Warmtepompklachten onder woningeigenaren: tekort aan onderhoud en duidelijkheid

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Het gebruik van warmtepompen in particuliere woningen is in de afgelopen jaren sterk toegenomen, aangemoedigd door maatregelen om CO₂-uitstoot te verminderen. Hoewel warmtepompen een duurzame oplossing bieden voor verwarming en warm water, blijkt uit recente meldingen dat het onderhoud van deze systemen voor veel woningeigenaren een uitdaging is. Vereniging Eigen Huis heeft een meldpunt opgezet om problemen met warmtepompen te inventariseren, en binnen korte tijd zijn er bijna 2.000 klachten binnengekomen. Deze klachten duiden op een breed probleem dat zowel technisch als administratief van aard is. De kern van het probleem ligt bij het tekort aan vakmensen die onderhoud kunnen uitvoeren, maar ook bij het onvoldoende duidelijke onderhoudsbeleid van bouwers en installateurs. Dit artikel geeft een overzicht van de voornaamste klachten van huiseigenaren, analyseert de oorzaken en biedt een kijkje in mogelijke oplossingen.

De toestand op de markt: tekort aan vakmensen en onderhoudsbedrijven

Een van de grootste problemen die huiseigenaren melden, is het moeilijk vinden van een installateur die onderhoud op warmtepompen uitvoert. Volgens Vereniging Eigen Huis blijven driekwart van de huiseigenaren die onderhoud nodig hebben, dit niet krijgen. Het tekort aan vakmensen is hierin een belangrijke oorzaak. De vereniging benadrukt dat het onderhoud vaak een voorwaarde is voor de garantie van de fabrikant. Huiseigenaren die geen onderhoud kunnen regelen, lopen dus het risico dat hun garantie verloren gaat.

Cindy Kremer, directeur van Eigen Huis, benadrukt dat monteurs vaak aangeven dat ze niet voldoende zijn opgeleid om warmtepompen te onderhouden. Dit leidt tot situaties waarin monteurs gewoonweg weigeren om onderhoud uit te voeren. Een duidelijk voorbeeld is Richard de Jong uit Amersfoort. Zijn hybride warmtepomp werd naast zijn cv-ketel geïnstalleerd, maar zijn monteur verwees hem af en besloot om zijn onderhoudscontract eenzijdig op te zeggen. Dit is een typisch geval van het ontbreken van gekwalificeerde monteurs en de consequenties die hiervan voor huiseigenaren voortvloeien.

Het probleem wordt verder verergd door het feit dat veel bouwers of installateurs geen onderhoudscontract aanbieden bij nieuwbouwprojecten. Huiseigenaren moeten dan zelf op zoek naar een onderhoudsbedrijf, wat vaak niet lukt. Dit leidt tot situaties waarin huiseigenaren zonder onderhoud zijn, terwijl dit noodzakelijk is om de garantie van hun warmtepomp te behouden.

Onduidelijkheid rondom onderhoudsbehoeften

Een andere belangrijke klacht is de onvoldoende duidelijkheid over wat voor soort onderhoud een warmtepomp nodig heeft. Veel huiseigenaren weten niet precies wat er onder onderhoud valt en hoe vaak dit moet gebeuren. Volgens Kremer is het voor woningeigenaren vaak volledig onduidelijk wat hun type warmtepomp nodig heeft en of ze überhaupt een onderhoudscontract moeten afsluiten.

Deze onduidelijkheid leidt tot situaties waarin huiseigenaren zich gedwongen zien om contact op te nemen met meerdere installateurs. Soms blijkt een installateur niet geschikt om onderhoud te leveren, of hij weigert het gewoonweg. Dit verhoogt de tijd en kosten voor huiseigenaren die in de wintermaanden zeker willen weten dat hun verwarmingssysteem goed werkt.

Het probleem is vooral duidelijk bij hybride warmtepompen, waarbij de combinatie van een cv-ketel en een warmtepomp wordt gebruikt. In veel gevallen durven installateurs hier geen onderhoud aan te leveren, omdat ze niet zeker zijn van de interactie tussen de apparaten. Hierdoor blijven huiseigenaren zonder onderhoud en zonder garantie, wat zowel financieel als praktisch een probleem is.

Problemen met de installatielocatie van warmtepompen

Een verder klacht die vaak voorkomt, is dat de buitenunit van de warmtepomp niet goed bereikbaar is. Veel huiseigenaren melden dat hun warmtepomp op het dak of tussen zonnepanelen is geplaatst. Dit maakt het onderhoud zeer lastig, omdat het bereiken van de unit vaak een hoogwerker of andere specialistische apparatuur vereist. De kosten die hiermee gepaard gaan, zijn voor huiseigenaren aanzienlijk en maken het onderhoud onbetaalbaar of onhaalbaar.

Kremer benadrukt dat bouwers en installateurs hierin vaak niet goed hebben nagedacht over de toekomstige onderhoudsbehoeften. Dit leidt tot situaties waarin huiseigenaren moeten betalen voor onderhoud dat in theorie door de bouwer of installateur had moeten worden geregeld. De vereniging roept daarom op tot duidelijke regelgeving over waar warmtepompen moeten worden geïnstalleerd en hoe toegankelijk deze installatie moet zijn voor onderhoud.

Oproep tot bredere opleiding van monteurs

Om het tekort aan vakmensen te verhelpen, benadrukt Eigen Huis de noodzaak van bredere opleidingen voor monteurs. Volgens Kremer moet de branche sneller investeren in de opleiding van installateurs, zodat zij in staat zijn om het volledige verwarmingssysteem van een huishouden onderhouden. Momenteel is er vaak sprake van gespecialiseerde installateurs die alleen met één type systeem vertrouwd zijn, bijvoorbeeld alleen met cv-ketels of alleen met warmtepompen.

Deze fragmentatie leidt tot situaties waarin huiseigenaren meerdere afspraken moeten maken en meerdere bedrijven moeten contacteren. Dit is niet alleen tijdrovend, maar ook kostbaar. Kremer benadrukt dat het efficiënter is om monteurs te opleiden die in staat zijn om het hele verwarmingssysteem onderhouden. Dit maakt het voor huiseigenaren gemakkelijker om onderhoudscontracten af te sluiten en vermindert het risico op fouten of onvolledig onderhoud.

Techniek Nederland stelt echter dat de markt zich nog in een vroege fase bevindt en dat het probleem niet zo stellig is als Kremer doet geloven. Voorzitter Doekle Terpstra benadrukt dat het onderhoudsprobleem gedeeltelijk het gevolg is van de snelle groei van de markt, waarbij er momenteel 700.000 warmtepompen in Nederland zijn geïnstalleerd. Hoewel hij de klachten begrijpt, vindt hij de conclusie dat de branche "het onderhoud vergeten is", te stellig.

De rol van bouwers en installateurs in het onderhoudsprobleem

Een van de kernproblemen is dat bouwers en installateurs vaak niet voldoende informatie geven over het onderhoud van een warmtepomp. In veel gevallen is het huiseigenaar zelf die moet regelen of er onderhoud nodig is en wie dit kan uitvoeren. Dit leidt tot onvoldoende duidelijkheid en verhoogt het risico dat huiseigenaren hun garantie verliezen.

Kremer benadrukt dat bouwers bij nieuwbouwprojecten verantwoordelijk moeten zijn voor het regelen van onderhoud. Dit betekent dat ze niet alleen de warmtepomp moeten leveren, maar ook een onderhoudscontract moeten aanbieden. Huiseigenaren moeten duidelijke informatie krijgen over hoe hun warmtepomp moet worden onderhouden en welke partijen hiervoor verantwoordelijk zijn.

In sommige gevallen is het probleem nog verder verergd door faillissementen van installateurs of fabrikanten. Huiseigenaren die in dergelijke gevallen hun warmtepomp hebben geïnstalleerd, blijven vaak zonder onderhoud en zonder garantie achter. Dit benadrukt het belang van een betere marktregulering en het opstellen van duidelijke onderhoudsrichtlijnen.

Conclusie

De klachten die Vereniging Eigen Huis heeft verzameld, duiden op een breed probleem rondom het onderhoud van warmtepompen in Nederland. Het tekort aan gekwalificeerde monteurs, de onvoldoende duidelijkheid over onderhoudsbehoeften en de problemen met de installatielocatie van warmtepompen vormen samen een uitdaging voor zowel huiseigenaren als de branche. Het is duidelijk dat de huidige toestand niet duurzaam is en dat er actie moet worden ondernomen.

Kremer benadrukt dat de branche zich moet bewegen naar bredere opleidingen voor monteurs en dat bouwers en installateurs verantwoordelijk moeten zijn voor het regelen van onderhoud. Dit betekent niet alleen het aanbieden van onderhoudscontracten, maar ook het zorgen voor duidelijke informatie over hoe en waar warmtepompen moeten worden geïnstalleerd. Huiseigenaren hebben het recht op betrouwbare verwarmingssystemen en duidelijke onderhoudsrichtlijnen, en dit kan alleen worden gegarandeerd als de markt zich verder ontwikkelt.

Totdat deze maatregelen zijn genomen, blijven huiseigenaren op hun eigen houtje te zoeken naar oplossingen. Dit is niet alleen een financiële belasting, maar ook een mentale en praktische uitdaging. Het is hoog tijd dat de branche actie ondernemt om deze situatie aan te pakken en ervoor te zorgen dat warmtepompen een duurzame en betrouwbare oplossing blijven.