Lucht-water warmtepompen en zonnepanelen combineren: een efficiënte oplossing voor duurzame verwarming

Published by Redactie on september 28, 2025 | Category warmtepomp

Inleiding

In de huidige context van duurzame energieopwekking en energiebesparing speelt de combinatie van lucht-water warmtepompen en zonnepanelen een steeds belangrijkere rol. Deze oplossing biedt een efficiënt alternatief voor traditionele verwarmingsmethoden en draagt bij aan een lagere CO2-uitstoot. Het combineren van zonnepanelen met een warmtepomp kan leiden tot aanzienlijke energiebesparing en lager energieverbruik. In dit artikel wordt een gedetailleerde uitleg gegeven over hoe deze systemen werken, welke factoren bepalend zijn bij de installatie, en wat de voordelen zijn van deze combinatie. De informatie is gebaseerd op gegevens uit betrouwbare bronnen binnen de sector.

Wat is een lucht-water warmtepomp?

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de lucht en zet deze om naar warm water dat vervolgens wordt gebruikt voor verwarming van woningen. Deze warmtepompen zijn bekend om hun relatief lage kosten en eenvoud van installatie. Volgens bron [2], ligt de prijs van een lucht-water warmtepomp (excl. btw) tussen €7.500 en hoger, afhankelijk van het vereiste vermogen en het merk.

De efficiëntie van een lucht-water warmtepomp wordt vaak uitgedrukt in het coefficient of performance (COP). Dit getal geeft het verhoudingsgetal aan tussen het verbruikte elektriciteitsvermogen en het opgewekte warmtevermogen. Bijvoorbeeld een COP van 4 betekent dat voor elk kWh aan elektriciteit er 4 kWh aan warmte wordt opgewekt. Dit maakt warmtepompen aanzienlijk efficiënter dan traditionele elektrische verwarmingssystemen, die een COP van maximaal 1 hebben.

Hoe werkt een combinatie van zonnepanelen en een lucht-water warmtepomp?

Een zonnepaneelstallage produceert elektriciteit in de vorm van gelijkstroom (DC), die vervolgens via een omvormer wordt omgezet in wisselstroom (AC). Deze wisselstroom kan gebruikt worden om elektrische apparaten aan te drijven, maar ook om een warmtepomp aan te sturen. De warmtepomp gebruikt deze elektriciteit om warmte op te wekken en de woning te verwarmen.

Bron [5] benadrukt dat het combineren van zonnepanelen met een warmtepomp energie-efficiënter is dan het gebruiken van enkel zonnepanelen voor elektrische verwarming. Voorbeeld: 1 kWh aan zonne-energie kan door een warmtepomp worden omgezet in 3 tot 5 kWh aan warmte, afhankelijk van de COP van het apparaat.

Belangrijke factoren bij het kiezen van zonnepanelen

Het aantal en de uitvoering van zonnepanelen zijn bepalend voor de hoeveelheid opgewekte elektriciteit. Het volgende overzicht geeft een overzicht van relevante parameters die bij de installatie van zonnepanelen een rol spelen:

1. Beschikbare ruimte

Volgens bron [1], is het belangrijk om te controleren of er voldoende vrije ruimte op het dak is voor de gewenste aantal zonnepanelen. Eventuele obstakels zoals dakkapellen of schoorstenen kunnen de installatie beïnvloeden. Het is raadzaam om vooraf een detaileerde inspectie uit te voeren om te bepalen hoeveel panelen op een praktische manier geplaatst kunnen worden.

2. Hellingshoek

Zonnepanelen zijn meest efficiënt bij een hellingshoek van 35 graden. Bij schuine of platte daken kan het rendement dalen, wat resulteert in een lagere opbrengst. Deze hellingshoek kan variëren per locatie en seizoen, maar 35 graden is het ideale compromis tussen zomergemak en winteropbrengst.

3. Oriëntatie

De oriëntatie van de zonnepanelen heeft ook een grote invloed op de opbrengst. Bron [1] vermeldt dat het aanbevolen is om zonnepanelen op verschillende oriëntaties te plaatsen, vooral bij woningen met een slimme meter. Dit zorgt voor een betere spreiding van de opbrengst over de dag en maakt het mogelijk om een groter deel van het elektriciteitsverbruik te compenseren.

4. Omgeving

Schaduw van hoge bomen of andere gebouwen kan het rendement van zonnepanelen negatief beïnvloeden. Het is daarom belangrijk om te letten op de omgeving tijdens de installatieplanning. Bron [1] benadrukt dat schaduw een aanzienlijke impact kan hebben op de opbrengst van zonnepanelen.

5. Type zonnepanelen

Er zijn verschillende soorten zonnepanelen op de markt, elk met hun eigen opbrengst en efficiëntie. Bron [1] raadt aan om het type zonnepanelen te kiezen dat het beste aansluit bij de specifieke situatie en energiebehoeften van de woning. De opbrengst varieert per model, en het is daarom verstandig om een detaileerde analyse te maken vooraf.

Hoeveel zonnepanelen zijn nodig?

Het aantal zonnepanelen dat nodig is om een woning te verlichten en een warmtepomp aan te drijven, hangt af van verschillende factoren zoals het aantal inwoners, het oppervlak van de woning, en het energieverbruik. Bron [2] geeft een overzicht van de benodigde vermogens en het aantal zonnepanelen per huishouden. Dit is gebaseerd op zonnepanelen met een vermogen van 325 Wp.

Aantal personen	Vereist vermogen (Wp)	Aantal panelen (325 Wp)	Opbrengst (kWh)	Gemiddelde prijs (incl. btw)
1	2.941	9	2.500	€ 4.500 - 6.200
2	3.529	11	3.000	€ 5.000 - 7.500
3	4.118	13	3.500	€ 5.600 - 8.800
4	4.706	14	4.000	€ 6.800 - 9.500
5	5.294	16	4.500	€ 7.500 - 11.000
6	5.882	18	5.000	€ 8.700 - 12.500

Het is belangrijk op te merken dat deze getallen richtwaarden zijn en variëren kunnen per woning. Als bijvoorbeeld een lucht-water warmtepomp wordt gekozen, is het volgens bron [1] nodig om ongeveer 30% meer zonnepanelen te installeren dan bij een geothermische warmtepomp. Dit komt doordat lucht-water warmtepompen iets meer elektriciteit nodig hebben om hetzelfde warmtevermogen te leveren.

Voordelen van het combineren van zonnepanelen en een warmtepomp

Het combineren van zonnepanelen en een warmtepomp biedt meerdere voordelen:

1. Verlaagde energiekosten

Door zonnepanelen te gebruiken om de warmtepomp aan te drijven, is het mogelijk om een groot deel van het elektriciteitsverbruik van de warmtepomp zelf te genereren. Dit zorgt voor een aanzienlijke verlaging van de energiekosten. Bron [3] benadrukt dat je ongeveer 5 tot 10 extra zonnepanelen nodig hebt om het stroomverbruik van de warmtepomp volledig te dekken.

2. Duurzame oplossing

De combinatie van zonnepanelen en een warmtepomp draagt bij aan een duurzame toekomst. Het gebruik van zonnestroom zorgt voor minder afhankelijkheid van fossiele brandstoffen en leidt tot een lagere CO2-uitstoot. Dit maakt het een aantrekkelijke keuze voor zowel particulieren als bouwbedrijven.

3. Investeringsvoordeel

In Nederland zijn er meerdere subsidies en fiscale voordelen beschikbaar voor wie kiest voor duurzame energieoplossingen. Bron [2] meldt dat subsidies beschikbaar zijn voor het installeren van zonnepanelen en warmtepompen. Dit kan het totale investeringsbedrag verlagen en de terugverdientijd verkorten.

4. Toekomstbestendig

Het combineren van zonnepanelen en een warmtepomp zorgt voor een toekomstbestendig energieplan. Door opnieuw op te produceren elektriciteit te gebruiken voor het aandrijven van de warmtepomp, wordt de woning minder afhankelijk van het elektriciteitsnet. Dit maakt het mogelijk om in tijden van energiecrisis of stroomonderbrekingen toch warm en comfortabel te blijven.

Uitvoering en planning van de installatie

De correcte uitvoering van de installatie van zonnepanelen en een warmtepomp is cruciaal voor de efficiëntie en het duurzaam karakter van het systeem. Bron [4] benadrukt dat het ontwerp van de zonne-installatie een belangrijke rol speelt in het rendement van het systeem. Het is daarom verstandig om vooraf een individuele berekening te laten uitvoeren door een ervaren installateur.

1. Energiebeheer

Moderne warmtepompen kunnen worden uitgerust met energiebeheersystemen die het verbruik en de opbrengst in kaart brengen. Bron [4] vermeldt dat Viessmann innovatieve oplossingen biedt voor het beheren van energiestromen. Door gebruik te maken van dergelijke systemen, is het mogelijk om de efficiëntie van het systeem te optimaliseren en mogelijke verbeterpunten te identificeren.

2. Samenwerking met installateurs

Het is aan te raden om samen te werken met een ervaren installateur die ervaring heeft met zowel zonnepanelen als warmtepompen. Deze specialisten kunnen het energieverbruik van de woning analyseren en een passend systeem ontwerpen. Bron [5] benadrukt dat een ervaren installateur een cruciale rol speelt bij de berekening van het benodigde aantal zonnepanelen en het vermogen van de warmtepomp.

Conclusie

De combinatie van lucht-water warmtepompen en zonnepanelen biedt een efficiënte en duurzame oplossing voor het verwarmen van woningen. Deze technologie maakt het mogelijk om een groot deel van het elektriciteitsverbruik van de warmtepomp te dekken met eigen opgewekte zonnestroom. Daarnaast leidt het tot lagere energiekosten, een lagere CO2-uitstoot, en een toekomstbestendig energieplan. Het aantal en de uitvoering van zonnepanelen zijn afhankelijk van verschillende factoren zoals het aantal inwoners, de isolatie van de woning, en de beschikbare ruimte. Het is verstandig om vooraf een individuele berekening te laten uitvoeren door een ervaren installateur om het optimale systeem te ontwerpen. De correcte uitvoering van de installatie en het gebruik van energiebeheersystemen kunnen het rendement van het systeem verder verbeteren.