Bijverwarming in noodbedrijf bij warmtepompstoringen: Uitleg en handelingen voor gebruikers

Inleiding

Een warmtepomp is een ingewikkeld stelsel dat betrouwbaar en efficiënt moet werken om zowel verwarming als warm water te leveren in huishoudens. Toch kunnen er storingen optreden in het systeem, wat leidt tot ongemak en mogelijke kosten. Bij storingen in het koudemiddelcircuit, zoals bijvoorbeeld een defecte compressor of een lek in het systeem, is het belangrijk dat gebruikers weten wat zij zelf kunnen doen en hoe het noodbedrijf of "bijverwarming" kan worden ingeschakeld. Deze modus zorgt ervoor dat er in ieder geval een minimum aan verwarming en warm water beschikbaar is, ook al werkt de warmtepomp niet volledig. Dit artikel behandelt het concept van bijverwarming bij fouten in de warmtepomp, de technische achtergronden, mogelijke oorzaken van storingen, en welke maatregelen gebruikers zelf kunnen nemen om de situatie te beheren. Het doel is om de gebruiker te informeren zodat hij of zij beter voorbereid is op eventuele problemen en weet hoe hij de noodbedrijf kan activeren, als dat mogelijk is bij zijn installatie.

Uitleg van de noodbedrijf en bijverwarming

Bij een storing in een warmtepompinstallatie, zoals een defect in het koudemiddelcircuit of een probleem met de compressor, kan het noodbedrijf worden ingeschakeld. Dit bedrijf is ontworpen om tijdelijk te zorgen voor verwarming en warm water. De noodbedrijf maakt gebruik van een elektrisch element dat meestal geïntegreerd is in de installatie. Dit element is normaal gesproken bedoeld voor het onderhouden van de temperatuur van het warm water (desinfectie), maar kan in noodgevallen ook gebruikt worden om de woning te verwarmen.

Een belangrijk aspect van deze bijverwarming is dat het energie-efficiëntie vermindert. De elektrische verwarming kost ongeveer vier keer zoveel energie als de warmtepomp zelf. Toch is dit in ieder geval een tijdelijke oplossing die zorgt voor comfort in de woning en voor warm water tot een service-technicus de storing kan verhelpen.

De noodbedrijf kan handmatig worden ingeschakeld via een schakelaar of via een menuoptie in de bedieningseenheid. Het is echter belangrijk dat de gebruiker weet hoe dit werkt bij zijn specifieke installatie. Het is daarom verstandig om dit af te spreken met de installateur bij aankoop of onderhoud van de warmtepomp.

Mogelijke oorzaken van storingen die het noodbedrijf nodig maken

Er zijn verschillende situaties waarin de noodbedrijf handig kan zijn. Omdat de warmtepomp uit drie essentiële circuits bestaat – het broncircuit, het koudemiddelcircuit en het afgiftecircuit – kan een storing in elk van deze circuits leiden tot een tijdelijk falen van het systeem. Hieronder worden de meest voorkomende oorzaken van storingen beschreven, die kunnen leiden tot het gebruik van de noodbedrijf:

1. Problemen in het afgiftecircuit

Het afgiftecircuit is verantwoordelijk voor het transport van warm water naar het cv-systeem of het warm waterreservoir. Storingen in dit circuit kunnen het gevolg zijn van: - Te weinig water in het cv-systeem (bijvullen nodig) - Lucht in het cv-systeem (ontluchten vereist) - Verstopping van vuilfilters (schoonmaken nodig) - Afsluiters die dicht staan (openzetten vereist) - Problemen met de CV-pomp (vervangen nodig)

Wanneer dit gebeurt, kan het koudemiddelcircuit oververhitten of de druk te hoog worden, wat leidt tot een storing. In dergelijke gevallen kan de noodbedrijf ingeschakeld worden om tijdelijk warm water en verwarming te garanderen.

2. Problemen in het koudemiddelcircuit

Het koudemiddelcircuit is het hart van de warmtepomp. Hier treedt een storing op als de druk van het koudemiddel te laag of te hoog is. De meest voorkomende oorzaken van een lage druk (LD) of hoge druk (HD) storing zijn: - Problemen met de sensoren (defect of verkeerde waarden) - Verkeerde bedrading van de sensoren - Vocht in het systeem dat leidt tot kortsluiting of vervalsde metingen - Defecte compressor - Lek in het koudemiddelcircuit

Wanneer dit gebeurt, kan de warmtepomp in een storing vallen. In dat geval is het noodbedrijf een nuttige functie om tijdelijk comfort te bieden.

3. Problemen in het broncircuit

Het broncircuit is verantwoordelijk voor het onttrekken van warmte uit de omgeving (zoals grond of lucht). Een storing in dit circuit kan het gevolg zijn van: - Te weinig water/glycol in het broncircuit (bijvullen nodig) - Problemen met de bronpomp (vervangen nodig) - Ingevroren verdamper (schoonmaken of ontdooien nodig) - Onvoldoende flow in het systeem

Bij een storing in het broncircuit kan de warmtepomp niet voldoende warmte onttrekken, wat leidt tot een falen van het systeem. In dergelijke gevallen is het noodbedrijf een noodzakelijke optie.

Wat kan de gebruiker zelf doen bij een storing?

Hoewel de meeste technische problemen met een warmtepomp door een professional moeten worden opgelost, zijn er een paar dingen die de gebruiker zelf kan doen om de situatie te beheren of eventueel tijdelijk op te lossen. Hieronder volgt een overzicht van de acties die een gebruiker kan ondernemen:

1. Een reset uitvoeren

De meeste warmtepompen geven bij storingen een melding op het display, zoals "HD" (hoge druk) of "LD" (lage druk). In sommige gevallen kan een eenvoudige reset de storing opheffen. Dit kan gedaan worden door de stekker van de warmtepomp (meestal een 400 Volt-stekker) voor een halve minuut los te koppelen en weer aan te sluiten. In andere installaties is er een werk-schakelaar gemonteerd die voor even uitgezet kan worden. Dit zorgt ervoor dat de elektronica opnieuw start en eventueel de storing verdwijnt.

Belangrijk: Een reset moet niet meerdere keren achter elkaar uitgevoerd worden zonder dat de oorzaak van de storing duidelijk is. Bij herhaalde storingen is het noodzakelijk om een monteur te bellen.

2. Controle op voldoende vulling van de circuits

Het cv-systeem en het broncircuit moeten voldoende gevuld zijn met water (en in het geval van het broncircuit met glycol). Een tekort aan vulling kan leiden tot onvoldoende circulatie en daarmee tot storingen. De drukmeter van het cv-systeem dient tussen 0,9 en 2 bar te liggen, en die van het broncircuit tussen 0,5 en 2 bar. Bij tekort aan vulling kan het cv-systeem bijgevuld worden met water, net zoals bij een cv-ketel. Bij het broncircuit kan water worden toegevoegd, maar het glycolgehalte moet na een korte termijn door de installateur worden gecontroleerd.

3. Controle op lucht in de leidingen

Lucht in het cv-systeem kan het circulatieniveau verstoren en leiden tot onvoldoende warmteafgifte. Het is daarom belangrijk om het systeem goed te ontluchten. Hierbij kan een ontluchtfles of ontluchtapparaat worden gebruikt.

4. Controle op vuilfilters

Vuilfilters in het afgiftecircuit kunnen verstopt raken, wat leidt tot onvoldoende circulatie en storingen. Het schoonmaken van deze filters is een eenvoudige handeling die door de gebruiker kan worden uitgevoerd.

5. Controle op afsluiters

Het is belangrijk te controleren of alle afsluiters in het systeem open staan. Dichte afsluiters kunnen het circulatieproces verstoren en leiden tot storingen.

Hoe werkt het noodbedrijf precies?

Het noodbedrijf, of "bijverwarming", is een functie die in de meeste warmtepompen aanwezig is. Deze functie maakt gebruik van een elektrisch element dat normaal gesproken alleen gebruikt wordt voor het onderhouden van de temperatuur van het warm water (desinfectie). Tijdens een storing, bijvoorbeeld in het koudemiddelcircuit of bij een defecte compressor, kan dit elektrisch element handmatig worden ingeschakeld via een schakelaar of menuoptie in de bedieningseenheid. Hiermee wordt het cv-systeem en eventueel ook het warm waterreservoir opgewarmd, wat tenminste tijdelijk comfort biedt.

Hoewel het gebruik van het elektrische element energie-inefficiënt is (het kost vier keer zoveel energie als de warmtepomp zelf), is het een noodzakelijke functie in geval van storingen. De gebruiker dient echter te weten hoe hij dit bedrijf kan activeren. Dit is specifiek afhankelijk van de installatie en het merk van de warmtepomp. Het is daarom verstandig om bij aankoop of onderhoud te vragen hoe het noodbedrijf werkt en hoe het eventueel kan worden ingeschakeld.

Het belang van storingen registreren

Een van de belangrijkste dingen die een gebruiker kan doen bij storingen is om de storingen en de tijdstippen waarop ze voorkomen, nauwkeurig te registreren. Dit helpt de service-monteur bij het diagnosticeren van het probleem. Veel storingen zijn "af en toe" storingen, wat betekent dat ze niet constant aanwezig zijn en dus lastig te diagnosticeren zijn. Door het noteren van de tijd, de omschrijving van de storing, en eventueel een reset dat het systeem weer werkt, kan de monteur gerichter zoeken naar de oorzaak. Dit bespaart zowel tijd als geld, omdat de monteur sneller de juiste diagnose kan stellen.

Veiligheid en risico’s bij herhaalde resetten

Het herhaaldelijk uitvoeren van resets zonder dat de oorzaak van de storing is duidelijk, kan leiden tot verdere schade aan het systeem. Dit is vooral van toepassing bij storingen in het broncircuit. Stel bijvoorbeeld dat de bronpomp defect is, waardoor er geen flow is in het broncircuit. Een reset leidt ertoe dat de warmtepomp opnieuw probeert om warmte op te nemen uit de verdamper, wat kan leiden tot verdere afkoeling van de verdamper en mogelijk tot invriezen van het water/glycol. Dit kan leiden tot schade aan de verdamper. Het is daarom belangrijk om de resetfunctie verantwoord te gebruiken en bij herhaalde storingen altijd een professional in te schakelen.

Conclusie

Wanneer een warmtepomp in een storing raakt, is het noodbedrijf of bijverwarming een nuttige functie die tijdelijk comfort biedt. Deze functie maakt gebruik van een elektrisch element dat normaal gesproken alleen voor het warm water wordt gebruikt, maar in noodgevallen ook het cv-systeem kan verwarmen. Het is belangrijk dat de gebruiker weet hoe deze functie werkt en hoe hij deze kan activeren. Daarnaast zijn er een aantal handelingen die de gebruiker zelf kan uitvoeren, zoals een reset uitvoeren, controleren of de circuits voldoende gevuld zijn, en eventuele verstoppingen of lucht in de leidingen wegwerken. Het belangrijkste is om de storingen nauwkeurig te registreren en bij herhaalde problemen een professional in te schakelen. Hiermee wordt zowel de veiligheid van het systeem gegarandeerd als de efficiëntie van de service.

Het begrip van het systeem en het weten van de beschikbare opties zorgt ervoor dat gebruikers beter voorbereid zijn op eventuele problemen en minder afhankelijk zijn van professionele ondersteuning in tijden van nood.

Bronnen

1. warmtepomp-weetjes.nl