Gemiddeld stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp: Energie-efficiëntie, kosten en CO2-reductie

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

Een lucht/water warmtepomp is tegenwoordig een veelgebruikte oplossing voor duurzame verwarming in huishoudens. Deze warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om het water in een verwarmingsinstallatie te verwarmen, waarmee zowel de ruimteverwarming als het sanitair warm water wordt opgewarmd. Voor wie overweegt om van een traditionele verwarmingsinstallatie over te stappen, is het belangrijk om te weten hoeveel stroom een dergelijke warmtepomp gemiddeld verbruikt, wat het rendement is en hoe het energieverbruik beïnvloed kan worden door factoren als isolatie en temperatuurinstellingen.

In dit artikel wordt een gedetailleerde uitleg gegeven over het stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp, op basis van beschikbare data. We analyseren het gemiddelde verbruik per jaar, de invloed van COP-waarden, de rol van isolatie en andere factoren die het energieverbruik bepalen. Ook komen we in op de kosten en subsidies die voor warmtepompen beschikbaar zijn in Nederland, evenals de CO2-reductie die hiermee behaald kan worden.

Wat is een lucht/water warmtepomp?

Een lucht/water warmtepomp is een type warmtepomp dat warmte uit de buitenlucht haalt en deze omzet naar thermische energie om water te verwarmen. Dit water wordt vervolgens gebruikt voor de centrale verwarming en het aanmaken van warm water voor het huishouden. In tegenstelling tot een elektrische cv-ketel, die alleen elektriciteit gebruikt om direct warmte te genereren, haalt een warmtepomp ongeveer 75% van de warmte uit de buitenlucht, waardoor het energieverbruik aanzienlijk lager is.

Deze warmtepompen worden vaak ingezet in woningen die volledig elektrisch willen worden of die geen aansluiting op gas hebben. Ze zijn geschikt voor zowel losstaande woningen als appartementen en werken het efficiëntst in goed geïsoleerde huizen.

Gemiddeld stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp

Volgens meerdere bronnen ligt het stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp gemiddeld tussen de 2000 en 3000 kWh per jaar. Dit is gebaseerd op een gemiddeld huishouden van 3 tot 4 personen in een woning van 80 tot 120 m². In het dagelijks gebruik betekent dit dat de warmtepomp gemiddeld 2 tot 4 kWh per dag verbruikt.

Een dergelijk verbruik is aanzienlijk lager dan dat van een traditionele elektrische cv-ketel, die voor hetzelfde doel gemiddeld veel meer elektriciteit nodig heeft. De energie-efficiëntie van een warmtepomp wordt uitgedrukt in de COP (Coefficient of Performance), die aangeeft hoeveel warmte de pomp per kWh verbruik kan genereren. Een COP van 4 betekent bijvoorbeeld dat de pomp 4 kWh warmte levert voor elke kWh elektriciteit die verbruikt wordt.

In de wintermaanden, wanneer de buitentemperatuur lager is, moet de warmtepomp harder werken om de gewenste warmte te leveren. Dit zorgt voor een toename van het stroomverbruik, waardoor het jaarverbruik aan het einde van het seizoen iets hoger kan uitvallen.

Factoren die het stroomverbruik beïnvloeden

Het stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp wordt beïnvloed door verschillende factoren. Hieronder worden de belangrijkste genoemd:

1. Isolatie van de woning

Een goed geïsoleerde woning verlaagt het verbruik van de warmtepomp aanzienlijk. In modernere huizen, die voldoen aan hoge EPC-standaarden, is het gasverbruik gemiddeld gedaald van 1600 m³ naar 800 m³ per jaar. Dit betekent dat er minder warmte verloren gaat via de muren, daken en vloeren, waardoor de warmtepomp minder hard hoeft te werken.

2. Thermostaatinstellingen

De ingestelde temperatuur in de woning heeft een directe invloed op het verbruik. Hoe hoger de temperatuur, hoe meer stroom nodig is om de gewenste warmte te leveren. Het aanhouden van een constante temperatuur en het vermijden van extreme variaties kan het verbruik sterk beïnvloeden.

3. Type warmtepomp en technologie

Moderne warmtepompen maken gebruik van slimme technologieën zoals inverter compressoren en elektronische expansiekleppen. Deze technieken zorgen ervoor dat de warmtepomp flexibel kan werken bij verschillende buitentemperaturen, wat het rendement verbetert. In het verleden was het rendement van lucht/water warmtepompen lager, maar tegenwoordig naderen deze systemen de efficiëntie van aardwarmtepompen, vooral bij lage buitentemperaturen zoals -10°C.

4. Grootte en capaciteit van de warmtepomp

De grootte en capaciteit van de warmtepomp moeten afgestemd zijn op de warmtevraag van de woning. Een te kleine pomp kan niet voldoen aan de warmtebehoefte, wat leidt tot hoger verbruik. Een te grote pomp daarentegen werkt inefficiënt en verbruikt meer energie dan nodig is.

COP en SCOP: Wat zijn deze waarden en wat betekenen ze?

De COP (Coefficient of Performance) is een maat voor het rendement van een warmtepomp. Het geeft aan hoeveel warmte de pomp levert per kWh verbruik. Een COP van 4 betekent bijvoorbeeld dat de pomp 4 kWh warmte levert voor elke kWh elektriciteit die verbruikt wordt.

De SCOP (Seasonal Coefficient of Performance) is een uitbreiding van de COP en geeft het gemiddelde rendement over een geheel jaar. Deze waarde is beter geschikt voor het bepalen van het energieverbruik en de kosten, omdat het rekening houdt met seizoensgebonden veranderingen in het rendement.

In praktijk betekent een hogere COP of SCOP dat de warmtepomp efficiënter werkt, waardoor het stroomverbruik en de kosten lager zijn. De meeste moderne lucht/water warmtepompen hebben een SCOP van 3 tot 4, wat betekent dat het rendement het hele jaar door vrij constant is.

Kosten en energieprijs

Het energieverbruik van een warmtepomp kan worden ingeschat met een eenvoudige formule. Eerst wordt het thermische vermogen berekend door het gasverbruik te vermenigvuldigen met 8,82. Vervolgens wordt dit vermogen gedeeld door de SCOP-waarde van de warmtepomp om het benodigde stroomverbruik te bepalen.

Bijvoorbeeld:
- Stel dat een woning gemiddeld 1600 m³ gas per jaar verbruikt.
- Dit is gelijk aan 1600 × 8,82 = 14.112 kWh thermisch vermogen.
- Als de SCOP van de warmtepomp 3 is, dan is het benodigde stroomverbruik:
14.112 / 3 = 4.704 kWh per jaar.

De daadwerkelijke verbruikswaarden liggen echter vaak lager, aangezien de warmtepomp niet continu moet werken en de COP tijdens het jaar varieert. In de praktijk ligt het stroomverbruik van een lucht/water warmtepomp dus tussen de 2000 en 3000 kWh per jaar, zoals uit meerdere bronnen blijkt.

Invloed van subsidies en investeringen

De aanschaf en installatie van een lucht/water warmtepomp is met een investering van ongeveer €5.000 tot €9.000 gepaard. In Nederland zijn er subsidies beschikbaar via de Investeringssubsidie duurzame energie (ISDE), die aansluiten op het type warmtepomp en de duurzaamheid ervan. Bovendien verlenen sommige gemeenten extra subsidies of belastingverminderingen voor huishoudens die overstappen op een duurzame verwarmingsoplossing.

De terugverdientijd van een warmtepomp is afhankelijk van het energieprijsniveau en het stroomverbruik. Aangezien de warmtepomp minder stroom verbruikt dan een elektrische cv-ketel, is het mogelijk om de investering binnen enkele jaren terug te verdienen. Daarnaast levert het gebruik van een warmtepomp jaarlijks aanzienlijke besparingen op de energiekosten.

CO2-reductie en duurzaamheid

Een van de grootste voordelen van een warmtepomp is de CO2-reductie die het biedt. In vergelijking met een traditionele verwarmingsinstallatie met gas of elektriciteit, levert een warmtepomp een aanzienlijke vermindering in uitstoot van CO2. Omdat de warmtepomp 75% van de warmte haalt uit hernieuwbare bronnen, is het een duurzamere keuze voor het verduurzamen van een woning.

In combinatie met zonnepanelen kan het energieverbruik van de warmtepomp verder worden verlaagd, waardoor de CO2-uitstoot nog verder daalt. Dit maakt een lucht/water warmtepomp niet alleen een efficiëntere keuze, maar ook een duurzamere oplossing die goed aansluit bij de huidige doelstellingen op het gebied van klimaatneutraal wonen.

Hybride warmtepompen als alternatief

Voor huizen die niet volledig geïsoleerd zijn of waar het gebruik van een volledig elektrische warmtepomp niet praktisch is, is een hybride warmtepomp een goed alternatief. Deze warmtepomp combineert een elektrische warmtepomp met een traditionele cv-ketel, waardoor het stroomverbruik wordt beperkt en het rendement verbeterd. Een hybride warmtepomp verbruikt gemiddeld ongeveer 1900 kWh stroom per jaar, plus 700 m³ gas, wat het systeem geschikt maakt voor huizen die langzaam willen overstappen naar volledig elektrische verwarming.

Deze oplossing is vooral geschikt voor oudere woningen of huizen die niet volledig geïsoleerd zijn. Het stroomverbruik is lager dan bij een volledig elektrische warmtepomp, maar het rendement is nog steeds aanzienlijk hoger dan bij een traditionele cv-ketel.

Conclusie

Een lucht/water warmtepomp is een energie-efficiënte en duurzame oplossing voor het verwarmen van een woning. Het gemiddelde stroomverbruik ligt tussen de 2000 en 3000 kWh per jaar, afhankelijk van de grootte van de woning, de isolatie, de thermostaatinstellingen en het type warmtepomp. Moderne technologieën zoals inverter compressoren en elektronische expansiekleppen zorgen ervoor dat het rendement van deze warmtepompen aanzienlijk is verbeterd, waardoor het energieverbruik verder kan worden verlaagd.

Het is belangrijk om de warmtepomp goed te kiezen en te laten installeren door een ervaren installateur, zodat het systeem optimaal werkt. Daarnaast kan het combineren van een warmtepomp met zonnepanelen of een hybride systeem het energieverbruik verder verminderen en de CO2-uitstoot verlagen. Voor wie wil verduurzamen en een energie-efficiënte verwarmingsoplossing zoekt, is een lucht/water warmtepomp een sterke keuze.