Inductie CV versus Warmtepomp: een technische en ecologische vergelijking

Inleiding

Het overstappen naar duurzame verwarmingssystemen is tegenwoordig een noodzaak en een keuze die zowel ecologische voordelen als lagere energiekosten kan opleveren. In Nederland zijn warmtepompen in de afgelopen jaren gevestigd als de standaard bij elektrische verwarming. Echter, alternatieve oplossingen zoals de inductie CV komen steeds vaker ter discussie. Deze zogenaamde elektrische verwarmingssystemen worden soms gepresenteerd als een efficiëntere of handigere optie, maar ze stuiten op zowel juridische als technische kritiek.

Dit artikel biedt een gedetailleerde vergelijking tussen inductie CV-systemen en warmtepompen, op basis van de beschikbare informatie uit betrouwbare bronnen. Het belicht technische aspecten, energie-efficiëntie, juridische kaders, ecologische impact en de praktische toepassing in bestaande en nieuwbouw. Het doel is om een helder overzicht te geven aan eigenaren, installateurs en adviseurs om een geïnformeerde keuze te maken.

Wat zijn Inductie CV-systemen?

Een inductie CV (centrale verwarming) is een elektrisch verwarmingsapparaat dat de opwarming van water uitvoert via inductie, een technologie die vaak wordt gebruikt in elektrische kokenstoelen. De inductieketel genereert warmte door elektromagnetische inductie, waarbij een elektromagnetisch veld energie overdraagt aan het water in de ketel. Deze technologie is bekend om zijn snelle opwarming en hoge temperatuur.

Technische Werking

De kern van een inductie CV is een elektromagnetische spoel, die een elektromagnetisch veld genereert rondom het water. Dit veld induceert een stroom in het water zelf, waardoor het water direct opwarmt. Deze methode is sneller dan conventionele weerstandsverwarming, waarbij warmte via een verwarmingselement wordt gegenereerd en vervolgens naar het water wordt overgedragen.

Volgens bronnen zoals Verwarminginfo.nl, is een inductie CV een elektrisch verwarmingsapparaat dat in principe sneller kan opwarmen dan een traditionele elektrische CV-ketel. Toch is het efficiëntieprofiel van zulke systemen onderhevig aan discussie, met betrekking tot het energieverbruik en de CO₂-impact.

COP (Coefficient of Performance)

De COP is een maat voor de efficiëntie van een verwarmingssysteem. Bij een inductie CV is de COP 1, wat betekent dat van elke 1 kWh elektriciteit 1 kWh warmte wordt gegenereerd. Dit is minder efficiënt dan warmtepompen, die een COP van 3 tot 5 kunnen behalen, afhankelijk van het model en de omstandigheden. Een COP van 3 betekent dat van elke 1 kWh elektriciteit 3 kWh warmte wordt geproduceerd.

Dit verschil is van groot belang bij het beoordelen van de energie-efficiëntie. Een elektrische CV-ketel (ook met inductie) verbruikt dus drie tot vijf keer meer energie dan een warmtepomp om hetzelfde verwarmingsresultaat te behalen.

Juridisch Kader

In Nederland zijn inductie CV-systemen niet erkend als duurzame of efficiënte verwarming. De European Performance Building Directive III (EPBD III) en het Nederlandse bouwbesluit stellen duidelijke eisen aan het energieverbruik van verwarmingssystemen in nieuwbouw en bestaande woningen. Volgens bronnen op de RVO-website, zoals vermeld in Eigen Huis Community, valt het efficiëntieniveau van inductie CV-systemen buiten de wettelijke eisen. Dit betekent dat het gebruik van deze systemen potentiële overtredingen van het bouwbesluit kan vormen.

Energieverbruik en Kost

De hoge energieverbruik van elektrische verwarmingssystemen, inclusief inductie CV’s, maakt ze op lange termijn kostbaarder dan warmtepompen. Een elektrische CV-ketel verbruikt ongeveer 10.000 tot 15.000 kWh per jaar in een gemiddelde woning, afhankelijk van het isolatiepeil en het gebruik. Dit is te vergelijken met een warmtepomp die ongeveer 3.000 tot 5.000 kWh per jaar verbruikt voor hetzelfde resultaat.

Daarom is een inductie CV in de meeste gevallen niet kostenefficiënt, tenzij het wordt gebruikt als bijverwarming of in zeer goed geïsoleerde woningen. Daar is het in combinatie met zonnepanelen interessant, zoals vermeld in Verwarminginfo.nl.

Wat is een Warmtepomp?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte opzuigt uit de lucht, bodem of grondwater en deze verhoogt tot de gewenste temperatuur om een woning te verwarmen. Het principe is vergelijkbaar met dat van een koelkast, maar dan in de omgekeerde richting.

Technische Werking

Een warmtepomp bestaat uit een buitenunit en een binnenunit. De buitenunit haalt warmte uit de omgeving, de binnenunit geeft deze af in de woning. Deze warmte wordt verhoogd door het gebruik van een koudemiddel, dat verdampt en condenseert in een kringloop. Deze kringloop wordt aangedreven door een compressor, die energie verbruikt.

De efficiëntie van een warmtepomp wordt gemeten met de COP (Coefficient of Performance). Een COP van 3 betekent dat voor elke 1 kWh elektriciteit die wordt gebruikt, 3 kWh warmte wordt gegenereerd. In ideale omstandigheden kunnen warmtepompen een COP van wel 5 behalen.

Soorten Warmtepompen

Er zijn twee hoofdcategorieën van warmtepompen:

1. Volledig elektrische warmtepompen – Deze systemen vervangen volledig de CV-ketel en zorgen voor zowel ruimteverwarming als warm water.
2. Hybride warmtepompen – Deze werken samen met een traditionele CV-ketel. De warmtepomp zorgt voor de grootste warmteproductie, terwijl de CV-ketel een rol speelt bij lage buitentemperaturen of wanneer het rendement van de warmtepomp daalt.

Bronnen zoals Milieu Centraal en Verwarminginfo.nl leggen uit dat hybride warmtepompen flexibel zijn en goed geschikt zijn voor woningen met een beperkt isolatiepeil.

Juridisch Kader

Omdat warmtepompen een COP van 3 of hoger behalen, voldoen ze aan de wettelijke eisen van de EPBD III en het bouwbesluit. Deze systemen zijn erkend als duurzame verwarmingsoplossingen en voldoen aan de energie-efficiëntie-doelstellingen van de Europese Unie en Nederland.

Ecologische Impact

Warmtepompen zijn klimaatvriendelijker dan elektrische CV-ketels, omdat ze minder energie verbruiken voor hetzelfde verwarmingsresultaat. Als de elektriciteit voor de warmtepomp uit duurzame bronnen komt (zoals zonnepanelen of windenergie), is de CO₂-impact van het systeem vrijwel nihil.

Inductie CV versus Warmtepomp: Technische Vergelijking

Conclusie over Technische Efficiëntie

Warmtepompen zijn duidelijk efficiënter dan inductie CV-systemen. Hun hoge COP-waarde en lagere energieverbruik maken ze een betere keuze voor langdurige gebruik. Daarnaast zijn ze wettelijk toegestaan en voldoen ze aan de energie-efficiëntie-eisen van het bouwbesluit en de EPBD III.

Inductie CV-systemen zijn juridisch niet toegestaan als centrale verwarming en verbruiken veel meer energie. Zij kunnen wel als bijverwarming of in combinatie met zonnepanelen een interessante optie zijn voor tijdelijke of gedeeltelijke verwarming.

Ecologische Vergelijking

CO₂-impact

De CO₂-impact van een verwarmingssysteem hangt sterk af van de bron van de elektriciteit. In Nederland is het elektriciteitsnet steeds duurzamer, met een toenemende aandacht voor wind- en zonnepanelen. Toch is het elektriciteitsnet in 2024 nog niet volledig groen.

• Inductie CV: Een inductie CV verbruikt 10.000 – 15.000 kWh per jaar. Aangenomen dat 60% van deze elektriciteit afkomstig is van duurzame bronnen en 40% uit fossiele bronnen, levert dit een CO₂-impact op van ongeveer 3.000 kg CO₂ per jaar.
• Warmtepomp: Een warmtepomp verbruikt 3.000 – 5.000 kWh per jaar. Aangezien deze efficiënter is, is de CO₂-impact met dezelfde elektriciteitsbron ongeveer 600 – 1.000 kg CO₂ per jaar.

Duurzaamheid

Warmtepompen zijn duurzamere oplossingen dan elektrische CV-systemen, zowel qua CO₂-impact als qua energie-efficiëntie. Daarnaast kunnen ze in combinatie met zonnepanelen een zelfvoorzienend energiebeleid ondersteunen.

Inductie CV-systemen zijn niet klimaatvriendelijk in hun huidige vorm. Hun hoge energieverbruik en lage COP-waarde maken ze een ongeschikte keuze voor duurzame verwarming, tenzij ze als bijverwarming worden gebruikt.

Praktische Toepassing in Bestaande en Nieuwbouw

Nieuwbouw

In nieuwbouw is de keuze voor een warmtepomp de norm geworden. Het bouwbesluit en de EPBD III leggen duidelijke eisen aan het energieverbruik en de efficiëntie van verwarmingssystemen. Warmtepompen voldoen aan deze eisen en zijn daarom de enige toegestane optie in nieuwbouwprojecten.

Inductie CV-systemen zijn niet toegestaan in nieuwbouw, omdat ze niet voldoen aan de wettelijke eisen. Daarnaast zijn er ook technische beperkingen bij nieuwbouw, zoals de noodzaak van een groter elektriciteitsnet en een hogere installatiekosten.

Bestaande Woningen

In bestaande woningen zijn hybride warmtepompen een interessante optie, omdat ze kunnen werken in combinatie met een bestaande CV-ketel. Dit maakt het mogelijk om geleidelijk over te stappen op elektrische verwarming zonder grote verbouwingen.

Inductie CV-systemen kunnen alleen in beperkte mate worden ingezet in bestaande woningen. Ze zijn geschikt als bijverwarming of in combinatie met zonnepanelen, maar ze vormen geen duurzame of efficiënte oplossing voor centrale verwarming.

Conclusie

De keuze tussen een inductie CV en een warmtepomp hangt sterk af van het isolatiepeil van de woning, het energiebeleid en de juridische vereisten. Op basis van de beschikbare informatie zijn de volgende conclusies te trekken:

1. Efficiëntie en Energieverbruik: Warmtepompen zijn aanzienlijk efficiënter dan elektrische CV-systemen. Hun COP-waarde is 3 tot 5, terwijl een inductie CV een COP van 1 heeft.
2. Juridisch Kader: Inductie CV-systemen zijn niet wettelijk toegestaan in nieuwbouw en vallen buiten de eisen van het bouwbesluit en de EPBD III. Warmtepompen zijn de enige toegestane optie.
3. Ecologische Impact: Warmtepompen zijn klimaatvriendelijker en hebben een lagere CO₂-impact. Ze kunnen in combinatie met duurzame elektriciteit bijdragen aan een zelfvoorzienend energiebeleid.
4. Praktische Toepassing: In nieuwbouw zijn warmtepompen de enige optie. In bestaande woningen zijn hybride warmtepompen de meest aantrekkelijke keuze, terwijl inductie CV-systemen slechts in beperkte mate bruikbaar zijn.

Als eigenaar of bouwprofessional is het daarom verstandig om warmtepompen als voorkeurskeuze te zien, zowel qua efficiëntie als qua duurzaamheid. Inductie CV-systemen zijn juridisch en ecologisch ongeschikt voor centrale verwarming, tenzij ze worden gebruikt als bijverwarming of in combinatie met zonnepanelen.

Bronnen

1. Eigen Huis Community - CV-Inductie
2. Milieu Centraal - Warmtepomp
3. Verwarminginfo.nl - Elektrische CV-ketel
4. Regio-Business.nl - CVi versus warmtepomp
5. Warmtepomp-tips.nl - Hybride warmtepomp