Nieuwe ontwikkelingen en trends op het gebied van warmtepompen in 2024

Inleiding

In 2024 blijft de warmtepomp een centrale rol spelen in de transitie naar duurzame energieopwekking in Nederland. Het aantal warmtepompen in het land is aanzienlijk toegenomen, mede door subsidies en veranderingen in energielabels. Vooral de lucht-luchtwarmtepomp is in gebruik door de meeste huishoudens, terwijl lucht-water- en bodem- of waterwarmtepompen vooral worden ingezet in nieuwbouw en renovatieprojecten. Daarnaast zijn er technologische vooruitgang en veranderingen in de subsidiebeleidslijnen, die van invloed zijn op de keuze en aanschaf van warmtepompen. Deze artikelen geven een overzicht van de huidige marktsituatie, het type warmtepomp dat het meest wordt geïnstalleerd, de subsidie- en voordelenregelingen in 2024, en de technische specificaties van de meest efficiënte modellen.

Toename van het aantal warmtepompen in Nederland

In Nederland is het aantal warmtepompen gestegen naar 2,6 miljoen stuks in 2024, wat een toename van 17 procent betekent ten opzichte van 2023. Hoewel de verkoopcijfers van bepaalde typen warmtepompen, zoals bodem- of waterwarmtepompen, zijn gedaald, blijft het totale aantal warmtepompen groeien doordat er meer apparaat is geïnstalleerd dan uit gebruik is genomen. De toename is het duidelijkst bij lucht-luchtwarmtepompen, die het grootste aandeel uitmaken van het totale aantal.

De toename van warmtepompen is onder meer te verklaren door de verboden op aansluitingen op het aardgasnet in nieuwbouwprojecten. Sinds halverwege 2018 mogen nieuwe woningen niet meer op aardgas worden aangesloten. Hierdoor zijn deze woningen afhankelijk van alternatieve verwarmingsmethoden, zoals warmtepompen. In nieuwbouw zijn vooral bodem- of waterwarmtepompen gebruikelijk, aangezien deze warmtepompen goed presteren in combinatie met vloerverwarming en efficiënter zijn dan lucht-luchtmodellen bij lagere temperaturen.

In 2024 zijn er echter minder bodem- of waterwarmtepompen verkocht dan in 2023. Dit is een aanduiding van de stabilisering van de markt, aangezien het aantal nieuwbouwprojecten sinds 2020 minder snel is gegroeid. Lucht-luchtwarmtepompen blijven daarentegen populair, ook in bestaande woningen, waar ze vooral worden gebruikt voor koeling in de zomermaanden.

Soorten warmtepompen en hun toepassing

Er zijn drie hoofdtype warmtepompen in gebruik in Nederland: lucht-lucht, lucht-water en bodem- of waterwarmtepompen. De verdeling van deze typen geeft een duidelijk beeld van de marktsituatie in 2024.

  • Lucht-luchtwarmtepompen (airco’s): Deze warmtepompen zijn het meest voorkomende type en vormen 72 procent van het totaal aantal. Ze zijn geschikt voor zowel koeling in de zomer als verwarming in de winter, maar worden vaak gebruikt als koelsysteem. Ze zijn gemakkelijk te installeren en geschikt voor bestaande woningen, maar presteren minder efficiënt bij lage buitentemperaturen.

  • Lucht-waterwarmtepompen: Deze warmtepompen leveren warm water voor verwarmingssystemen en worden vooral ingezet in nieuwbouwprojecten en renovaties. Ze vormen 22 procent van het totaal aantal warmtepompen. In 2024 was ruim de helft van de hernieuwbare warmte die werd opgewekt met warmtepompen afkomstig van lucht-waterwarmtepompen.

  • Bodem- of waterwarmtepompen: Deze typen warmtepompen vormen 6 procent van het totale aantal en worden vooral gebruikt in nieuwbouwprojecten. Ze zijn efficiënter dan lucht-waterwarmtepompen, maar vereisen meer investeringen bij installatie, zoals het graven van buizen in de grond of het gebruik van een oppervlaktewaterreservoir. Na een sterke toename tussen 2018 en 2020 zijn de verkoopcijfers van deze warmtepompen sinds 2022 stabiel gebleven.

Subsidiebeleid voor warmtepompen in 2024

In 2024 zijn er belangrijke wijzigingen geweest in het subsidiebeleid voor warmtepompen. De ISDE-subsidie is gebleven, maar er zijn nieuwe voorwaarden en verhoogde bedragen voor bepaalde modellen.

  • Energieverplichtingen voor de subsidie: Vanaf 2024 is het energielabel A++ verplicht voor warmtepompen die in aanmerking komen voor de ISDE-subsidie. Warmtepompen met een energielabel A+ of lager vallen niet meer onder de subsidie. Dit betekent dat huiseigenaren moeten kiezen voor modellen die voldoen aan de nieuwe energie-efficiëntie-eisen. De meeste warmtepompen op de markt voldoen al aan deze norm, waardoor de overgang voor consumenten relatief eenvoudig is.

  • Subsidiebedragen en aanvullende bonussen: De subsidiebedragen voor warmtepompen met energielabel A++ zijn verhoogd met €450. Daarnaast ontvangen warmtepompen met energielabel A+++ een aanvullende bonus van €225. Dit is een financieel sterke stimulans voor huiseigenaren die kiezen voor de meest efficiënte modellen. De bonus is niet van toepassing op warmtepompboilers of warmtepompen met een thermisch vermogen van 71 kW of hoger.

  • Aanvraagvoorwaarden en tijdsperiode: Voor huiseigenaren die in 2023 een warmtepomp met energielabel A+ of lager hebben aangeschaft, is er nog steeds een mogelijkheid voor subsidie als de installatie in 2024 wordt uitgevoerd. Dit is belangrijk om aan te tonen, aangezien veel consumenten hun warmtepomp kopen en deze later installeren. Voor het bewijs van aanschaf is een getekende offerte of een digitale bevestiging voldoende, zolang deze duidelijk aangeeft dat de aanschaf in 2024 is gedaan.

  • Geografische verdeling van de subsidie: Gesubsidieerde warmtepompen zijn vooral te vinden in niet-stedelijke gemeenten. Tussen 2022 en 2024 zijn er 228.000 lucht-waterwarmtepompen en 10.000 bodem- of waterwarmtepompen met ISDE-subsidie geïnstalleerd. De verdeling per 1.000 inwoners toont aan dat gemeenten zoals Alphen-Chaam en Ameland relatief veel warmtepompen hebben ontvangen, terwijl steden zoals Amsterdam minder subsidiegebruik rapporteren. Dit kan te maken hebben met de stedelijke infrastructuur en de toegang tot nieuwbouwprojecten.

Technische specificaties en prestaties van warmtepompen

Voor consumenten is het belangrijk om te begrijpen welke technische kenmerken van warmtepompen bepalen hun efficiëntie en prestaties. In 2024 zijn er verschillende modellen beschikbaar die uitstekende resultaten opleveren.

  • Efficiëntie en COP-waarden: De COP (Coefficient of Performance) is een maat voor de efficiëntie van een warmtepomp. Een COP-waarde van 3 betekent dat de warmtepomp drie keer zoveel warmte opwekt als energie erin gaat. De ATAG Energion hybride warmtepomp is een van de zuinigste modellen met een COP-waarde die goed presteert ook bij lage temperaturen. Deze warmtepomp blijft werken tot -7,2 °C, wat een voordeel is in de wintermaanden.

  • Luidsnelheid en comfort: Voor huiseigenaren die gevoelig zijn voor geluidsniveaus zijn stille warmtepompen een goede keuze. Modellen met een geluidsproductie van minder dan 50 dB zijn beschikbaar. Merken als Daikin, Mitsubishi Electric en Panasonic zijn bekend om hun stille warmtepompen, waardoor de inbouw in woningen comfortabel is.

  • Energieverbruik en milieueffecten: Warmtepompen met energielabel A++ of hoger zijn niet alleen efficiënter in het omzetten van energie, maar ook milieuvriendelijker. Ze produceren minder CO2-uitstoot en zijn goed voor de ecologische voetafdruk. Bovendien zorgen ze voor lagere energiekosten over de langere termijn.

  • Bekende modellen: In 2024 wordt de Remeha Elga Ace 6kW beschouwd als de beste warmtepomp op de markt. Deze warmtepomp combineert hoge efficiëntie met milieuvriendelijkheid. In combinatie met zonnepanelen en isolatie helpt deze warmtepomp om duurzame doelen te bereiken.

Keuzes en overwegingen bij het aanschaffen van een warmtepomp

Het aanschaffen van een warmtepomp is een belangrijke keuze voor huiseigenaren. Bij de beslissing zijn verschillende factoren van invloed, zoals de type warmtepomp, de locatie van de woning, het energieverbruik en de beschikbaarheid van subsidies.

  • Type warmtepomp kiezen: Voor bestaande woningen is een lucht-luchtwarmtepomp vaak de meest praktische keuze, omdat deze gemakkelijk te installeren is en goed functioneert voor koeling. Voor nieuwbouwprojecten zijn lucht-water- of bodem- of waterwarmtepompen vaak beter aangesloten op de verwarmingsinstallatie en presteren ze efficiënter bij lage temperaturen.

  • Subsidiegebruik: Het is belangrijk om rekening te houden met de subsidievoorwaarden. De ISDE-subsidie is alleen beschikbaar voor warmtepompen die in bestaande woningen worden geïnstalleerd en niet voor nieuwbouw. Daarnaast moet de warmtepomp voldoen aan het energielabel A++. Installateurs moeten ervoor zorgen dat het energielabel en de meldcode van de warmtepomp op de offerte en factuur verwerkt worden om aan de voorwaarden te voldoen.

  • Digitale processen: In de praktijk zijn digitale processen voor het aanschaffen van warmtepompen steeds vaker in gebruik. Een digitaal ondertekende offerte is even geldig als een fysieke handtekening, zolang deze duidelijk aangeeft dat de aanschaf in 2024 is gedaan. Voor installateurs is het verstandig om bewijs van aanschaf te bewaren, zoals een getekende offerte of een e-mailbevestiging.

  • Financiële planning: Het aanschaffen van een warmtepomp vereist een investering. De subsidies in 2024 maken het mogelijk om de kosten te verlagen, maar het is belangrijk om rekening te houden met de totale kosten, inclusief installatie en eventuele verbeteringen aan het huis, zoals isolatie of vloerverwarming. Huiseigenaren moeten ook rekening houden met het feit dat warmtepompen een langere looptijd hebben dan aardgasinstallaties, waardoor de terugverdientijd langer kan zijn.

Conclusie

In 2024 is de warmtepomp een essentieel onderdeel van de duurzame energietransitie in Nederland. Het aantal geïnstalleerde warmtepompen is aanzienlijk toegenomen, mede door subsidies en veranderingen in energielabels. Lucht-luchtwarmtepompen zijn het meest voorkomende type, terwijl lucht-water- en bodem- of waterwarmtepompen vooral worden gebruikt in nieuwbouwprojecten. De subsidiebeleidslijnen zijn aangepast, waarbij energielabel A++ verplicht is voor de ISDE-subsidie en verhoogde bedragen worden toegekend voor de meest efficiënte modellen. Voor huiseigenaren is het belangrijk om de juiste warmtepomp te kiezen, rekening houdend met de locatie, energieverbruik en subsidievoorwaarden. Door de juiste keuze te maken en gebruik te maken van beschikbare subsidies, kunnen huiseigenaren bijdragen aan een duurzamere toekomst en tegelijkertijd profiteren van lage energiekosten en comfortabele woningen.

Bronnen

  1. Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
  2. Offerte.nl - Warmtepompenmerken
  3. Peeters Duurzaam - Subsidie wijziging 2024
  4. Techniek Nederland - Subsidie voor warmtepompen

Related Posts