Lucht-lucht warmtepomp: Rendement, kosten en isolatie als sleutelfactoren

Het overstappen van gasverwarming naar een duurzame alternatief is tegenwoordig voor velen een noodzaak, maar ook een kans om energiekosten te verlagen en het milieu te beschermen. Een lucht-lucht warmtepomp is daarbij een van de meest toegankelijke en eenvoudige opties. Deze warmtepomp onttrekt warmte uit de buitenlucht en blust deze direct in de woning, waardoor het zowel in de winter als in de zomer gebruikt kan worden voor verwarming of koeling.

In dit artikel onderzoeken we de rendabiliteit van een lucht-lucht warmtepomp, het verschil met andere warmtepomptypes, de invloed van isolatie op het rendement, en de kosten die je kunt verwachten. Aan de hand van concrete gegevens uit betrouwbare bronnen geven we je een helder overzicht om een geïnformeerd besluit te nemen.

Wat is een lucht-lucht warmtepomp?

Een lucht-lucht warmtepomp is een systeem dat warmte uit de buitenlucht opneemt en deze direct in de woning blust. Het werkt op een vergelijkbare manier als een airco, maar met het verschil dat het zowel verwarmen als koelen kan. Het is een relatief eenvoudige installatie, met meestal een buitenunit die de warmte uit de lucht haalt en een binnenunit die de warme lucht verspreidt via ventilatoren.

Volgens meerdere bronnen is de lucht-lucht warmtepomp een van de goedkope opties op de markt. Het systeem vereist geen aansluiting op een centrale verwarming of warmwaterinstallatie, wat het beter geschikt maakt voor kleinere woningen of als aanvullende verwarming. De installatie is eenvoudiger en goedkoper dan bijvoorbeeld geothermische warmtepompen. Het is dus een aantrekkelijke optie voor diegenen die op zoek zijn naar een energiezuinige verwarmingsoplossing.

Rendement van een lucht-lucht warmtepomp

Het rendement van een warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in COP (Coefficient of Performance) en SCOP (Seasonal Coefficient of Performance). Deze waarden geven aan hoe efficiënt een warmtepomp werkt, afhankelijk van de omgevingstemperatuur en seizoenen.

In de zomer kan de COP-waarde van een lucht-lucht warmtepomp oplopen tot 6 of 7, wat betekent dat de warmtepomp voor elke kWh elektriciteit die hij verbruikt, 6 tot 7 kWh warmte levert. In de winter daalt deze waarde echter, doordat de buitenlucht kouder is en de warmtepomp dus meer energie moet gebruiken om dezelfde hoeveelheid warmte te genereren. In de koudste maanden kan de COP-waarde dalen tot 2 of 3.

Hoewel het rendement in de winter dus iets lager is, is de lucht-lucht warmtepomp nog steeds een rendabele oplossing, zeker als de woning goed geïsoleerd is. Volgens onderzoek is het rendement van een lucht-lucht warmtepomp het hoogst wanneer de woning goed geïsoleerd is, omdat er minder warmte verloren gaat. In slecht geïsoleerde woningen kan het rendement echter zo laag zijn dat het systeem niet meer rendabel is.

Invloed van isolatie op het rendement

Een van de belangrijkste factoren die bepalen of een lucht-lucht warmtepomp rendabel is, is de kwaliteit van de isolatie in de woning. Isolatie zorgt ervoor dat minder warmte verloren gaat via het dak, de muren of de vloer. In een goed geïsoleerde woning is het warmteverlies lager, waardoor de warmtepomp minder vaak hoeft te werken en dus energiebesparend is.

In slecht geïsoleerde woningen, zoals vrijstaande woningen die meer dan 45 jaar geleden gerenoveerd zijn, is het rendement van een lucht-lucht warmtepomp minder. In dergelijke gevallen is het aan te raden om eerst de isolatie te verbeteren voordat er sprake kan zijn van een rendabele warmtepompinstallatie.

Voordat je een warmtepomp aanschaft, is het daarom belangrijk om een energiecheck van de woning te laten uitvoeren. Dit geeft inzicht in de huidige isolatie en eventuele verbeterpunten. In sommige gevallen is het zelfs efficiënter om eerst investeringen in isolatie aan te brengen voordat je overstapt naar een warmtepomp.

Voordelen van een lucht-lucht warmtepomp

De lucht-lucht warmtepomp biedt meerdere voordelen, vooral in vergelijking met andere warmtepomptypes of traditionele gasverwarming. De belangrijkste voordelen zijn:

• Lager energieverbruik: Omdat de warmtepomp warmte uit de lucht haalt in plaats van verbranding van fossiele brandstoffen, is het energieverbruik aanzienlijk lager dan bij gasverwarming.
• Relatief goedkope investering: De installatiekosten zijn lager dan bij lucht-water of geothermische warmtepompen. De gemiddelde kosten voor een lucht-lucht warmtepomp liggen tussen € 4.000 en € 8.000.
• Eenvoudig te installeren: Het systeem vereist geen aansluiting op een centrale verwarming of warmwaterinstallatie, wat het geschikt maakt voor kleinere woningen of als aanvullende verwarming.
• Duurzaam: Het systeem draait op elektriciteit en produceert dus geen directe CO₂-uitstoot, mits de stroom van duurzame herkomst is.
• Dubbel gebruik mogelijk: Naast verwarming kan de warmtepomp ook gebruikt worden als airco, wat het een veelzijdige oplossing maakt voor het hele jaar.

Deze voordelen maken de lucht-lucht warmtepomp een aantrekkelijke optie voor velen, vooral als de woning goed geïsoleerd is.

Nadelen van een lucht-lucht warmtepomp

Ondanks de voordelen heeft een lucht-lucht warmtepomp ook enkele nadelen die je als koper of woningeigenaar dient te overwegen:

• Lager rendement in koudere seizoenen: Het rendement van een lucht-lucht warmtepomp is afhankelijk van de omgevingstemperatuur. In de winter, wanneer de lucht kouder is, is het rendement lager dan in de zomer.
• Vereist goede isolatie: Zonder voldoende isolatie is het rendement van de warmtepomp minder en kan het systeem minder efficiënt werken.
• Beperkte warmteoutput: De warmteoutput van een lucht-lucht warmtepomp is beperkt vergeleken met andere types zoals lucht-water of geothermische warmtepompen. In grotere woningen kan het systeem dus niet voldoende warmte genereren.
• Geen warm water productie: In tegenstelling tot lucht-water warmtepompen produceert een lucht-lucht warmtepomp geen warm water. Voor warmwaterinstallatie is een aparte oplossing nodig.

Hoewel deze nadelen bestaan, zijn ze vaak overkomstbaar door de juiste keuze van systeem, voldoende isolatie en eventueel het aanpassen van het warmtepompsysteem naar een hybride versie.

Kosten van een lucht-lucht warmtepomp

De investering in een lucht-lucht warmtepomp is relatief laag in vergelijking met andere warmtepomptypes. De gemiddelde kosten voor aankoop en installatie liggen tussen € 4.000 en € 8.000. Deze kosten kunnen variëren afhankelijk van de merken, de vermogenscapaciteit van het systeem, en eventuele aanpassingen aan de woning.

De opbrengst van deze investering is afhankelijk van het energieverbruik van de woning, het rendement van het systeem, en de levensduur van de warmtepomp. Volgens onderzoek kan het systeem in het eerste jaar tot € 450 aan energiekosten besparen, terwijl het in het tweede jaar tot € 560 besparing oplevert. In combinatie met subsidies of energiebesparing door isolatie kan de terugverdientijd van de investering aanzienlijk lager liggen.

Een belangrijk aandachtspunt bij de kosten is dat de installatiekosten ook sterk afhankelijk zijn van de isolatie van de woning. Bij onvoldoende isolatie is de warmtepomp niet rendabel genoeg om te compenseren voor de investering. Het is daarom belangrijk om eerst een energiecheck te laten uitvoeren voordat je besluit om een lucht-lucht warmtepomp te installeren.

Lucht-lucht warmtepomp vs andere warmtepomptypes

Hoewel de lucht-lucht warmtepomp een goedkope en eenvoudige optie is, is het belangrijk om de voordelen en nadelen te vergelijken met andere warmtepomptypes. Hieronder geven we een overzicht van de belangrijkste verschillen:

De keuze voor een lucht-lucht warmtepomp is dus het meest aantrekkelijk voor kleinere woningen, of als aanvullende verwarming in combinatie met een andere verwarmingsbron. Voor grotere woningen of woningen zonder goede isolatie kan een lucht-water of hybride warmtepomp een betere optie zijn.

Is een lucht-lucht warmtepomp rendabel?

Om te bepalen of een lucht-lucht warmtepomp rendabel is, zijn meerdere factoren van invloed:

1. Isolatie van de woning: Een goed geïsoleerde woning is essentieel om het rendement van de warmtepomp te waarborgen. In slecht geïsoleerde woningen kan het systeem minder efficiënt werken.
2. Energieverbruik: Hoe hoger het energieverbruik van de woning, hoe groter de besparing door het gebruik van een warmtepomp.
3. Rendement in koude maanden: Hoewel het rendement in de winter lager is, kan het systeem in combinatie met isolatie en eventuele aanvullende verwarming toch rendabel zijn.
4. Investering en terugverdientijd: De investering in een lucht-lucht warmtepomp ligt tussen € 4.000 en € 8.000. De terugverdientijd hangt af van de besparing in energiekosten per jaar.

Volgens onderzoek is het systeem in het eerste jaar in staat tot € 450 aan energiekosten besparen, terwijl het in het tweede jaar tot € 560 besparing oplevert. In combinatie met subsidies of energiebesparing door isolatie kan de terugverdientijd van de investering aanzienlijk lager liggen.

Conclusie

Een lucht-lucht warmtepomp is een duurzame en energiezuinige optie voor het verwarmen en koelen van een woning. Het is een relatief goedkope en eenvoudige installatie, die vooral geschikt is voor kleinere woningen of als aanvullende verwarming. Het rendement van het systeem is echter sterk afhankelijk van de isolatie van de woning. In slecht geïsoleerde woningen kan het systeem minder efficiënt werken, waardoor de investering niet rendabel is.

Voor wie overweegt om over te stappen naar een warmtepomp is het daarom belangrijk om eerst een energiecheck van de woning te laten uitvoeren. Dit geeft inzicht in de huidige isolatie en eventuele verbeterpunten. In combinatie met isolatieverbeteringen en subsidies kan een lucht-lucht warmtepomp een rendabele en duurzame keuze zijn voor de toekomst.

Bronnen

1. Bobex.nl – Lucht-lucht warmtepomp ervaringen
2. Verwarminginfo.nl – Warmtepomp
3. Warmtepomp-gids.nl
4. Essent.nl – Rendement warmtepomp