmtepomp is meestal alleen geschikt voor huizen met een energielabel B of beter. Hybride warmtepompen zijn geschikt voor vrijwel elke woning, ook met minder goede isolatie.

2. Verwarmingssysteem

Controleer of je verwarmingssysteem geschikt is voor lage temperatuurwerking. Vloerverwarming of lage temperatuur-radiatoren zijn ideaal voor een warmtepomp.

3. Elektriciteitsaansluiting

Controleer of jouw elektriciteitsaansluiting voldoet aan de eisen van een warmtepomp. Voor all-electric systemen is vaak een 3-fase aansluiting nodig.

4. Ruimte voor installatie

Een warmtepomp vereist ruimte voor de installatie van zowel binnen- als buitenunits. In sommige gevallen is er ook ruimte nodig voor grondinstallaties, zoals bij een bodemwarmtepomp.

5. Isolatie

Een goed geïsoleerd huis is essentieel voor de efficiëntie van een all-electric warmtepomp. In huizen met slechte isolatie kan een hybride warmtepomp beter presteren.

6. Gratis huisscan

Veel leveranciers van warmtepompen bieden een gratis huisscan aan om te bepalen welke warmtepomp geschikt is voor jouw woning. Tijdens deze scan worden belangrijke factoren zoals isolatie, verwarmingssysteem, energielabel en elektriciteitsaansluiting gecontroleerd. Dit geeft je een duidelijk beeld van welke opties beschikbaar zijn en wat de kosten en besparingen zouden kunnen zijn.

Welke warmtepomp is het beste voor jou?

De keuze tussen een hybride en een all-electric warmtepomp hangt af van jouw situatie. Hier is een korte overzichtstabel:

Hybride warmtepomp: Wanneer kiezen?

• Je huis is niet goed geïsoleerd.
• Je hebt geen 3-fase aansluiting.
• Je wil beginnen met duurzame verwarming, maar niet volledig van gas af.
• Je verwarmingssysteem is niet afgestemd op lage temperatuur.
• Je wil een tussentijdse oplossing die later uit te breiden is.

All-electric warmtepomp: Wanneer kiezen?

• Je huis is goed geïsoleerd.
• Je verwarmingssysteem is geschikt voor lage temperatuur (vloerverwarming of lage temperatuur-radiatoren).
• Je hebt een 3-fase aansluiting.
• Je wilt volledig van gas af.
• Je wilt profiteren van duurzame elektriciteit en het CO₂-voetafdruk verminderen.
• Je wilt geen cv-ketel meer gebruiken.

De rol van de COP (Coefficient of Performance)

De COP geeft aan hoe efficiënt een warmtepomp werkt. Het is een verhouding tussen de hoeveelheid warmte die de warmtepomp genereert en de hoeveelheid elektriciteit die nodig is. Een COP van 3 betekent dat de warmtepomp uit 1 kWh elektriciteit 3 kWh aan warmte genereert.

• COP = 1: Nul voordelen, warmtepomp werkt niet efficiënt.
• COP = 3: Gemiddelde efficiëntie.
• COP = 5: Uitzonderlijk efficiënt.

De COP van een warmtepomp kan variëren afhankelijk van de buitentemperatuur en de isolatie van het huis. In goed geïsoleerde huizen is het rendement vaak hoger, wat betekent dat er minder elektriciteit nodig is om de woning te verwarmen.

Soorten warmtepompen

Binnen de categorieën hybride en all-electric zijn er verschillende types warmtepompen:

1. Lucht-lucht warmtepomp

• Werking: Verwarmt de lucht in het huis en koelt eventueel ook.
• Toepassing: Ideaal voor huizen met luchtverwarming of akoestische verwarmingssystemen.
• Voordelen: Efficiënt in geïsoleerde huizen.
• Nadelen: Geen warm tapwater.

2. Lucht-water warmtepomp

• Werking: Verwarmt water dat gebruikt wordt voor radiatoren of vloerverwarming.
• Toepassing: Ideaal voor huizen met een centrale verwarmingssysteem.
• Voordelen: Goed voor zowel ruimteverwarming als warm tapwater.
• Nadelen: Benodigde waterbehandeling en installatie.

3. Bodem-water warmtepomp (aardewarmtepomp)

• Werking: Verwarmt water via buizen in de bodem.
• Toepassing: Meestal in nieuwbouwprojecten.
• Voordelen: Zeer stabiel en efficiënt.
• Nadelen: Dure installatie en grondbeperkingen.

4. Water-water warmtepomp

• Werking: Verwarmt water uit een bron, zoals een zwembad of grondwater.
• Toepassing: Meestal in regio’s met toegang tot grondwater.
• Voordelen: Zeer efficiënt in regio’s met beschikbaarheid van water.
• Nadelen: Afhankelijk van lokale waterbronnen.

De toekomst van warmtepompen

De toekomst van warmtepompen is veelbelovend. Met de opkomst van duurzame elektriciteit en verbeterde isolatie van huizen wordt de all-electric warmtepomp steeds aantrekkelijker. De technologie wordt steeds efficiënter, en subsidies maken het voor eigenaren steeds toegankelijker.

Daarnaast is er ook ontwikkeling in de richting van slimme warmtepompen die geïntegreerd zijn met smart home-systemen. Deze warmtepompen kunnen automatisch aanpassen aan het weer, het energieverbruik en de behoeften van de gebruiker.

Conclusie

De keuze voor een warmtepomp is een belangrijke beslissing die aanzienlijke invloed kan hebben op je energieverbruik, je huishouden en je CO₂-voetafdruk. Er zijn drie hoofdcategorieën van warmtepompen: hybride, all-electric en hybride all-electric ready. De keuze tussen deze opties hangt af van factoren zoals isolatie, verwarmingssysteem, elektriciteitsaansluiting en jouw duurzaamheidsdoelen.

Een hybride warmtepomp is een flexibele oplossing die geschikt is voor vrijwel elk huis, terwijl een all-electric warmtepomp een duurzamere keuze is voor goed geïsoleerde huizen. Een hybride all-electric ready warmtepomp biedt een overgangsoplossing voor eigenaren die stap voor stap willen overstappen naar volledig elektrische verwarming.

Het is verstandig om een gratis huisscan te doen om te bepalen welke optie het beste bij jouw woning past. Daarnaast zijn subsidies beschikbaar die kunnen helpen bij de investering in een warmtepomp. Door de juiste warmtepomp te kiezen, maak je een belangrijke bijdrage aan de duurzame toekomst van jouw woning.

Bronnen

1. Soorten warmtepompen - Pure Energie
2. Welke warmtepomp past bij mijn woning? - Milieucentraal
3. Past een warmtepomp bij mijn huis? - Doe Duurzaam
4. Welke warmtepomp heb ik nodig? - Essent
5. Welke warmtepomp kies ik? - ANWB